مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
سال:1389 | دوره:18 | شماره:4 (پیاپی 72) |تعداد مقالات:11

مقدمه: حاملگی ناخواسته مشکلی جهانی می باشد که بر زندگی زنان، خانواده آنها و در نهایت اجتماع تاثیرگذار است. هدف از پژوهش حاضر تعیین فراوانی و نحوه استفاده از روش های پیشگیری از بارداری در خانم ها با حاملگی ناخواسته مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر همدان در سال 1385 بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که بر روی 900 نفر از مراجعین با حاملگی ناخواسته به مراکز بهداشتی درمانی شهر همدان در سال 1385 صورت گرفت. نمونه گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. داده ها با استفاده ازنرم افزار آماری SPSS و به کارگیری آمار توصیفی، آزمون های کای اسکویر و تی تست تجزیه و تحلیل شد.نتایج: بر اساس یافته ها، 9/93% از واحدهای پژوهش از روش های پیشگیری از بارداری استفاده می کرده اند. شایع ترین روش های مورد استفاده به ترتیب شامل روشهای هورمونی 1/38%، طبیعی 9/31%، کاندوم 8/19%، شیردهی 4/4%، %3.6 iud، اورژانسی 9/1% و ریتمیک 4/0% بوده اند. مهمترین موارد منجر به شکست در استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری از دیدگاه واحدهای پژوهش شامل استفاده نامنظم و نادرست در استفاده کنندگان از روشهای هورمونی و کاندوم، عدم کنترل در استفاده کنندگان از IUD و اشتباه در محاسبه تاریخ در روش ریتمیک بوده است.نتیجه گیری: اکثر واحدهای پژوهش ضمن محافظت از بارداری، بارداری های ناخواسته را تجربه کرده بودند. لزوم آموزش های بیشتر در خصوص استفاده مناسب از روش های پیشگیری از بارداری احساس می گردد.

فیبروز مادرزادی کبد(CHF:Congenital Hepatic Fibrosis) بیماری نادر است که در آن افزایش فشار ورید پورت بدون اختلال مشخص در عملکرد کبد یا کلیه رخ می دهد. این بیماری زیر گروهی از بیماری های مادرزادی است که به عنوان بیماری های فیبروپلی کیستیک با طیف وسیعی از علایم کلینیکی برحسب زمان تظاهر همراه می باشد. مشخصه آن فیبروز کبدی٬ افزایش فشار ورید پورت و بیماری کیستیک کلیوی است. مورد گزارش شده آقای 22 ساله که با تظاهر کلانژیت حاد چرکی و افزایش فشار ورید پورت بصورت استفراغ خونی مراجعه وطی بررسی های تکمیلی انجام شده از جمله بیوپسی کبد و کلیه تشخیص فیبروز مادرزادی کبد داده شد.

مقدمه: بیماری دیابت از شایعترین بیماری های مربوط به سوخت و ساز بدن است که منجر به عوارض ناتوان کننده می شود. این بیماری در یزد به دلیل بالا بودن میزان شیوع، یک مشکل جدی برای سلامت مردم استان محسوب می گردد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر برنامه های درمانی و کنترلی دیابت نوع دو در یزد است.روش بررسی: مطالعه از نوع توصیفی، تبیینی و از نظر زمانی مقطعی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 4990 نفر از بیماران مبتلا به دیابت تحت پوشش مرکز دیابت یزد می باشند. از بین این تعداد 256 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده انتخاب و با آنها مصاحبه سازمان یافته انجام شد.نتایج: %64.6 از بیماران زن و %35.4 آنها مرد بودند. میانگین سنی پاسخگویان 56 سال بود. بین میزان حمایت اجتماعی درک شده و میزان پیروی از فعالیت های خود مراقبتی رابطه مستقیم و معنی دار (P=0.001، r=0.193)، بین میزان رفتارهای تقویت کننده مثبت دریافت شده و پیروی از فعالیت های خود مراقبتی رابطه مستقیم و معنی دار (P=0.000، r=0.455) و بین میزان رفتارهای حمایتی نادرست دریافت شده و پیروی از فعالیتهای خود مراقبتی رابطه معنی داری وجود نداشت (p=0.141) در مجموع دو متغیر رفتارهای تقویت کننده مثبت و رفتارهای حمایتی نادرست، حدود 25 درصد واریانس متغیر میزان پیروی از رفتارهای خود مراقبتی را در مدل رگرسیونی تبیین می کنند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که با افزایش دریافت رفتارهای تقویت کننده مثبت از سوی فرد مبتلا به دیابت و کاهش دریافت رفتارهای حمایتی نادرست، فرد بیمار به میزان بیشتری از رفتارهای خود مراقبتی که منجر به کنترل دیابت وی می شوند، پیروی خواهد کرد. همچنین افزایش حمایت اجتماعی درک شده بیمار منجر به افزایش پیروی وی از رفتارهای خود مراقبتی می گردد.

مقدمه: فعالیت های انجام شده در مبارزه با اختلال های ناشی از کمبود ید در دو دهه گذشته منجر به کنترل این اختلال ها در اکثر استانهای کشور شده است. به منظور ارزیابی پایایی کفایت یدرسانی، در این پایش، شیوع گواتر و غلظت ید ادرار 17 سال پس از یدرسانی و مصرف نمک یددار در استان یزد مورد بررسی قرار گرفت و با نتایج پایش های قبلی مقایسه شد.روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی تعداد 1200 کودک دبستانی 8 تا 10 ساله مدارس استان یزد به صورت تصادفی و به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و در پاییز سال 1386 مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات به دست آمده، شامل میزان شیوع گواتر با معاینه بالینی، غلظت ید ادرار، ید موجود در نمک خانوارها، با مطالعه سال 1375 و 1380 مورد مقایسه قرار گرفتند.نتایج: میزان کلی گواتر (6/7-9/4)3/6 درصد بود هیچ کدام از دانش آموزان گواتر درجه دو نداشتند. میانه ید ادرار در 120 دانش آموز مورد مطالعه 248 میکروگرم در لیتر بوده و (10-6/1)8/5 درصد ید ادرار کمتر از 50 میکروگرم در لیتر را نشان می دهند. 86 درصد خانوارهای استان یزد از نمک تصفیه شده استفاده می کردند و نحوه نگهداری نمک نیز در 48 درصد از خانوارها مناسب بود. (6/14-0)5 درصد نمک های مصرفی خانوارها نیز کمتر از 15 گاما ید داشتند.نتیجه گیری: 17 سال پس از یدرسانی، شیوع گواتر در استان یزد کاهش قابل ملاحظه ای پیدا نموده و میانه ید ادرار در مطالعه اخیر مانند مطالعه سال های 1375 و 1380 در حد مطلوب توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی است. که موید وجود برنامه کشوری دقیق و نظارت بر اجرای صحیح و پایش منظم برنامه های حذف کمبود ید در طی این سالها می باشد.

مقدمه: مایکوباکتریوم اولسرانس عامل زخم برولی است. این بیماری پس از سل و جذام، سومین عفونت شایع مایکوباکتریومی در انسان محسوب می شود. در حال حاضر، سازمان بهداشت جهانی بیماری برولی را بعنوان یک عفونت مهم می شناسد. مایکوباکتریوم اولسرانس، سمی بنام مایکولاکتون تولید می کند که در بیماریزایی نقش مهمی دارد. مایکولاکتون می تواند منجر به تخریب بافت گردد و همچنین پاسخ های ایمنی میزبان را سرکوب نماید.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، از سلولهای تک هسته ای خون سه نفر از افرادی که سابقه ابتلا به بیماری برولی را نداشتند استفاده شد. میزان تولید سایتوکاین های IL-6 و TNF این سلولها پس از تحریک باLPS و در حضور مایکولاکتون و زمانهای مختلف پیش انکوباسیون، با کیت های ELISA تعیین شد.نتایج: این مطالعه نشان می دهد که وجود توکسین مایکولاکتون تا حدود زیادی تولید سایتوکاین های TNF و IL-6 را مهار می نماید. میزان سایتوکاین TNF در لوله های شاهد (حاویLPS ) در مدت 4 ساعت به حداکثر مقدار خود رسیده و سپس کاهش می یابد. در حالیکه، تولید IL-6 در لوله های حاوی سلول های تازه (زمان صفر) بیشترین مقدار را داراست و تا 16 ساعت به حداقل مقدار می رسد.نتیجه گیری: از آنجایی که TNF و IL-6 از سایتوکینهای التهابی مهم ایمنی هستند، می توان تصور کرد که کاهش تولید TNF به وسیله این باکتری در تضعیف پاسخهای التهابی نقش دارد. بنابراین مایکوباکتریوم اولسرانس، از یک طرف سبب نابودی سلولهای ماکروفاژی و از طرف دیگر جلوگیری از تولید TNF به وسیله مهمترین سلول ایمنی ذاتی می گردد و به نوعی، نقش این سلولها را در عفونت حذف می کند.

مقدمه: گسیل های صوتی گوش، اصواتی با شدت کم هستند که از حلزون سالم تولید شده و در صورت سالم بودن ساختار انتقال صوت قابل اندازه گیری هستند. هدف از این مطالعه بررسی موفقیت جراحی استخوان رکابی (استاپدوتومی) با استفاده از آزمون های مرسوم شنوایی سنجی و TEOAE و DPOAE به عنوان روشی برای ارزیابی شنوایی بعد از عمل جراحی می باشد.روش بررسی: مطالعه تحلیلی توصیفی حاضر از نوع نیمه تجربی بود که به صورت مقطعی از فروردین 83 تا آبان ماه 86 برروی 50 بیمار مبتلا به بیماری اتوسکلروزیس در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد انجام شد. TEOAE و DPOAE همراه با سایر آزمونهای رفتاری شنوایی قبل، سه و شش ماه پس از عمل جراحی برروی بیماران انجام شد و نتایج با هم مقایسه گردید.نتایج: فاصله آستانه هوایی و استخوانی در ادیوگرام بیماران به طور چشمگیری بعد از عمل جراحی کاهش یافته بود. قبل از عمل در هیچکدام یک از بیماران TEOAE و TEOAE قابل ثبت نبود، بعداز جراحی فقط در دو بیمار پاسخ ها قابل ثبت بود.نتیجه گیری: با وجود بهبود شنوایی و کاهش چشمگیر کم شنوایی انتقالی، OAE بعد از عمل جراحی موفقیت آمیز، به صورت نادر قابل اندازه گیری بوده و از آن نمی توان به عنوان روشی برای ارزیابی موفقیت عمل جراحی استفاده کرد.

مقدمه: با آنکه سالیان زیادی است که در طب توانبخشی، تحریک الکتریکی برای جلوگیری از آتروفی و افزایش قدرت عضلانی مورد استفاده بوده است، کاربرد تحریک الکتریکی برای تقویت عضلات در پژوهش ها و در تمرینات بالینی عمومیت زیادی پیدا نموده است. عضله چهار سر ران متحمل بیشترین آتروفی از بیت سایر عضلات ران می شود.این مطالعه با هدف مقایسه اثر تحریکات الکتریکی و انقباضات ایزومتریک ارادی برای افزایش قدرت عضله چهار سر و محیط ران در بیماران میانسال و مسن بعد از رفع بی حرکتی در قالب گچی ا نجام شد.روش بررسی: 87 نفر بیمار که زانوهایشان متعاقب شکستکی اندام تحتانی بی حرکت شده بود، بطور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند: گروه تحریکات الکتریکی فارادیک و گروه تمرینات ایزومتریک ارادی. بیماران به مدت شش هفته، سه روز در هفته و هر روز 20 دقیقه تمرین داشتند. قطر ران و قدرت عضلانی چهار سر قبل و بعد از دوره درمانی ارزیابی گردید.نتایج: افزایش قدرت عضله چهار سرگروه تحریک الکتریکی (28%) بطور معنی داری از گروه تمرینات ایزومتریک (40%) کمتر بود در حالیکه تفاوت معنی داری بین دو روش درمانی از نظر میانگین افزایش دور ران وجود نداشت (36/0±41/1 و 27/0±42/1 سانتیمتر P=0.96).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که گرچه تحریکات الکتریکی یک وسیله جایگزین و بالقوه موثر برای افزایش قدرت عضله چهار سر بیماران میانسال و مسن متعاقب بیحرکتی زانو است اما موثرتر از تمرین ایزومتریک ارادی نیست.

مقدمه: افسردگی یکی از شایع ترین بیماریهای روانی است، به منظور درمان و جلوگیری از عود مکرر این بیماری لازم است اطلاعاتی در رابطه با روش های درمانی از جمله گروه درمانی شناختی - رفتاری کسب کرد. هدف از اجرای این پژوهش ارزیابی میزان اثربخشی درمان شناختی - رفتاری به شیوه گروهی بر میزان افسردگی مبتلایان به این اختلال بوده است.روش بررسی: این پژوهش از نوع تجربی و با دو گروه آزمایش و گروه کنترل همراه با پیش آزمون است. نمونه ها از بین افرادی بودند که تشخیص افسردگی خفیف گرفتند و نمره پرسشنامه افسردگی بک آنها بین 17 تا 20 بود که بطور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه آزمایش به جز دارو درمانی 8 جلسه گروه درمانی را نیز دریافت کرد.پرسشنامه افسردگی بک توسط نمونه ها در سه مرحله، قبل از مداخله، بعد از مداخله و یک ماه بعد، تکمیل شد. داده های پژوهشی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS ver 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که بین گروه کنترل و آزمایش بعد از مداخله تفاوت معنی داری وجود دارد (p=0.043). ضمنا در گروه آزمایش بین نمره افسردگی بیماران قبل از مداخله و بعد از مداخله (p=0.033) و قبل از مداخله و یک ماه بعد نیز تفاوت معنی دار وجود داشت (p=0.492).نتیجه گیری: گروه درمانی شناختی - رفتاری بر کاهش افسردگی بیماران مبتلا به افسردگی خفیف موثر می باشد.

مقدمه: گیاهان دارویی منابع طبیعی ارزشمندی هستند که امروزه مورد توجه کشورهای پیشرفته جهان قرار گرفته و به عنوان مواد اولیه جهت تبدیل به داروهای بی خطر برای انسان تلقی می شوند. یکی از مهمترین گیاهان دارویی کشورمان، زیره سیاه می باشد که در مناطق مختلفی از استان یزد می روید. درمان زخم معده، درمان شکستگی استخوان، برطرف کردن نفخ شکم، تب بر، کاهش چربی و کلسترول خون، ضدآلرژی و کاهش قندخون و بسیاری فواید دیگر از خواص دارویی مهم این گیاه می باشند. اسانس زیره سیاه خاصیت ضداکسایشی داشته و در طعم دهنده های غذا، نوشابه، شکلات و پنیر استفاده می شود.روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از روش های کروماتوگرافی گازی، مواد متشکله اسانس بذر تفکیک و سپس شناسایی شدند. همچنین خواص آنتی اکسیدانی اسانس بذر به روش تخریب رادیکال های آزاد (DPPH) سنجیده شد و برای اندازه گیری مقدار کل ترکیبات فنولی از روش Follin-Ciocalteu استفاده شد.نتایج: نتایج شناسایی مواد تشکیل دهنده اسانس نشان داد که بیشترین ترکیب تشکیل دهنده اسانس بذر زیره سیاه بومی استان یزد گاماترپنین (86/21 درصد) می باشد. همچنین تست آنتی اکسیدان، زیره سیاه را از نظر خواص آنتی اکسیدانی گیاهی پر اهمیت نشان داد. در این تحقیق میزان IC50 زیره سیاه بومی استان یزد 85/2 میکروگرم بر میلی لیتر و میزان ترکیبات فنولی 09/117 میلی گرم گالیک اسید بر گرم تشخیص داده شد که نسبت به مطالعات پیشین بر روی زیره سیاه سایر نقاط کشور نتایج بسیار بهتری را نشان داد.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نسبت به دو تحقیق مشابه پیشین بر روی اسانس بذر زیره سیاه حاکی از برتری زیره سیاه بومی استان یزد از نظر خواص آنتی اکسیدانی می باشد.