آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1397 | دوره:19 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

هدف زبان از سه جزء محتوا، فرم و کاربرد تشکیل شده است که حیطه معناشناختی در زیرمجموعه محتوایی قرار می گیرد. در دانش معنایی به اطلاعاتی در زمینه ارتباط هر واژه با دیگر واژه های موجود در آن مقوله و مقوله های دیگر نیازمندیم. یکی از اجزای اصلی حیطه معناشناختی، دانش واژگان است که بسیاری از ارتباطات واژگانی ازجمله بازنمایی و سازماندهی آن ها در این شبکه شکل می گیرد. یکی از مفاهیم مهم در حوزه واژگان، سازماندهی ذهنی، ارتباطات و چگونگی شکل گیری موقعیت هر یک از واژگان در این شبکه است. یکی از تکالیفی که به سازماندهی واژگان و معنای آن ها در شبکه خزانه واژگانی کمک می کند تکلیف تعریف واژه است. تعریف واژه مهارتی است که به جنبه های مختلفی از رشد زبانی، فرازبانی، سواد و موفقیت های تحصیلی مربوط است. از تکلیف تعریف واژه برای بررسی سازماندهی مقوله های معنایی در واژگان ذهنی استفاده می شود. هدف از این مطالعه بررسی انواع تعریف کردن و نحوه رشد آن در کودکان طبیعی 7 تا 12 ساله بود که به مدرسه می رفتند.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان طبیعی مقطع دوم تا ششم ابتدایی، از مناطق 1، 7 و 17 شهر تهران بودند. نمونه ها شامل 150 دانش آموز بودند که با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. مهارت تعریف واژه با تکلیف تعریف واژه بررسی شد. در این تکلیف از دانش آموزان شرکت کننده تقاضا شد تا تعاریف خود را از واژگان بیان کنند. درنهایت تمام پاسخ ها و تعاریف، جمع آوری و بر اساس محتوا نمره دهی شد. پایایی تکلیف تعریف واژه به روش همبستگی نمرات دو ارزشیابی مستقل و روایی آن به صورت محتوایی بررسی شد. تحلیل آماری داده های زبانی حاصل از پژوهش با آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس و توکی، با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد.یافته ها یافته های حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که با افزایش مقطع تحصیلی و سن دانش آموزان، روند رشد تعریف اسامی از طبقه پاسخ های عینی و عملکردی، به سمت طبقه پاسخ های ترکیبی نوع دوم پیش رفت و میزان استفاده از اصطلاحات سرطبقه، افزایش یافت. در واقع میانگین امتیاز جنبه محتوایی تعریف واژه، افزایش معنی داری داشت (P<0.001). همچنین عملکرد دختران در پاسخ های محتوایی بهتر از پسران بود و نمرات بالاتری کسب کردند.نتیجه گیری نتایج نشان داد با افزایش مقطع تحصیلی و سن دانش آموزان، کیفیت پاسخ های محتوایی به دست آمده از بخش محتوایی واژگان افزایش می یابد. در واقع، مفاهیم در شبکه معنایی و خزانه واژگان، به صورت سلسله مراتبی و شبکه ای از ارتباطات پیچیده سازماندهی می شود. همچنین با توجه به طبقه، پاسخ ها از مبتدی به پیشرفته و تعاریف از پاسخ های عینی و عملکردی به سمت تعاریف ترکیبی نوع دوم و رسمی تر پیشرفت می کند. در نهایت گفتاردرمان ها می توانند با توجه به نتایج به دست آمده از تکلیف تعریف واژه در محیط های آموزشی و بالینی استفاده کنند.

هدف هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر کفی پیش ساخته نرم و نیمه سخت در بهبود درد و کیفیت زندگی زنان مبتلا به پلانتار فاشیاتیس است.روش بررسی این مطالعه کارآزمایی بالینی از نوع تصادفی بود. جامعه آماری شامل خانم هایی بود که متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی، ارتوپدی و دیگر همکاران توانبخشی، پلانتار فاشیاتیس را در آن ها تشخیص دادند و برای دریافت کفی به کلینیک های ارتوپدی فنی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ارجاع داده شدند. پژوهشگر با انجام آزمایش مکانیسم چرخ مانند، پلانتار فاشیاتیس را در این افراد به طور قطعی تشخیص داد. تعداد نمونه انتخابی 30 نفر بود. در این مطالعه از کفی پیش ساخته نرم از جنس اتیل وینیل استات با دانسیته پایین وکفی پیش ساخته نیمه سخت از جنس اتیل وینیل استات با دانسیته بالا استفاده شد. کفی ها به صورت تمام طول با قوس طولی داخلی متناسب با سایز پای هر یک از بیماران بودند. مداخله به صورت تصادفی در دو گروه درمانی انجام گرفت. بیماران به دو گروه 15 نفره تقسیم شدند. مراحل آزمون و اندازه گیری برای گروه اول بدین صورت بود: مرحله بدون مداخله، مرحله کفی نرم، و مرحله کفی نیمه سخت. در گروه دوم مراحل به ترتیب شامل مرحله بدون مداخله، مرحله کفی نیمه سخت، و مرحله کفی نرم بود. قبل از مداخله ارتزی پرسش نامه مربوط به درد و پرسش نامه کیفیت زندگی تکمیل شد. سپس در دو مرحله مداخله ارتزی انجام گرفت، یکی پس از 2 هفته استفاده از ارتز و دیگری 6 هفته بعد از استفاده از ارتز، پرسش نامه های مربوطه تکمیل شد. توزیع طبیعی داده ها با کمک آزمون شایپرو ویلک محاسبه شد. به منظور تحلیل نهایی از آزمون های پارامتریک تجزیه وتحلیل واریانس با اندازه گیری های تکرارشونده استفاده شد. محاسبات آماری نیز با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و با سطح معنی داری 0.05 انجام گرفت.یافته ها مقایسه اختلاف میانگین کیفیت زندگی بیماران در دو مرحله بدون کفی و با کفی نرم نشان می دهد این رقم به طور معنی داری در مرحله بدون کفی بیشتر است (P<0.05). این نتایج مشابه حالتی است که مرحله بدون کفی با زمان استفاده از کفی نیمه سخت مقایسه می شود، چرا که در این حالت نیز اختلاف میانگین به طور معنی داری در مرحله بدون کفی بیشتر است (P<0.05). در مقایسه اختلاف میانگین کیفیت زندگی در مرحله کفی نرم با کفی نیمه سخت این رقم با کفی نیمه سخت بیشتر است و تفاوت این دو مرحله معنی دار نیست (P<0.05). مقایسه اختلاف میانگین درد پا و مچ پا در مرحله بدون کفی با مرحله استفاده از کفی نرم نشان می دهد میزان درد در شرایط بدون کفی بیشتر از زمانی است که فرد کفی نرم دارد و اختلاف در این حالت معنی دار است (P<0.05). مقایسه اختلاف میانگین درد پا و مچ پا در مرحله بدون کفی با مرحله استفاده از کفی نیمه سخت نشان می دهد میزان درد در شرایط بدون کفی بیشتر از زمانی است که فرد کفی نرم دارد و اختلاف در این حالت معنی دار است (P<0.05). مقایسه میزان درد با کفی نرم و با استفاده از کفی نیمه سخت نشان می دهد میزان درد پا و مچ پا با کفی نیمه سخت بیشتر است و این تفاوت معنی دار است (P<0.05).نتیجه گیری بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت مداخله ارتوزی صرف نظر از جنس آن، تاثیر چشمگیری در بهبود کیفیت زندگی بیماران پلانتار فاشیاتیس ندارد. همچنین نتایج نشان داد استفاده از کفی نرم، درد پا و مچ پا را در این بیماران کاهش می دهد.

هدف لکنت رشدی، اختلالی گفتاری است. ویژگی های این اختلال عبارتند از: تکرار، کشیده گویی، گیر و آشفتگی در جریان روان گفتار. عوامل محیطی، حرکتی، ذهنی و شناختی زبانی در شروع و رشد لکنت نقش دارند. نظریه های مختلفی درباره علل ایجاد لکنت مطرح شده است. بر اساس یکی از این نظریه ها، لکنت، اختلال در کنترل گفتاری حرکتی است. طبق فرضیه مهارت های گفتاری حرکتی که در مطالعات به آن اشاره شده است، گفتار مانند دیگر مهارت های حرکتی ظریف در نظر گرفته می شود و مهارت های فرد از پایین ترین سطح مهارت به بالاترین سطح مهارت می رسد. در این فرضیه، لکنت به علت محدودیت در مهارت های گفتاری حرکتی بروز می کند و فرد مبتلا به لکنت در پایین ترین نقطه مهارت های گفتاری حرکتی طبیعی قرار دارد، در حالی که افراد روان گفتار در بالاترین سطح مهارت در زنجیره گفتار طبیعی قرار دارند. بنابراین، افراد دچار لکنت در یادگیری مهارت های گفتاری حرکتی مشکل دارند و توانایی آنان برای بهره بردن از تمرینات حرکتی در مقایسه با افراد روان گفتار محدود است. بسیاری از برنامه های درمانی لکنت الگوهای جدید گفتاری را آموزش می دهند و موفقیت در این برنامه های درمانی به یادگیری الگوهای جدید آموزش داده شده بستگی دارد. بنابراین، اگر افراد دچار لکنت در یادگیری مهارت های گفتاری حرکتی در مقایسه با افراد طبیعی محدودیت داشته باشند، در این برنامه های درمانی نیز موفقیت کمی خواهند داشت. هدف از این پژوهش بررسی یادگیری توالی های حرکتی گفتار در بزرگ سالان دچار لکنت است.روش بررسی مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است. تعداد 15 فرد دچار لکنت و 15 فرد طبیعی که از نظر سن، جنسیت و تحصیلات با گروه هدف همتا شده بودند، در این مطالعه شرکت کردند. میانگین سن افراد دچار لکنت 28.73 و میانگین سن افراد طبیعی 28.4 بود. هیچ یک از افراد شرکت کننده سابقه بیماری های نورولوژیک و گفتاری حرکتی نداشت. در این مطالعه نمونه گیری به صورت در دسترس انجام شد. شدت لکنت افراد دچار لکنت با استفاده از مقیاس وینگیت تعیین شد که در محدوده متوسط قرار گرفت. از شرکت کنندگان خواسته شد در هر جلسه توالی ناکلمه هشت هجایی را 30 بار تکرار کنند. سه جلسه با فاصله یک روز برگزار شد. تحلیل نمونه های ضبط شده با استفاده از نرم افزار PRAAT صورت گرفت. متغیرهای دقت، زمان واکنش و طول توالی بررسی شدند. تحلیل آماری داده ها نیز با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 انجام گرفت.یافته ها طبق یافته های به دست آمده، متغیر دقت در افراد دچار لکنت طی سه روز از روز اول تا روز سوم بهبود یافت (P<0.05)، اما تفاوتی در این متغیر بین دو گروه دیده نشد (P>0.05). متغیر زمان واکنش نیز در افراد دچار لکنت از روز اول تا روز سوم بهبود یافت (P<0.05)، اما این تفاوت بین دو گروه وجود نداشت (P>0.05). متغیر طول توالی افراد دچار لکنت از روز اول تا روز سوم بهبود یافت (P<0.05) و تفاوت معناداری نیز بین میانگین طول توالی در دو گروه دیده شد (P<0.05). در واقع، افراد دچار لکنت مدت زمان توالی بیشتر و کندتری در مقایسه با افراد طبیعی داشتند.نتیجه گیری نتایج پژوهش حاضر نشان داد افراد دچار لکنت در متغیرهای دقت، زمان واکنش و طول توالی از روز اول تا سوم بهبود می یابند. همچنین، افراد دچار لکنت، تعداد خطای بیشتر (دقت کمتر) را طی سه روز تمرین در مقایسه با افراد طبیعی نشان می دهند، البته این تفاوت بین دو گروه معنادار نبود. در متغیر زمان واکنش نیز همین نتایج به دست آمد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد افراد دچار لکنت، طول توالی بیشتر و کندتری نسبت به افراد طبیعی داشتند. طبق برخی مطالعات، علت این موضوع شاید این باشد که افراد دچار لکنت از استراتژی کنترلی استفاده می کنند تا تعداد خطاها کمتر شود، هرچند بسیاری از مطالعات این موضوع را ناشی از یادگیری حرکتی می دانند. بر اساس فرضیه مهارت های گفتاری حرکتی می توان نتیجه گرفت که افراد دچار لکنت در یادگیری مهارت های گفتاری حرکتی محدودیت دارند. یافته های این مطالعه می تواند برای برنامه های درمانی لکنت، کاربرد بالینی داشته باشد.

هدف سکته مغزی از مهم ترین دلایل ناتوانی به شمار می رود. از بین عوارض سکته مغزی، ترس از زمین خوردن اهمیت ویژه ای دارد و می تواند کیفیت زندگی را در فرد مبتلا کاهش دهد. ترس از زمین خوردن مفهومی مستقل از زمین خوردن است و در افرادی که زمین نخورده اند نیز دیده می شود. اهمیت این مورد بدان سبب است که منجر به اختلالات جسمی و روانی می شود و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. به صورت بالقوه، ترس از زمین خوردن نه تنها می تواند کیفیت زندگی را در فرد مبتلا کاهش دهد، بلکه به طور غیرمستقیم بر اطرافیان نیز اثر می گذارد. مطالعات محدودی درباره ترس از زمین خوردن پس از سکته مغزی وجود دارد، ولی با توجه به تاثیرات گسترده ای که ترس از زمین خوردن روی کیفیت زندگی فرد دارد، به نظر می رسد مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است. این مطالعات علاوه بر ارائه راهکارهای پیشگیرانه برای جلوگیری از زمین خوردن، به شناخت افراد در معرض خطر هم می پردازند. مطالعات قبلی در این زمینه بیشتر فاز حاد و تحت حاد بیماری را بررسی کرده اند، ولی بررسی فاز مزمن هنوز انجام نشده است. پژوهش های پیشین بیشتر ارتباط بین ترس از زمین خوردن را با ویژگی های دموگرافیک اندازه گیری کرده اند، ولی ارتباط بین ترس از زمین خوردن در بیماران مبتلا به سکته مغزی مزمن با تعداد دفعات زمین خوردن، آزمون های عملکردی تعادلی و نمرات خرده مقیاس های پرسش نامه 36 سوالی کیفیت زندگی بررسی نشده است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط ترس از زمین خوردن با تعداد دفعات زمین خوردن، تعادل و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سکته مغزی مزمن است.روش بررسی در این مطالعه 44 بیمار حضور داشتند که از میان آن ها 20 نفر مرد بودند. شرکت کنندگان به صورت غیر احتمالی ساده از بین مراجعه کنندگان به کلینیک های توانبخشی انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل گذشت 6 ماه از سکته مغزی، یک طرفه بودن علائم، توانایی راه رفتن مستقل بود. معیارهای خروج شامل ابتلا به بیماری های متابولیک و روماتیسمی، دفورمیتی اندام تحتانی، مشکلات شناختی و بینایی اصلاح نشده بود. پس از بررسی معیارهای ورود و خروج، فرم اطلاعات زمینه ای شامل سن، جنس، قد، وزن، بیماری های زمینه ای، میزان تحصیلات، مدت زمان ابتلا، سمت مبتلا، غالب یا مغلوب بودن سمت مبتلا و تعداد دفعات زمین خوردن در یک سال گذشته تکمیل شد. در این پژوهش علاوه بر اطلاعات زمینه ای، میزان ترس از زمین خوردن با استفاده از نسخه فارسی مقیاس کارآمدی افتادن - فرم بین المللی و کیفیت زندگی با استفاده نسخه فارسی پرسش نامه 36 سوالی کیفیت زندگی اندازه گیری شد. برای ارزیابی تعادل نیز از آزمون رسیدن عملکردی و آزمون بلندشدن و رفتن زمان دار استفاده شد. با توجه به اینکه داده ها از الگوی توزیع طبیعی پیروی نمی کرد، برای سنجش ارتباط بین متغیرها از آزمون اسپیرمن استفاده شد.یافته ها آزمون پیرسون نشان داد بین نمره پرسش نامه مقیاس کارآمدی افتادن - فرم بین المللی با نمرات آزمون های تعادلی بلندشدن و رفتن زمان دار (P=0.01، r=0.48) و آزمون رسیدن عملکردی (P=0.02، r=-0.40) و همچنین خرده مقیاس های عملکرد جسمی (P<0.01، r=-0.48)، محدودیت فعالیت جسمانی (P<0.01، r=-0.50) و بعد جسمی (P<0.01، r=-0.53) پرسش نامه 36 سوالی کیفیت زندگی ارتباط معنادار وجود دارد، ولی چنین ارتباطی برای تعداد دفعات زمین خوردن (P=0.02، r=-0.040)، و خرده مقیاس های درد (P=0.73، r=-0.06)، سلامت عمومی (P=0.24، r=-0.21)، انگیزه (P=0.10، r=-0.29)، عملکرد اجتماعی (P=0.38، r=-0.16)، محدودیت فعالیت اجتماعی (P=0.24، r=-0.13) و بعد روانی (P=0.39، r=-0.15) مشاهده نشد.نتیجه گیری یافته های این پژوهش نشان می دهد در افراد مبتلا به سکته مغزی مزمن، مشکلات تعادلی بعد جسمانی کیفیت زندگی با ترس از زمین خوردن ارتباط دارد، ولی سابقه زمین خوردن با ترس از زمین خوردن ارتباطی ندارد.

هدف سالمندی با کاهش ظرفیت های فیزیولوژیکی و عملکردی ارتباط دارد که می تواند باعث ناتوانی، کاهش تعادل و افزایش ریسک سقوط شود. بنابراین از تعادل به عنوان عاملی برای تعیین میزان استقلال سالمندان استفاده می شود. از طرفی میانگین سرعت به عنوان پایاترین شاخص مرکز فشار برای ارزیابی تعادل و کاهش ریسک سقوط محسوب می شود. با توجه به اهمیت تعادل و قدرت عضلات اندام تحتانی در دوران سالمندی، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر یک دوره برنامه تمرین های نه هفته ای بر شاخص های مرکز فشار در حالت ایستای ساکن با چشمان باز و بسته در مردان سالمند است.روش بررسی در این پژوهش، 27 مرد سالمند که همگی از نظر عمومی سالم بودند، به صورت داوطلبانه شرکت کردند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه تمرینی (15 نفر با میانگین سنی 61.08±5.59 سال، وزن 77.07±10.23 کیلوگرم، قد 167.6±6.04 سانتی متر) و کنترل (12 نفر با میانگین سنی 62.08±6.43 سال، وزن 72.08±7.06 کیلوگرم، قد 167.01±9.08 سانتی متر) تقسیم شدند. در ابتدای پژوهش، به منظور ارزیابی تعادل، آزمودنی ها به حالت ایستاده آرام روی فوت اسکن قرار گرفتند و میانگین سرعت مرکز فشار ابتدا در حالت ایستا با چشمان باز و سپس با چشمان بسته به وسیله دستگاه ثبت شد. داده های سینتیکی فوت اسکن (میانگین سرعت مرکز فشار) با نرم افزار بالانس آر اس اسکن محاسبه شد. میانگین داده ها به صورت فایل اکسل از نرم افزار گرفته و ارزیابی شد. سپس گروه تمرینی، برنامه نه هفته ای تمرین های مقاومتی عضلات منتخب اندام تحتانی را (7 گروه عضلانی اندام تحتانی شامل: دورکننده و نزدیک کننده های ران، بازکننده ها و خم کننده های ران، بازکننده ها و خم کننده های زانو و بازکننده های مچ پا) به مدت یک و نیم ساعت (15 دقیقه گرم کردن، 1 ساعت انجام تمرین اصلی و 15 دقیقه سردکردن) و سه جلسه در هفته انجام دادند. در این مدت از گروه کنترل خواسته شد تا فعالیت های روزانه خود را انجام دهند. پس از اتمام برنامه تمرینی مقاومتی از دو گروه پس آزمون گرفته شد. داده ها با استفاده از تحلیل آماری تی وابسته و مستقل در سطح معنی داری (p£0.05) تجزیه وتحلیل شد.یافته ها یافته ها نشان داد تمرین های مقاومتی عضلات اندام تحتانی به مدت 9 هفته باعث بهبود معنادار میانگین سرعت مرکز فشار (t=3.07، P=0.005) و تعادل ایستا با چشمان باز (t=3.46، P=0.004) در گروه تمرینی نسبت به پیش آزمون شده است، اما در حالت تعادل ایستا با چشم بسته اثر معناداری یافت نشد (t=1.49، P=0.15). همچنین آزمون تی مستقل اختلاف معناداری بین گروه کنترل و تمرینی در میانگین سرعت کلی مرکز فشار (t=2.43، P=0.04) و تعادل ایستا با چشمان باز (t=2.39، P=0.01) قبل و بعد از تمرین مقاومتی نشان داد. این اختلاف بین دو گروه در حالت تعادل ایستا با چشم بسته معنادار نبود (t=1.25، P=0.22).نتیجه گیری با توجه به اثر مناسب تمرین های مقاومتی عضلات اندام تحتانی بر بهبود شاخص مرکز فشار و به دنبال آن بهبود تعادل ایستا و کاهش ریسک سقوط پیشنهاد می شود برنامه ریزی برای تمرین ها و فعالیت های جسمانی در جامعه سالمند ضروری شود. با اجرای برنامه تمرین های مقاومتی مناسب می توان از ضعف تعادلی و ریسک سقوط در این افراد جلوگیری کرد.

هدف با توسعه علم و صنعتی شدن جامعه، معلولیت در حال افزایش است. معلولیت پدیده ای روانی زیستی است که سلامت فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. افراد معلول باید مانند بقیه افراد جامعه از خدمات استفاده کنند. یکی از مسائل مهم این افراد استفاده از خدمات توانبخشی است. خدمات توانبخشی می تواند در بهبود وضعیت جسمی و روانی افراد معلول موثر باشد. در برخی کشورهای در حال توسعه اثری از خدمات توانبخشی دیده نمی شود. در برخی دیگر، این خدمات در موسسات ارائه می شود و تعداد کمی از نیازمندان می توانند از آن استفاده کنند. توانبخشی مبتنی بر جامعه، بخش وسیعی از نیازهای افراد معلول ازجمله فعالیت های روزانه، فعالیت های اجتماعی و توانمندسازی را دربر می گیرد. توانبخشی مبتنی بر جامعه، سرویس های اولیه توانبخشی را برای افرادی فراهم می کند که در مناطق محروم زندگی می کنند. برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه خدمات مورد نیاز سلامت و کیفیت زندگی را ارائه می دهد و می تواند توانایی فردی را افزایش دهد و از عواملی چون افسردگی و وابستگی معلولان جلوگیری کند. با توجه به اینکه ارزشیابی هر طرح و برنامه ای در راس وظایف و مسوولیت های مدیریتی قرار دارد، در شهرستان بستان آباد نیز از سال 1386 طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه در حال اجرا است ولی اثر آن بررسی نشده است، همچنین با توجه به محدود بودن منابع مطالعاتی در زمینه اثربخشی برنامه های توانبخشی مبتنی بر جامعه در میان دو گروه تحت پوشش و غیر تحت پوشش، نیاز است تا اثربخشی آن در بهبود وضعیت روانی و سلامت افراد معلول بررسی شود. هدف از این مطالعه مقایسه وضعیت سلامت عمومی و افسردگی افراد تحت پوشش برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه با افراد غیر تحت پوشش است.روش بررسی در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 48 معلول جسمی حرکتی واجد شرایط ورود به مطالعه در روستاهای تحت پوشش طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه شهرستان بستان آباد و 45 معلول جسمی حرکتی به عنوان گروه شاهد در روستاهایی که تحت خدمات طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه نبودند و فقط خدمات معمول درمانی ر دریافت می کردند بررسی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک، پرسش نامه سنجش سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر و پرسش نامه سنجش افسردگی بک بود. با مراجعه به محل زندگی افراد و کسب رضایت کتبی از آنان اطلاعات جمع آوری شد. در بخش آمار توصیفی از میانگین، واریانس و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی از آزمون تی مستقل برای مقایسه دو گروه استفاده شد.یافته ها با توجه به نتایج مطالعه، 57 درصد از شرکت کنندگان مرد بودند و 51.6 درصد معلولیت خفیف داشتند. مقایسه سلامت عمومی در دو گروه افراد تحت پوشش طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه و افراد غیر تحت پوشش، حاکی از آن بود که تفاوت معناداری در دو گروه وجود ندارد (P<0.87). مقایسه زیرمقیاس های سلامت عمومی، تفاوت دو گروه در علائم افسردگی (P<0.001) و اختلال کارکرد اجتماعی (P<0.001) را نشان داد. در گروه تحت پوشش طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه، علائم افسردگی و اختلال کارکرد اجتماعی نسبت به گروه غیر تحت پوشش کاهش یافته بود. در زیرمقیاس های علائم جسمی (P<0.10) و علائم اضطرابی و اختلال خواب (P<0.33) تفاوت معنی داری ملاحظه نشد. در آزمون افسردگی بک، افراد غیر تحت پوشش طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه نسبت به افراد تحت پوشش طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه به طور معنی داری نمرات بیشتری گرفتند.نتیجه گیری اجرای طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه در روستاها و مناطق دورافتاده می تواند در کاهش افسردگی معلولان جسمی حرکتی موثر باشد. همچنین به نظر می رسد با ایجاد تغییرات هدفمند و ایجاد چارچوبی جامع تر در طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه برای معلولان جسمی حرکتی، بتوان اثرات مثبتی در سلامت عمومی این افراد ایجاد کرد. انجام تحقیقات گسترده برای به دست آوردن شواهد علمی تاثیر برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه بر سلامت عمومی و کیفیت زندگی معلولان ضروری به نظر می رسد.

هدف اختلالات اسکلتی عضلانی شامل دامنه وسیعی از بیماری ها و سندروم های اسکلتی عضلانی است که معمولا با درد و ناراحتی همراه است و با فعالیت های شخص یا محیطی که فرد در آن کار می کند ایجاد یا بدتر می شود. عواملی که منجر به اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار می شوند، با فعالیت های مکرر، اتخاذ وضعیت های ثابت و نامناسب و فعالیت هایی که شامل حرکات قدرتمند اندام هاست، مرتبط هستند. به دلیل کار مکرر و طولانی مدت رانندگان با فرمان و دنده، به نظر می رسد مشکلات اسکلتی عضلانی مرتبط با اندام فوقانی در آن ها زیاد باشد. بنابراین در این مطالعه ابتدا به بررسی اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با اندام فوقانی در میان رانندگان تاکسی و اتوبوس و سپس مقایسه آن ها با هم می پردازیم.روش بررسی مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که به صورت مقطعی، شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی اندام فوقانی را در رانندگان اتوبوس و تاکسی درون شهری شیراز در سال 1395 بررسی و سپس دو گروه را با هم مقایسه کرده است. در این مطالعه 300 راننده (150 راننده اتوبوس و 150 راننده تاکسی) با دامنه سنی 26 تا 55 سال (میانگین سن ± انحراف معیار در رانندگان اتوبوس 41.24±8.28 و رانندگان تاکسی 41.22±8.09) شرکت کردند. روش نمونه گیری از نوع آسان بود. برای ورود به این مطالعه رانندگان حاضر باید حداقل دو سال سابقه کاری در حرفه رانندگی را داشته باشند و هر کدام حداقل 8 ساعت در روز و یا دو شیفت 4 ساعته و 4 روز در هفته رانندگی می کردند. در این پژوهش اطلاعات با استفاده از پرسش نامه ناتوانی بازو و شانه و دست و پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک جمع آوری شد. در پرسش نامه ناتوانی بازو و شانه و دست سوالاتی برای سنجش میزان مشکل فرد در انجام کارهای روزمره، شدت درد در حالت خواب و فعالیت، ضعف و سفتی مفصل، تاثیر اندام فوقانی بر فعالیت های اجتماعی و شغلی گنجانده شده است. آزمون های آماری شامل تی تست مستقل، کای اسکوئر و همبستگی اسپیرمن بود. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 21 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها با توجه به یافته های آماری، 69.33 درصد از رانندگان تاکسی و 67.33 درصد از رانندگان اتوبوس اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با شانه، بازو و دست داشتند. 66.46 درصد از رانندگان اتوبوس مشکلی نداشتند و 48.66 درصد از آن ها در انجام کارهای روزمره مشکل خفیف و 4.66 درصد مشکل متوسط داشتند. در بین رانندگان تاکسی 47.33 درصد مشکلی نداشتند و 45.33 درصد در انجام کارهای روزمره مشکل خفیف، 6.66 درصد مشکل متوسط و 0.66 درصد مشکل شدید داشتند. در بخش مرتبط با علائم (شدت درد در حالت خواب و فعالیت، ضعف و سفتی مفصل) 32.66 درصد از رانندگان اتوبوس بدون علائم، 64 درصد با علائم خفیف و 3.33 درصد علائم متوسط داشتند. در میان رانندگان تاکسی 66.34 درصد علائمی نداشتند و 60.66 درصد علائم خفیف و 4.66 درصد علائم متوسط داشتند. 36 درصد از رانندگان اتوبوس در فعالیت های اجتماعی و شغلی مشکلی نداشتند و 40.66 درصد مشکل خفیف، 18 درصد مشکل متوسط و 5.33 درصد مشکل شدید داشتند. 36 درصد از رانندگان تاکسی در فعالیت های اجتماعی و شغلی مشکلی نداشتند و 41.33 درصد مشکل خفیف، 18 درصد مشکل متوسط، 4 درصد مشکل شدید، 0.66 درصد نیز ناتوانی داشتند. بین ساعات کاری هفته (r=0.24 و P=0.003)، ساعات خواب شبانه روز (P=0.003 و r=0.24) و سن رانندگان اتوبوس (P=0.041 و r=0.16) با اختلالات اسکلتی عضلانی همبستگی وجود داشت. همچنین بین ساعات خواب شبانه روز و اختلالات اسکلتی عضلانی در رانندگان تاکسی نیز همبستگی وجود داشت (P=0.016 و r=0.19). درمجموع بین میزان ناتوانی، علائم و عملکردهای اجتماعی و شغلی دو گروه رانندگان تاکسی و اتوبوس تفاوت معناداری وجود نداشت (P=0.97).نتیجه گیری با توجه به این تحقیق به نظر می رسد اگر ساعات خواب شبانه روز رانندگان افزایش یابد، ساعات کاری در شبانه روز و طی هفته تعدیل شود، سن بازنشستگی این افراد کاهش یابد و فرمان تاکسی ها نیز به صورت هیدرولیک تغییر یابد، احتمال اختلالات اسکلتی عضلانی نواحی شانه، بازو و دست کاهش خواهد یافت.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.