مدیریت اطلاعات
سال:1397 | دوره:4 | شماره:2 (پیاپی 7) |تعداد مقالات:7

اجتماع یابی (کشف اجتماعات) یکی از شاخه های نوظهور و پرطرف دار در علم داده کاوی و تحلیل شبکه های اجتماعی است که کاربردهای فراوانی در کشف و تحلیل اجتماع ها در سایت های اینترنتی، شبکه های زیستی، علمی و پژوهشی و غیره دارد. اجتماع یابی صفحات اینترنتی می تواند به طور ویژه به مدیران سایت های اینترنتی در تخصیص پهنای بهینه به شبکه صفحات وب تحت نظارتشان کمک کند. در اکثر روش های اجتماع یابی موجود فقط از توپولوژی شبکه (ارتباطات، یال ها) برای گروه بندی گره ها (صفحات وب) استفاده می شود؛ درحالی که نتایج پژوهش های اخیر نشان داده است که این گونه روش ها باید به گونه ای تغییر کند که در آن ها علاوه بر توپولوژی، ویژگی های ذاتی گره ها نیز در فرآیند اجتماع یابی لحاظ شود. ازاین رو در این مقاله برای اولین بار با لحاظ کردنِ هم زمانِ ویژگی های ذاتی صفحات وب و ارتباطات میان آن ها، یک مدل ریاضی برای کشف اجتماعات در شبکه های اینترنتی توسعه داده شده است. روش پیشنهادی این پژوهش بدین صورت است که برای لحاظ کردن ویژگی ها در فرآیند اجتماع یابی، ابتدا با استفاده از یک رویکرد ریاضی، میزان شباهتِ صفحات وب به کمک یک سنجه شباهت (مانند جاکارد یا ضریب انطباق) و بردار ویژگی ها محاسبه و به عنوان وزن به یال های موجود بین آن ها در شبکه ی اینترنتی موردنظر افزوده می شود. با این کار عملاً یک شبکه اینترنتی ویژگی دار با یال های غیر موزون به یک شبکه بدون ویژگی با یالهای موزون تبدیل می شود. سپس با استفاده از یک مدل ریاضی (که مختص شبکه هایی با یال های موزون است)، اجتماعات موجود در این شبکه ی موزون کشف می شود. برای اعتبارسنجی و اثبات کارایی، در قالب آزمون های فرض آماری ادعاشده است که کیفیت اجتماعات کشف شده توسط رویکرد ریاضی پیشنهادی (که ویژگی های صفحات وب را لحاظ می کند) به طور آماری بهتر از مدل های ریاضی پیشین (که از ویژگی ها چشم پوشی می کند) است. نتایج آزمون های آماری روی شبکه اینترنتی واقعی نشان می دهد که مدل پیشنهادی این پژوهش در حالتی که از معیار جاکارد برای محاسبه میزان شباهت صفحات وب استفاده می کند به طور معنی داری (با P-value=0. 01) باعث کشف اجتماعاتی بهتر در قیاس با مدل های ریاضی پیشین شده است. همچنین نتایج دیگر آزمون های آماری نیز نشان می دهد که انتخاب سنجه ی شباهتِ متناسب با ماهیت شبکه، تأثیر بسزایی در میزان کیفیت رویکرد پیشنهادی دارد.

در این پژوهش، تمایز بین هویت جوانان در دنیای واقعی و دنیای مجازی به عنوان یکی از مسائل مهم فضای مجازی موردبررسی قرار گرفت. تعریف و بازنمایی افراد از هویت خود، در جهان واقعی و مجازی به خاطر شرایط حاکم بر این دوجهان تا حدودی متفاوت است. استفاده از این فضا همراه با مزایا و معایب مختلف، ما را با مسائل مختلفی مواجه کرده که یکی از آن ها مسئله هویت و بحران هویت و تفاوت هویت جوانان است. چارچوب نظری پژوهش بر اساس نظریه های جامعه شناسانی چون گیدنز و استوارت هال در مورد هویت؛ گربنر و نئومان (تأثیر رسانه های جمعی)؛ شلر، استون، رینگولد، میلر و تامپسون (فضای مجازی و هویت)؛ اندرسون (پارادایم دوجهانی شدن و آینده هویت های هم زمان) ارائه شده است و درنتیجه، یک مدل پژوهشی طراحی شد. جامعه آماری پژوهش جوانان 18 تا 35 سال شهر یاسوج، که بالغ بر 45312 نفر بودند تعیین شد. بر طبق فرمول کوکران 380 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و داده ها با استفاده از پرسش نامه گرد آوری شد. درنهایت، فرضیه کلی پژوهش تأیید شد: بین هویت واقعی افراد در دنیای واقعی و هویت آن ها در دنیای مجازی تفاوت معنی داری وجود دارد و نتایج تفاوت ابعاد مختلف هویت در فضای واقعی و فضای مجازی را نشان داد و تفاوت های هویت (خود اختلافی) در برخی ابعاد بر اساس متغیرهایی مانند سن، جنس، تحصیلات، سطح درآمد و میزان استفاده از فضای مجازی معنی دار است.

هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی بومی مدیریت پس از بحران در آرشیوها است. شناسایی زمینه ها و راهبردهای اصلی و نیز عوامل اصلی مداخله گر در مدیریت بومی بحران آرشیوهای ایران، از اهداف فرعی پژوهش به شمار می رود. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شد و داده ها با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق گردآوری گردید. اشباع داده ها عامل اساسی در تعیین حجم نمونه بود. جامعه پژوهش، متخصصان مدیریت بحران و نیز مدیران آرشیوها در ایران بودند. تحلیل داده از طریق کدگذاری نظری که شامل سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی است انجام شد. در کدگذاری محوری پدیده یا مقوله اصلی شناسایی شد و در مرحله کدگذاری گزینشی الگوی موردنظر ارائه گردید که در این الگو زمینه ها، شرایط علی، راهبردهای اصلی، مداخله گرها (شرایط واسطه ای) و پیامدهای مدیریت بحران در آرشیوها مشخص گردید. یافته های الگوی حاصله، شامل بخش های شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله گر و زمینه ای و نیز پیامد حاصل از آن ها است. شرایط علی در عواملی ازجمله عدم وجود سیاست های درست در سطح ملی برای مدیریت پس از بحران، عدم وجود تجهیزات مناسب و به روز جهت سرعت بخشیدن به نجات مواد و مقابله با آتش سوزی و همچنین عدم وجود سازمان هایی که بتوانند در زمینه منجمد و فریز کردن اسناد فعالیت کنند جای گرفته است. شرایط مداخله گر و زمینه ها از مقوله هایی ازجمله فقدان برنامه جامع بحران برای مرحله پس از بحران در حوزه آرشیوها، رعایت استانداردها در بازسازی اسناد توسط متخصصین (مرمتگران)؛ استفاده از روش های ضدعفونی و اسیدزدایی جهت حفاظت منابع اطلاعاتی در مقابل آفت ها، استفاده از نقشه بحران در مرحله پس از بحران و مسائل مرتبط با نیروی انسانی تشکیل شده است. با توجه به یافته های پژوهش، در آرشیوها لازم است راهبردهایی چون آموزش های نوین تاب آوری، مرمت و بازسازی اسناد، بررسی و ارزیابی پس لرزه های ساختمان، استانداردسازی ساختمان و تجهیزات، بازسازی و مرمت اسناد آسیب دیده در برابر بحران های بیولوژیکی توسط مرمتگران و هماهنگی با سازمان ها برای مرمت اسناد در سطح شهر و کشور به دلیل تسریع در بازسازی اسناد اتخاذ شود. درنهایت پیامد اجرای فرایند مدیریت پس از بحران در آرشیوهای ایران، باعث از بین رفتن اثرات بحران ها و بازگشت به مرحله قبل از بحران خواهد شد.

اخلاق پژوهش اینترنتی زیرمجموعه ای از اخلاق کاربردی است که به عنوان یک حوزه مطالعات میان رشته ای، رشته های علمی و تخصصی متعددی را درگیر می کند. هدف آن بررسی، ارائه و به کارگیری رهنمودهای اخلاقی برای انجام فعالیت های پژوهشی، خصوصاً با تمرکز بر سوژه های انسانی در پژوهش های اینترنتی است. این مقاله با رویکردی توصیفی، مبتنی بر روش شناسی پژوهش های اسنادی و در چارچوب مطالعات کتابخانه ای ارائه گردیده است. بر این اساس تلاش شده است با مراجعه به منابع و مراجع تخصصی، اصیل و روزآمد، ابتدا تصمیم گیری اخلاقی در پژوهش های اینترنتی معرفی گردد. سپس استدلال می شود که تصمیم گیری های اخلاقی باید بر اساس موقعیت های پژوهشی در محیط اینترنت به صورت موردی و با رویکردی پایین به بالا اتخاذ گردد. دو شاخص امکانات اینترنتی و همچنین موضوعات اخلاقی، معیارهای اساسی در بررسی و تحلیل چالش های اخلاقی در پژوهش های اینترنتی معرفی می شود. این شاخص ها تا حدی می تواند شرایط انعطاف پذیری را برای بررسی موقعیت های اخلاقی متنوع در پژوهش های اینترنتی با پرهیز از ارائه دستورالعمل های جهان شمول اخلاقی و تنها تکیه بر رهنمودها یا بینش های اخلاقی فراهم کند. شاخص های مذکور مؤلفه های جدول موقعیت های اخلاقی در پژوهش های اینترنتی را تشکیل می دهد. این جدول به پژوهندگان کمک می کند تا تصمیم گیری در موقعیت های اخلاقی متنوع را با توجه به مسئله اخلاقی و بستر تجلی آن در محیط اینترنت شناسایی و تحلیل نمایند.

امروزه یکی از دلایل شکست شرکت ها پایین بودن سطح نوآوری در آن ها است. دلیل این امر اولاً فقدان قابلیت بلوغ لازم در زمینه نوآوری و ثانیاً عدم توجه به دانش مشتریان است. با توجه به آنکه یکی از منابع اصلی نوآوری در سازمان ها بهره برداری از دانش مشتریان است بااین وجود تحقیقات محدودی در زمینه قابلیت نوآوری مبتنی بر دانش مشتری انجام شده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی مؤلفه های قابلیت نوآوری مبتنی بر دانش مشتری و ارائه آن ها در قالب سطوح مدل بلوغ قابلیت است. با استفاده از روش فراترکیب، تمام پژوهش های انجام گرفته در خصوص مدل بلوغ نوآوری و دانش مشتری بررسی شدند و از میان آن ها پس از ارزیابی های کیفی 16 مقاله انتخاب شد. بر اساس تحلیل محتوای مقاله های مربوطه، مجموعه ابعاد و مؤلفه های مرتبط باقابلیت نوآوری مبتنی بر دانش مشتری شناسایی گردید و مدل بلوغ قابلیت نوآوری مبتنی بر دانش مشتری مشتمل بر 33 کد، 13 مفهوم و پنج مقوله اصلی در پنج سطح بلوغ ارائه شده است.

پژوهش حاضر باهدف شناسایی تأثیر عوامل انسانی بر امنیت اطلاعات در ادارات آموزش وپرورش شهرستان های گنبدکاووس و مراوه تپه انجام شد. در این پژوهش متغیرهای مؤثر بر امنیت اطلاعات از بعد نیروی انسانی انتخاب شد و دیدگاه مدیران و کارکنان نسبت به تأثیر آن ها در امنیت موردسنجش قرار گرفت و با در نظر گرفتن اهمیت امنیت برای سازمان های امروزی یک مدل مدیریتی برای بررسی نقش عوامل انسانی در امنیت سیستم های اطلاعاتی ارائه گردید. پژوهش از نوع کاربردی است که به روش توصیفی _ پیمایشی انجام شده است و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 103 نفر از کارکنانی که بیشترین استفاده را از کامپیوتر و شبکه داشتند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته (شامل هفت متغیر) است که با استفاده از نرم افزار SPSS ضریب پایایی آن 0٫ 99 درصد محاسبه گردید و جهت تعیین اعتبار و روایی آن از روش اعتبار محتوا استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار LISREL انجام شد. نتایج نشان می دهد که از دیدگاه کارکنان آموزش وپرورش شهرستان های گنبدکاووس و مراوه تپه، حمایت مدیریت عالی اداره آموزش وپرورش، آموزش کاربران، فرهنگ امنیتی میان کاربران، مهارت کاربران، تقویت خط مشی کاربران ادارات، خودباوری و تجربیات کاربران بر اثربخشی امنیت سیستم های اطلاعاتی تأثیر مستقیم دارد که درنهایت منجر به بهبود امنیت سیستم های اطلاعاتی می شود. علاوه بر آن خروجی لیزرل نشان می دهد که تمامی ابعاد (حمایت مدیریت عالی، آموزش، فرهنگ امنیتی، مهارت کاربران، تقویت خط مشی، خودباوری و تجربیات افراد) با سازه موردنظر یعنی همان اثربخشی امنیت سیستم های اطلاعاتی دارای بارهای عاملی بالایی هستند و با توجه به اطمینان 95 درصد می توان بیان داشت که برازش این مدل قابل تأیید است.

پتانسیل قابل توجه برای بهبود فرایندهای دانشی و یادگیری در سازمان های پروژه محور از یک سو و محدودیت های خاص این ساختارها از سوی دیگر، آن ها را به یکی از الگوهای ساختاری چالش برانگیز در حوزه حکمرانی دانش تبدیل نموده است؛ اما این چالش ها کمتر در رویه های موجود حکمرانی دانش موردتوجه قرارگرفته و پژوهش های مرتبط نیز تاکنون این موضوع را به صورتی همه جانبه موردمطالعه قرار نداده اند. پژوهش حاضر کوشیده است با پیروی از رویکرد آمیخته و با بهره گیری از روشهای فراترکیب و دلفی در قالب طرحی اکتشافی، تصویری روشن و جامع از مفهوم حکمرانی دانش در سازمان های پروژه محور ارائه نماید. چارچوب مفهومی پیشنهادی این پژوهش مشتمل بر 194 عنصر است که در قالب شش مقوله یا بُعد، 19 نوع یا دسته و 169 جزء یا کد، ساماندهی شدهاند. ابعاد شناسایی شده عبارت اند از هدف، فرایند، ساختار، سازوکار، بافتار و رویکرد که هر یک بخشی از چیستی، چرایی و چگونگی حکمرانی دانش در سازمان های پروژه محور را تبیین می نمایند. چارچوب مذکور مبنایی برای درک جوانب مختلف حکمرانی دانش در سازمان های پروژه محور ایجاد نموده و با لحاظ نمودن چالش های پیش روی ساختارهای پروژه ای در حوزه فرایندهای دانشی، بستری برای طراحی و پیاده سازی راهکارهای مؤثر حکمرانی دانش در این گونه سازمان ها فراهم می نماید.