مقدمه: استعمال سیگار و سل دو پاندمی قرن حاضر و معضل سلامتی و بهداشت در دنیای امروز بویژه کشورهای در حال توسعه می باشند. مطالعات نشان داده که شیوع سل ریوی در مردان بالغ بیشتر از زنان بالغ می باشد. این اختلاف می تواند ناشی از تفاوت های بیولوژیک و یا رفتاری این دو جنس باشد. یکی از این رفتارها سیگار کشیدن است که در مردان شایعتر است. بنابراین امکان وجود همراهی و ارتباط معنی دار بین مصرف سیگار و ابتلا به سل ریوی وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مصرف سیگار به عنوان یک فاکتور خطر مستقل در ابتلا به سل ریوی بالغین می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه مقایسه 77 نفر مرد در سنین 21-50 سالگی مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت با 154 بیمار مرد بستری غیر سلی که از نظر سن و وضعیت اقتصادی - اجتماعی همسان شده و از تاریخ تیر ماه 82 لغایت شهریور ماه 83 در این مطالعه وارد شده اند، می باشد تمام افراد از بخش های مختلف بیمارستان امام و از بین بیمارانی که فاقد نقص ایمنی و اعتیاد تزریقی و Human immunodeficiency virus (HIV) منفی و بدون دیابت شیرین بوده که بر اساس سایر معیارهای ورود و یا خروج از مطالعه انتخاب شده اند تا میزان تورش در این مطالعه کاهش یابد. اطلاعات حاصله براساس مصاحبه و تکمیل پرسشنامه بدست آمده و در نهایت آنالیزهای تک متغیره و چند متغیره براساس محاسبه درصد و نسبت شانس خام و مجذور کای و روش مانتل هنزل و رگرسیون لجستیک شرطی (Conditional regression (CLR) مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: حاصله براساس آنالیز تک متغیره نشان می دهد که کشیدن سیگار به تنهایی در زمان مطالعه (OR= 2.281, P=0.004) و سن شروع سیگار کشیدن OR=2.951, P=0.010) تا(OR=3.463 P=0.001 و طول مدت مصرف سیگاری (P=0.043 و OR=2.23 تا P=0.018 و OR=2.361 ) و تعداد نخ مصرفی روزانه (P=0.003 و OR=3.632 تا P=0.001 و OR=5.397 ) به طور معنی دار همراهی با ابتلا بیشتر سل ریوی داشته اند و در آنالیزهای چند متغیره که با رگرسیون لجستیک شرطی (CLR) به منظور حذف اثر سایر متغیرهای مورد مطالعه و شفاف تر کردن نقش متغیر اصلی انجام شد. سیگار کشیدن به هر میزان و هر مدت در زمان انجام این مطالعه سبب افزایش ریسک ابتلا به سل ریوی می شود ( P=0.009 و OR=2.172) در این آنالیز سن شروع سیگار کشیدن (P=0.001 و OR=9.296 تا P0.0001 و OR=14.322) و مقدار نخ مصرفی روزانه (P=0.008 و OR= 5.15 تا P=0.031 و OR=8.54) به طور معنی دار سبب افزایش ریسک ابتلا به سل ریوی می شوند.نتیجه گیری و توصیه ها: نتیجه این مطالعه نشان می دهد که سیگار کشیدن یک فاکتور خطر مستقل برای ابتلا به سل ریوی بوده و یک همراهی مشخص بین این دو مشکل وجود دارد. لذا بکارگیری روشهای موثر برای کاستن مصرف سیگار در جامعه قطعا در کاهش میزان بروز و میزان شیوع سل ریوی موثر خواهد بود و قطع مصرف سیگار و توصیه و تاکید به آن بایستی مورد توجه تمام سطوح ارایه دهندگان خدمات بهداشتی و درمانی قرار گیرد.