علوم گیاهان زراعی ایران
سال:1399 | دوره:51 | شماره:2 |تعداد مقالات:15

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و توسعه کشت پائیزه نخود در کشور، چهارده ژنوتیپ نخود شامل 13 لاین منتخب از سری ژرم پلاسم مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ایکاردا)، به همراه ژنوتیپ ILC 482 به عنوان رقم شاهد، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و طی دو سال زراعی (93-1391)، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سارال استان کردستان بررسی شدند. لاین های نخود از لحاظ تعداد روز از کاشت تا گلدهی و رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه های اولیه و ثانویه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن 100 دانه و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد بررسی برای تعداد روز از کاشت تا گلدهی و رسیدگی، تعداد شاخه های ثانویه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه، شاخص برداشت، تعداد بوته در کرت و عملکرد دانه، اختلاف آماری معنی داری وجود داشت و لاین های جدید از نظر اغلب صفات، برتری چشمگیری بر شاهد (ILC 482) داشتند. بر اساس تجزیه ضرایب مسیر، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد شاخه های ثانویه، بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند و بنابراین برای انتخاب ارقام پرمحصول نخود در کشت پائیزه غرب کشور باید به این صفات توجه بیشتری نمود. علاوه بر این، لاینFLIP 09-130C، با دارا بودن عملکرد دانه بالاتر و معنی دار نسبت به شاهد (ILC 482)، برای کشت پائیزه نخود در شرایط دیم استان کردستان مناسب تشخیص داده شد. این لاین از وزن 100 دانه مطلوب و ارتفاع بوته مناسب برای برداشت مکانیزه برخوردار بود.

برای بررسی تأثیر تنش شوری روی کلزا، ده رقمکلزای بهاره تهیه شده از موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در مرحله رشد رویشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مهاباد در سال 1396 مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در دو سطح شوری از نوع کلریدسدیم (سطح صفر (شاهد) و 250 میلی مول) به روش کشت هیدروپونیک اجرا شد. اندازه گیری صفات مورد مطالعه در پایان مرحله روزت و قبل از مرحله ساقه دهی، پس از دو هفته تنش انجام گرفت. نتایج نشان داد که تنش شوری علاوه بر کاهش ارزش صفات مورفولوژیکی، باعث ایجاد عدم تعادل در غلظت های یونی، افزایش غلظتNa+ و کاهش K+ و +Na/+K می شود. در ضمن در شرایط تنش، درصد تراوش الکترولیتی، غلظت پرولین و گلایسین بتائین بالاتر از شاهد بود در حالی که میزان محتوای آب نسبی برگ کاهش یافت. در مجموع، متحمل ترین و حساس ترین ارقام به ترتیب رقم SW5001 و Sarigol بودند. صفاتی مانند وزن خشک بوته، شاخص کلروفیل و نسبت پتاسیم به سدیم در رقم متحمل SW5001 به ترتیب برابر با 89/10، 53/41 و 80/16 و در رقم حساس Sarigol به ترتیب برابر با 70/8، 10/38 و 25/8بود. بنابراین بین ارقام مورد مطالعه از لحاظ پاسخ به تنش شوری تنوع وجود داشت که این تنوع در مطالعات تکمیلی و در نهایت در برنامه های اصلاحی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع کود نیتروژن (دامی و اوره) و مایکوریزا در شرایط تنش کم آبی بر ویژگی های شیمیایی خاک و عملکرد بیولوژیک و روغن خرفه، آزمایشی در سال های 1394-1395 در شهر قم، به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل دو سطح آبیاری (آبیاری در سطح 50 و 70 درصد آب قابل استفاده) و دو سطح مایکوریزا (با و بدون مایکوریزا)بودند. شش سطح کودی نیتروژن، تلفیقی از کود دامی (گوسفندی و مرغی) و کود شیمیایی اوره شامل (بدون کود، 100% کود دامی، 75% کود دامی و 25% اوره، 50 درصد کود دامی و 50% اوره، 25% کود دامی و 75% اوره و 100% اوره) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی سبب کاهش هدایت الکتریکی، کلونیزاسیون قارچ مایکوریزا (3/30 و 3/15 درصد به ترتیب در سال اول و دوم)، محتوای نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم خاک و عملکرد بیولوژیک (3/21 و 7/17 درصد به ترتیب در سال اول و دوم) و افزایش محتوای روغن برگ خرفه شد. همچنین کود دامی در تلفیق با کود اوره و مایکوریزا، با تعدیل اثرات منفی تنش کم آبی و افزایش دسترسی عناصر غذایی سبب افزایش عملکرد بیولوژیک (50% کود دامی و 50% اوره) و محتوای روغن برگ خرفه (25% کود دامی و 75% اوره) و کاهش مصرف کود اوره شدند. تجزیه بقایای گیاه شورزیست خرفه در خاک، باعث افزایش هدایت الکتریکی و میزان پتاسیم خاک شد و با تعدیل اثرات منفی تنش کم آبی توانست عملکرد بیولوژیک قابل قبولی را در شرایط کمبود آب تولید نماید.

چکیده آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور اردبیل اجرا گردید تا تغییرات فیزیولوژیکی و عملکرد روغن خرفه در واکنش به محلول-پاشی سالیسیلیک اسید و آبسیزیک اسید و کم آبی ارزیابی شوند. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری بعد از 70، 100، 130 و 160 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و سه سطح محلول پاشی شامل شاهد (محلول پاشی با آب)، محلول پاشی با سالیسیلیک اسید (یک میلی مولار) و محلول پاشی با آبسیزیک اسید (50 میکرومولار) در مراحل پنج برگی و گل دهی کامل بودند. تیمارهای آبیاری و محلول پاشی به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرار گرفتند. در این پژوهش، شاخص کلروفیل برگ، غلظت پرولین، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و درصد و عملکرد روغن دانه خرفه ارزیابی شدند. تنش کم آبی به افت (2/34 درصد) شاخص کلروفیل برگ منجر شد. با این حال، محتوای پرولین برگ تحت تنش کم آبی افزایش یافت. میانگین شاخص کلروفیل برگ به طور معنی داری نسبت به شاهد با کاربرد سالیسیلیک اسید افزایش (6/9 درصد) و با کاربرد آبسیزیک اسید کاهش (4/5 درصد) پیدا کرد. تنش کم آبی به افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز (بیش درصد روغن دانه خرفه تحت تنش خشکی افزایش یافت (6/16 درصد)، ولی عملکرد روغن در نتیجه تنش کم آبی کاهش پیدا کرد (1/70 درصد). عملکرد روغن با کاربرد سالیسیلیک اسید و آبسیزیک اسید افزایش معنی داری یافت. در اغلب صفات مورد بررسی به جز شاخص کلروفیل برگ، تفاوت معنی داری از لحاظ آماری بین سطوح محلول پاشی با سالیسیلیک اسید و آبسیزیک اسید وجود نداشت.

بلاست با عامل قارچی Magnaporthe oryzae B. C. Couch و با فرم غیرجنسی Pyricularia grisea CookeSacc. از مهم ترین بیماری های گیاهی جهان می باشد که به علت انتشار سریع و مخرب آن در شرایط مناسب رطوبتی، بیماری اصلی برنج است. این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 53 ژنوتیپ شامل برنج های ایرانی و هوازی غیرایرانی از لحاظ مقاومت به بیماری بلاست انجام گرفت. آزمایش در دو سال و به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه، طی بهار و تابستان 1396 و 1397 صورت گرفت. به منظور محاسبه سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری AUDPC از زمان ظهور لکه های بلاست، نمونه برداری در پنج مرحله انجام شد. پس از مقایسه میانگین و با هدفکسبیکنتیجهکلیازمیزان مقاومت ژنوتیپ ها، رتبه بندیآن ها بهروشآروناچالامانجامگرفتونتایجنشاندادکهارقام نعمت، سپیدرود، 67-2-IR82310-B-B، IR83749-B-B-46-1، IR82589-B-B-114-3، IR81422-B-B-200-4، IR82616-B-B-64-3، IR82589-B-B-84-3 و IR82635-B-B-143-1 بیشترین رتبه را کسب کردند و در نتیجه در گروه مقاوم قرار گرفتند و ارقام حسن سرایی، چمپابودار، قصرالدشتی، شاه پسند، دمسیاهi، عنبر بو، اهلمی طارم، صدری، رشتی سرد و غریب با بیشترین مقدار آلودگی، کمترین مقدار رتبه را به خود اختصاص دادند در نتیجه جزو ژنوتیپ های بسیار حساس و نیمه حساس قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ ها در شش گروه قرار گرفتند و نتایج، تأیید کننده نتایج آروناچالام بود. تجزیه تابع تشخیص با در نظر گرفتن دو گروه برنج های ایرانی و غیرایرانی با داشتن آماره لاندای ویلک 561/0، اختلاف معنی داری را بین دو گروه نشان داد (p <0. 001) و بر اساس این تجزیه، دو گروه، بیشترین تمایز را از لحاظ تیپ آلودگی، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) و شدت آلودگی در مرحله سوم نشان دادند.

آویشن یکی از پرمصرف ترین و ارزشمندترین گیاهان دارویی جهان است. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 22 جمعیت از آویشن های بومی ایران از چهار گونه T. deanensis, T. Pubescence, Thymus kotschyanus و T. lancifolius به همراه یک جمعیت از گونه T. vulgaris با استفاده از 12 آغازگر ISSR مورد بررسی قرار گرفت. از آغازگر های به کار رفته، 10 آغازگر باندهای قابل شناسایی با 57 آلل تولید کردند. بیشترین مقدار PIC در آغازگر 9p با مقدار 92/0 مشاهده شد. آغازگرهایی که دارای موتیف های AC و AG بودند، باندهای واضح تری نسبت به سایر آغازگرها تولید نمودند. تجزیه کلاستر بر اساس داده های ISSR، جمعیت ها را در دو گروه مستقل قرار داد. فاصله ژنتیکی جمعیت ها از 032/0 تا 4/0 متفاوت بود. بررسی تنوع درون جمعیت ها نشان داد که جمعیت های داران اصفهان، بیشترین (0. 43=I و0. 29 =h) و جمعیت T. vulgaris اصفهان، کمترین تنوع درون جمعیتی (16/0=I و 106/0=h) را دارا هستند. تنوع درون جمعیت ها 77 درصد و تنوع بین جمعیت ها 23 درصد بود. در بین گونه های مورد بررسی نیز T. deanensisو T. lancifolius با 25/98 و 44/75 درصد بیشترین و گونه T. vulgaris با 09/35 درصد کمترین پلی مورفیسم را نشان دادند. تغییرات درون گونه ها 90 درصد و تغییرات بین گونه ها 10 درصد از کل تنوع را تشکیل می دادند. به طورکلی یافته های این پژوهش، تنوع ژنتیکی گسترده ای را در آویشن های ایرانی آشکار نمود که می توان از این پتانسیل در جهت بهنژادی این گیاه ارزشمند بهره برد.

تنش آبی و نیتروژن، از مهم ترین عوامل کاهش دهنده عملکرد گندم محسوب می شوند. به منظور بررسی تاثیر تنش آبی و نیتروژن بر برخی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم (Triticum aestivum L. ) و جو (Hordeum vulgare L. ) و تعیین صفات موثر بر عملکرد، پژوهشی به صورت طرح کرت های خردشده – فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 96-1395، در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. عامل اصلی، تنش آبی در دو سطحِ عدم تنش و 40 درصد نیاز آبی و عامل فرعی، ترکیب فاکتوریل کود نیتروژنی در دو سطح (200 و صفر کیلوگرم اوره در هکتار) و رقم های گندم (سیوند و پیشتاز) و جو (فجر 30) بودند. تنش آبی و نیتروژن، باعث کاهش کلیه صفات از جمله کاهش 50 درصدی در عملکرد دانه شدند. در شرایط تنش آبی، بیشترین همبستگی بین عملکرد دانه با صفات عملکرد بیولوژیک، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، وزن خشک سنبله و ارتفاع بوته و بالاتر از 75 درصد به دست آمد. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در شرایط آبیاری، پنج متغیر و در شرایط تنش، سه متغیر به صورت معنی داری تغییرات عملکرد را توجیه می کنند. تجزیه به عامل ها مشخص کرد که عامل ها در شرایط عادی، 4/98 درصد و در شرایط تنش، 5/99درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه کرد. نتایج نشان داد که عملکرد بیولوژیک، بیشترین نقش را در افزایش عملکرد دانه در دو شرایط تنش و عدم تنش داشته است؛ از این رو می تواند به عنوان نشانگری برای عملکرد در دو شرایط استفاده شود.

این آزمایش در سال 1392 در دانشگاه ارومیه، به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کاشت گیاهان پوششی شبدر قرمز، خلر، ماشک گل خوشه ای و گاودانه در کنار ردیف های گلرنگ و کشت گلرنگ در کرت های عاری (شاهد یک) و آلوده به علف های هرز (شاهد دو) به عنوان فاکتور اول و کاربرد کود آلی و سطوح مختلف کود شیمیایی (سیستم های کودی زیاد، متوسط و کم) به عنوان فاکتور دوم بودند. نتایج نشان داد که گیاهان پوششی ماشک گل خوشه ای و گاودانه در سیستم های کودی شیمیایی، بیشترین تاثیر را بر کاهش زیست توده نسبی علف های هرز باریک برگ و پهن برگ داشتند. در تمامی سیستم های کودی، بالاترین میزان فسفر، پتاسیم، عملکرد و پروتئین دانه گلرنگ در کرت های بدون علف هرز و گیاه پوششی (شاهد یک) بدست آمد. نتایج نشان داد که با کاهش کاربرد کودهای شیمیایی، نقش گیاهان پوششی در افزایش میزان عناصر غذایی دانه گلرنگ آشکارتر شد. گیاه پوششی ماشک گل خوشه ای در سیستم کودی آلی، به ترتیب سبب افزایش 83/74 و 15/79 درصد عملکرد دانه و پروتئین گلرنگ نسبت به تیمار بدون کنترل علف هرز (شاهد دو) در سیستم کودی متوسط شد. بنابراینکاشت گیاهانپوششیمی تواند ابزارمناسبی برایمدیریتعلف های هرزدرسیستم هایکشاورزیپایدارباشد.

بذر آفتابگردان به لحاظ داشتن مقادیر بالای اسیدهای چرب، مستعد زوال است و خسارت های ناشی از زوال، سبب کاهش کیفیت بذر و گیاهچه تولیدی خواهد شد. به منظور مقایسه نقش کاربرد پرایمینگ بذر با جیبرلین و اسید آسکوربیک تحت دو شرایط قبل و بعد از زوال بذر آفتابگردان رقم برزگر، آزمایشی در سال 1395 به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. مدل آماری آزمایش، فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاکتور اول، زمان کاربرد پرایمینگ در دو سطح (پرایمینگ قبل از زوال و پرایمینگ بعد از زوال بذر) و فاکتور دوم، تیمارهای پرایمینگ در شش سطح (هیدروپرایمینگ، جیبرلین ppm 50 و ppm 75، آسکوربیک اسید ppm 100و ppm150، جیبرلین ppm50 + اسیدآسکوربیک ppm 100و شاهد پرایم نشده) بود. برای اعمال زوال بذر، از روش پیری زودرس (72 ساعت در دمای 43 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 100 درصد) استفاده شد. نتایج نشان داد که به طورکلی پرایمینگ بعد از زوال بذر در مقایسه با پرایمینگ قبل از زوال آن، برای بهبود صفاتی نظیر سرعت ظهور گیاهچه، سرعت رشد گیاهچه و وزن خشک گیاهچه بهتر بود (p<0. 05)؛ هرچند برای صفات دیگری نظیر درصد ظهور و طول ریشه گیاهچه، بین زمان پرایمینگ و تیمار پرایمینگ اثر متقابل وجود داشت و برای این صفات نیز به طورکلی پرایمینگ بعد از زوال بذر، موثرتر بود(p<0. 05). هیدروپرایمینگ بعد از زوال بذر توانست درصد و سرعت ظهور گیاهچه را افزایش دهد و تیمار جیبرلین ppm 75 نیز توانست سرعت رشد گیاهچه و تجمع ماده خشک آن را به طور معنی داری بهبود بخشد. بنابراین، هیدرو پرایمینگ و جیبرلین در غلظت ppm 75، به عنوان تیمار برتر برای بهبود کیفیت بذرهای زوال یافته آفتابگردان قابل توصیه هستند.

با توجه به کشت گندم در مناطق نیمه خشک جهان، امروزه توجه زیادی به تولید و معرفی ارقامی می شود که در مواجهه با خشکی، عملکرد آن ها با افت چشمگیری روبه رو نشود. ریشه های سالم و توسعه یافته، باعث افزایش راندمان جذب آب و مواد غذایی و در باعث افزایش عملکرد می شوند. در تحقیق حاضر، صفات طول و تعداد ریشه چه، مجموع طول ریشه ها و طول گیاهچه در مرحله جنینی، وزن تر و خشک ریشه، حجم و طول ریشه، طول و وزن تر گیاهچه، تعداد برگ و پنجه، همچنین شاخص های ریشه شامل شادابی، قطر، محتوای آب، طول مخصوص، چگالی طول، حجم مخصوص، تراکم بافت، تراکم حجم، چگالی سطحی و چگالی در مرحله گیاهچه در 102 ژنوتیپ گندم نان برای اندازه گیری شد. آماره های توصیفی صفات برآورد شدند و ژنوتیپ ها بر اساس عمق و تراکم بافت ریشه به نه گروه تقسیم شدند. همچنین تجزیه واریانس گروه های مختلف برآورد شد. بر اساس نتایج، 20 ژنوتیپ از ریشه های متراکم و عمیق که بهترین شاخص ه برای تحمل خشکی بود، برخوردار بودند در نظر رفته شدند. غیر از صفات مربوط به مرحله جنینی، تنوع اکثر صفات بین ارقام معنی دار بود. تجزیه تابع تشخیص اجرا شد و مقدار توابع برای هر گروه محاسبه شد.

تنش خشکی به عنوان یکی از مهم ترین تنش های غیرزیستی، به طور جدی بر تولید و کیفیت محصولات زراعی تأثیر می گذارد وافزایش تغییرات اقلیمی جهانی، وضعیت را جدی تر می کند. به منظور بررسی پاسخ های فیزیولوژیک و بیوشیمایی ارقام زراعی گندم تحت شرایط محدودیت رطوبت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 94-1393اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه رقم گندم پیشتاز، سیوند و پارسی (رقم های توصیه شده برای منطقه موردبررسی)، و چهار رژیم رطوبتی (70، 90، 110 و 130 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) بودند. نتایج نشان داد که رقم سیوند با میانگین 436 سانتی مترمربع تحت رژیم رطوبتی شاهد (70 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر)، دارای بیشترین سطح برگ و رقم پیشتاز با 12/0 میلی گرم در دقیقه تحت تنش (120 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر)، بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز را داشتند. افزایش فاصله آبیاری از 70 به 130 میلی متر تبخیر تجمعی، منجر به کاهش سطح برگ، طول ساقه و میزان ذخیره سازی هیدرات های کربن محلول و افزایش عدد کلروفیل متر (اسپد)، میزان انتقال مجدد، کارایی انتقال مجدد هیدرات های کربن محلول و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شد. ارقام گندم مورد بررسی از نظر میزان ذخیره سازی هیدرات های کربن محلول، اختلاف معنی داری نداشتند. در مقابل، از نظر میزان انتقال مجدد و کارایی انتقال مجدد هیدرات های کربن محلول، رقم پیشتاز به ترتیب با میانگین 362 میلی گرم و 91 درصد بیشترین مقدار را داشت. بنا بر نتایج این پژوهش، به جهت کارایی بالای رقم پیشتاز در انتقال مجدد هیدرات های کربن محلول و همچنین ظرفیت بالای آنزیمی، به ویژه در شرایط تنش خشکی، می توان کشت این رقم را برای مناطقی که دارای محدودیت رطوبت در انتهای فصل رشد می باشند، در نظر گرفت.

انتخاب بهینه کاربرد نیتروژن و تراکم برای دستیابی به بالاترین عملکرد، جذب عناصر و کارایی مصرف نیتروژن در کتان(Linum usitatisimum L. ) دارای اهمیت می باشد. اینآزمایشباهدف دستیابیبه ترکیب بهینهکودنیتروژنو تراکم بوته درکتان روغنی انجام شد. آزمایشدرسال 1395 در مزرعه دانشگاه یاسوج، به صورتکرت هایخردشدهدرقالببلوک هایکاملتصادفیباسهتکرارانجامشد. تیمارها شامل نیتروژندرپنجسطح صفر، 25، 50، 75 و 100 کیلوگرم در هکتار و تراکم کشت در سه سطح 50، 100 و 150 بوته در مترمربع بود. حداکثر عملکرد روغن (10/982 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (2525 کیلوگرم در هکتار)، درصد پروتئین (5/33 درصد)، موسیلاژ دانه (4/7 درصد)، فسفر (41/0 درصد) و پتاسیم دانه (85/2 درصد) در تیمار مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن در تراکم 100 بوته به دست آمد. بیشترین کارایی مصرف نیتروژن (5/79 کیلوگرم بر کیلوگرم) در تیمار 25 کیلوگرم نیتروژن و تراکم 150 بوته و کمترین آن (4/20 کیلوگرم بر کیلوگرم)، در تیمار 100 کیلوگرم کود نیتروژن در تراکم 50 بوته مشاهد شد. به طورکلی، تراکم 100 بوته و مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن برای تولید کتان روغنی در منطقه یاسوج پیشنهاد می شود.

دانه های چیا (Salvia hispanica) به دلیل ارزش غذایی بسیار بالا، مورد توجه محققین و کشاورزان می باشند. با این حال، پاسخ این گیاه به متغیرهای محیطی، کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. در این آزمایش، پاسخ چیا به دوره های مختلف غرقاب در مراحل مختلف اولیه رشد، در یک آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه شهرکرد مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل پنج مدت زمان غرقاب (صفر، یک، دو، سه و چهار هفته) در مراحل مختلف رشد (سبز شدن، دو، چهار، شش و هشت برگی) چیا بود. نتایج اولیه نشان داد که اثرات دوره غرقاب با زمان وقوع غرقاب، دارای برهمکنش بالایی بود. تعداد، سطح وو وزن برگ و وزن ریشه چیا در اثر غرقاب، کاهش معنی داری یافتند درحالی که رشد ساقه، حجم ریشه و ارتفاع چیا افت کمتری داشتند. افزایش نسبت وزنی شاخساره به ریشه چیا در غرقاب، نشان دهنده حساس تر بودن رشد ریشه به غرقاب بود. ظرفیت آنتی اکسیدانی بافت های برگی با تداوم غرقاب تا دو هفته، روند افزایشی داشت و سپس روند نزولی به خود گرفت، درحالی که ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه در هفته اول، در بالاترین سطح خود قرار داشت و سپس نزولی شد. در مجموع، فعالیت آنتی کسیدانی بافت های برگی بیشتر از بافت های ریشه ای بود. به طور کلی، شدیدترین افت رشد چیا، در تیمار چهار هفته غرقاب مداوم و حساس-ترین مرحله رشد آن، مرحله سبز شدن بود. چیا پس از سبز شدن، نسبت به غرقاب متحمل تر شد، به طوری که حداقل یک هفته غرقاب را تحمل می کرد. همچنین تحمل چیا به تنش غرقاب، متناسب با ظرفیت آنتی اکسیدانی آن بود.

شناخت فاکتورهای موثر بر عملکرد و کیفیت خوراکی اسفناج (. Spinacia oleracea L) و تعامل آن ها باشرایط محیطی مزرعه، از مهم ترین مباحث مدیریت تولید می باشد. در این پژوهش، اثر سه سطح تراکم (33، 45 و 71 بوته در متر مربع) و شش سطح کود نیتروژنی اوره (100، 200، 250، 300، 350، 400 کیلوگرم درهکتار) و شاهد بر عملکرد، پارامترهای رشد و کیفیت اسفناج در شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. پژوهش در سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد کهاثرمتقابل کود نیتروژن و تراکم و سال، تنها بر محتوای نیترات برگ معنی دار شد (p <0. 001). کود نیتروژنی منجر به افزایش صفات عملکرد، زیست توده، پارامترهای رشد مانند شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی و شاخص های کیفیت مانند درصد پتاسیم، میزان نیترات، مقدار کلروفیل a، b و کل شد، اما بر سرعت فتوسنتز خالص و سرعت رشد نسبی، تاثیر معنی داری نداشت. اثرمتقابل تراکم بوته و سال بر تمامی صفات اندازه گیری شده اسفناج به جز درصد پتاسیم معنی دار شد(p <0. 001). تراکم71 بوته بر متر مربع، منجر به افزایش زیست توده، شاخص سطح برگ و نیترات شد اما مقدار کلروفیل به طورمعنی داری کاهش یافت. بر اساس نتایج می توان بیان داشت که در منطقه کرج در کشت پاییزه(مزرعه)، تراکم 71 بوته در متر مربع و کود نیتروژنی250 کیلوگرم در هکتار در شرایط محیطی با نور و دمای بالا، نسبت به سایر تیمارها بهتر توانست اهداف سودآوری ازلحاظ بالاترین عملکرد محصول، همراه با حفظ سطح سالم نیترات در بافت گیاهی را برآورده نماید.

وجود خواب بذر در گیاهان تیره چتریان، یکی از موانع عمده جهت کشت و اهلی کردن آن ها می باشد. در این پژوهش، دو آزمایش جداگانه به منظور تعیین بهترین تیمار شکست خواب و بهبود جوانه زنی در بذر گیاه آوندول (Smyrnium Cordifolium Bioss. ) صورت گرفت. در آزمایش اول، تأثیر سطوح مختلف اسید جیبرلیک ( صفر، 500، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر) با مدت زمان پیش تیمار 48 و 72 ساعت با اسید جیبرلیک و سطوح مختلف سرمادهی (چهار، هشت و 12 هفته) در دماهای مختلف جوانه زنی (پنج، 10 و 15 درجه سانتی گراد)، به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت و در آزمایش دوم، تأثیر سطوح مختلف اسید جیبرلیک (مورد استفاده در آزمایش اول) در سطوح مختلف سرمادهی (صفر، دو، چهار، شش، هشت، 10 و 12 هفته) بر فعالیت آلفا آمیلاز و پراکسیدهیدروژن بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر سه دمای جوانه زنی، 12 هفته سرمادهی، بیشترین تأثیر را بر اغلب صفات اندازه گیری شده داشت. همچنین در اغلب تیمارهای زمان ی سرمادهی، فعالیت آلفا آمیلاز و محتوی پراکسیدهیدروژن در پیش تیمار بذر با اسید جیبرلیک افزایش یافت. از بین تیمارهای اعمال شده، تلفیق تیمار 12 هفته سرمادهی به همراه 500 میلی گرم اسید جیبرلیک در لیتر و دمای پنج درجه سانتی گراد، بیشترین تأثیر را بر شکست خواب بذر آوندول (55 درصد) داشت.