مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
سال:1387 | دوره:16 | شماره:4 (ویژه نامه) |تعداد مقالات:17

مقدمه: تشنج تب، شایع ترین فرم تشنج در کودکان می باشد که در %3-4 از کودکان زیر 5 سال رخ می دهد. در برخورد با کودک با تشنج و تب، پیدا کردن علت تب و بالاخص رد عفونت CNS، مهمترین مساله می باشد. این مطالعه به منظور بررسی موارد عفونت CNS در صد مورد CSF کودکان بستری شده به علت تشنج تب انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی گذشته نگر، نتایج پونکسیون لومبار در صد کودک 6 ماهه تا 6 ساله ای که به علت تشنج و تب از مهر ماه 81 لغایت شهریور 84 در بخش اطفال بیمارستان شهید صدوقی یزد بستری شده بودند، بررسی شد.نتایج: 59 پسر و 41 دختر با میانگین سنی 1.9±1.67 سال بررسی شدند که سن اکثریت بیماران (62%) زیر دو سال بود. نسبت مذکر به مونث برابر 1.4 و تیپ تشنج تب در 85% ساده و در 15% کمپلکس بود. شایع ترین فرم تشنج، تونیک کلونیک ژنرالیزه (90%) و شایع ترین علت تب URI (%40 از بیماران) بود. سه بیمار مننژیت آسپتیک داشتند که یک مورد آنها استاتوس اپی لپتیکوس داشت. موردی از مننژیت باکتریال دیده نشد.نتیحه گیری: باید از انجام روتین LP در بیماران تشنج تب خودداری کرد و انجام آن به مواردی محدود شود که شواهد کلینیکی از عفونت  CNSدر شرح حال و معاینه فیزیکی وجود دارد. حتی کودکان کمتر از یکسال با تشنج تب ساده در بیمارستان بستری شده و تحت مراقبت و معاینات دقیق و مرتب قرار گرفته تا در صورت بروز شواهد کلینیکی مننژیت، پونکسیون لومبار صورت گیرد.

مقدمه: چاقی از مشکلات مهم بهداشتی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است که در دهه های اخیر رو به افزایش می باشد. هدف از انجام این تحقیق تعیین فراوانی و ریسک فاکتورهای چاقی و اضافه وزن در کودکان پیش دبستانی شهر یزد بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی - مقطعی بر روی 400 کودک 6 ساله (200 دختر و 200 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از کودکان مراجعه کننده به پایگاه های سنجش سلامت شهر یزد در سال 85-1384 انتخاب شدند. قد و وزن کودکان اندازه گیری و نمایه توده بدنی(BMI)  محاسبه و از چارت رشد NHNESIII که مورد قبول WHO  می باشد استفاده شد. BMI بین صدک 95-85، به عنوان افزایش وزن و بالاتر از صدک 95 به عنوان چاقی در نظر گرفته شد. پرسشنامه با مصاحبه حضوری با والدین تکمیل و اطلاعات با نرم افزار SPSS Ver 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: در این مطالعه %3.8 از کودکان چاقی و %4.3 افزایش وزن داشتند. فراوانی چاقی و اضافه وزن به ترتیب در پسران %5.5 و 5% و در دختران 2% و %3.5 بود. چاقی و اضافه وزن کودک با فعالیت فیزیکی، مدت زمان تماشای تلویزیون در روز و تعداد دفعات مصرف تنقلات، نوشیدنی های گازدار و غذاهای آماده در طی هفته ارتباط داشت (P=%001)، ولی با جنس و رتبه تولد کودک، سواد و سابقه چاقی در والدین ارتباط نداشت.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق اگرچه فراوانی اضافه وزن در این منطقه و در این گروه سنی در مقایسه با سایر مطالعات چندان بالا نیست، ولی در برنامه ریزی های بهداشتی جهت پیشگیری از چاقی باید به فاکتورهای مساعد کننده آن توجه داشت.

مقدمه: لوسمی حاد شایع ترین سرطان اطفال بوده و تقریبا 30% بدخیمی های اطفال را شامل می شود. درمان بر اساس عوامل پروگنوستیک سبب بهبود بقا در 20 سال اخیر شده است و چون عوامل پروگنوستیک در جوامع مختلف متفاوت می باشند لذا به بررسی عوامل پروگنوستیک و تاثیر پیشگویی کننده آنها پیامد بیماران در استان یزد پرداختیم.روش بررسی: این مطالعه تحلیلی از نوع Follow-Up بوده و به روش گزارش موارد  (Case Series)انجام گردید. جامعه مورد مطالعه 56 بیمار لوسمیک (14-0 سال) مراجعه کننده به بیمارستان شهید صدوقی یزد (سال 85- 1380) بودند که در آنها علایم بالینی (سن، جنس، وجود لنفادنوپاتی، اسپلنو مگالی، هپاتومگالی) و آزمایشگاهی (CBC ,LDH فلوسیتومتری) بررسی شد. از تکنیک آماریChi-square  وCox Proportional Hazard  جهت یافتن فاکتورهای پیشگویی کننده پیامد بیماری (عود و مرگ) استفاده شد. به گونه ای که کلیه عوامل پروگنوستیک را تحت آنالیز یک متغیره و چند متغیره قرار داریم.نتایج: درمورد پدیده عود در 12 مورد (%21.4) که فقط، WBC≥50000 در آن فاکتور پیشگویی کننده بود. در مورد پدیده مرگ، 7 مورد (%12.5) اتفاق افتاد که Analysis WBC≥50000 قدرت پیش گویی کنندگی بود %95(CI-2.23-75.11)، (HR:21.77، P=0.008).نتیجه گیری: با توجه به اینکه پاسخ به درمان در این مرکز در حد کشورهای اروپایی بوده است و توانسته است با شیمی درمانی قوی نقش عوامل پروگنوستیک را کمرنگ کند، ولی همچنان شمارش گلبولهای سفید فاکتور موثری است به طوریکه بیماران با WBC≥50000، 22 مرتبه احتمال مرگشان بیشتر از بقیه است لذا باید این بیماران در گروه High Risk  قرار گیرند.

مقدمه: نقص شنوایی به معنای عملکرد غیرطبیعی یا کاهش عملکرد شنوایی به دلیل وجود نوعی اختلال شنوایی است. هدف هر برنامه غربالگری شنوایی در سنین پیش دبستانی و دبستانی، شناسایی دقیق آن دسته از کودکانی است که شنوایی آنها به علت وجود نوعی ضایعه انتقالی و یا حسی آسیب دیده است.روش بررسی: مطالعه توصیفی حاضر به صورت مقطعی از مهر تا بهمن ماه سال 1384 روی 577 کودک (299 دختر و 278 پسر) انجام شد. این کودکان به صورت تصادفی از بین کودکان مهدکودکهای شهرستان یزد انتخاب شدند. پس از تکمیل برگه آگاهی از وجود کم شنوایی توسط والدین و مربیان، معاینه اتوسکپی، غربالگری تون، خالص و آزمون ایمیتانس صورت می گرفت.نتایج: در این بررسی %12.6 اختلال مجرای گوش خارجی، %34.2 اختلال پرده گوش، %35.9 تمپانوگرام غیرطبیعی، %13.4 کم شنوایی مشاهده شد. کم شنوایی در %11.5 موارد از نوع انتقالی، %1.5  از نوع حسی – عصبی و در %0.5 از نوع آمیخته بود. در %13.4 کودکان مورد بررسی (%8.15 دختران و %5.25 پسران) کم شنوایی از حد خفیف تا عمیق مشاهده شد %34.2 کودکان نیازمند اقدامات درمانی و %1.7 کودکان نیازمند خدمات توانبخشی بودند و میزان آگاهی والدین (%1.85) و مربیان (%1.9) از مشکل شنوایی در سطح پایینی قرار داشت.بحث و نتیجه گیری: با توجه به درصد بالای نیاز به اقدامات درمانی و اثرات سوء اختلالات شنوایی بر یادگیری کودکان در سنین پایین و همچنین اهمیت شناسایی و مداخله زود هنگام کم شنوایی در برنامه های توانبخشی شنوایی، آگاهی رسانی و آموزش به افراد جامعه به خصوص والدین و مربیان مهدکودک ها در باره اثرات سوء کم شنوایی و نحوه پیشگیری و شناسایی آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.

مقدمه: در طی دو دهه گذشته انسیدانس بدخیمی یک درصد در سال افزایش داشته است. شایع ترین بدخیمی ها در اطفال لوسمی و لنفوم است. ریسک فاکتورهای محیطی از جمله هیدروکربن ها، حشره کش ها و سموم کشاورزی در مشاغلی از قبیل کشاورزی، نقاشی و کار با هیدروکربن ها در تماس شغلی پدران و بدخیمی در فرزندان مورد هدف و بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: مطالعه Case Control و به روش Cross- Sectional بر روی 78 کودک مبتلا به لوسمی حاد (AML,ALL)  و لنفوم غیرهوچکین مراجعه کننده به درمانگاه خون و انکولوژی بیمارستان شهید صدوقی یزد (1381 لغایت 1384) و 78 کودک سالم هم سن و هم جنس صورت پذیرفت. اطلاعات توسط پرسشنامه تکمیل و آنالیز آماری شد.نتایج: در گروه مورد %44.9 دختر و %55.1 پسر بود که بیشترین درصد سن تشخیص در گروه سنی 5-3 سال (%29.6) بود. درصد مشاغل این گروه %57.75 کشاورز، %16.7 نقاش و تماس با هیدروکربن، %6.4 کارگر می باشد نتایج آزمون آماری Chi- Square نشان می دهد که بین مشاغل پدران دو گروه مورد و شاهد اختلاف معنی داری (p=0.00) وجود دارد.نتیجه گیری: چون مشاغل کشاورزی و نقاشی و تماس با هیدرو کربن در گروه مورد بیش از گروه شاهد بوده است، انتظار می رود تا نکات ایمنی در مورد مشاغل پدران و تماس با ریسک فاکتورهای محیطی رعایت شود.

مقدمه: گواتر و اختلالات ناشی از آن یکی از شایع ترین معضلات بهداشتی جوامع مختلف است. به منظور تعیین شیوع گواتر و میزان ید ادرار دانش آموزان 11-6 ساله منطقه چاهک از توابع شهرستان خاتم و مشخص کردن وضعیت این منطقه پس از 18سال اجرای برنامه یددار کردن نمک طعام، این مطالعه انجام گردید.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تمامی 530 دانش آموز (276 نفر دختر و 254 نفر پسر) 6 تا 11 ساله از مدارس ابتدایی چاهک (مشتمل بر چاهک، شهریاری و بختیاری) تحت بررسی قرار گرفتند. همگی توسط یک پزشک آموزش دیده معاینه شدند. از یک چهارم آنها یک نمونه ادرار و نمک مصرفی خانوار اخذ شد. ید ادرار به روش هضمی و ید نمک با استفاده از کیت تست سریع اندازه گیری شد. داده ها از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج: شیوع کلی گواتر در منطقه 29.1 درصد و شیوع گواتر درجه یک و دو به ترتیب 25.1 و 4 درصد بود. شیوع گواتر درجه 2 در دختران و پسران به ترتیب 3.3 و 4.7 درصد بود (P=/6). شیوع کلی گواتر در سنین 6، 7، 8، 9، 10 و 11 سال و بیشتر به ترتیب 15، 26.5، 27.5، 21.7، 31.1 و (P=0.93) 37.9 به دست آمد. این شاخص در روستاهای چاهک، شهریاری و بختیاری به ترتیب 20.8، 36.9 و 68.7 درصد (P<0.001) حاصل شد. کلا در منطقه چاهک 19.3 درصد از افراد ید ادرارشان کمتر از 100 و 51.3 درصد در حد ایده آل و 29.3 درصد بیش از 200 میکروگرم در لیتر بوده است. میانگین ید ادرار در منطقه 162.7+56.3 و در روستاهای فوق به ترتیب 155.5+54، 185.5+51، 149.6+68 میکروگرم در لیتر به دست آمد (P=0.01). ضمنا تفاوت بین میانگین ید ادرار و سن از لحاظ آماری معنی دار شده که این تفاوت کلا بین گروه سنی 6 سال با تمام گروه های سنی دیگر بوده است. میزان ید نمک 2.7 درصد در حد 8، 68.7 درصد در حد 15 و 28.6 درصد در حد 30 پی پی ام به دست آمد.نتیجه گیری: به رغم بالا بودن ید ادرار در بخش عمده جمعیت مورد مطالعه در منطقه، شیوع کلی گواتر به ویژه در بخش بختیاری، بالا است و نیاز به بررسی بیشتر عوامل دیگر موثر بر این مشکل می باشد.

مقدمه: نوزاد تازه متولد شده باید سریعا مورد ارزیابی قرار گیرد که نمره آپگار شیوه ای مرسوم برای این ارزیابی است. هدف از انجام این مطالعه بررسی ضریب آپگار و سرانجام کلینیکی 24 ساعت اول نوزدان متولد شده در بیمارستان های شهر یزد است.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی – مقطعی، ضریب آپگار در 462 نوزاد (262 مورد حاصل زایمان واژینال و 200 مورد سزارین) متولد شده در بخش های زایمان بیمارستان های شهر یزد (افشار، مادر، شهدای کارگر و بهمن) بررسی شد. جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای کیفی از تست مجذور کای و ضریب همبستگی پیرسون و جهت مقایسه میانگین متغیرهای کمی در گروه ها از آنالیز واریانس استفاده شد. آپگار هفت و کمتر از آن به عنوان غیرطبیعی در نظر گرفته شد.نتایج: نوع زایمان (سزارین، واژینال)، نوع بیهوشی (اپی دورال، عمومی)، جنس نوزاد بر روی نمره آپگار موثر نبود اما نوزادان نارس، با وزن تولد پایین و نیز آنهایی که مادرشان پاره شدن زودرس کیسه آب، مراقبت ناکافی در زمان بارداری و سطح تحصیلات پایین تری داشتند، از آپگار پایین تری برخوردار بودند و نوزادانی که بعد از 24 ساعت حال عمومی خوب داشتند و نزد مادر به سر می بردند بالاترین آپگار را داشتند.نتیجه گیری: ضریب آپگار برای بررسی وضعیت کلی نوزاد و پیش بینی موربیدیتی نهایی نوزادان با آسفیکسی مفید می باشد.

مقدمه: شایع ترین فرم تشنج در کودکان تشنج تب است که در 4-3% از کودکان زیر 5 سال رخ می دهد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی فراوانی تکرار تشنج با و بدون تب، بعد از اولین تشنج تب بود.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی آینده نگر، 139 کودک 6 ماه تا 6 سال که از فروردین 1383 لغایت مهر 1384 به علت اولین تشنج تب در بخش اطفال بیمارستان شهید صدوقی بستری شده بودند به مدت 25.1±5.5 ماه از نظر تکرار تشنج، پیگیری شدند.نتایج: 76 پسر و 63 دختر با میانگین سنی 2.03M1.21 سال بررسی شدند. تیپ تشنج تب در %67 ساده و در 33% کمپلکس بود.%37.4 عود تشنج تب داشتند که میانگین زمان عود 6.7±5.9 ماه بود. %6.4 تشنج بدون تب بعدی داشتند که میانگین زمان بروز آن 7.8±9.4 ماه بود. فاکتورهای عود تشنج تب شامل تشنج تب در سن زیر یک سال و در ظرف کمتر از یک ساعت از شروع تب و ریسک فاکتورهای بروز صرع بعدی شامل تشنج تب در ظرف کمتر از یک ساعت از شروع تب، تشنج تب کمپلکس از نوع فوکال، تاخیر تکاملی و عودهای مکرر تشنج تب بود.نتیجه گیری: در این مطالعه، تشنج تب در سن زیر یک سال طولانی تر و با عود بیشتری همراه بود، لذا تشنج تب در این سن را باید جدی تر تلقی نمود.

مقدمه: ایمونوفنوتایپ یکی از فاکتورهای دخیل در تعیین نوع و شدت درمان، در بیماران مبتلا به لوسمی حاد لنفوبلاستیک است. هدف از این تحقیق تعیین توزیع فراوانی فنوتایپ های لوسمی حاد لنفوبلاستیک بر اساس فلوسیتومتری در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان شهید صدوقی یزد بود.روش بررسی: این تحقیق از نوع مشاهده ای - توصیفی بوده و به روش گزارش موارد (Case Series) انجام گردید. جامعه مورد بررسی اطفال مبتلا به لوسمی حاد لنفوبلاستیک 14-0 سال مراجعه کننده به بیمارستان شهید صدوقی یزد بودند. نمونه مغز استخوان 56 بیمار جهت تعیین CD Marker ها به مرکز فلوسیتومتری سازمان انتقال خون یزد فرستاده شد و سپس با توجه به حداکثر درصد CD Markerها، گروه وزیر گروه سلول لوسمیک مشخص گردید و رابطه بین فاکتورهای پروگنوستیک با نوع سلول لوسمیک (T-cell,B-cell) با استفاده از تست آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: بر اساس فلوسیتومتری 31 بیمار (%59.6) ایمونوفنوتایپT-cell , و 21 بیمار (40.4%) ایمونوفنوتایپ B-cell داشتند. در این بررسی اگرچه فراوانی عوامل پروگنوستیک نامطلوب در گروه T-cell بیشتر از گروه B-cell بودند ولی تفاوت معنی داری به جز در مورد جنس مذکر وجود نداشت (P:0.02).نتیجه گیری: فراوانی نسبی T-Cell در جامعه مورد بررسی ما بالاتر از سایر مناطق جهان می باشد که علت این امر شاید به سبب عوامل محیطی از جمله مواد سرطان زا باشد. از طرفی تفاوت معنی داری در پیامد بیماری (عود و مرگ) بین دو گروه T-Cell وB- Cell  وجود نداشت که علت آن می تواند انتخاب نوع شیمی درمانی بر اساس فاکتورهای خطر باشد.

مقدمه: تشنج تب شایع ترین مشکل نورولوژیک اطفال است که در 4- 3 درصد از کودکان زیر پنج سال رخ می دهد. این مطالعه به منظور بررسی خصوصیات دموگرافیک و بالینی اولین حمله تشنج تب کودکان بستری شده در بخش اطفال، صورت گرفت.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی، پرونده کلیه کودکانی که به علت اولین حمله تشنج تب از فروردین 83 لغایت مهر 84 در بیمارستان شهید صدوقی یزد بستری شده بودند، از نظر مشخصات دموگرافیک و بالینی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: 139 بیمار شامل 76 پسر و 63 دختر با میانگین سنی 2.03±1.21 سال بررسی شدند. تیپ تشنج تب در %67 ساده و در %33 کمپلکس بود. %66 از موارد تشنج در کمتر از دو سال و %6 از آنها در بیش از چهار سالگی رخ داده بود. شایع ترین فرم تشنج، تونیک کلونیک ژنرالیزه (79 نفر) و شایع ترین علت تب، (%30)URI و میانگین درجه حرارت زمان بستری 38.5±0.67 درجه و همچنین میانگین مدت تشنج 6.7 دقیقه و میانگین روزهای بستری 2.3 روز بودکه مدت تشنج و مدت بستری شدن در گروه کمپلکس به طور معنی داری بیش از گروه ساده بود.نتیحه گیری: تعداد موارد تشنج تب کمپلکس در این مطالعه، قابل توجه بود که برخورد جدی تری را در این دسته از بیماران تشنج تب می طلبد. از آنجایی که اقدام به کاهش تب در بروز تشنج بی تاثیر است لذا نباید با تاکید بر مصرف تب بر در جلوگیری از تشنج تب، اضطراب والدین این کودکان را افزود.

مقدمه: آنمی مگالوبلاستیک پاسخ دهنده به تیامین در سندرمDIDMOAD  یا Wolfram به صورت اتوزومال مغلوب به ارث می رسد. در این سندرم آنمی مگالوبلاستیک و آنمی سیدروبلاستیک با دیابت بی مزه، دیابت شیرین، آتروفی عصب بینایی وکری حسی همراهی دارد. نوتروپنی و ترومبوسیتوپنی از سایر تظاهرات این سندرم هستند.مورد گزارش شده دختر هفت ماهه ای است که آنمی ماکروسیتیک مادرزادی داشت که یک تظاهر نادر سندرم Wolfram است. همراه با آنمی، افزایش در سطح پلاسمایی قندخون نیز مشاهده شد که آنمی و افزایش قندخون بیمار به صورت دراماتیک به تجویز تیامین با دوز بالا 200mg روزانه پاسخ داد. همچنین بیمار کری حسی را نشان داد که به درمان با تیامین پاسخی نداد. هم اکنون بیمار دارای هموگلوبین نرمال و حال عمومی مطلوب می باشد.ما بیمار را به این علت معرفی نمودیم که آنمی پاسخ دهنده به تیامین یک تظاهر نادری از سندرم Wolfram  است و کم خونی و افزایش قندخون بیمار با شروع دوز درمانی تیامین به طور دراماتیک پاسخ نشان داد و پس از 5 سال پیگیری حال عمومی بیمار خوب است.

سکته مغزی، اگرچه در کودکان نسبتا نادر است اما یکی از ده علت شایع مرگ در آنها می باشد. در اطفال شیوع استروک هموراژیک و ایسکمیک تقریبا مساوی است. ما در این مقاله به معرفی یک مورد استروک هموراژیک در کودکان می پردازیم.بیمار، دختر دو ساله ای که به علت لنگش و عدم توانایی به ایستادن روی پای چپ و همی پارزی سمت چپ بدن که از ده روز پیش به دنبال تشنج کلونیک دست چپ شروع شده، آورده شد. وی در 18 روزگی، به علت خونریزی از بند ناف به مدت یک هفته بستری بوده است. در سی تی اسکن مغز یک توده هیپردنس در سوپراپاریتال راست با اثر فشاری دیده شد. در کرانیوتومی ضایعه که فقط به صورت هماتوم و خون بود، تخلیه شد و پاتولوژی نمونه نیز هماتوم گزارش شد. با توجه به سابقه خونریزی تاخیری از بند ناف و نرمال بودن تست های روتین انعقاد و کمبود نسبی فاکتور 13 در والدین، محتمل است که کودک، یک مورد هموزیگوت کمبود شدید فاکتور 13 بوده باشد.

رتینو بلاستوما یک نوع بدخیمی رتین در دوران کودکی است. بروز سالیانه آن، یک در 14000 تولد زنده است که 300-250 مورد جدید در هر سال در ایالات متحده آمریکا گزارش می شود. شکل ارثی بیماری (اتوزومال غالب) دوطرفه و چند کانونی و شکل غیر ارثی به صورت یک طرفه و یک کانونی است. شایع ترین تظاهرات بیماری لکو کوریا و استرابیسم می باشد. تصویر رادیولوژیک تومور به صورت توده سفید با عروق وسیع است. هدف از درمان که شامل شیمی درمانی، لیزر، تخلیه چشم و رادیوتراپی می باشد، جلوگیری از پیشرفت تومورو تشکیل ضایعات جدید و افزایش بقای چشم و طول عمر بیماران است. پیگیری شامل معاینات کامل چشم و معاینات عمومی جهت رد بدخیمی های وابسته خصوصا در بیماران تحت رادیاسیون می باشد.در این مقاله 3 مورد رتینوبلاستوم دوطرفه در کودکان 10 ماهه، 5 ساله و 6 ساله گزارش می شود که تظاهر اولیه بیماران انحراف چشم و کاهش بینایی بوده است.گرافی ها حاکی از درگیری هر دو چشم بدون درگیری CNS بود. درمان لازم برای این بیماران انجام و هم اکنون بیماری تحت کنترل و وضعیت عمومی بیماران مناسب است.