محیط شناسی
سال:1395 | دوره:42 | شماره:1 |تعداد مقالات:16

فرایند فتوکاتالیستی با استفاده از نانو ذرات نیمه رسانا با هدف تشکیل رادیکال های فعال شامل رادیکال غیر گزینشی هیدروکسیل برای تجزیه ساختار آلاینده مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش با تابش طول موج مناسب و فعال شدن سطح نانو ذرات، یک جفت الکترون-حفره تشکیل می گردد که برای حل مشکل کوتاه بودن عمر آن، کاربرد گیراندازها پیشنهاد شده است. گیر اندازها با گیر انداختن الکترون و یا حفره، ترکیب مجدد الکترون-حفره را به تعویق انداخته و واکنش اصلی را تسریع می کنند. همچنین با انجام مستقیم فرایند اکسیداسیون-احیا بر روی آلاینده و با از بین بردن اثر تداخلی گونه های فعال در محیط راندمان حذف را افزایش می دهند. در این تحقیق اثر دو گیر انداز الکترونی پراکسید هیدروژن و هیپوکلریت سدیم در تسریع رنگبری رنگزای آبی مستقیم 71 مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج، غلظت 100 mg/L رنگزا با 8PH توسط 0.006 مولار پراکسید هیدروژن بر روی بستری با غلظت 40 gr/m2 از نانو ذرات TiO2 رنگبری شد که تحت تابش UV-C90W به مدت 20 دقیقه به طول انجامید. همچنین 0.01 مولار هیپوکلریت سدیم باعث کاهش زمان رنگبری 100 mg/L رنگزا در 11PH از 255 دقیقه به 15 دقیقه تحت 90UV-C وات بر روی بستری مشابه شد.

در این تحقیق تصفیه خانه شهرک صنعتی نصیر آباد از لحاظ مصرف انرژی مورد ارزیابی قرار گرفت، این تصفیه خانه با ترکیب سیستم بی هوازی UABR و هوازی IFAS فعالیت می کند، به منظور ارزیابی میزان انرژی الکتریکی تصفیه خانه، قبض برق مصرفی در ماه های مختلف سال های 1391 و 1392 مورد بررسی قرار گرفت و متوسط انرژی الکتریکی مصرفی روزانه به ازای یک متر مکعب فاضلاب ورودی در این سال ها محاسبه شد که به ترتیب 9.42 و 9.73 بوده است، از طرفی تجهیزات الکترومکانیکی تصفیه خانه در هر واحد به صورت مجزا ارزیابی شد و انرژی الکتریکی روزانه موثر یعنی انرژی که در عمل تصفیه بهره برداری می شد 5.6 Kwh به دست آمد، میزان انرژی غیر موثر در سال های 1391 و 1392 به ازای یک متر مکعب فاضلاب ورودی 3.82 و 4.13 بوده است. میزان انرژی الکتریکی به ازای یک کیلوگرم COD حذفی برای سال های 1391 و 1392 محاسبه گردید که به ترتیب 2.68 Kwh و 2.5 Kwh به دست آمد. در نهایت این نتیجه حاصل شد که مدیریت مصرف انرژی در تصفیه خانه نصیرآباد به درستی صورت نمی گیرد، با توجه به اهمیت بحث انرژی و افزایش قیمت ها و کاهش منابع تولید انرژی باید اقدامات مدیریتی موثری جهت کاهش مصرف انرژی در تصفیه خانه های فاضلاب صورت پذیرد همچنین متخصصان و طراحان تصفیه خانه های آب و فاضلاب باید در طرح های پیشنهادی خود برای اجرای تصفیه خانه ها به انرژی بر بودن فرایندها همراه با کارایی مناسب بیشتر توجه نمایند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عرصه های مناسب برای اجرای عملیات پخش سیلاب در دشت سرخون هرمزگان با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تلفیق آن با فرایند تحلیل شبکه و روش مقایسه زوجی انجام گرفته است به این منظور ابتدا با بررسی مطالعات گذشته، وضعیت جغرافیایی منطقه و پرسشنامه معیارهای تاثیرگذارشیب، کیفیت آب، عمق آب، ضریب نفود پذیری، ضخامت آبرفت، کاربری اراضی، قابلیت انتقال، ریخت شناسی زمین و تراکم زهکشی انتخاب و آماده سازی گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل فرآیند شبکه ای و مقایسه زوجی به ترتیب وزن هر معیار و کلاس های هرلایه در نرم افزار SuperDecision محاسبه گردید. در مرحله بعد، نواحی دارای محدودیت برای پخش سیلاب حذف گردیده و در نهایت با استفاده از توابع تحلیلی GIS کل محدوده برای هر یک از معیارها به پنج کلاس پهنه بندی شد. نتایج نشان داد فاکتور تراکم زهکشی با گرفتن وزنی معادل 0.274 مهم ترین عامل در مکان یابی پخش سیلاب در دشت سرخون است. مناطق کاملا مناسب برای پخش سیلاب اغلب در واحدهای ریخت شناسی واریزه های بادبزنی در شمال دشت با شیب های کمتر از سه درصد واقع شده اند. همچنین بر اساس نقشه پهنه بندی نهایی حدود 12.53 درصد از دشت در محدوده بسیار مناسب، برای عملیات پخش سیلاب قرار گرفت.

به منظور بررسی فرآیندهای کنترل کننده و تعین منشا کاتیون ها و آنیون های آب زیرزمینی دشت گلپایگان از آمار کیفی 32 چاه نمونه برداری شده مربوط به سال 1389 استفاده گردید. در اولین گام با توجه به اهمیت و نقش مهم تعیین تیپ و رخساره آب زیرزمینی و همچنین همبستگی بین یون ها در روند مطالعات هیدروژئوشیمیایی و منشایابی یون های موجود در آب های زیرزمینی، نمودار پایپر و ماتریس همبستگی بین یون ها ترسیم گردید. بر مبنای نمودار پایپر، تیپ و رخساره غالب آب های زیرزمینی منطقه کلروره سدیک می باشد. در ادامه به بررسی های هیدروژئوشیمیایی دشت مورد مطالعه با دو رویکرد پرداخته شد. در رویکرد اول به بررسی منشا یون ها در آبهای زیرزمینی بر مبنای عوامل کنترل کننده ترکیب شیمیایی آبهای زیرزمینی با ترسیم و مطالعه نقشه های هم ارزش یون ها با توجه به عوامل محیطی پرداخته شد و در رویکرد دوم منشا یون ها بر اساس محاسبه و مقایسه نسبت های یونی مورد بررسی قرار گرفت. بر مبنای این مطالعات عامل لیتولوژی اصلی ترین فرآیند محیطی تاثیرگذار و فرآیند انحلال هالیت اصلی ترین فرآیند شیمیایی تاثیرگذار بر کیفیت آبهای زیرزمینی منطقه مورد مطالعه می باشد.

مطالعه حاضر ارتباط هیدرولیکی آبخوان ساحلی دشت آذرشهر و دریاچه ارومیه را با روش های ژئوشیمیایی و مدلسازی ژئوشیمیایی بررسی نموده است. بدین منظور اقدام به نمونه برداری از آب زیرزمینی منطقه گردیده و نتایج آنالیز این نمونه ها با آب دریاچه از نظر عناصر اصلی مقایسه گردید. سپس دیاگرامهای ژئوشیمیایی و اندیس های رایج برای بررسی نفوذ آب شور به سفره های ساحلی مورد استفاده قرارگرفت. در نهایت به مدلسازی معکوس ژئوشیمیایی آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار PHREEQC مبادرت و نتایج برای 3 محور مجاور دریاچه بررسی گردید. نتایج حاصل نشان داد که علیرغم مواجه بودن آبخوان دشت آذرشهر با نفوذ آب شور، بررسی های ژئوشیمیایی اثری از ارتباط هیدرولیکی دریاچه ارومیه با آب زیرزمینی دشت آذرشهر نشان نداد. بدین صورت که تیپ آب دریاچه از نوع سدیم-کلراید بوده در صورتیکه تیپ غالب آب زیرزمینی آبخوان کلسیم-سدیم بیکربنات است. اندیس های ژئوشیمیایی، نفوذ آب شور را نه از دریاچه بلکه از شوره زارهای مرز شمال غربی آبخوان نشان دادند. مدل سازی معکوس ژئوشیمیایی نیز ارتباط منطقی بین اندیس های اشباع کانی های محتمل در آبخوان و دریاچه، نشان نداد. از این رو به نظر می رسد برداشت مازاد از آبخوان دشت آذرشهر بر نفوذ آب شور از لایه های نیمه تراوای نمکی شمال غرب آبخوان اثرگذار است و نه سطح آب دریاچه ارومیه.

پژوهش حاضر با درک اهمیت ارتقای کیفیت محیطی سکونتگاه های غیررسمی، تلاش نموده است تا با استخراج نظرات مردم نسبت به شاخص های کیفیت محیطی، اقدام به شناسایی اولویت ها و ارائه راهبردهای مناسب نماید. روش پژوهش تحلیلی-تفسیری بوده و متغیرهای کیفیت محیطی با استفاده از پرسشنامه در یک نمونه موردی برداشت شده است. از همین رو، تعداد 200 پرسشنامه (مطابق فرمول کوکران) تهیه شده و توسط ساکنین محله حصار شهر همدان پر شده است. در ادامه، داده های پرسشنامه ها وارد نرم افزار SPSS شده و با استفاده از مدل تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چندمتغیره خطی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. بر اساس مدل تحلیل عاملی، متغیرهای کیفیت محیطی در قالب 7 عامل «آراستگی محیط»، «خدمات ضروری»، «امنیت محیطی»، «ساختار کالبدی»، «تسهیلات رفاهی»، «کاربری های ناسازگار» و «سرزندگی اجتماعی» دسته بندی شده اند. همچنین بر اساس مدل رگرسیون چندمتغیره خطی، عوامل «خدمات ضروری»، «آراستگی محیط»، «تسهیلات رفاهی» و «امنیت محیطی» به ترتیب بیشترین تاثیر را در تبیین کیفیت محیطی محله حصار داشته اند. این پژوهش پیشنهاد می دهد برای ارتقاء کیفیت محیطی سکونتگاه های غیررسمی به مواردی چون «امنیت و ایمنی»، «جلب مشارکت ساکنین»، «تصمیم گیری اختصاصی برای هر محله»، «استفاده از فرصت ارزش پایین زمین برای جانمایی تسهیلات و خدمات شهری» و «فرهنگ سازی» در کنار ساماندهی کالبدی محلات توجه شود.

گسترش بی رویه شهرنشینی نمایانگر یکی از تهدیدهای محیط زیستی مهم در دهه های اخیر است که چندین رویکرد در تجزیه و تحلیل این پدیده اتخاذ گردیده است. به منظور توصیف الگوهای مختلف شهری و چگونگی تغییر آنها در طول زمان، به معیارهایی نیاز است تا بتوان به طور پیوسته تغییرات شهرها را بررسی و کمی سازی کرد. در این راستا، تصاویر سنجش از دور به همراه فنون همبستگی مکانی ابزاری مفید در پایش و ارزیابی محیط های شهری هستند که محققان را قادر به اندازه گیری تغییرات مداوم رشد شهر می سازند. در پژوهش حاضر به منظور کمی سازی الگوهای گسترش شهرنشینی از داده های ماهواره های لندست های 5 سنجنده TM و لندست 7 سنجنده ETM در یک بازه زمانی 24 ساله استفاده گردید. بدین منظور، شاخص پوشش گیاهی NDVI به عنوان ورودی آماره های همبستگی مکانی محلی Getis و Moran به کار گرفته شد. نتایج حاصل از این مقایسات نشان داد که آماره های همبستگی مکانی به خوبی قادر به تفکیک و شناسایی خوشه های مناطق شهری هستند که در این میان طبق نمودارهای تراکم حاصل از آماره Getis، میزان تراکم پیکسل های مناطق شهری در سال 1365 از 0.05 به 0.11 در سال 1389 می رسد که بیانگر کارآیی بیش تر این شاخص به منظور اندازه گیری رشد شهر است.

با گسترش شهرها، محیط طبیعی قطعه قطعه شده و با کاهش سطح اتصال فضاهای اکولوژیک، خدمات اکوسیستم و تنوع زیستی نزول می یابد. تحقیقات اخیر نشان داده اند که عرصه مدیریت توسعه شهری و برنامه ریزی کاربری زمین می توانند اثرات مهمی در حفظ و ارتقاء تنوع زیستی ایفا کند. از طرفی پیدایش و ماندگاری حیات یک گونه زیستی به عواملی متعددی در چارچوب نظام برنامه ریزی توسعه شهری و کاربری زمین وابسته است. همچنین فعالیت های برنامه ریزان، مدیران زمین و شهروندان، به اضمحلال و یا ارتقاء تنوع زیستی انجامیده است. در سالیان اخیر مدیران شهری، اکولوژیست های منظر، برنامه ریزان محیط برای حمایت ازخدمات اکوسیستم و تنوع زیستی بومی، ارتباط برنامه ریزی کاربری زمین را با ساختار اکوسیستم از طریق افزایش سطح اتصال فضاهای اکولوژیک را مد نظر قرار داده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که ارتقاء ارتباط عملکردی و فضایی بین زیستگاه های مختلف طبیعی و نیمه طبیعی در درون و محیط بلافصل شهر به عنوان یک راهبرد پابرجا در نظام برنامه ریزی و طراحی شهری محسوب می گردد تحلیل سطح یکپارچگی در شهر اهواز، برتری سناریوی کریدور رودخانه را نسبت به کریدور خط راه اهن در عامل راهبردی افزایش ارتباط فضاهای اکولوژیک نشان می دهد.

آمایش سرزمین با توجه به ویژگی های اکولوژیک سرزمین و شرایط اقتصادی اجتماعی آن، نوع استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می سازد. در بسیاری از مناطق ایران، انتخاب کاربری (بویژه توسعه) و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت و توان سرزمین انجام می شود که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی می گردد. این تحقیق در شهرستان جهرم و با هدف اصلاح و توسعه مدل ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری، روستایی و صنعتی در منطقه مطالعاتی انجام شد. روش های مورد بررسی شامل روش مخدوم بر اساس منطق بولین، روش های پیشنهادی حداکثر محدودیت (منطق بولین)، میانگین حسابی، میانگین هندسی و در نهایت کالیبره آن از طریق ادغام نقشه ها در GIS می باشد. نتایج نشان داد که روش های مبتنی بر میانگین هندسی و کالیبره آن بهتر از سایر مدل ها، توان محیط را برآورد کرده است. همچنین روش میانگین حسابی، پایین ترین دقت بین روش های موجود قلمداد شد. در ارتباط با کاربری توسعه صنعتی نیز مناطق پیشنهادی برای توسعه (طبقه 1 و 2) %7.6 از منطقه را تشکیل می دهد که این محدوده با توجه به پتانسیل بالای شهرستان در کشاورزی و باغبانی، به منظور توسعه صنایع مرتبط با این کاربری پیشنهاد می گردد.

رفتارهای متفاوت مردم در فضاهای شهری به علت وجود عوامل مختلف در فضای شهری است. این عوامل مختلف بصورت مستقیم یا غیر مستقیم بر چگونگی رفتار استفاده کنندگان از فضا تاثیر می گذارد. یکی از این عوامل که بر استفاده مستمر افراد از فضاهای شهری اثر گذار است و شرط آمدن به فضای شهری است، عامل اقلیم و نحوه تاثیر آن بر استفاده از فضا است. بنابراین تعدیل شرایط نامساعد اقلیمی_ محیطی در فضاهای شهری، عامل مهم در استفاده بهتر و کاملتر از این فضاها توسط استفاده کنندگان از فضای شهری است. در پژوهش حاضر، نقش اقلیم بر الگوی رفتاری استفاده کنندگان از فضا بعنوان مهمترین عامل در تعیین رفتار مردم مد نظر قرار گرفته است و تلاش بر این بوده با بررسی و مقایسه و در انتها تحلیل الگوهای رفتاری مردم در دو اقلیم سرد و کوهستانی و گرم و مرطوب (شهرکرد و بوشهر) ضوابطی تدوین شود که فضاهای شهری این دو پهنه اقلیمی در ماه ها و ساعات مختلف شبانه روز، دارای تجمع پذیری جمعیتی بیشتری باشند. به این مفهوم که توجه به آسایش اقلیمی و نجوه تاثیر آن بر استفاده کنندگان از فضاهای شهری می تواند شرط موفقیت و یا عدم موفقیت فضاهای شهری در اقلیم های گوناگون باشد.

حذف آمونیاک از فاضلاب در شرایط هوازی طی فرایند نیتریفیکاسیون اهمیت بسزایی دارد. این فرایند مخصوصا در فاضلاب های شور طی فرایند متداول لجن فعال اهمیت دو چندان پیدا میکند چرا که به دلیل افزایش نیروی شناوری و خروج لجن از راکتور سن لجن مناسب تامین نمی گردد. لذا این مطالعه برای بررسی مشکل مربوطه و ارائه راه حل های مناسب دو راکتور لجن فعال متداول و هیبریدی طراحی و بهره برداری شد و نتایج آنها مقایسه گردید. شیوه کار به این صورت بود که پس از ساخت پایلوت مورد نظر، از فاضلاب خانگی واقعی بهره گرفته شد سپس متغیرهای COD، هدایت الکتریکی کل املاح محلول و pH مورد بررسی قرار گرفتند. برای تعیین کارآیی راکتورهای مورد مطالعه در فرآیند نیتریفیکاسیون سه سطح آمونیاک (30، 17 و 45 میلی گرم بر لیتر) و سه نرخ هوای ورودی (0.73، 0.83 و 0.91 لیتر بر دقیقه) و همچنین سه زمان ماند هیدرولیکی (3، 4، 5 ساعت) در نظر گرفته شد. آزمایشات لازم در دو راکتور انجام گرفت و نتایج نشان دادند که با افزایش زمان ماند و غلظت اکسیژن محلول راکتور هیبریدی نیتریفیکاسیون بهتری را انجام می دهد و غلظت اکسیژن محلول در این راکتور در مقایسه با راکتور متداول به مراتب بیشتر می باشد.

پایداری محیطی منطقه های شهری وابسته به تعاملات اعتلایی عناصر کالبدی شهر با بستر طبیعی محل استقرار آن است. پایداری بوم سیستم های محیطی نیازمند همزیستی متعاملانه، متعادلانه و استعلایی عناصر محیط با محیط های بزرگتر از خود است. با رشد روزافزون منطقه های شهری، نواحی بیشتری از سیمای سرزمین های طبیعی جزو محدوده های شهری واقع می شوند، و ابقا ویژگی های زیستی آنها می طلبد روندهای بوم شناختی و محیط زیستی توامان ارتقاء یابند. پاسخ برنامه ریزان، برنامه ریزی شبکه های بوم شناختی در راستای طرح ریزی شبکه ارتباط-انزوای عناصر طبیعی و انسان ساخت سیمای سرزمین شهری است. هدف مطالعه حاضر، در روند بررسی عملکرد جغرافیا شناختی-انسان شناختی عناصر سیمای سرزمین منطقه شهری پولادشهر اصفهان، طرح ریزی شبکه هویت بخش شهرجدید پولادشهر است. روش تحقیق حل مساله، در پی بررسی داده های مطالعه موردی، مرور مبانی نظری و تبیین چارچوب مفهومی مولفه های سازنده هویت شهری، پیشنهاد چیدمان عناصر ساختاری شهرجدید پولادشهر بر اساس مولفه های هویت بخش «بوم شناختی»، «کالبد شناختی» و «انسان شناختی» است. استخراج مبانی مفهومی مولفه ها٬ و پیش بینی تعاملات آنها٬ می تواند در سایه مبانی طرح ریزی ساختار محیط شناختی کالبد شهرجدید، در تداوم هویت مطلوب منطقه شهری تاثیر بسزا داشته باشد.

تغییرات سریع شهرها اغلب با بی توجهی به نقش و ساختارهای محیطی و فرهنگی آنها انجام گرفته است که علاوه بر تخریبات فیزیکی، خاطرات یکپارچه و پیوستگی منظر را نیز در معرض نابودی قرار داده است. در این میان منظر تاریخی شهر، به عنوان بستر خاطرات و امری که مانع این گسستگی می شود دارای ارزش است. این تحقیق به دنبال شناخت عناصر تداعی کننده خاطرات جمعی است که در حفظ و تقویت پیوستگی فرهنگی، تعلق خاطر به محل سکونت و فضاهای شهری موثر هستند. بنابراین اقدام به بررسی مولفه های خاطره جمعی مبتنی بر روش تحلیل کیفی منظر شده است. از روش کیفی تحلیل منظر (به عنوان محیط زندگی مردم) به بررسی مولفه های خاطره جمعی پرداخته و بر اساس تحلیل کمی، تعدادی عکس در اختیار جامعه نمونه قرار گرفت که با توجه به ادراک ذهنی افراد نسبت به تصاویر، امتیازهای به دست آمده نشانگر اهمیت عناصری است که خاطرات جمعی را در منظر تداعی کرده و بیشترین تاثیر را بر ادراک مردم می گذارند. این مولفه ها تشابهاتی را که در ذهنیات ساکنین یک محله نسبت به عناصر مختلف نقش بسته است استخراج کرده و کمک می کند تا نشانه هایی که سبب ارتقاء کیفیت منظر می گردند شناخته و حفاظت شوند.

هدف از این پژوهش، بررسی امکان توسعه بازار مجوز انتشار بار نیتروژن با تخصیص بهینه پساب تصفیه شده در حوضه رودخانه سفیدرود و مقایسه آن با نتایج بازار در شرایط متعارف می باشد. بدین منظور، محدوده مورد مطالعه شبیه سازی شده و ضرائب تاثیر و حداکثر بار مجاز تخلیه آلودگی تعیین شد. در نهایت با استفاده از توابع هزینه، تخصیص پساب و مجوز انتشار با هدف حداقل کردن هزینه های کل کاهش بار آلودگی انجام شد. نتایج نشان داد که بازار مشترک مجوز و پساب تصفیه شده بین منابع آلاینده نقطه ای و غیرنقطه ای می تواند سودآوری بازار را به میزان چشم گیری افزایش دهد. در این ساختار، با کاهش هزینه های حاشیه ای کنترل انتشار آلودگی و امکان فروش بیشتر مجوز از طریق انتقال پساب می توان انتظار داشت میزان صرفه جویی هزینه در کاهش بار نیتروژن از 2% در شرایط متعارف تا 57% افزایش یابد. همچنین نشان داده شد که توسعه بازار می تواند منجر به کاهش شکنندگی و آسیب پذیری آن نسبت به تغییر قیمت مجوز گردد. بطوریکه ضرورت نظارت بر قیمت های توافقی بازار کاهش یافته و مبادلات از ازادی بیشتری برخوردار می شوند. لذا چنین نتیجه گرفته شد که موفقیت توسعه بازار مجوز انتشار بار نیتروژن در حوضه سفیدرود منوط به ایجاد ساز و کار مشترک برای فروش پساب تصفیه شده می باشد.

پیچیدگی اکوسیستم های مرتعی به راهکارهای جدید، کم هزینه و دقیق برای ارزیابی منطبق با شرایط آنها نیازمند است. تحقیقات نشان داده است که تنوع می تواند به عنوان شاخصی از سلامت مرتع باشد. در این تحقیق سه سایت مرتعی، قرق بلندمدت، کلیدی و چرایی در ارتفاعات پلور انتخاب و در آنها، یک شبکه 64 مترمربعی متشکل از پلات های یک مترمربعی در کنارهم مستقر و در آن درصد گونه های گیاهی یادداشت شدند. تنوع آلفا، بتا، گاما، غنا، یکنواختی و آنالیز SHE در هر پلات و شبکه توسط نرم افزار PAST v.2.3 محاسبه و مقایسه سه سایت توسط روش تجزیه واریانس و گروه بندی آنها توسط آزمون دانکن در محیط SPSS v.22 صورت گرفت. نتایج نشان داد، انواع تنوع در سایت کلیدی بالاتر از دو سایت دیگر است. نتایج تحلیل SHE نشان داد که سهم تنوع (3) و غنا (2.6) در منطقه کلیدی بیشتر از دو سایت دیگر است اما شرایط یکنواختی این سایت مشابه با ابتدای روند کاهشی سایت قرق (-0.5) بوده است. همچنین، بهترین شرایط اکولوژیک مدیریتی در سایت کلیدی بدلیل رعایت زمان و ظرفیت چرایی مرتع بوده است. بنابراین با تجزیه مولفه های تنوع و انواع آن، می توان تفسیری عینی و منطبق با شرایط اکوسیستم مرتعی ارایه داد.

دانش صحیح درباره اثرات تغییراقلیمی بعنوان یک عامل کلیدی برای عمل آگاهانه و شکل گیری یک عزم فردی برای مقابله با اثرات تغییر اقلیمی ضروری می باشد. هدف از این پژوهش، ارائه برنامه آموزش تغییرات اقلیم در نظام آموزش رسمی برای پایه سوم دبیرستان می باشد. در این راستا از فرآیند مدیریت فرآیند آموزش در استاندارد ISO 10015 استفاده گردید، آموزش در این سیستم در چهار مرحله نیازسنجی، طراحی و برنامه ریزی آموزشی، اجرای دوره های آموزشی و ارزشیابی نتایج آن صورت می گیرد. نتایج نشان می دهد، مهمترین نیازهای آموزشی که با تکنیک فیش باول به دست آمده عبارتند از، معرفی مفاهیم پایه، وضعیت کنونی اقلیم، عوامل بروز تغییرات اقلیم، عوارض و اثرات آن، راهکارها و استراتژی های پیشگیری، کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیم. طراحی و برنامه ریزی آموزشی در پنج مرحله انجام شد که اهداف کلی عبارتند از، توسعه تفکر درباره تغییرات اقلیم، افزایش آگاهی دانش آموزان در این زمینه، تربیت نیروهای مناسب برای مدیریت تغییر اقلیم. در اجرای آموزش، معلم خود مجری دوره آموزشی است و وزارت آموزش و پرورش در قالب ادارات آموزش پرورش و مدارس می تواند معلم را در نظارت بر اجرای آموزش پشتیبانی کند. در مرحله ارزشیابی معلم علاوه بر ارزشیابی هایی که در جلسات کلاس درس انجام می دهد، باید ارزشیابی نهایی را نیز انجام دهد. یعنی ارزشیابی باید ترکیبی از ارزشیابی تکوینی و پایانی باشد که پیشنهاد می گردد از الگوی هدفگرای تایلر استفاده نماید. همچنین با استفاده از نظارت پیشنهادی در طی این فرآیند، اگر مساله ای در هر یک از مراحل فرآیند آموزش تغییرات اقلیم وجطود داشته باشد، شناسایی و رفع می گردد.