معماری و شهرسازی پایدار
سال:1396 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر رضایتمندی از کیفیت معماری فضای آموزشی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان است. بدین منظور ابتدا با نظرخواهی از معلمین، مهم ترین معیار سنجش موفقیت دانش آموزان شناسایی شد. حجم نمونه در این مرحله 170 نفر معلم مقطع سوم ابتدایی بود که در 16 مدرسه با استفاده از پرسشنامه توسعه ای مورد پرسش قرار گرفتند؛ سپس رابطه موفقیت تحصیلی و رضایتمندی فضایی بر اساس نظر دانش آموزان به عنوان بهره برداران از فضا بررسی شد. جامعه آماری تحقیق در این مرحله شامل دانش آموزان کلاس سوم ابتدایی شهر اردبیل بود؛ که تعداد 2016 دانش آموز به عنوان نمونه آماری و به شیوه نمونه گیری خوشه ای گزینش شدند. بر اساس نتایج حاصل از جداول توافقی و آزمون همبستگی بر روی عوامل دوازده گانه مؤثر بر کیفیت فضای آموزشی مشخص شد که رضایتمندی از هر یک از کیفیت های فضای آموزشی رابطه معنادار و همسو با موفقیت تحصیلی دانش آموزان دارد و رضایتمندی از شکل کلاس، تأثیرگذارترین عامل در موفقیت دانش آموزان است. بررسی مجموع عوامل نیز حاکی از آن است که طراحی مناسب کلاس درس راهکاری در جهت افزایش رضایتمندی دانش آموزان و ارتقاء موفقیت تحصیلی آنان به شمار می آید.

یکی از موضوعات مهم در طراحی ساختمان های اداری توجه به ایجاد شرایط آسایش حرارتی با استفاده از روش های غیر فعال طراحی است. یکی از راهکارهایی که در این زمینه بسیار مورد توجه قرار می گیرد استفاده از نماهای دوپوسته در این ساختمان هاست. تعیین شرایط مناسب برای پوسته ساختمان متضمن دریافت مناسب نور طبیعی و بهره مندی از تهویه طبیعی در پوسته ساختمان و در فضاهای داخلی است. در این تحقیق کوشش گردیده تا شرایط تهویه طبیعی در نمای دوپوسته راهرویی در ساختمانی با کاربری اداری در اقلیم گرم وخشک (شیراز) با استفاده از نرم افزار دیزاین بیلدر نسخه 5/4 بررسی و شبیه سازی گردد. طی چندین مرحله مدل های مختلف نمای دوپوسته در نرم افزار دیزاین بیلدر و با کمک داده های آب وهوایی نرم افزار انرژی پلاس مدل سازی و شبیه سازی شدند، پارامترهایی چون سرعت، دما و الگوی توزیع و گردش جریان هوا در فضای مابین دوپوسته و فضای داخل ساختمان، جهت تعیین اندازه بهینه بازشوها در نمای ساختمان و نمای خارجی از سویی و فاصله بهینه میان دو پوسته مورد بررسی و تحلیل قرارگرفت. با توجه به نتایج شبیه سازی می توان نتیجه گرفت که با کم کردن طول راهرو به میزان مشخص می توان بر سرعت و توزیع جریان تاثیر مثبت گذاشت. کم کردن طول راهرو بیش از حد تعیین شده نه تنها تاثیری بر پارامترهای موثر بر تهویه ندارد بلکه سبب کم شدن سرعت و عدم توزیع مناسب جریان می گردد.

امروزه آب کنارها به عنوان یکی از فضاهای مهم در بهبود کیفیات فضایی شهرها، مورد توجه واقع شده است. توجه به کیف یت های پایداری محیط در طراحی شهری آب کنارها، سبب می گردد تا رویکردی نسبتا جامع به تمامی ابعاد این حوزه به دست آید. پژوهش حاضر سعی دارد با بررسی ادبیات موضوع پیرامون مکان سازی پایدار، کیفیات پایداری محیطی را استخراج نموده و به سنجش و ارزیابی آنها در رودخانه قره سو بپردازد. هدف اصلی پژوهش دست یابی به راهبردهای مکان سازی پایدار در جهت ارتقای کیفیات رودخانه های واقع در محدوده های شهری است. به دلیل وضعیت نامناسب موجود محدوده اطراف رودخانه قره سو، وجود پتانسیل های بالقوه و فقدان برنامه منسجمی در راستای پایداری مجدد آن، انجام پژوهش ضروری می نمود. داده های پژوهش از نوع کیفی-کمی بوده، تحلیل کیفیات محیطی به دست آمده در رودخانه قره سو، با استفاده از ماتریس سوآت انجام شده است. جهت پایایی و اعتبار پژوهش و تعیین اولویت بندی معیارهای سوآت، پرسشنامه ای براساس فرمول کوکران با حجم نمونه 100 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با لحاظ نمودن امکان پاسخ گویی مردم، زمان و سن مشخص، در راستای اهداف پژوهش، توزیع شد و تجزیه وتحلیل داده ها از ترکیب سوآت و فرآیند تحلیل سلسه مراتبی، با کمک نرم افزار اِکسپرت چویس محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در میان عوامل سوآت، نقاط ضعف بالاترین وزن را در مکان سازی پایدار رودخانه قره سو دارا بوده است و در دسته بندی عوامل در قالب مؤلفه های کیفیت پایداری محیطی، مؤلفه عملکردی، اولویت اول را داراست و بر این اساس راهبردهای مکان سازی پایدار رودخانه ارائه می گردد.

مجموعه های زیستی، کانونی مناسب برای ظهور تنوع رفتاری هستند. تراز موفقیت در هر فضای زیستی را می توان از میزان استمرار حضور افراد در آن فضا مورد سنجش قرار داد. از آنجایی که میزان سرزندگی افراد با بهبود کیفیت زندگی آن ها رابطه مستقیمی دارد؛ بنابراین پرداختن به این موضوع از اهمیت والایی برخوردار است. با توجه به نظر متخصصین حضور پررنگ انسان-ها در هر مکان بیان گر حس سرزندگی و نشاط آن فضا به شمار می رود. بنابراین سه مؤلفه ی کالبدی، اجتماعی و زیست-محیطی از عوامل جذب کننده مخاطبین به فضاهای زیستی هستند. روش تحقیق در این مقاله به شیوه فراتحلیل کیفی-کمی و ابزار تحقیق، نمونه گیری هدفمند با شیوه تحلیل آماری داده ها بوده است. یافته های تحقیق نشان داده است با بررسی کیفی و کمی موضوعات مطرح شده، در زمینه حس سرزندگی در فضاهای مسکونی و فراوانی های متعلقه می توان؛ به خوبی آسیب شناسی و زمینه یابی لازم برای بهبود کیفیت محیط زندگی به دست می آید. براساس تحلیل نظرات 12 متخصصین مربوطه، سه مؤلفه کالبدی، مؤلفه اجتماعی و نیز مؤلفه زیست محیطی مؤثرترین مؤلفه ها محسوب می شوند. نتایج کمی این تحقیق نشان داده است که مؤلفه کالبدی 42/74 %، مؤلفه ی اجتماعی 16/18 % و مؤلفه زیست محیطی نزدیک به 00/7% در تحقق حس سرزندگی مؤثر بوده اند. دستاورد نهایی این تحقیق تبیین مدل ارتباطی میان مؤلفه های عامل تحقق سرزندگی برای ساکنین فضاهای زیستی است. حیطی موثرترین مولفه ها محسوب می شوند. نتایج کمی این تحقیق نشان داده است که مؤلفه کالبدی 42/74 %، مؤلفه ی اجتماعی 61/18 %و مؤلفه زیست محیطی نزدیک به 00/7% در تحقق حس سرزندگی موثر بوده اند. دستاورد نهایی این تحقیق تبیین مدل ارتباطی میان مولفه های عامل تحقق سرزندگی برای ساکنین فضاهای زیستی است.

هدف از این پژوهش بررسی میزان همبستگی و ارتباطات بین عوامل مربوط به شهر دوست دار سالمند که توسط سازمان بهداشت جهانی معرفی شده، است. میزان تأثیر آن ها بر متغیر وابسته یعنی شهر دوست دار سالمند پایدار در شهر تهران سنجیده می شود. این پژوهش به روش پیمایشی صورت گرفته و پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی به روش غیر تصادفی هدفمند در بین 115 نفر از صاحب نظران توزیع شده است. تجزیه وتحلیل اطلاعات و داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) انجام شده است. در این پژوهش تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS 23 و Lisrel 8. 8 انجام شده است. نتایج به دست آمده از آزمون مدل پژوهش، نشان می دهد که در سطح اطمینان 99 درصد شش مؤلفه (مسکن، مشارکت اجتماعی، تکریم سالمندان و مشمولیت اجتماعی، مشارکت شهروندی و استخدام، ارتباطات و اطلاعات و خدمات سلامتی و محلی) دارای رابطه معنی دار با پروژه شهر دوست دار سلامت و پایدار هستند (0. 01> P).

هدف مقاله حاضر، سطح بندی مناطق کلانشهر تهران از لحاظ شاخص های توسعه پایدار با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه ای، می باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و از مدل های کمی استفاده شده است. برای شناخت سطوح برخورداری مناطق 22 گانه شهر تهران، با استفاده از آمار و اطلاعات سرشماری سال 1390 از 47 شاخص در زمینه های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیربنایی- مسکن استفاده گردیده و نتایج آن با بهره گیری از مدل تحلیل عاملی ارزیابی شده و سرانجام جهت تقسیم مناطق در گروه های همگن از روش تحلیل خوشه ای بهره گرفته شده است. برای ارزیابی داده ها از نرم افزار های Excel و SPSS و همچنین برای ترسیم نقشه ها از نرم افزار ArcGIS10 استفاده گردیده است. رتبه بندی مناطق 22 گانه تهران براساس میزان سطح رفاه و برخورداری از امکانات و خدمات شهری، از نابرابری و تفاوت معنادار بین گسترش فیزیکی شهر و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در پایتخت حکایت دارد. به طوری که امکانات و خدمات در مناطق شهر تهران به صورت هماهنگ توزیع نشده اند. منطقه 6 توسعه یافته ترین و مناطق20 و 22 محروم ترین می باشند.