علوم آبزی پروری
سال:1394 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

باکتریها و زئوپلانکتونها عناصر مهم در شبکه غذایی پلاژیک هستند و نقش مهمی را در فرآیندهای بیوژئوشیمیایی دارند. در این تحقیق باکتری های غالب در محیطهای کشت آنتن منشعب (Daphnia magna) و خاردار (Acanthocyclops robustus) تغذیه شده با کود (گاوی+ مرغی به نسبت 1:1 وزنی)، سبزیجات (جعفری+ اسفناج + گشنیز به نسبت 1:1:1 وزنی) و جلبک سندسموس (Scenedesmus quadricauda) بررسی گردید. نتایج نشان داد که در کشت D. magna با کود و سبزیجات دارای باکتریهای جنس Acinetobacter و برای کشت با جلبک سندسموس باکتریهای جنس Aeromonas غالب بودند در حالی که در کشت A. robustus تغذیه شده با کود، سبزیجات و جلبک سندسموس به ترتیب جنس های Neisseria، Enterobacteria و Alcaligenes غالب شدند. جیره های مختلف غذایی تاثیر معنی داری را بر میزان تراکم D. magna و A. robustus، جمعیت باکتریها،BOD و COD محیط کشت داشتند (P<0.05). بالاترین میزان جمعیت باکتریایی محیط کشت D. magna در تغذیه با جلبک سندسموس (5´104 cell/ml) و کمترین در کود (9´103 cell/ml) بدست آمد. همچنین در کشت A. robustus با سبزیجات و جلبک سندسموس به ترتیب بالاترین و کمترین میزان جمعیت باکتریایی 1.4´104cell/ml و 5´103cell/ml بدست آمد. بیشترین میزان BOD در کشت A. robustus تغذیه شده با سبزیجات (90 میلی گرم در لیتر) و کمترین آن درکشت D. magna تغذیه شده با کود (28 میلی گرم در لیتر) بدست آمد. بیشترین میزان COD (313 میلی گرم در لیتر) و کمترین آن (43 میلی گرم در لیتر) به ترتیب در A. robustus تغذیه شده با سبزیجات و جلبک سندسموس بدست آمد. علاوه بر این، پارامترهای BOD، COD و جمعیت باکتریایی همبستگی معنی داری با تراکم جمعیت D. magna و A. robustus داشت (P<0.05). بطورکلی، یافته های این تحقیق نشان داد که نوع باکتریها و تراکم جمعیت آنها در محیطهای کشت زئوپلانکتونی به گونه زئوپلانکتون و جیره غذایی آنها در طی پرورش بستگی دارد.

در این تحقیق تاثیر رقیق کننده های اسپرم بر عملکرد تکثیر به منظور افزایش درصد لقاح، چشم زدگی و تخم گشایی بررسی شد. به این منظور تعداد 8 عدد مولد ماده به ترتیب با میانگین وزنی و طولی 1545.62±295.43 گرم و 54.37±3.85 سانتیمتر و 16 عدد ماهی مولد نر به ترتیب با میانگین وزنی و طولی 623.08±18.069گرم و 38.91±5.40 سانتیمتر انتخاب گردیدند. پس از جداسازی مایع تخمدانی مخلوط اسپرم ها و تخمک ها با استفاده از چهار نوع محلول رقیق کننده اسپرم لقاح داده شدند. گروه های تیماری شامل: اول – 5.54 گرم NaCl، 2.422 گرم Triss، 3.57 گرم Glycin که در ph=8.4 تنظیم که در یک لیتر آب مقطر بطور کامل حل شد. دوم- 7.305 گرم NaCl، 0.735 گرم CaCl2.2H2O که در ph=7.76 تنظیم و در یک لیتر آب مقطر بطور کامل حل شد. سوم - مایع تخمدانی که فقط به وسیله توری از تخمک جدا شد و چهارم - آب مقطر که بعنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. ضمن تعیین حجم اسپرم، pH، تراکم اسپرماتوکریت مخلوط اسپرم ها، پارامترهای اسپرم شناختی از قبیل مدت دوره تحرک، مدت زمان حرکت رو به جلو، درصد اسپرم های متحرک، و همچنین درصد چشم گشایی در تیمار بررسی گردید. نتایج نشان داد که طول دوره تحرک در تیمارهای اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 7.36±83.25، 12.65±117.80، 2.30±61.33، 1.73±40.00 ثانیه و مدت حرکت رو به جلو در تیمار اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 4.71±63.25، 12.63±90.00، 1.15±52.33 و 2.51±34.66 ثانیه و درصد تحرک در تیمارهای اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 6.42±66.82، 4.16±84.00، 3.53±82.50 و 2.08±73.33 و درصد چشم زدگی در تیمار اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 7.14±61.66، 0.97±77.25، 6.18±55.63 و 5.02±42.59 و درصد تخم گشایی در تیمار اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 5.42±55.05، 0.81±71.43، 6.25±49.60 و 4.32±37.72 بودند. تجزیه و تحلیل پارامترهای اسپرم شناختی و در صد چشم زدگی وتخم گشایی نشان داد که بین تیمار دوم با سایر تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد (P<0.05) و تیمار دوم می تواند به عنوان یک رقیق کننده مناسب جهت بهبود تکثیر ماهی شیزوتراکس زارودنی استفاده شود.

گسترش ظرفیت های آبزی پروری در هر منطقه با توجه به بررسی عوامل داخلی و خارجی موثر بر آن بخش تعیین گردیده و ضروری است که توجه ویژه ای در تحقیقات شیلاتی به آن مبذول گردد. هدف از تحقیق حاضر تدوین راهبرد های مناسب به منظور توسعه بازار ماهیان زینتی در استان البرز با استفاده از روش SWOT است. بر همین اساس فهرستی از نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها در بخش تولید و بازاریابی ماهیان زینتی استان البرز با استفاده از پرسشنامه های تنظیم شده در قالب ماتریس های ارزشیابی عوامل داخلی و خارجی تهیه گردید. نمره دهی به هر یک از عامل ها توسط نرم افزار SPSS17 انجام شد. مجموع امتیازات مطابق نتایج برای ماتریس عوامل داخلی و خارجی به ترتیب برابر 3.61 و 3.68 محاسبه شد که هر دو عدد به دست آمده بالاتر از حد متوسط بود و نشان دهنده استفاده درست بخش تولید و بازاریابی ماهیان زینتی برای استفاده از قوت ها و فرصت های موجود برای غلبه بر ضعف ها و تهدید ها است. لذا، راهبردهای تهاجمی با توجه به نتایج ماتریس عوامل داخلی و خارجی به عنوان مناسب ترین راهبرد برای توسعه بازار ماهیان زینتی برای استان البرز پیشنهاد گردید. همچنین راهبرد استفاده از روش های جدید پرورش ماهیان زینتی و افزایش سرمایه گذاری در بخش تولید و پرورش ماهیان زینتی بر مبنای ماتریس QSPM به ترتیب با میانگین 4.50 و 4.33 بیشترین نمره جذابیت را به دست آورد.

پلی ساکاریدها، پلیمرهای زیستی ای هستند که نقش کلیدی در بهبود سلامتی ایفا می کنند. در مطالعه حاضر اثرات پلی ساکارید جدید از ریشه گیاه چوبک نکائی (Acanthophyllum glandulosum) بر شاخص های خونی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) در معرض تحت حاد (sub-acute) جیوه بررسی شد. تعداد 540 ماهی در 3 تیمار مختلف (هر تیمار با سه تکرار) در مخازن فایبرگلاس تقسیم بندی شدند: تیمار اول به عنوان تیمار شاهد قرار داده شد (فاقد محلول جیوه و پلی ساکارید)، تیمار دوم با 60mg/l جیوه و تیمار سوم حاوی جیوه 60mg/l و 1% پلی ساکارید آزمایشی بود که 24 ساعت قبل از قرار گرفتن ماهی ها در معرض جیوه به مخزن ریخته شده بود. پارامترهای هماتولوژی و بیوشیمیایی خون آنالیز شدند. نتایج مطالعه حاضر نشان دادند که برخی فاکتورهای خونی به طور معنی داری در تیمار حاوی پلی ساکارید و جیوه در مقایسه با تیمار فقط جیوه تنظیم شدند. پلی ساکارید دارای اثرات تنظیمی بر فاکتورهایی از قبیل تعداد گلبول های قرمز (R.B.C)، هماتوکریت (Ht)، حجم متوسط گویچه(M.C.V) و کورتیزول بود. همچنین، پلی ساکارید بر مقدار هموگلوبین (Hb) و درصد غلظت هموگلوبین داخل گویچه (M.C.H.C) تاثیر گذاشت اما این تاثیر معنی داری نبود. از طرفی دیگر، پلی ساکارید هیچ گونه اثر تنظیمی بر وزن هموگلوبین داخل گویچه (M.C.H)، مقدار پروتئین و گلوکز نداشت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که پلی ساکارید مستخرج از ریشه چوبک نکائی اثرات مفیدی بر میزبان داشته و احتمالا به عنوان یک پره بیوتیک عمل کرده که می تواند سلامت میزبان را بهبود ببخشد.

هدف از این مطالعه بررسی اثرات سطوح مختلف دو نوع پربیوتیک الیگوفروکتوز و مخمر غیرفعال بر ترکیب میکروبیوتای روده ای بچه فیل ماهی (Huso huso) بود. این پژوهش در قالب یک طرح کاملا تصادفی انجام شد که شامل تغذیه بچه فیل ماهی ها با جیره های غذایی حاوی 1و 2 درصد مخمر غیرفعال و 1 و 2 درصد الیگوفروکتوز به همراه یک گروه شاهد (5 تیمار و 3 تکرار) بود. بچه فیل ماهی ها با تراکم 35 قطعه در تانک های فایبرگلاس (800 لیتری) و میانگین وزنی (0.56±11.40 گرم) در حوضچه های فایبرگلاس ذخیره سازی و به مدت 6 هفته با جیره های آزمایشی حاوی سطوح مختلف مخمر غیرفعال و الیگوفروکتوز تغذیه شدند. در انتهای دوره میکروبیوتای روده ای (تعداد باکتری های زیست پذیر، تعداد باکتری های اسید لاکتیک و نسبت آنها) از طریق روش مبتنی بر کشت بررسی شد. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که بکارگیری این دو نوع پربیوتیک هیچ گونه اثر معنی داری بر تعداد کل باکتری های زیست پذیر در مقایسه با تیمار شاهد نشان نداد (P>0.05). بیشترین میزان افزایش تعداد باکتری های اسید لاکتیک در تیمار 2 درصد مخمر و 2 درصد الیگوفروکتوز مشاهده شد که باتیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان دادند (P<0.05). نسبت باکتری های اسیدلاکتیک به تعداد کل باکتری های زیست پذیر، در تمامی تیمارهای پربیوتیکی در طی دوره پرورش افزایش معنی دار نشان داد (P<0.05) که از این لحاظ بیشترین میزان در تیمار 2 درصد الیگوفروکتوز مشاهده گردید.

با توجه به اهمیت تغذیه آبزیان از نظر کیفی و اقتصادی مطالعات متعددی در مورد جایگزینی اقلام غذایی، کاهش و حذف غذا برای تولید اورگانیک آبزیان صورت گرفته است. هدف این پژوهش حذف کامل غذای دستی با استفاده از پدیده همیاری در پرورش ماهیان گرمابی بوده است. این بررسی به مدت دوسال پی در پی در مرکز پژوهش آبزی پروری دانشکده دامپزشکی «امین آباد» صورت گرفته است. در میان ماهیان گرمابی کپور معمولی به عنوان همه چیز خوار، کپور نقره ای فیتوپلانکتون خوار و کپور سرگنده زئوپلانکتون خوار برای بررسی این پدیده انتخاب شدند. وزن ابتدایی هر یک از 30 درصد کپور معمولی و 65 درصد از کپور نقره ای و 5 درصد از کپور سرگنده به ترتیب برابر 4.5 گرم، 30 گرم و 30 گرم تعیین شد. در سال اول وزن نهایی کپور معمولی و کپور نقره ای و کپور سرگنده پس از 206 روز به ترتیب به 850 گرم، 712 گرم و 1750 گرم رسید در حالیکه وزن نهایی نمونه های پرورش تک گونه ای شاهد در کپور معمولی و کپور نقره ای به ترتیب برابر 365 گرم و 375 گرم بود. در سال دوم پرورش همیاری بدون مصرف غذا مقدار تولید برابر 4912.4 کیلوگرم در هکتار و تولید در نمونه های شاهد با مصرف غذا برابر با 4817 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. نتایج این بررسی با رشد مناسب فردی گونه های ماهی، مجموع تولید و بهای کلی حذف غذا، سودمندی بیشتری را نسبت به تولید پرورش ماهیان گرمابی شاهد با مصرف غذا نشان داده است.

در این آزمایش، تاثیر افزایش مقادیر مس و روی در جیره غذایی بر پارامترهای سرمی مرتبط با متابولیسم استخوان در ماهی کپور معمولی مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان با میانگین وزنی 22.43±56.56 گرم در 5 گروه (شامل 12 ماهی) به مدت 8 هفته با استفاده از جیره های غذایی متفاوت به میزان 3 درصد وزن بدن در روز تغذیه شدند. جیره های غذایی حاوی مس (1:1 Cu و 3:2 Cu میلی گرم بر کیلوگرم غذا) و روی ( Zn1:7.5 و Zn2:15 میلی گرم بر کیلوگرم غذا) و یک گروه به عنوان شاهد (بدون افزودن مس و روی) در نظر گرفته شد. در پایان دوره، تعداد 8 قطعه ماهی از هر مخزن به طور تصادفی صید شد و از محل ساقه دمی خونگیری بعمل آمد. سپس پارامترهای سرمی مرتبط با متابولیسم استخوان نظیر کلسیم کل، فسفر معدنی، منیزیم، آلکالین فسفاتاز و ویتامین D3 مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که کلسیم سرم تنها در تیمار 2 Cu، نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی داری داشته است (P<0.05). در تیمارهای 1 Znو 1Cu، میزان فسفر سرم نسبت به شاهد کاهش معنی داری یافت (P<0.05). اگرچه میزان منیزیم و ویتامین D3 سرم در برخی تیمارها افزایش یافته است اما بطورکلی این تغییرات نسبت به تیمار شاهد معنی دار نبود (P>0.05). کاهش معنی دار (P<0.05) فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز سرم در تمامی تیمارها نسبت به گروه شاهد نیز مشاهده شد. به طور کلی، افزایش مقادیر روی و مس در جیره غذایی در غلظت های مورد مطالعه با تغییر پارامترهای سرمی مرتبط با متابولیسم استخوان همراه بوده است که می تواند تا حدی سبب برهم زدن فعالیت متابولیکی استخوان در ماهی کپور معمولی شود.