مدیریت اطلاعات
سال:1396 | دوره:3 | شماره:1 (پیاپی 4) |تعداد مقالات:7

مؤسسات آموزش عالی به عنوان سازمان هایی که دارای حجم انبوهی از داده ها در حوزه های دانشجویی، برنامه ریزی درسی و منابع انسانی خود هستند، می توانند با استفاده از سامانه های مبتنی بر هوش کسب وکار، اطلاعات مفیدی برای برنامه ریزی و تصمیم گیری خود فراهم نمایند که آن ها را قادر می سازد از چنین اطلاعاتی برای افزایش مزیت های رقابتی خود استفاده کنند. به همین دلیل در پژوهش حاضر تلاش شده است الگویی برای هوش کسب وکار آموزشی دانشگاه ها ارائه شود که مبنای طراحی سامانه های هوش کسب وکار آموزشی دانشگاه باشد. برای ارائه الگوی موردنظر، پس از انجام مطالعات و بررسی ادبیات موضوع، ابتدا مؤلفه های اثرگذار بر هوش کسب وکار آموزشی شناسایی شد و سپس عناصر و مؤلفه های آن بر اساس نظر خبرگان آموزشی، احصاء شد که در پنج بخش: مدیریت ثبت نام، حمایت تحصیلی از دانشجو، بهبود وضعیت تحصیلی دانشجو، بهبود محتوای درسی، بهبود روش تدریس اساتید و مدیریت دانش آموختگان قرار می گیرند. پس از تعیین عناصر پیشنهادی و مدل مفهومی برای هوش کسب وکار آموزشی دانشگاه، با استفاده از رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری، عناصر مدل مفهومی پیشنهادی، سطح بندی و مدل سلسله مراتبی آن به دست آمد. بر اساس این مدل سلسله مراتبی، بخش مدیریت دانش آموختگان دارای قدرت نفوذ بالا و در بالاترین سطح و بخش های توسعه مهارت-های تدریس اساتید و بهبود محتوای دروس، دارای قدرت نفوذ و وابستگی بالا و در سطح میانه قرار دارند. بخش های بهبود وضعیت تحصیل دانشجویان و بهبود ثبت نام دارای قدرت وابستگی بالا هستند و در پایین ترین سطح قرار می گیرند. این مدل ساختاری تفسیری و سطوح مشخص شده در آن می تواند در پیکربندی سامانه هوش کسب وکار آموزشی دانشگاه همراه با مؤلفه های هر بخش مورداستفاده قرار گیرد.

بهبود کیفیت تولید با بهینه سازی شرایط تولید، یک هدف مستمر برای همه شرکت های صنعتی-تولیدی است. کاهش ضایعات و محصولات معیوبی که در اثر عوامل کنترلی در فرآیندهای تولید ایجاد می شوند، همواره از اهداف مدیران شرکت است. فرآیندهای تولید شرکت های فولادسازی نیز از این موضوع مستثنا نیستند. یکی از عیوب سطحی ورق های فولادی، عیب چسبندگی است که نوعی جوش خوردگی لایه ها بوده که در خط تولید در حین باز شدن کلاف آنیل شده و درصورتی که نیروی موردنیاز جهت باز کردن کلاف بیش از استحکام تسلیم باشد، اتفاق می افتد. در صورت بروز این عیب در ورق های فولادی، هزینه های سنگینی به شرکت های فولادسازی وارد می شود. در راستای کاهش عیب چسبندگی می توان داده های عملیاتی فرآیندی را تجزیه وتحلیل و پردازش کرد؛ به گونه ای که انعکاس دهنده مشخصه های تأثیرگذار بر عیب باشد. برای هدایت این کار می توان تکنیک های داده کاوی را مورد بهره برداری قرار داد؛ چراکه این تکنیک ها قادرند دانش را بازیابی کرده و به استخراج قواعد عملیاتی از یک مجموعه داده بپردازند. داده های عملیاتی از مجموعه داده های غیرمتمرکز یک شرکت فولادی گرفته شد و بر اساس متدولوژی استاندارد CRISP-DM مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. مجموعه داده تحت بررسی یک مجموعه داده نامتوازن بوده که با استفاده از ابزارهای شبکه عصبی، رگرسیون لجستیک، ماشین های بردار پشتیبان و درخت تصمیم C5. 0 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت که بالاترین دقت، مربوط به درخت تصمیم C5. 0 بوده است. بر این اساس، از درخت تصمیم، قوانینی استخراج شد که با تجارب کارشناسان خبره نیز چک و کنترل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که بهره گیری از داده کاوی برای تجزیه وتحلیل پارامترهای مؤثر بر عیوب می تواند منجر به بهبود کیفیت گردد؛ زیرا از این رویکرد می توان برای تنظیم پارامترهای عملیاتی فرآیندهای تولیدی استفاده نمود.

امروزه بسیاری از کالاها ازجمله کتاب از طریق اینترنت و به صورت آنلاین به فروش می رسد و به تبع آن لازم است اطلاعات دقیق تری در ارتباط با کالا در اختیار مشتری قرار داده شود تا تصمیم خریدش آگاهانه و هوشمندانه تر باشد. سایت آمازون، وب سایتی است که اطلاعات کتاب ها را برای خرید آنلاین در اختیار کاربران قرار می دهد. یکی از مشکلات در انتخاب کتاب از سایت آمازون مشخص نبودن زیرشاخه های مربوط به موضوع اصلی است. آگاهی از این زیر موضوع ها خریداران را در انتخاب هوشمندانه تر و درنتیجه خرید بهتر یاری می کند. در این تحقیق تلاش گردیده تا با داده های استخراج شده از سایت آمازون و با استفاده از روش های خوشه بندی و طبقه بندی موضوعات و زیر حوزه های مرتبط با هوشمندی کسب وکار به عنوان نمونه استخراج و درنهایت مدلی جهت پیش بینی موضوعات مرتبط با هوشمندی کسب وکار ارائه گردد. با استفاده از مدل پیش بینی، با ارائه عنوان و مقدمه کتاب های مرتبط با هوشمندی کسب وکار زیر موضوع مرتبط با کتاب پیش بینی می گردد. نتایج تحلیل نشان می دهد هفت خوشه مرتبط با هوشمندی کسب وکار به ترتیب ابزارهای هوشمندی کسب وکار و مصورسازی، رفتار سازمانی، مدیریت فرآیندها و دانش، سیستم های پشتیبانی تصمیم، رهبری، متن کاوی و پایگاه داده است. درنهایت درخت تصمیم و نزدیک ترین همسایه با دقت بالاتری مدل پیش بینی موضوعات مرتبط با هوشمندی کسب وکار را ارائه می نمایند.

هدف پژوهش حاضر تعیین وضعیت استفاده از ابزارهای وب 2. 0 توسط کتابداران و کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران مبتنی بر پیاده سازی آلتمتریکس است. این پژوهش ازنظر ماهیت، کاربردی است و با استفاده از روش ترکیبی متوالی-تبیینی انجام شده است. لذا ترکیبی از روش های کمی، کیفی به صورت متوالی مورداستفاده قرار گرفت. در بخش کمی پژوهش از دو ابزار پرسشنامه و سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی محقق ساخته استفاده شد. دو پرسشنامه محقق ساخته برای کتابداران و کاربران تدوین شدبه جهت محدودیت تعداد برای کتابداران نمونه گیری صورت نگرفت ولی برای کاربران نمونه بر اساس جدول مورگان تعیین شد و داده های هر دو نمونه توسط نرم افزار اس پی اس اس تحلیل گردید. سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی به عنوان دومین ابزار بخش کمی با استفاده از نرم افزار امکا ایجاد شد. جامعه آماری این بخش کلیه کاربران کتابخانه که از سامانه استفاده کرده اند بود. داده های این سامانه توسط نرم افزار اددیس تحلیل شد. بخش کیفی پژوهش از نوع پژوهش کیفی عام بود، ابزار این بخش مصاحبه ساختاریافته بود و مصاحبه با 12 نفر از کتابداران برای تعیین وضعیت استفاده آن ها از رسانه های مجازی برای ارائه خدمات پس از نصب دونات آلتمتریکس تا جایی ادامه یافت که داده ها به حد اجماع نظری رسیدند. نتایج بخش کمی پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه نشان می دهد میزان استفاده از ابزارهای وب 2. 0 موردبررسی در پژوهش، میان جامعه هدف (کتابداران و کاربران) پایین تر از حد متوسط است. در این میان استفاده از شبکه های اجتماعی پیام رسان موبایلی میان کتابداران و کاربران در حد متوسط است. تحلیل ابزار سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی نشان داد میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مندلی و ریسرچ گیت میان کاربران پس از ایجاد سامانه و پیاده سازی آلتمتریکس افزایش یافته است. بر اساس نتایج بخش کیفی پژوهش، کتابداران کتابخانه پس از ایجاد سامانه و تجهیز آن به دونات آلتمتریکس، اقدامات فردی و سازمانی مختلفی برای افزایش استفاده از انواع رسانه های مجازی در کتابخانه انجام دادند. به طور کلی ایجاد سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی در کتابخانه علوم تحقیقات تهران و تجهیز آن به دونات آلتمتریکس و انواع ابزارهای رسانه های مجازی میزان استفاده کاربران از منابع علمی رسانه های مجازی و آشنایی آن ها با ابزار آلتمتریکس را گسترش داد.

ارزیابی کارآیی یکی از مباحث مهم در مدیریت هر سازمان و یا نهادی است که در صدد ارتقاء سطح کارآیی و یا عملکرد وضعیت موجود سازمان خود است. رویکردهای مختلفی برای ارزیابی کارآیی وجود دارد. یکی از رویکردها یا الگوهای ارزیابی کارآیی، «تحلیل پوششی داده ها» است که روشی ناپارامتریک و مبتنی بر داده هایی است که از شاخص های ورودی و خروجی بدست می آید. هدف پژوهش حاضر تعیین شاخص های مناسب ارزیابی کارآیی، میزان کارآیی، کارآمد یا ناکارآمد بودن و رتبه بندی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی ایران، با توجه به این رویکرد است. این پژوهش از نوع توصیفی است و برای جمع آوری داده ها از روش پیمایش و از دو پرسشنامه استفاده شده و برای اجرای ارزیابی کارآیی کتابخانه-های مرکزی، از مدل BCC که یکی از الگوهای تحلیل پوششی داده ها است و همچنین از مدل دیگری با نام مدل وزن های مشترک استفاده گردید. ارزیابی کارآیی 41 کتابخانه مرکزی دانشگاهی دولتی در ایران نشان داد که تنها یک کتابخانه به عنوان کتابخانه کارآمد و در سطح عالی، 8 کتابخانه در سطح خیلی خوب، 13 کتابخانه در سطح خوب، 7 کتابخانه در سطح متوسط، و 12 کتابخانه در سطح ضعیف قرار دارند.

بشر امروزی با دشواری های شیوه های ناپایدار از زندگی مواجه است که تلاش برای رسیدن به رشد اقتصادی و افزایش درآمد با از بین بردن منابع طبیعی و تخریب اکوسیستم ها باعث شده است تا بسیاری از مردم گرایش های محیط زیستی را فراموش نمایند و درنتیجه اغلب در برابر هر نوع تغییر لازم به منظور اقتصادی پایدار و انسان دوستانه مقاومت نمایند. جهانی شدن، به تدریج، باعث گسترش صنعت و فناوری های پاک و سبز شده و پیروی از اصول اقتصاد سبز را الزام آور می کند؛ بنابراین تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان، بیش ازپیش مجبور می شوند معیارها و شاخص های خود را به ویژه ازنظر ملاحظات محیط زیستی ارتقاء دهند تا نیازهای مشتریان سختگیر را پاسخگو باشند. در این پژوهش از طریق مصاحبه های هدفمند و مطالعات کتابخانه ای، شاخص های فناوری اطلاعات سبز و پایداری اقتصادی شناسایی گردید. سپس پرسشنامه الکترونیکی در میان مدیران، مشاوران و خبرگان فناوری اطلاعات سازمان های ایرانی توزیع شد. درمجموع اطلاعات 108 پرسشنامه در مدت یک ماه جمع آوری و اطلاعات 99 نمونه موردبررسی قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها در قالب مدل معادلات ساختاری و از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. این مطالعه ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش های پژوهش، پیمایشی-توصیفی است. نتایج بیانگر این است که سازمان های کوچک و متوسط ایران می توانند از طریق شاخص های فناوری اطلاعات سبز (چرخه عمر، زیرساخت، توانمند ساز، سازمان و روش ها) سازمان خود را در جهت پایداری اقتصادی هدایت نمایند.

هدف این پژوهش، ارائه مدل مدیریت بحران برای پیشگیری و مقابله با بحران در سازمان های اسنادی (آرشیوی) کشور است. روش پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق گردآوری گردید. جامعه پژوهش، شامل 20 نفر از متخصصان مدیریت بحران و نیز مدیران مراکز آرشیوی در ایران بودند و از نمونه گیری هدفمند برای انتخاب مصاحبه شوندگان استفاده شد. تحلیل داده در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته های مدل پارادایمی حاصله، شامل بخش های شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله گر و زمینه ای و نیز پیامد حاصل از آن ها است. شرایط علی در دو مقوله بحران های داخلی، بحران خارجی مانند بحران های طبیعی و بحران های انسان ساخت جای گرفته است. شرایط مداخله گر و زمینه ها از مقوله هایی ازجمله عدم آموزش تخصصی کارکنان، عدم وجود شرایط محیطی مناسب و مکانیسم های مدیریتی (ایجاد انگیزه در کارکنان)؛ محل ساختمان آرشیو؛ استفاده از انواع تجهیزات آرشیوی برای مقابله با آتش سوزی، استفاده از نقشه بحران در حین بحران و مسائل مرتبط با نیروی انسانی تشکیل شده است. برای پیشگیری و مقابله با بحران در آرشیوها، لازم است راهبردهایی چون آموزش نوین تاب آوری، آموزش نحوه استفاده اسناد برای کاربران؛ تصمیم گیری در شرایط بحرانی، استانداردسازی ساختمان و تجهیزات (عدم استفاده از اسکلت فولادی در ساختمان آرشیو، استفاده از اسکلت بتون مسلح و نیز استفاده از دیوارها و درها و کف ها پوش های ضد حریق) در ساختمان آرشیو اتخاذ شود. درنهایت پیامد اجرای فرایند مدیریت بحران در آرشیوهای ایران، کاهش و یا از بین رفتن اثرات بحران های داخلی و خارجی خواهد شد.