المپیک
سال:1386 | دوره:15 | شماره:3 (پیاپی 39) |تعداد مقالات:18

یکی از اصلی ترین رویکردهای روان شناسی ورزشی در حوزه عاطفی تربیت بدنی، مطالعه نگرشهاست. مطالعه دقیق و گسترده نگرشها در برنامه ریزیهای توسعه ای تربیت بدنی، همچنین در استعدادیابی اهمیت دارد. به همین دلیل، معرفی نسخه فارسی و شناسایی ویژگیهای روان سنجی سیاهه نگرش کودکان به فعالیت بدنی ضروری است. این سیاهه پس از ترجمه، به منظور تعیین میزان روایی، پایایی، و هنجار سنی بر 610 دانش آموز 10 تا 18 ساله دختر و پسر شرکت کننده در المپیاد دانش آموزی 1384 اجرا شد. برای تعیین روایی از روش تحلیل مولفه های اصلی، برای تعیین ساختار ساده از چرخش واریماکس، برای سنجش پایایی از آزمون آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی باز آزمایی، و برای تعیین هنجار از اکثر شاخصهای آمار توصیفی استفاده شد. نتایج، از مناسب بدون ویژگیهای روان سنجی نسخه فارسی سیاهه نگرش کودکان به فعالیت بدنی یا رعایت شرایط اجرا حکایت کرد.

هدف از انجام این پژوهش عبارت است از بررسی اثر تمرینات قدرتی ایزوتونیک بر پارامترهای الکترو نوروگرافی (ENG) ورزشکاران. آزمودنیهای تحقیق را 30 دانشجوی پسر ورزشکار با دامنه سنی 22.33±1.26 سال، میانگین قد 175.80±6.31 سانتی متر، و میانگین وزن 74.03±5.41 کیلوگرم تشکیل می دادند که در مفاصل زانو، مچ پا، عضله دوقلو، و دیگر عضلات و تاندونهای درگیر در حرکت پلانتار فلکشن هیچ گونه سابقه آسیب دیدگی نداشتند. آزمودنیها به صورت تصادفی به دو گروه مساوی تجربی (تمرینات قدرتی با وزنه) و گروه کنترل تقسیم شدند. پارامترهای الکترو نوروگرافی شامل سرعت هدایت عصبی (NCV)، دامنه و زمان تاخیر موج M (موج ناشی از تحریک الکتریکی)، و حداکثر انقباض ارادی (MVC) پای برتر آزمودنیها با دستگاه الکترومایوگراف (EMG) و نیروسنج در پیش آزمون اندازه گیری شد. گروه کنترل به غیر از فعالیتهای عادی روزانه فعالیت منظم بدنی دیگری نداشتند و گروه تجربی علاوه بر آن، حرکت بلند شدن روی پنجه پا همراه با وزنه تمرینی را 3 بار در هفته و به مدت 8 هفته انجام دادند. در پایان دوره تمرینی تمامی پارامترهای مورد نظر مجددا اندازه گیری شد. برای تعیین تفاوت آماری در متغیرهای تحقیق از آزمون t استودنت در سطح معناداری P £0.05 استفاده شد.نتایج آماری پژوهش نشان داد گروه تجربی در دامنه موج M، حداکثر انقباض ارادی، سرعت هدایت عصبی افزایش معنادار و از طرفی در زمان تاخیر موج M، به دنبال برنامه تمرینی کاهش معناداری داشته است. نتایج کلی این تحقیق نشان داد، زمانی که ورزشکار تحریک تمرینی جدیدی را از سر می گیرد، سازگاریهای عصبی از جمله سرعت هدایت عصبی، افزایش به کارگیری واحدهای حرکتی، میزان و مدت آتش باری این واحدها به دنبال انجام برنامه تمرینی جدید و همچنین بهبود نیرو و در عضلات ایجاد می شود.

هدف این تحقیق عبارت است از مطالعه تاثیر سه جلسه فعالیت تناوبی شدید و 90 دقیقه ای همراه با مصرف مکمل کربوهیدرات در 1 هفته بر تغییرات شاخصهای بیوشیمیایی ویژه سلولهای قلبی (cTnI, CK-MB) بازیکنان فوتبال. بدین منظور 12 بازیکن زبده فوتبال (سن 24.25±2.63 سال، وزن 76.50±11.32 کیلوگرم، قد 177.00±12.24 سانتی متر) به صورت تصادفی در سه گروه مصرف کربوهیدرات، دارونما، و کنترل تقسیم و در یک دوره 12 روزه بررسی شدند. برای سنجش، تغییرات شاخصهای آسیب سلولهای قلبی در 6 مرحله اندازه گیری شدند: روز اول، در حالت استراحت برای سنجش سطح پایه متغیرها؛ روزهای دوم، پنجم، و هشتم فعالیت تناوبی 90 دقیقه ای و سطوح استراحت؛ روزهای نهم و دوازدهم گرفتن نمونه خونی و اندازه گیری cTnI و CK-MB با استفاده از دستگاه LIAISON و روش پیشرفته Chemiluminescence. نتایج این تحقیق نشان داد مقادیر cTnI سرم پس از هر 3 جلسه فعالیت تناوبی و هنگام استراحت در مقایسه با روز اول در مراحل بعدی هیچ تغییر معناداری در هیچ کدام از گروهها نشان نداد، اما CK-MB سرم بین گروههای کربوهیدرات و دراونما و پس از هر جلسه فعالیت تفاوت معناداری داشت (p=0.045). به طور کلی، به نظر می رسد علی رغم افزایش مقادیر CK-MB که ممکن است ناشی از ماهیت تناوبی آسیب عضله به دلیل حرکات انفجاری این پروتکل باشد، انجام سه وهله فعالیت تناوبی شدید و 90 دقیقه ایب در 1 هفته به تغییرات معناداری در شاخصهای قلبی بویژه تروپونین I منجر نمی شود.

هدف از این پژوهش عبارت است از مطالعه تاثیر مصرف کوتاه مدت کراتین بر پاسخ لاکتات خون پس از فعالیت تناوبی تکواندوکاران تمرین کرده (با وزن 67.87±7.935 کیلوگرم، سن 22.75±3.72 سال، سابقه 10.05±4.6 سال). به همین منظور 20 ورزشکار انتخاب و به صورت تصادفی و در طرح دوسوکور به دو گروه کراتین (n=10) و دارونما (n=10) تقسیم شدند. سپس گروه مکمل کراتین به مدت 6 روز، هر روز 20 گرم کراتین در 4 وعده (4×5 گرم) مصرف کردند. گروه دارنما نیز به همین شکل به مصرف گلوکز پرداختند. پروتکل آزمون عبارت بود از 10 نوبت پدال زدن با حداکثر سرعت به مدت 6 ثانیه (10×6 ثانیه) با 30 ثانیه استراحت غیرفعال بین هر تکرار، روی چرخ کارسنج که آزمودنیها در ابتدا و پس از 6 روز مصرف مکمل اجرا کردند. برای تعیین مقادیر لاکتات خون از روش آنزیماتیک استفاده شد. همچنین برای اطمینان از بارگیری کراتین، میزان کراتینین خون قبل و بعد از مصرف مکمل در هر دو گروه اندازه گیری شد (گروه کراتین: پیش آزمون 1.070±0.105، پس آزمون 1.22±0.168 میلی گرم در دسی لیتر؛ گروه دارونما: پیش آزمون 1.06±0.126، پس آزمون (1.04±0.096. داده ها با استفاده از آزمون t همبسته و مستقل تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد تغییرات بین گروهی و درون گروهی لاکتات خون معنادار نبود. با این وجود، میانگین حداکثر سرعت رکاب زدن در پس آزمون فقط در گروه کراتین افزایش معناداری نشان داد (پیش آزمون 163.020±8.821، پس آزمون 174.120±8.511 دور در دقیقه). به طور کلی با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت این فرضیه که مکمل گیری کراتین باعث کاهش مقادیر لاکتات به دنبال فعالیتهای تناوبی در تکواندوکاران می شود تایید نشده است. با این وجود، احتمالا می تواند سرعت عملکرد تناوبی را بهبود بخشد.

مقایسه ویژگیهای روان شناختی ورزشکاران و غیر ورزشکاران، به منظور یافتن نیمرخ شخصیتی ورزشکاران، یکی از مهم ترین موضوعات پژوهشی در مطالعات روان شناختی در حوزه ورزش بوده است. هدف این مطالعه عبارت است از تعیین تفاوت بین ورزشکاران ورزشهای رزمی و غیر ورزشکاران از نظر پرخاشگری. این تحقیق به شیوه علی - مقایسه ای انجام شد. داده های این مطالعه از 154 نفر، که 77 نفر از آنه به یکی از رشته های ورزشی رزمی، یعنی تکواندو، کاراته، ووشو و جودو اشتغال داشتند و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، و 77 نفر غیر ورزشکار، به عنوان گروه مقایسه، در فاصله مرداد و شهریور 1385 گردآوری شد. این پاسخگویان به مقیاس پرخاشگری باس و پری (BPAS) پاسخ دادند. تفاوت معناداری بین ورزشکاران رزمی و غیر ورزشکاران از نظر پرخاشگری، به طور کلی، و مولفه های پرخاشگری فیزیکی و خشم مشاهده شد. تحلیل رگرسیون لوجستیک چند گانه نیز نشان داد متغیرهای کنترل و متغیر پرخاشگری 19.0 درصد از واریانس مشارکت در ورزش را تبیین نموده اند. مشارکت در ورزش، بر خلاف آنچه نظریه پالایش هیجانی استدلال می کند، صرفا نمی تواند به مثابه ابزار و شیوه قابل قبول برای تخلیه انرژی و کاهش پرخاشگری در زندگی روزمره افراد در جامعه ما به کار رود. مطالعه حاضر این ادعا را که ورزشکاران رزمی به دلیل سطوح بالاتر پرخاشگری، در فعالیتهای ورزشی مشارکت می کنند تایید نمی کند، بلکه به نظر می رسد، به احتمال زیاد، مشارکت در ورزش در فرهنگ ایرانی بیشتر دلالتهای اخلاقی داشته باشد.

هدف این پژوهش، بررسی پاسخ مرحله حاد دستگاه ایمنی به یک و دو جلسه تمرین منتخب شامل تمرینات استقامتی و مقاومتی همزمان در روز بوده است. بدین منظور 8 نفر از دانشجویان پسر رشته تربیت بدنی دانشگاه گیلان با دامنه سنی 21±1.51 سال، وزن 74.25±8.85 کیلوگرم، قد 178.2±5.57 سانتی متر به صورت داوطلب در پژوهش حاضر شرکت کردند. بر اساس یک برنامه زمانبندی شده در مدت 8 روز، آزمودنیها 3 مرحله آزمون را انجام دادند، مرحله اول، استراحت در شرایط کنترل، مرحله دوم، انجام همزمان تمرینات استقامتی (45 دقیقه فعالیت هوازی با شدت 75-70 درصد ضربان قلب بیشینه (معادل 60 درصد (Vo2max با استفاده از چرخ کارسنجی) و مقاومتی (45 دقیقه تمرین با 6 حرکت وزنه تمرینی در 3 دوره 8 تکراری با شدت 80 درصد (IRM به مدت 90 دقیقه در بعد از ظهر و مرحله سوم آزمون، انجام تمرینات ذکر شده در 2 نوبت صبح و بعد از ظهر. جهت اندازه گیری متغیرهای پاسخ مرحله حاد (IL-6, hs- CRP و کروتیزول) در فاصله های زمانی گوناگون، در هر وهله به مقدار 5cc خون از ورید بازویی آزمودنیها گرفته شد و افراد پیش از انجام اولین خون گیری حداقل 12 ساعت ناشتا بودند. پس از تحلیل نمونه های خونی، کلیه اطلاعات توسط نرم افزار آماری SPSS/13 تجزیه و تحلیل گردید و برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون t همبسته، تحلیل واریانس با اندازه گیریهای مکرر استفاده شد. اختلاف میانگینها در سطح p<0.05 قابل قبول بود نتایج نشان داد:یک و دو جلسه تمرین منتخب در روز بر پاسخ IL-6, hs- CRP و کورتیزول ورزشکاران در فاصله های زمانی گوناگون تاثیر معنی داری ندارند و بین پاسخ IL-6, hs- CRP و کورتیزول ورزشکاران در فاصله های زمانی گوناگون به یک و دو جلسه تمرین منتخب در روز در مقایسه با شرایط کنترل تفاوت معنی داری وجود ندارد. در پایان می توان نتیجه گیری کرد که یک و دو جلسه تمرین استقامتی و مقاومتی همزمان در روز پاسخ مرحله حاد دستگاه ایمنی را تحریک نمی کنند. لذا از نقطه نظر ایمنی، مربیان می توانند با رعایت احتیاط، این گونه تمرینات را برای ورزشکاران تجویز کنند.

هدف این پژوهش عبارت است از تعیین منابع اعتماد به نفس ورزشی و پیش بینی کننده در سطح عملکرد دختران ژیمناست. جامعه آماری شرکت کنندگان در مسابقات ژیمناستیک هنری المپیاد ورزشی دانش آموزان سراسر کشور بودند که در مقاطع ابتدایی (44 نفر)، راهنمایی (39 نفر) و متوسطه (30 نفر) به عنوان نمونه انتخاب شدند. به دلیل محدود بودن تعداد شرکت کنندگان، نمونه با جامعه آماری برابر بود. از پرسشنامه منابع اعتماد به نفس ورزشی و قضاوت داوران بر سطح عملکرد در گردآوری داده ها استفاده شد. ضریب پایایی پرسشنامه به کار گرفته شده بر اساس آلفای کرونباخ در سه مقطع برابر با 0.91 بود. داده های پژوهش با آزمون رگرسیون چند متغیری گام به گام در سطح تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد منبع موقعیت مطلوب در هر سه مقطع پیش بینی کننده سطح عملکرد دختران ژیمناست بود. اما حمایت اجتماعی در مقطع ابتدایی و خود ابرازی بدنی و رفتار رهبری مربی در مقطع راهنمایی از منابع پیش بینی کننده سطح عملکرد دختران ژیمناست بودند. یافته های این پژوهش از مدل مفهومی اعتماد به نفس ورزشی ویلی و همکاران (35) حمایت می کند.

هدف اصلی این پژوهش عبارت است از بررسی ویژگیهای روان سنجی مقیاس سبکهای مقابه با استرس ورزشی شامل همسانی درونی، پایایی بازآزمایی، روایی محتوایی، روایی همزمان و روایی پیش بین در نمونه ای از ورزشکاران. 144 ورزشکار داوطلب (103 پسر، 41 دختر) با تکمیل «مقیاس سبکهای مقابله با استرس ورزشی» و «مقیاس سلامت روانی» و مربیان ورزشکاران با تکمیل «مقیاس موفقیت ورزشی» در این پژوهش شرکت کردند. همسانی درونی مقیاس سبکهای مقابله با استرس ورزشی بر حسب ضریب آلفای کرونباخ و پایایی بازآزمایی آن بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون در مورد نمونه ای از ورزشکاران محاسبه و تایید شد. روایی محتوایی مقیاس سبکهای مقابله با استرس ورزشی بر اساس داروی 10 متخصص روان شناس بررسی و ضرایب توافق کندال در سبکهای مقابله رویاوری و اجتنابی تایید شد. روایی همزمان و پیش بین مقیاس سبکهای مقابله با استرس ورزشی براساس ضرایب همبستگی نمره های ورزشکاران در سبکهای مقابله رویاوری و اجتنابی با نمره های آنها در زیر مقیاسهای بهزیستی روان شناختی، درماندگی روان شناختی، و موفقیت ورزشی بررسی و تایید شد. براساس نتایج این پژوهش، مقیاس سبکهای مقابله با استرس ورزشی ابزاری معتبر است و می توات از آن در پژوهشهای مربوط به سبکهای مقابله در زمینه فعالیتها و هدفهای ورزش حرفه ای استفاده کرد.

هدف این پژوهش عبارت است از مطالعه ارتباط بین سرعت در لحظه رسیدن به حداکثر اکسیژن مصرفی (vVO2max) و سرعت در نقطه چرخش لاکتات (vLTP) در دوندگان استقامتی و نیمه استقامتی. بدین منظور 11 دونده زبده استقامت (9 مرد و2 زن) عضو تیم ملی دو و میدانی در رشته های استقامت و نیمه استقامت با میانگین سن، قد، و وزن به ترتیب  24.36+1.1سال، 173.25±2.1 سانتی متر، 63.25+21 کیلوگرم به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. در آزمون اول VO2max و vVO2max آزمودنیها با استفاده از دستگاه تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی سنجیده شد (شروع آزمون با سرعت 10 کیلومتر در ساعت و افزایش سرعت هر 1 دقیقه، 1 کیلومتر در ساعت بود تا ورزشکاران به درماندگی می رسیدند). در آزمون دوم vLTP آزمودنی سنجیده شد. شروع آزمون با سرعت 10 کیلومتر در ساعت بود که پس از 4 دقیقه، 1 کیلومتر در ساعت بر سرعت نوارگردان افزوده می شد تا غلظت لاکتات آزمودنی به فراتر از 5 میلی مول برسد. میانگین VO2max، vVO2max آزمودنیها به ترتیب 58.54+2.8 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم در دقیقه 19.0±0.29 کیلومتر در ساعت بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss مدل 12 و روش آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد بین vLTP و vVO2max ارتباط مثبت معناداری وجود دارد (r=0.63، (p=0.037. این موضوع تایید می کند هر قدر فرد توانایی به تاخیر انداختن انباشت لاکتات را داشته باشد و در سرعت بالاتری انباشت لاکتات در وی آغاز شود، از vVO2max بالاتری برخوردار است. از طرفی مربیان با تکیه بر برنامه های تمرین با سرعت vVO2max می توانند vLTP آنها را به تاخیر اندازند.