هدف: دیابت یک بیماری متابولیک است که اغلب در مراحل اولیه بیماری بدون علامت بوده ، هم زمان با افزایش مزمن قند خون، اختلال و آسیب های در ارگان های مختلف به وجود می آورد. با توجه به پرهزینه بودن طبیعت این بیماری، شناخت به موقع آن مانع از بروز عوارض و معلولیت بیماران و تحمیل هزینه های ارزی خواهد شد. زنان مبتلا به دیابت بارداری یکی از گروه های در معرض خطر بروز بیماری دیابت آشکار هستند. لذا این مطالعه در شهر شاهرود با هدف بررسی فاکتورهای خطر بروز دیابت آشکار پس از زایمان در مبتلایان به دیابت بارداری انجام شد.روش بررسی: در یک مطالعه آینده نگر، پس از ارایه مراقبت های بارداری و ثبت اطلاعات مربوط به کنترل بارداری و بروز عوارض دوران بارداری و زایمان برای کلیه زنانی که در طرح غربالگری دیابت بارداری شناسایی شده بودند، پس از زایمان، غربالگری با 75 گرم گلوکز انجام و بر اساس معیارهیای تشخیص انجمن دیابت آمریکا، سه گروه سالم، دچار اختلال تحمل گلوکز و مبتلا به دیابت آشکار شناسایی شد.یافته ها: در طی 17 ماه غربالگری از 1310 زن باردار، تعداد 63 نفر مبتلا به دیابت بارداری شناسایی گردیدند. در بین مبتلایان به دیابت بارداری پس از زایمان، تعداد 7 نفر (11 درصد) مبتلا به اختلال تحمل گلوکز یا اختلال قند ناشتا و 8 نفر (13 درصد) مبتلا به دیابت آشکار شدند. گروه مبتلا به دیابت آشکار به لحاظ وجود قند درادرار (گلیکوزوریا) (OR-8.6CI-1.6-45.5 , p<0.05) و سن بالای (OR-14CI-1.6-123.8 , p<0.01) به عنوان فاکتورهای خطر دیابت بارداری ، بالا بودن قند خون در آزمایش تحمل گلوکز (OR-14CI-1.6-123.8 , p<0.01) ، تشخیص دیابت بارداری قبل از هفته دوازده بارداری (OR-1.3CI-0.99-2, p<0.05) ، نیاز به دریافت انسولین (OR-0.04CI-0.01-0.2, p<0.001) ، میزان عارضه مرده زایی (OR-2.3CI-0.99-5.5 , p<0.001) ، فشار خون بارداری (OR-11.3CI-1.7-75.2 , p<0.05) ، هیدر آمنیوس (OR-18.8CI-1.43-245.9 , p<0.01) ، دیسترس تنفسی (OR-70.5CI-4.9-1017.2 , p<0.01) و هیپوگلیسمی نوزادی (OR-10CI-1.4-72.7 , p<0.05) تفاوت آماری معنادار با گروه سالم داشت.بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه، خطر بالای بروز دیابت آشکار پس از زایمان در زنان مبتلا به دیابت بارداری باسن بالای 30، گلیکوزوری در دوران بارداری، بروز بیش تر عوارض، قند ناشتای بالا در آزمایش تحمل گلوکز، تشخیص دیابت بارداری در ابتدای بارداری و نیاز به دریافت انسولین مشخص گردید. همچنین بر طبق مدل رگرسیون لجستیک، نیاز به دریافت انسولین در دوران بارداری، مهم ترین فاکتور در بروز دیابت آشکار پس از زایمان در زنان مبتلا به دیابت بارداری تشخیص داده شد.