سابقه و هدف: زخم های مزمن در افراد دیابتی به دلایل مختلف، از جمله اختلال در روند تولید و ترشح فاکتورهای موثر در فرآیند التیام زخم، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در سال های اخیر مطالعه های زیادی تاثیر مثبت تابش لیزر کم توان و استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی ومحیط کشت بهینه آن ها را در التیام زخم های دیابتی گزارش کرده اند. در مطالعه حاضر ما تاثیر ترکیبی لیزر کم توان و محیط کشت بهینه سلول بنیادی مزانشیمی مغز استخوان را بر بیان یک فاکتور التهابی و یک فاکتور رشد که هر دو در روند ترمیم زخم شرکت دارند، در فیبروبلاست های کشت شده در غلظت بالای گلوکز را بررسی کردیم.روش بررسی: در این مطالعه تجربی، سلول های فیبروبلاست پوست انسان در محیط کشت حاوی غلظت طبیعی و غلظت بالای گلوکز (مدل دیابتی) کشت داده شدند. سپس از تابش لیزر با انرژی 0.5 ژول بر سانتی متر مربع و محیط کشت بهینه سلول های بنیادی مزانشیمی، به صورت جداگانه و توام با یکدیگر برای تیمار فیبروبلاست های دیابتی استفاده شد. سرانجام میزان بیان ژن فاکتورهای bFGF و TGF-b 2با استفاده از تکنیک RT-PCR بررسی شد.یافته ها: بیان ژن b FGF به طور معنادار و بیان ژن TGF-b2 به طور غیر معنادار در هر سه گروه دیابتی تیمار شده، نسبت به گروه دیابتی تیمار نشده افزایش یافته بود. به نحوی که میزان بیان نسبی ژن bFGF از 0.74±0.11 در گروه دیابتی به 1.32±0.35 در گروه تیمار شده با لیزر، 0.89±0.028 در گروه تیمار شده با محیط کشت بهینه و 1.73±0.2 در گروه تیمار هم زمان با لیزر و محیط کشت بهینه افزایش یافت و همه این تغییرها در سطح P<0.05 معنادار بود.نتیجه گیری: به نظر می رسد که استفاده هم زمان از تابش لیزر کم توان و محیط کشت بهینه مشتق از سلول های بنیادی مزانشیمی انسان، با اثر هم افزایی که بر یکدیگر دارند، موجب می شود بیان فاکتور رشد موثر در ترمیم زخم پوستی دیابتی افزایش چشمگیری یابد.