مقدمه و هدف: بازآرایی قطعات J,D,V از ژن زنجیره سنگین ایمونوگلوبولین به همراه نوکلئوتیدهایی که در بین قطعات وارد یا حذف می گردند، منجر به ایجاد مناطق خیلی متغیر (CDR-3) منحصر به فردی می شوند که در ارزیابی کلونالیتی و حداقل بیماری باقیمانده (MRD) مورد استفاده قرار می گیرد.روش کار: در مطالعه حاضر 71 کودک مبتلا به لوسمی لنفوبلاستی حاد از نوع پیش سازهای B که به دو مرکز (بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) و مرکز طبی کودکان) مراجعه کردند قبل از شروع شیمی درمانی مورد آزمایش قرار گرفتند. پس از استخراج DNA سلول های تک هسته ای مغز استخوان آزمایش PCR با پرایمرهای طراحی شده برای مناطق ثابت به منظور تکثیر منطقه 3 CFR- انجام شد و پس از آنالیز هترودوپلکس با الکتروفورز برروی ژل پلی آکریلامید و رنگ آمیزی نقره مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج: در 82 درصد از بیماران، بازآرایی کلونال به صورت تک دودمانی (69 درصد) ، دوکلونی 24 درصد و اوگیلوکلونال (7 درصد) مشاهده گردید که با توجه به حساسیت مطلوب به دست آمده برای آزمایش ها می توان از آن برای بررسی حداقل بیماری باقیمانده استفاده کرد.