چشم انداز مدیریت مالی
سال:1398 | دوره:9 | شماره:3 (پیاپی 27) |تعداد مقالات:7

مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای برفرض نرمال بودن توزیع بازده دارایی ها بنا شده است؛ اما مطالعات زیادی فرض نرمال بودن توزیع بازده را به چالش کشیده اند و در پی آن با افزودن گشتاور های بالاتر به توسعه مدل پرداخته اند. در بررسی اثر گشتاورهای بالاتر، به دلیل استفاده از بازده واقعی به جای بازده مورد انتظار و همچنین به دلیل اینکه در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای ترجیحات سرمایه گذاران و توزیع بازده دارایی ها ثابت فرض شده است، یک رابطه شرطی بین بازده و گشتاورهای یادشده به وجود می آید. هدف پژوهش حاضر بررسی تجربی اثر شرطی گشتاورهای سیستماتیک سوم و چهارم بر حداقل نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذاران در «بورس اوراق بهادار تهران» است. نمونه آماری پژوهش شامل 195 شرکت پذیرفته شده در «بورس اوراق بهادار تهران» از سال 1383 تا 1395 است. به منظور بررسی اثر گشتاورهای سیستماتیک سوم و چهارم بر بازده سهام از روش فاما و مکبث (1973)، بهره گرفته شده است. شواهد حاصل نشان می دهد اثر چولگی سیستماتیک منفی بوده و کشیدگی سیستماتیک بر حداقل نرخ بازده مورد انتظار موثر نیست. در بازار صعودی چولگی سیستماتیک اثر معکوس و کشیدگی سیستماتیک اثر مستقیم داشته و در بازار نزولی اثر هر دو گشتاور معکوس بوده است.

بررسی رفتار حدی بازار سهام و الگوسازی صحیح شکل توزیع بازده کل بازار نقش مهمی در مدیریت ریسک بازار دارد. در پژوهش حاضر، الگوی توزیع بازده های حدی بورس اوراق بهادار تهران بر اساس رویکرد ماکزیمم بلوک ها و در فواصل متفاوت زمانی مورد بررسی قرار گرفت. جهت انتخاب مدل مناسب در سری های زمانی متفاوت از نمودار نسبت ال-مومنت(شاخص گشتاوری) استفاده گردید و سپس با استفاده از محاسبه پارامترهای مدل های انتخاب شده بر اساس روش حداکثر درست نمایی، نسبت به مطابقت و انتخاب مدل مناسب در هر فاصله زمانی بر اساس آزمون اندرسون دارلینگ اقدام گردید. به منظور الگوسازی توزیع بازده کل بازار از داده های شاخص کل بورس از سال 1384 تا 1395 استفاده شده و پایه محاسبات انجام شده نیز لگاریتم بازده روزانه بورس تهران بوده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که از بین مدل های مورد بررسی، مدل GL در فواصل زمانی سالانه سری های حداقل و مدل GEV در سایر فواصل زمانی سری های حداقل و حداکثر عملکرد بهتری دارد.

به منظور سرمایه گذاری در یک شاخص منتخب در وهله اول به تشکیل یک پرتفوی که تقریبی از آن شاخص باشد نیاز داریم. این کار ردیابی شاخص نامیده می شود. در این پژوهش کیفیت معیارهای مختلف ردیابی شاخص سنتی را به همراه معیار توسعه داده شده، بررسی، مزایا و معایب هر یک را شناسایی، و نهایتا معیار پایدارتر را معرفی می کنیم. برخلاف پژوهش های انجام شده بر روی تشکیل پرتفوی ردیاب و نیز کیفیت ردیابی که درجه میزان ردیابی شاخص را در پرتفوی ردیاب نشان می دهد، تمرکز این پژوهش بر پایداری و ثبات معیارهای ردیابی است. بدین معنا که ما به دنبال روشی که بهترین پرتفوی ردیاب با بالاترین کیفیت ردیابی را تشکیل دهد، نبودیم، در عوض، در این پژوهش تلاش شد تا نتایج دوره تخمین را با دوره سرمایه گذاری مقایسه کرده تا ضمن بررسی و تحلیل معیارها مشخص کنیم که کدام یک از معیارهای ارزیابی از ثبات بیشتری برخوردار هستند. البته در نهایت مشخص شد که با بهبود متغیرهای ارزیابی ثبات، چگونگی تشکیل پرتفوی ردیاب نیز بهبود یابد. در این راستا، معیار نوین کیفیت ردیابی محقق معرفی و سپس عملکرد آن با معیارهای سنتی مقایسه شد. با مقایسه کیفیت های ردیابی محقق و سه معیار سنتی نوسان خطای ردیابی (TEV) و میانگین مجذور خطاها (MSE) و میانگین انحراف مطلق(MAD) مشخص شد که تفاوت های معناداری در مقادیر پیش بینی کننده شان وجود دارد. قلمرو مکانی این پژوهش بورس اوراق بهادار تهران و جامعه آماری آن شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس است. قلمرو زمانی تحقیق نیز از ابتدای مهر ماه سال 1391 لغایت شهریورماه سال 1396 به مدت پنج سال می باشد.

ریسک بخشی از سرمایه گذاری است. تنوع بخشی بعنوان یکی از راهکارهای مدیریت ریسک، امکان افزایش مطلوبیت از راه کاهش ریسک و یا افزایش پاداش را فراهم می کند. در این مقاله به بررسی نقش طلا در تنوع بخشی سبد سرمایه گذاری در سهام هم وزن شاخص های منتخب بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. بدین منظور از اطلاعات مربوط به شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران، شاخص صنعت در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص 50 شرکت فعال تر بورس اوراق بهادار تهران و بازدهی سکه ی طلا در بازار نقد طی بازه زمانی سال های 1387 تا 1397 استفاده شد. با استفاده از تسلط تصادفی در سه سطح، به مقایسه عملکرد سبدهای سرمایه گذاری شامل سبد سهام هم وزن هر یک از شاخص ها، سبد سرمایه گذاری شامل سکه ی طلا و سبد سرمایه گذاری متشکل از ترکیب سهام هم وزن هر یک از شاخص های منتخب و سهمیه ای فرضی بین صفر تا 50 درصد برای سکه ی طلا در بازار نقد پرداخته شده است. معیار تسلط تصادفی از جمله معیارهای رتبه بندی و ارزیابی عملکرد جهت انتخاب سبدی از دارایی است که مطلوبیت مورد انتظار را حداکثر می کند. بررسی نتایج آزمون بین همه شاخص های منتخب بورس اوراق بهادار تهران، سکه ی طلا و سبد سرمایه گذاری حاصل از ترکیب سهام هم وزن هر یک از شاخص های منتخب و سکه ی طلا نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد، تخصیص حداقل 20 درصد از ارزش سبد سرمایه گذاری شامل سهام به سکه ی طلا می تواند مزایای تنوع بخشی یعنی پاداش بازدهی متناسب با ریسک بهتری را ایجاد کند.

پذیرش دیدگاه شهروندی برای شرکت به عنوان عضوی از جامعه، مسئولیت پاسخگویی را از جهت افزایش شفافیت و گزارشدهی به همراه دارد. گزارش گری مسئولیت اجتماعی از مهمترین این ابزارهاست، که تبعات و تاثیرات متفاوتی را به همراه خواهد داشت. هدف از این پژوهش، شناسایی اثر تعدیلی نظارت خارجی بر رابطه بین ابعاد فنی و نهادی مسئولیت پذیری اجتماعی بر سودآوری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این مطالعه داده های مربوط به 105 شرکت و برای دوره زمانی 1392 تا 1396 و با بهره گیری از مدل های رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر تکنیک داده های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی بر سودآوری شرکت به صورت مستقیم رابطه معنی داری دارند. علاوه بر این تاثیر ابعاد فنی و نهادی مسئولیت پذیری اجتماعی بر سودآوری شرکت با نقش تعدیلی نظارت خارجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش مطابق با پیش بینی نظریه مکمل بیانگر آن بود که نظارت خارجی رابطه مثبت بین بعد فنی مسئولیت پذیری اجتماعی و سودآوری شرکت را تعدیل (تشدید) می کند؛ اما در رابطه بین بعد نهادی مسئولیت پذیری اجتماعی و سودآوری شرکت، نظارت خارجی نقش تعدیلی ایفا نمی کند.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر ریسک ورشکستگی بر بازده مورد انتظار سهام داران و یا به عبارت دیگر قیمت گذاری ریسک ورشکستگی در سطح سهام انفرادی با استفاده از داده های مربوط به سهام پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، جامعه آماری متشکل از 376 شرکت غیرمالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی مهر 1387 تا آبان 1397 انتخاب و متغیر فاصله تا نکول، به عنوان معیار سنجش ریسک ورشکستگی شرکت ها با استفاده از مدل کی ام وی-مرتون و با روش حل معادلات همزمان برای تمامی شرکت های نمونه و برای هر ماه محاسبه شد. برای بررسی نحوه تاثیر این متغیر بر بازده مورد انتظار، روش رگرسیون های فاما و مکبث مورد استفاده قرار گرفت و برای تخمین نرخ بازده مورد انتظار از بازده محقق شرکت ها برای دوره هایی با طول متفاوت (یکماهه، شش ماهه، یک ساله و دوساله) استفاده شد. سپس رابطه ی فاصله تا نکول با بازدهی سهام، به صورت منفرد و نیز در حضور سایر ویژگی های موثر بر بازده شرکت هااز جمله بتا، اندازه شرکت، ارزش دفتری به ارزش بازار و مومنتوم بازده، به عنوان متغیر های کنترلی بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد تاثیر متغیر فاصله تا نکول بر بازده مورد انتظار شرکت چه به صورت منفرد و چه در حضور متغیرهای کنترلی، بستگی به طول دوره بازده ی اندازه گیری شده به عنوان بازده مورد انتظار شرکت دارد و این اثر در دوره های طولانی مدت به صورت قوی تر مشاهده می شود، به صورتی که هر چه فاصله تا نکول کمتر باشد و یا به عبارت دیگر شرکت به درماندگی مالی و یا ورشستگی نزدیک تر باشد، نرخ بازده مورد انتظار سهامداران برای سرمایه گذاری در سهام آن شرکت بزرگتر است.

شرکت های صنعتی در بازار سرمایه مقادیر قابل توجهی از منابع خود را صرف سرمایه گذاری در دارایی های مالی مانند سهام و اوراق بهادار با درآمد ثابت می کنند. در این پژوهش برای شناسایی عوامل موثر بر ورود شرکت های صنعتی به مقوله مدیریت دارایی، تاثیر این مدیریت دارایی بر ایجاد بازده غیرعادی برای سهامداران و ایجاد ارزش برای شرکت، با توجه به نرمال نبودن داده ها و وجود داده های پرت و رابطه متقابل و درونزای بین متغیرها از رگرسیون دومرحله ای روباست استفاده شده است. داده های مورد استفاده عبارتند از وجوه نقد و معادل نقد، سرمایه گذاری های کوتاه مدت و بلندمدت و سایر دارایی ها؛ جامعه مورد بررسی شرکت های صنعتیِ فعال در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی تحقیق سال های 88 تا 95 می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده تاثیر انگیزه احتیاطی بر نگهداری دارایی های ریسکی مورد تایید قرار گرفت اما تاثیر انگیزه معاملاتی و سفته بازی بر نگهداری دارایی های ریسکی مورد تایید قرار نگرفت. بررسی ها نشان داد با بهبود وضعیت حاکمیت شرکتی و افزایش تمرکز مالکیتی، میزان سرمایه گذاری در دارایی های ریسکی افزایش می یابد. از طرفی بازده غیر عادی سهامداران را می توان به سرمایه گذاری در دارایی های مالی منتسب کرد اما بر اساس مدل فاما فرنچ تغییرات ارزش شرکت ها در دوره مورد بررسی را نمی توان به سرمایه گذاری در دارایی های مالی منتسب کرد. همچنین بررسی ها نشان داد تامین مالی این سرمایه گذاری ها عمدتا از طریق منابع داخلی شرکت و نه از محل افزایش سرمایه و ایجاد بدهی صورت می گیرد.