مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
سال:1380 | دوره: | شماره: |تعداد مقالات:8

هدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان شیوع عقب ماندگی ذهنی در کودکان و نوجوانان منطقه ساوجبلاغ و همچنین بررسی علل احتمالی آن در این منطقه پرداخته است. روش: بدین منظور پژوهش یاد شده در دو مرحله اجرا گردید. نخست با روش نمونه گیری خوشه ای 1229 کودک و نوجوان دختر و پسر با دامنه سنی 5 تا 18 سال از مناطق شهری و روستایی منطقه ساوجبلاغ انتخاب گردیده و سپس با استفاده از ماتریسهای پیشرونده ریون و مصاحبه روانپزشکی به منظور بررسی میزان شیوع عقب ماندگی ذهنی در این منطقه این افراد مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله دوم با استفاده از پرسشنامه بررسی علل عقب ماندگی ذهنی، آزمایش ادرار و خون علل احتمالی این اختلال در 55 کودک و نوجوان با تشخیص عقب ماندگی ذهنی در مرحله اول مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: میزان شیوع این اختلال در منطقه 4/4 درصد بود که بسیار بیشتر از گزارش پژوهش های موجود در ایران و کشورهای دیگر میباشد. از میان کلیه عوامل بررسی شده میزان اختلال فنیل کتونوریا 6/3% در نمونه مورد بررسی بوده است که بسیار بیشتر از گزارش های جهانی بوده و بررسی های گسترده تری را در این زمینه طلب می کند. همچنین بیش از همه می توان به ازدواج های فامیلی، زایمانهای زیاد با فواصل کم به عنوان عوامل زمینه ساز این اختلال اشاره نمود. بر اساس یافته های جانبی این پژوهش میزان یرقان پس از تولد در این گروه از کودکان زیاد گزارش شده است که این مساله نیز نیاز به بررسی های همه جانبه تری دارد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان شیوع اختلال های روانی در افراد بالای 15 سال در روستای ولیان یکی از روستاهای استان تهران بود. روش: کلیه افراد بالای 15 سال ساکن روستا (N=640) با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) و مصاحبه بالینی روانپزشک براساس ملاک های تشخیصی DSM-IV مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: شیوع اختلال های روانی 26.4% (زنان 35.7% و مردان 14.7%) بود. اختلال های روانی شایع به ترتیب اضطراب منتشر 11.7%، افسردگی اساسی 11.3%، ترس مرضی ساده 7.3%، کج خلقی 5.6% و اختلال وسواسی جبری 4.3% بود. شیوع اختلال های روانی زنان، افراد بی سواد و کم سواد، سن بالای 45 سال، وجود سابقه فامیلی اختلال روانی و نسبت فامیلی در والدین بیشتر بود. همچنین بین تاهل و رتبه تولد با اختلالات روانی رابطه ای بدست نیامد و ارتباطی میان اختلال های روانی و شغل مردان دیده نشد. ولی شیوع اختلال های روانی در زنان شاغل کمتر از زنان خانه دار بود. 35.5% از بیماران سابقه مراجعه به پزشک برای درمان اختلال روانی را یادآور شده اند، ولی هیچ کدام از درمان های مستمر، مناسب و با میزان داروی کافی برخوردار نبودند. در این بررسی دیده شد که تنها 3.6% از کل بیماران، زیر پوشش طرح کشوری ادغام بهداشت روان در مراقبت های بهداشتی اولیه بودند. ولی کلیه بیماران پسیکوتیک شناسایی شده، توسط این طرح کشوری ادغام بهداشت روان در مراقبت های بهداشتی اولیه بودند. ولی کلیه بیماران پسیکوتیک شناسایی شده، توسط این طرح پوشش داده شده بود.

مقدمه: از آنجا نشانه های وسواسی – جبری علایمی فرهنگ وابسته اند، شناسایی انواع نشانه های موجود در افراد وسواسی – جبری از اهمیت بالینی ویژه ای برخوردار است. شناخت بهتر نشانه های وسواس در بیماران ایرانی تشخیص سریع تر این اختلال را در پی خواهد داشت و همچنین برای تشخیص افتراقی و مداخلات درمانی بسیار مهم و سودمند خواهد بود. روش: به کمک یک طرح مقطعی 56 بیمار وسواسی – جبری سرپایی مراجعه کننده به درمانگاه روانپزشکی انستیتو روانپزشکی تهران، درمانگاه بیمارستان شهید اسماعیلی و مطب های خصوصی روانپزشک به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای تشخیص گذاری دقیق بیماران فهرست علایم تشخیصی اختلال وسواسی – جبری بکار گرفته شد. نشانه ها و شدت وسواس با مقیاس وسواسی – جبری یل – براون اندازه گیری شد. نتایج: این بررسی نشان داد که شایع ترین نشانه های وسواس فکری، آلودگی و نگرانی های مذهبی؛ و وسواس عملی، شستشو، نظافت، تشریفات تکرار کردن، و و ارسی می باشد و نشانه های جمع کردن و انبار کردن فراوانی کمتری داشت. همچنین در زنان وسواسی – جبری سن شروع اختلال بالاتر از مردان بود. شدت وسواس در بیماران وسواسی – جبری دارای طول مدت بیشتر از 5 سال شدیدتر بود.

هدف: نظر به اهمیتی که هذیانها در شناخت بیماران پسیکوتیک دارند و با توجه به نقش معیارهای فرهنگی در شکل دادن این هذیانها، در پژوهش حاضر محتوای هذیانهای بیماران پسیکوتیک دارای هذیان مورد بررسی قرار گرفته است. روش: آزمودنیهای پژوهش را 250 بیمار پسیکوتیک (165 مرد، 85 زن) تشکیل داده اند که در فاصله سالهای 75-1371 در مرکز آموزشی – درمانی شهید اسماعیلی تهران بستری بوده اند. سن 75% آنان 45-15 سال بوده، 106 نفر از آنان مجرد و 104 نفر متاهل بوده اند. ابزار به کار گرفته شده در این پژوهش را یک پرسشنامه دارای پرسشهایی در زمینه نوع و محتوای هذیانها، توهمها و اطلاعات جمعیت شناختی بیماران تشکیل داده است. داده های پژوهش به کمک روشهای آمار توصیفی تحلیل و ارایه گردیده است. یافته ها: این بررسی هذیانهای گزند و آسیب را بیش از سایر هذیانها در بیماران مورد بررسی نشان داد و هذیان بزرگ منشی در رتبه دوم از نظر فراوانی قرار داشت. نتیجه: گرچه محتوای هذیانها در فرهنگ های مختلف کم و بیش همانند یکدیگرند، اما جلوه های فرهنگی کشورها، اقوام و ادیان گوناگون در چگونگی شکل گیری هذیانها نقش دارند.

هدف: شوک درمانی الکتریکی یکی از روشهای درمانی بیماران روانی است که افزون بر کم خطر بودن آن، از نظر مالی نیز به سود بیمار و نظام درمانی میباشد. برای انجام این روش درمانی رضایت کتبی همراهان بیمار الزامی است و نگرش همراهان به این شیوه درمان در ارایه رضایتنامه و پیگیری جلسات درمانی دارای اهمیت می باشد. در این پژوهش نگرش همراهان بیماران به این شیوه درمان و عواملی که بر نگرش همراهان بیمار تاثیر میگذارند بررسی شده است. روش: برای انجام این پژوهش 126 تن از همراهان بیماران که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، به کمک یک پرسشنامه جمعیت شناختی و نگرشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش به کمک روشهای آماری t، تحلیل واریانس، کروسکال-والیس و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: این بررسی نشان داد که نگرش افراد با سن، جنس، سطح سواد و نسبت همراهان ارتباط معنی داری ندارد ولی سابقه بستری بیمار در بخش روانپزشکی، سابقه دریافت شوک و همچنین منبع کسب اطلاعات از عواملی هستند که بر میزان نگرش همراهان تاثیر دارند. از این رو پیشنهاد میشود که پزشکان، روانشناسان و کارکنان پرستاری بخش، پیش از انجام شوک توضیحات لازم در زمینه شوک درمانی به همراهان ارائه داده و آنها را از نزدیک با بیمارانی که پیشتر شوک دریافت کرده اند آشنا سازند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی همبودی مرضی اختلالهای خلقی و اضطرابی در معتادان بستری و مقایسه آن با افراد بهنجار بود. روش: در این پژوهش، 50 نفر معتاد بستری در یک مرکز درمانی غرب کشور با 50 نفر آزمودنی بهنجار که از نظر برخی ویژگیهای جمعیت شناختی با یکدیگر همتا شده بودند مورد مصاحبه و ارزیابی تشخیصی قرار گرفتند. ارزیابی و تشخیص همبودی اختلالهای خلقی و اضطرابی در معتادان خود معرف دست کم دو هفته پس از بستری شدن بیمار و فروکش کردن علایم دوره ترک و در پایان دوره سمزدایی با به کارگیری ابزارهای BDI و STAL-Y به عنوان ابزار غربالگری و نیز فهرست وارسی نشانهها بر پایه معیارهای تشخیصی DSM-IV و قضاوت بالینی روانپزشک انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که 3/72% معتادان مورد بررسی به ترتیب واجد ملاکهای تشخیصی اختلالهای خلقی واضطرابی (غیر از اختلال مصرف مواد) بودند. در میان اختلالهای خلقی و اضطرابی، افسردگی اساسی و اختلال اضطراب منتشر (به ترتیب 66% و 12%) شایع ترین اختلالها بودند.

هدف: برای از میان برداشتن مشکلات یادگیری آیات قرآن کریم با توجه به اینکه رمزبندی این اطلاعات (آیه ها) در چرخة واج شناختی و بازیابی آنها به وسیله راه اندازی در حافظه ضمنی صورت می گیرد، با استفاده از بهینه سازی ابزار یادگیری اطلاعات مورد نظر بررسی حاضر انجام گردیده است. روش: طی یک بررسی آزمایشی 120 دانش آموز پسر، در دو گروه آزمایشی (60نفر) و گواه (60 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. آزمودنی های پژوهش در گروه سنی 15 و 16 ساله و در کلاس اول دبیرستان مشغول تحصیل بوده اند. آزمودنی های گروه آزمایش به شیوه یادگیری نوین و آزمودنیهای گروه گواه به شیوه سنتی 21 آیه برگزیده شده را فرا گرفته و حفظ کرده اند. آن گاه طی دو آزمون کتبی و یک آزمون شفاهی میزان یادآوری آنها مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت. پس از اجرای نخستین آزمون کتبی دانش آموزان بر حسب میزان پاسخهای صحیح در سه گروه ضعیف، متوسط و قوی قرار گرفتند. نتیجه: نتایج آزمون کتبی اول و دوم به وسیله آزمون مجذور خی تفاوت معنی داری در دو گروه نشان داد. همچنین نتیجه به دست آمده به وسیله آزمون رگرسیون لجستیک چند جمله ای در آزمون کتبی اول و دوم نشان داد در صورتی که فردی از نظر سنجش های اولیه ضعیف باشد و با روش جدید مورد آموزش قرار بگیرد، به ترتیب 88 و 67 برابر بیشتر شانس ارتقا به سطح قوی را خواهد داشت تا فردی که با روش سنتی آموزش ببیند.

هدف: در این پژوهش مهارت های حرکتی و شیوه کارکرد سیستم عصبی کودک مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که ابتدایی ترین پاسخهای رفتاری کودک از نوع حرکتی است و حرکت از فعالیتهای بازتابی آغاز گردیده، با رشد و تکامل دستگاه اعصاب مرکزی پیچیده تر شده و به مراکز بالاتر عصبی مرتبط میشود، بررسی وضعیت حرکتی کودک، ما را از شیوه کارکرد عصبی او آگاه خواهد نمود. روش: در این بررسی چگونگی عملکرد سیستم عصبی 20 نفر از دانش آموزان پسر دارای نارسایی های ویژه یادگیری ریاضیات و 20 نفر دانشآموزان عادی پسر پایه های سوم و چهارم ابتدایی شهر تهران به کمک آزمون هوشی ریون کودکان، آزمون تشخیص اختلالات یادگیری ریاضیات و آزمون رشد حرکتی لینکلن – اوزرتسکی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. داده های پژوهش به کمک ضریب همبستگی و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که عملکرد مهارت های حرکتی کلی دانش آموزان عادی بهتر از دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری در ریاضیات است. همچنین مهارت های حرکتی درشت و ظریف و هماهنگی حرکتی، سرعت حرکتی و تعادل ایستای دانش آموزان عادی بهتر از مهارت های یاد شده در دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری در ریاضیات بوده است.