دانشور پزشکی: نشریه پژوهشی پایه و بالینی
سال:1390 | دوره:19 | شماره:97 |تعداد مقالات:11

مقدمه و هدف: سواد سلامت، ظرفیت کسب، پردازش و درک اطلاعات اساسی و خدمات ضروری برای تصمیم گیری های مناسب در زمینه سلامت است که عنصری مهم در توانایی یک زن برای شرکت در فعالیت های ارتقای سلامت و پیشگیری برای خود و کودکانش محسوب می شود. هدف از این مطالعه، بررسی سطح سواد سلامت زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود.روش کار: در مطالعه ای مقطعی (cross sectional) از نوع توصیفی - تحلیلی (Descriptive-Analytical)، 240 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی با استفاده از پرسشنامه سواد سلامت عملکردی بالغان بررسی شدند.یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان (5.1±) 27.7 سال و میانگین سال های تحصیل (3.3±) 10.6 سال بود. 30 درصد افراد مورد مطالعه، سواد سلامت ناکافی، 24.6 درصد سواد سلامت مرزی و 45.4 درصد سواد سلامت کافی داشتند. سواد سلامت ارتباطی معنی دار با محل دریافت خدمت (X2=24.47، p<0.001)، سطح تحصیلات (X2=90.16،p<0.001 ) و سن (X2=21.86، p=0.005) شرکت کنندگان داشت. بر اساس معادله رگرسیونی تحصیلات (t=9.41، p<0.001)، سن (t=-2.56، p=0.011) و شاغل بودن (t=2.01، p=0.045) پیش بینی کننده امتیاز سواد سلامت بودند.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که سواد سلامت محدود مشکلی شایع در زنان باردار تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی است. از آنجا که سواد سلامت محدود می تواند مانع از درک صحیح پیام ها و توصیه های بهداشتی شود، ضروری است که کارکنان بهداشتی از روش های موثر انتقال اطلاعات برای این افراد استفاده کنند.

مقدمه و هدف: طبق مطالعات در جوامع انسانی و نیز مدل های آزمایشگاهی، فقدان عدالت، بروز نابرابری ها و بی ثباتی اجتماعی، آثاری سوء در سلامت افراد و جوامع داشته اند، اما به خوبی نمی دانیم که «آیا عدم ثبات اجتماعی، فقر غذایی و بی عدالتی و نابرابری در دریافت غذا می تواند تسریع کننده مرگ نورون ها و پیری زودرس هم باشد یا نه؟» در پاسخ به این پرسش با طراحی مدلی آزمایشگاهی آثار فقر غذایی و نابرابری در دریافت غذا همراه با عدم ثبات اجتماعی بر و تغییرهای هیستوپاتولوژیک و نیز روند پیشرفت کهولت سلولی در نرون های هیپوکامپ خرگوش سفید نیوزلندی بررسی و ارزیابی شد.مواد و روش کار: 48 خرگوش نیوزلندی به طور تصادفی به شش گروه تقسیم شدند و شرایط متفاوت اجتماعی در گروه ها در طی هشت هفته اعمال شد. پس از طی دوران «تفاوت های اجتماعی»، تجمع لیپوفوشین و آپوپتوز به عنوان معیارهای مهم از کهولت سلولی توسط رنگ آمیزی اختصاصی long Ziehl-Nelseen و نیز روش TUNEL بررسی شدند تا سرعت تجمع لیپوفوشین و آپوپتوز در سلول های هرمی هیپوکامپ ارزیابی شود؛ سطح کورتیزول سرمی نیز اندازه گیری شد.نتایج: به کارگیری هم زمان شرایط فقر غذایی، نابرابری در دریافت غذا و عدم ثبات اجتماعی، ایجاد تغییرهایی آشکار را در تجمع لیپوفوشین در سلول های هرمی در مقایسه با گروه کنترل سبب شد (p<0.005)؛ نتایج، همچنین نشانگر افزایشی معنی دار در میزان سلول های آپوپتوتیک نسبت به سلول های سالم در تمام گروه های تحت استرس نسبت به گروه کنترل بود (p<0.05).نتیجه گیری: یافته های بالا نشان می دهند که فقر غذایی، بی عدالتی در دریافت غذا و عدم ثبات اجتماعی به افزایش تجمع لیپوفوشین (به عنوان شاخصی از بروز استرس اکسیداتیو و پیری زودرس) در سلول های هرمی هیپوکامپ منجر شده، از این طریق، احتمال مرگ آپوپتوتیک آنها را افزایش می دهد.

مقدمه و هدف: تغییرهای نامطلوب نیم رخ چربی از عوامل خطر مرتبط با چاقی و اضافه وزن است که خطر ابتلا به سندروم متابولیک، دیابت و بیماری های قلبی - عروقی را افزایش می دهد.مواد و روش ها: در این تحقیق 19 دانشجوی پسر 19 تا 25 ساله به روش نمونه گیری در دسترس گزینش و به دو گروه روزه دار غیرفعال و فعال تقسیم شدند. برنامه ورزشی گروه فعال 14 جلسه بود که سه جلسه در هفته با شدت 50 تا 75 درصد ضربان قلب ذخیره و مدت 45 تا 60 دقیقه انجام شد. در چهار مرحله نمونه گیری خونی انجام گرفت. تغییرهای درون و بین گروهی داده ها به روش اندازه گیری تکراری تعیین و برای آن سطح معنی داری P<0.05 در نظر گرفته شد.نتایج: با اینکه اثر روزه داری با و بدون فعالیت بدنی بر اندازه های آنتروپومتری تفاوتی معنی دار نداشت؛ اما یک ماه روزه داری با فعالیت بدنی سبب کاهش وزن، BMI، WHR و درصد چربی بدن شد. طی روزه داری نسبتTG/HDL وTC/HDL  گروه فعال کاهش و با اتمام روزه داری این مقادیر به سطح اولیه برگشت. یک ماه روزه داری بدون فعالیت بدنی سطح TG، LDL وTG/HDL  را به طور نامحسوسی افزایش داد. اثر هر دو مداخله روزه داری با و بدون فعالیت بدنی بر ضربان قلب استراحت، فشارخون دیاستول، سیستول، میانگین سرخرگی و هزینه اکسیژن میوکارد تفاوتی معنی دار نداشت.نتیجه‏ گیری: یک ماه روزه داری با فعالیت بدنی منظم، کاهش وزن، درصد چربی، WHR و BMI را سبب شده، از تغییرهای نامطلوب نیم رخ چربی جلوگیری کرده، احتمال ابتلا به سندروم متابولیک و آترواسکلروزیس را کاهش می دهد.

مقدمه و هدف: بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) سبب تنفس سطحی، کاهش اکسیژن رسانی، ضعف عضلانی و کاهش فعالیت فیزیکی می شود که از علائم شایع آن، تنگی نفس و سرفه های مزمن همراه با خلط است. به رغم شیوع بالای این بیماری و نقش موثر فیزیوتراپی، عدم شناخت کافی و خلاء تحقیقاتی در این زمینه محسوس است. هدف این مقاله، مقایسه کیفوز توراسیک و ضخامت عضله دیافراگم بین زنان COPD و سالم است.مواد و روش ها: 20 بیمار زن COPD (رده دوم و سوم) بستری در بیمارستان با 20 زن سالم، از نظر ضخامت دیافراگم (توسط دستگاه سونوگرافی) و زاویه کیفوز (توسط خط کش انعطاف پذیر) مقایسه شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که قوس زاویه کیفوز در افراد بیمار کمتر از افراد سالم است (p<0.05). در خصوص ضخامت عضله دیافراگم، تفاوتی معنادار میان افراد سالم و بیمار مشاهده نشد، لیکن تغییر ضخامت دیافراگم، در افراد سالم حدود دو برابر افراد بیمار بوده است (p<0.05).نتیجه گیری: حالت بشکه ای قفسه سینه بیماران COPD، کمتر بودن زاویه کیفوز در این بیماران نسبت به افراد سالم را توجیه می کند؛ همچنین افزایش درصد تغییرهای ضخامت دیافراگم در افراد سالم نسبت به بیماران نشان دهنده عملکرد بهتر دیافراگم در افراد سالم است که سبب آن شاید با کوتاه بودن عمق تنفس و فواصل تنفس ها در افراد بیمار توجیه پذیری باشد. نتایج این تحقیق را می توان در تنظیم پروتوکل درمان های دستی و ورزش های درمانی در بیماران COPD مدنظر قرار داد.

مقدمه و هدف: هدف از تحقیق حاضر مقایسه تاثیر نوع تمرین (بدنی، ذهنی و ترکیبی) بر تعادل ایستا و پویای سالمندان زن 60 تا 75 سال بدون سابقه زمین خوردن بود.مواد و روش ها: نمونه آماری این تحقیق را 45 نفر از سالمندان زن بدون سابقه زمین خوردن با دامنه سنی 60 تا 75 سال تشکیل دادند که به صورت تصادفی به سه گروه آزمایشی تقسیم شدند. در این تحقیق برای اندازه گیری تعادل ایستای سالمندان زن از آزمون شارپند رومبرگ (با چشمان باز و بسته) و برای اندازه گیری تعادل پویا از آزمون زمان برخاستن و راه رفتن استفاده شد. در مرحله پیش آزمون میانگین سه بار اجرای آزمون های تعادل ایستا و پویا برای تمامی آزمودنی ها ثبت شد. سپس تمامی آزمودنی ها به مدت 6 جلسه بر اساس پروتکل های تعیین شده تمرین و در پس آزمون که مشابه با مرحله پیش آزمون بود، شرکت کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح (P<0.05) استفاده شد.یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که بین عملکرد گروه ها در هر دو نوع تعادل ایستا (با چشمان باز و بسته) و تعادل پویا در مرحله پس آزمون تفاوتی معنی دار وجود دارد. آزمون تعقیبی بونفرونی نیز نشان داد بین عملکرد گروه ترکیبی (تمرین ذهنی - بدنی) با دو گروه دیگر تفاوتی معنی دار وجود دارد (P<0.05) و گروه تمرین ترکیبی (تمرین ذهنی - بدنی) نسبت به دو گروه دیگر در هر سه نوع آزمون تعادل عملکرد بهتری داشتند؛ همچنین عملکرد گروه تمرین بدنی نیز بهتر از گروه تمرین ذهنی بود (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گیری کرد که برای بهبود تعادل ایستا و پویا در سالمندان زن، از این روش تمرینی می توان استفاده کرد.

مقدمه و هدف: کورکومین دارای آثار ضد دیابتی و آنتی اکسیدانتی و تقویت کننده حافظه است؛ لذا هدف بررسی حاضر، تعیین اثر تجویز درازمدت آن بر یادگیری و حافظه موش سفید بزرگ دیابتی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، موش های سفید بزرگ به پنج گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با کورکومین (50 میلی گرم بر کیلوگرم)، دیابتی و دیابتی تحت درمان با کورکومین (10 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم) تقسیم شدند. هفت روز پس از تزریق استرپتوزوتوسین، کورکومین به مدت پنج هفته تجویز شد. برای بررسی یادگیری و حافظه، آزمون های اجتنابی غیر فعال و ماز Y به کار رفتند؛ درباره بافت هیپوکامپ، میزان مالون دی آلدئید نیز تعیین شد.یافته ها: کاهش معنی دار تاخیر در حین عبور در موش های دیابتی (p<0.01) و دیابتی تحت تیمار با دوز پایین کورکومین (p<0.05) مشاهده شد و این پارامتر به طور معنی دار در گروه دیابتی تحت تیمار با دوز بالای دارو بیشتر از گروه دیابتی بود (p<0.05)؛ به علاوه، درصد تناوب در حیوانات دیابتی به طور معنی دار کمتر از گروه کنترل بود (p<0.05) و این پارامتر در گروه های دیابتی تحت تیمار با دوز بالای دارو بیشتر از گروه دیابتی بود (p<0.05)؛ همچنین، درمان با کورکومین در دوز بالا میزان مالون دی آلدئید را به صورت معنادار کاهش داد (p<0.05).نتیجه گیری: تجویز درازمدت کورکومین به میزان 50 میلی گرم بر کیلوگرم موجب تقویت توانایی نگهداری اطلاعات در انبار حافظه و به یادآوری آنها در حیوانات دیابتی شده، بهبود حافظه فضایی کوتاه مدت را به دنبال دارد.

مقدمه و هدف: ارتباط چاقی مادران با نتایج حاصل از بارداری در مطالعات نشان داده شده است. عادات و الگوی مصرف مواد غذایی ممکن است نقشی مهم در ایجاد اضافه وزن و چاقی داشته باشند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط الگوی مصرف و رفتارهای تغذیه ای با چاقی و اضافه وزن در زنان سنین باروری انجام شد.مواد و روش کار: 154 نفر از زنان با BMI بالاتر از25 kg/m2  به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و داده ها با استفاده از پرسشنامه هایFFQ ، الگوی مصرف و عادات غذایی جمع آوری شدند. ترکیب بدن با استفاده از دستگاه بیوالکتریک امپدانس اندازه گیری و اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS16 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین سن، وزن وBMI  افراد مورد مطالعه، به ترتیب 37.8±7.4 سال، 76.8±9.9 kg و 31.6±3.7 kg/m2 بود. 27.3 درصد از این افراد WHR بیشتر و مساوی 0.85 داشتند و 26.6 PBF درصد آنها بیشتر و مساوی 40 درصد بود. با توجه به پرسشنامه عادات غذایی 76.6 درصد از افراد شرکت کننده امتیاز لازم را برای مصرف صحیح مواد غذایی کسب نکردند. ارتباط معنی داری میان مصرف مواد غذایی و BMI و درصد چربی بدن مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که الگوی مصرف مواد غذایی همراه با کاهش فعالیت بدنی از عوامل مهم افزایش وزن و چاقی در زنان مورد مطالعه بود. افزایش دانش و آگاهی های تغذیه ای همراه با ورزش می توانند در مبارزه با اضافه وزن و چاقی در کشورهای در حال توسعه موثر باشند.

مقدمه و هدف: کاهش نسبت هورمون های آنابولیک به کاتابولیک در زنان یائسه در کاهش حجم و قدرت عضلانی نقشی مهم ایفا می کند. از نسبت تستوسترون به کورتیزول به عنوان شاخص فشار تمرین استفاده می شود و افزایش این نسبت نشانگر هایپرتروفی و افزایش قدرت در پاسخ به تمرین است. هدف از تحقیق حاضر، مقایسه تاثیر یک جلسه تمرین مقاومتی و استقامتی بر نسبت تستوسترون به کورتیزول در زنان یائسه بود.مواد و روش ها: در این تحقیق 10 زن یائسه و سالم با میانگین سن 54.30±3.74 سال و نمایه توده بدن 24.88±2.07 کیلوگرم بر مترمربع به روش جایگزینی متقاطع در سه برنامه تک جلسه ای جداگانه: 1) تمرین مقاومتی (3 ست ده تکراری از هشت حرکت با شدت 80 درصد یک تکرار بیشینه)، 2) تمرین استقامتی (45 دقیقه رکاب زدن روی دوچرخه کارسنج با شدت 60 تا 70 درصد اوج اکسیژن مصرفی) و 3) استراحت (گروه کنترل) شرکت کردند. مقادیر تستوسترون و کورتیزول سرم نمونه های خون قبل، بلافاصله و 15 دقیقه بعد از مداخله هر یک از سه برنامه جمع آوری و اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از روش اندازه گیری های تکراری تحلیل شدند و برای آزمون آنها سطح معنی داری P<0.05 در نظر گرفته شد.نتایج: نتایج تحقیق نشان داد تغییرهای درون گروهی مقادیر نسبت تستوسترون به کورتیزول متعاقب یک جلسه تمرین مقاومتی افزایش معنی دار داشت (P<0.05)؛ اما تغییرهای بین گروهی معنی دار نبود. تغییرهای درون گروهی و بین گروهی نسبت تستوسترون به کورتیزول متعاقب یک جلسه تمرین استقامتی معنی دار نبود (P>0.05).نتیجه گیری: متعاقب یک جلسه تمرین مقاومتی و استقامتی، نسبت تستوسترون به کورتیزول در زنان یائسه تغییر معنی داری نیافت.

مقدمه: گرلین و لپتین دو هورمونی هستند که در تنظیم تعادل انرژی و چاقی نقش دارند.هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی اثر یک دوره تمرین هوازی بر سطوح سرمی گرلین و لپتین در مردان میانسال بود.مواد و روش ها: 20 مرد میانسال داوطلب شدند و به طور تصادفی به دو گروه تجربی (ده نفر) و کنترل (ده نفر) تقسیم شدند. پروتکل تمرین هوازی به صورت سه جلسه در هفته به مدت ده هفته بود. هر جلسه تمرین شامل دویدن نرم با شدت 65 تا 75 درصد حداکثر ضربان قلب و به مدت ده دقیقه بود. برای پیروی از اصل اضافه بار، در هر جلسه نیم دقیقه به زمان دویدن افزوده می شد به طوری که در جلسه آخر، زمان دویدن به 25 دقیقه رسید. قبل و بعد از دوره تمرینی، خون گیری انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوتی معنادار میان گروه کنترل و تجربی در میزان گرلین و لپتین سرمی وجود ندارد(P<0.05) ؛ با این حال، انجام تمرین های هوازی باعث کاهش معنادار شاخص توده بدن، وزن بدن، نسبت محیط کمر به لگن، درصد چربی بدن و افزایش معنادار وزن بدون چربی و حداکثر اکسیژن مصرفی شد.نتیجه گیری: می توان گفت انجام ده هفته تمرین هوازی، اثری مفید بر سطوح سرمی گرلین و لپتین در مردان میانسال ندارد؛ با این حال برای رسیدن به نتایج قطعی تر، انجام تحقیق هایی دیگر، ضروری است.