مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران (نامه دانشگاه)
سال:1398 | دوره:29 | شماره:179 |تعداد مقالات:18

سابقه و هدف: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) اختلالی روانی است که به دنبال تجربه حوادث تروماتیک ایجادشده و همراه با علائمی مانند ناتوانی در فراموشی خاطرات آزاردهنده، اضطراب، آشفتگی در حافظه فضایی و کاهش فاکتور نوروتروفیک مشتق شده از مغز (BDNF) می باشد. جهت درمان از مهارکننده های اختصاصی بازجذب سروتونین (SSRIs) استفاده می شود. با توجه به شیوع بیماری و عدم پاسخگویی کامل درصدی از بیماران به این درمان، بکار بردن روش های درمانی جدید ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات ورزش تردمیل با شدت متوسط برحافظه فضایی و سطح BDNF در موش های سفید در یک مدل آزمایشگاهی PTSD انجام گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی از استرس طولانی مدت تک واحدی (SPS) مدل حیوانی برای ایجاد PTSD استفاده شد و سپس ورزش به مدت 4 هفته و هر هفته 5 روز تردمیل و فلوکستین به میزان mg/kg 10 به کار گرفته شد رت های نر و ماده هر یک به دو گروه SPS و سالم تقسیم شدند (هر گروه 10 حیوان)و هر دو گروه در معرض مداخله ورزشی و دارویی و مداخله ورزش به همراه دارو قرار گرفتند. سپس تست رفتاری و اندازه گیری BDNF در نمونه ها انجام شد. یافته ها: در رت های نر، SPS سبب اختلال حافظه فضایی و کاهش BDNF هیپوکامپ شده و نوع ماده مقاومت بیش تری نسبت به SPS نشان داد که احتمالا مرتبط با فعالیت هورمون های جنسی می باشد. مداخله، باعث افزایش حافظه فضایی و BDNF هیپو کامپ در هر دو جنس شد (05/0< P). استنتاج: مداخله توام، ورزش متوسط و فلوکستین، روش درمانی بهتری نسبت به فلوکستین به تنهایی برای اصلاح اختلالات شناختی و مولکولی بیماران PTSD است.

سابقه و هدف: در بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) و مدل موشی آن، انسفالومیلیت خودایمن تجربی (EAE)، التهاب مزمن سبب تخریب میلین سیستم عصبی مرکزی می شود. اخیرا اینترلوکین-27 (IL-27) به علت داشتن خواص ضد التهابی به عنوان گزینه احتمالی درمان بیماری های خودایمن از جمله MS مطرح شده است، اما مکانیسم عمل این سایتوکاین به خوبی مشخص نیست. در این مطالعه، اثرات ایمونومدولاتوری IL-27 در مدل EAE در موش های C57BL/6 بررسی شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، به دو گروه از موش های EAE، گروه آزمایش و گروه کنترل، به ترتیب مقدار µ g200 پلاسمید کدکننده IL-27 موشی (P240-mIL27) و پلاسمید P240 در دو نوبت تزریق شد. شدت علائم بالینی در موش ها روزانه به مدت 30 روز ثبت شد. در پایان تیمار، موش ها کشته شدند و میزان تولید سایتوکاین های IL-17، IFN-γ ، IL-6 و IL-10 از سلول های طحالی با استفاده از الایزا اندازه گیری شد. همچنین درصد سلول های T تنظیمی CD4+FOXP3+ طحال با فلوسایتومتری محاسبه شد. یافته ها: شدت علائم بالینی بیماری EAE در گروه آزمایش (دریافت کننده P240-mIL27) در مقایسه با گروه کنترل (دریافت کننده P240) به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت. علاوه براین، مقدار سایتوکاین های IFN-γ ، IL-17 و IL-6 در گروه آزمایش به طور معنی داری کم تر از گروه کنترل، و میزان IL-10 به طورقابل ملاحظه ای بیش تر از گروه کنترل بود. همچنین جمعیت لنفوسیت های T تنظیمی CD4+FOXP3+ در طحال موش های گروه آزمایش به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از گروه کنترل بود. استنتاج: IL-27 از طریق افزایش لنفوسیت های T تنظیمی CD4+FOXP3+ و IL-10، و همچنین تضعیف تولید سایتوکاین های التهابی IFN-γ و IL-17 و IL-6 می تواند گزینه بالقوه مناسبی در درمان و یا بهبود علائم بیماری های التهابی نظیر MS باشد.

سابقه و هدف: در مطالعات زیادی تخریب حافظه ناشی از تزریق مورفین گزارش شده است. همچنین شواهد نشان می دهد که هورمون گرلین تثبیت حافظه را افزایش می دهد. از طرف دیگر ناحیه سپتوم میانی نقش مهمی در مکانیسم حافظه و یادگیری دارد. در مطالعه حاضر نقش ناحیه سپتوم میانی در اثرات گرلین بر فراموشی ناشی از مورفین بررسی شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی رت های نر بالغ از نژاد ویستار بطور تصادفی به 12 گروه تقسیم شدند: گروه های گرلین (nmol/µ l3، 5/1، 5/0 ) به همراه سالین (ml/kg1) یا مورفین(mg/kg 5/7) وگروه های تیمار شده با لیدوکائین (μ l/rat 1) یا سالین (l/ratµ 1) به همراه گرلین (nmol/µ l 3) یا سالین (l/ratµ 1) به علاوه مورفین (mg/kg 5/7). کانول گذاری در نواحی بطن جانبی و سپتوم میانی انجام شد. گرلین و لیدوکائین به ترتیب در بطن جانبی و سپتوم و مورفین به صورت زیرجلدی تزریق شد. حافظه به کمک یادگیری اجتنابی ارزیابی شد. یافته ها: تزریق بعد از آموزش گرلین به درون بطن جانبی 5 دقیقه قبل از تزریق مورفین (mg/kg 5/7) به صورت وابسته به دوز، از ایجاد فراموشی ناشی از مورفین جلوگیری کرد (000/0=P). تزریق لیدوکائین به درون ناحیه سپتوم میانی 5 دقیقه قبل از تزریق گرلین مانع از اثر آن در مهار فراموشی ناشی از مورفین شد (000/0= P). استنتاج: این مطالعه نشان می دهد تزریق گرلین به بطن جانبی قادر است از تخریب حافظه ناشی از مورفین جلوگیری کند. غیرفعال سازی سپتوم میانی توسط تزریق لیدوکائین اثر گرلین بر نقص حافظه ناشی از مورفین را کاهش داد. لذا به نظر می رسد ناحیه سپتوم میانی در میانجیگری اثرات گرلین بر فراموشی ناشی از مورفین دخالت دارد.

سابقه و هدف: سنتز نانوذرات همگن و هم اندازه در بخش های مختلف علوم بسیار پرکاربرد است. در این میان تهیه و استفاده از نانوذرات طلا به لحاظ وسعت کاربرد در علوم زیستی حائز اهمیت ویژه ای می باشد. برای ساخت نانوذرات همگن و هم اندازه از بسترها و نانوساختارهای بسیاری بهره برده شده است. این مطالعه با هدف سنتز نانوذرات طلا در آپوفریتین جهت اتصال به آنتی بادی برای تشخیص باکتری ویبریوکلرا، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، نانوذرات طلا در آپوفریتین تهیه شد و تفاوت آن در حالت آزاد (بدون آپوفریتین) مقایسه گردید و نتایج مطالعه با اسپکتروسکوپی UV-Vis، DLS و FE-SEM بررسی شد. یافته ها: سنتز نانوذره در آپوفریتین نتایج بهتری از نظر توزیع هم اندازه نانوذرات را در پی دارد و نانوذرات تهیه شده دارای یکنواختی و توزیع یکسان تری نسبت به دیگر روش ها می باشد. استنتاج: با توجه به تایید یکنواختی و توزیع نانوذرات با روش جدید سنتز شد و در ادامه کار نانوذرات طلای تهیه شده از قالب آپوفریتین استخراج گشته و به آنتی بادی نوترکیب ویبریوکلرا جهت تشخیص باکتری ویبریوکلرا استفاده شد. با اتصال باکتری تغییر طول موج نانوذرات طلا به سمت قرمز اتفاق می افتد که با چشم غیر مسلح نیز مشهود است بنابراین نانوذرات طلا زیست حسگری رنگی برای تشخیص باکتری ویبریوکلرا محسوب می شود.

سابقه و هدف: گروهی از مواد شیمیایی که باعث بروز نگرانی در ارتباط با شاغلین بیمارستانی و داروسازی شده اند، داروهای سیتوتوکسیک می باشند. بنابراین استفاده از روش های حساس جهت ارزیابی مقادیر جزئی این داروها ضروری است. این مطالعه با هدف ساخت و بهینه سازی نانوالیاف قالب مولکولی جهت کاربرد به عنوان جاذب اختصاصی در ارزیابی مواجهه شغلی با داروی 5-فلورواوراسیل انجام شد. مواد و روش ها: ذرات پلیمر قالب مولکولی (MIP) با روش پلیمریزاسیون ترسیبی، سنتز و با استفاده از الکتروریسی درون نانوالیاف، کپسوله شدند. بهینه سازی پارامترهای الکتروریسی (مقدار MIP، ولتاژ الکتروریسی، فاصله نوک سوزن از کالکتور و نرخ جریان پلیمر) با استفاده از روش سطح پاسخ و با نرم افزار Exprimental design انجام گرفت. در مجموع، 22 آزمایش با توجه به طراحی آزمایش صورت گرفته انجام شد. قطر الیاف با استفاده از آنالیز عکس های میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) تعیین شد. کاربردپذیری نانوالیاف حاصل، در جذب 5-فلورواوراسیل برای ارزیابی مواجهه شغلی با این دارو مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه، ذرات MIP با موفقیت درون نانوالیاف پلی اتیلن ترفتالات کپسوله شدند. فرایند بهینه سازی نشان داد که نانوالیاف قالب مولکولی با قطر nm 276/38 می تواند در شرایط 57 درصد وزنی MIP، ولتاژ kv 25، فاصله cm 13 و نرخ تزریق ml/h 55/0 به دست آید. بازدهی استخراج داروی 5-فلورواوراسیل توسط ممبران سنتز شده 34/0± 2/97 حاصل شد. استنتاج: مدل های تجربی ارائه شده در این مطالعه، می تواند جهت انجام آزمایشات بعدی، به منظور ایجاد نانوالیاف قالب مولکولی یکنواخت برای جذب اختصاصی آلاینده های مختلف جهت پایش شغلی و محیطی بکار برده شوند.

سابقه و هدف: کاهش درد پس از اعمال جراحی زانو سبب افزایش رضایتمندی و کاهش مشکلات بیماران می شود. لذا این مطالعه به منظور بررسی اثر پیش داروهای خوراکی دکسترومتورفان، گاباپنتین و ترکیب گاباپنتین به همراه دکسترومتورفان بر میزان کاهش درد پس از اعمال جراحی آرتروسکوپی رباط صلیبی جلویی و خلفی زانو با بیهوشی عمومی، انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه کار آزمایی بالینی تصادفی دوسوکور، تعداد 114 بیمار کاندید اعمال جراحی آرتروسکوپی رباط صلیبی جلویی و خلفی زانو با بیهوشی عمومی در بیمارستان رسول اکرم تهران در سال 1396 به صورت در دسترس انتخاب شده و به سه گروه تقسیم شدند، که شامل گروه های دریافت کننده دکسترومتورفان، گاباپنتین و گاباپنتین به همراه دکسترومتورفان بودند. سپس شدت درد (NRS) و میزان مسکن مصرفی و امتیاز Ramsay در آن ها مقایسه شد. یافته ها: میزان کاهش شدت درد در بیماران مورد بررسی به میزان معناداری در گروهی که ترکیب دکسترومتورفان و گاباپنتین را دریافت نمودند، بیش از دو گروه دیگر بود(0001/0=P). میزان مصرف مسکن پتدین به میزان معناداری در گروهی که ترکیب دکسترومتورفان و گاباپنتین را دریافت نمودند، کم تر از دو گروه دیگر بود(004/0=P). استنتاج: بر اساس مطالعه حاضر، پیش داروی خوراکی گاباپنتین به همراه دکسترومتورفان بر میزان کاهش درد پس از اعمال جراحی آرتروسکوپی رباط صلیبی جلویی و خلفی زانو اثربخشی خوبی دارد که بیش از هر یک از این دو دارو به تنهایی می باشد. لذا استفاده از ترکیب این پیش داروهای خوراکی جهت اداره درد پس از اعمال جراحی آرتروسکوپی رباط صلیبی زانو توصیه می شود.

سابقه و هدف: حافظه شنیداری-کلامی با افزایش سن دچار ضعف عملکرد می شود. یکی از روش های پیشنهاد شده به منظور جبران این ضعف، استفاده از تحریک الکتریکی جریان مستقیم می باشد. در مطالعه حاضر تاثیر تحریک الکتریکی جریان مستقیم آندی بر عملکرد حافظه شنیداری-کلامی افراد سالمند سالم مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی که به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی شده یک سو کور انجام گرفت، 42 فرد سالمند سالم و فاقد مشکلات شناختی، در قالب دوگروه همتا آزمایشی و شاهد شرکت داشتند. تمامی افراد طی 10 جلسه تحریک الکتریکی را با شدت 2 میلی آمپر دریافت می کردند. به منظور ارزیابی وضعیت حافظه شنیداری-کلامی افراد مورد مطالعه، پیش از ارائه تحریک الکتریکی و پس ازآن، از نسخه فارسی آزمون یادگیری شنیداری-کلامی ری (Rey Auditory-Verbal Learning Test) استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج حاصله، در تمامی مراحل آزمون ری درگروه آزمایشی، بین میانگین امتیازات پس از تحریک الکتریکی درمقایسه با پیش از آن اختلاف معنی دار وجود داشت (05/0>P). هم چنین مقایسه میان امتیازات مراحل آزمون ری پس از تحریک الکتریکی در دوگروه آزمایشی و شاهد، حاکی از آن بودکه جز در مرحله یادآوری پس از مداخله که اختلاف معنی داری میان امتیازات دو گروه مشاهده نشد (075/0= P)، درسایر مراحل این آزمون، اختلاف میان نتایج گروه های آزمایشی و شاهد از لحاظ آماری معنی دار بود (05/0> P). استنتاج: تحریک الکتریکی جریان مستقیم آندی با تاثیر بر پتانسیل الکتریکی غشا سلول های عصبی در ناحیه خلفی جانبی قشر پیش پیشانی، منجر به افزایش فعالیت عصبی در ناحیه مذکور و در نتیجه بهبود عملکرد حافظه شنیداری-کلامی افراد می شود.

مقدمه: بیماری التهابی روده (IBD)، مجموعه ای از مشکلات التهابی مخاطی بوده که بر روده ی کوچک، بزرگ و یا هردو اثر می گذارد. از قرن گذشته، شیوع IBD بطور مداوم افزایش یافته، و به بسیاری از افراد جمعیت شهری در جوامع توسعه یافته آسیب رسانده است. مواد و روش ها: در این آزمایش کنترل موردی، 65 بیمار مبتلا به کولیت اولسراتیو UC)) و 135 فرد سالم، بررسی شدند. اطلاعات دموگرافیک و بالینی این شرکت کنندگان و اطلاعاتی در ارتباط با قرار گرفتن در معرض مواد شوینده و سفید کننده از طریق یک پرسشنامه ی از پیش طراحی شده ای فراهم گردید. نهایتا جهت بررسی ارتباط مابین قرار گرفتن در معرض پاک کننده ها و بروز بیماری کولیت اولسراتیو، مدل رگراسیون منطقی برای عامل های مخالف بالقوه استفاده گردید. یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه، جنسیت (012/0=p)، سن (009/0=p)، شغل (001/0>p) و استفاده از مواد شوینده (001/0>p) با کولیت اولسراتیو در ارتباط هستند. پس از یکسان سازی گروه ها بر اساس عوامل موثر احتمالی مانند جنسیت، سن، و شغل شانس ابتلا به UC در بین افرادی که به صورت ماهانه، هرچندهفته یکبار، هفتگی و روزانه با مواد شوینده در تماس بودند به ترتیب 4، 23، 26 و 104 برابر بیشتر از مواردی بود که افراد گهگاه با شوینده ها سر و کار داشتند. نتیجه گیری: استفاده و مواجهه مکرر با مواد پاک کننده می تواند از جمله علل موثر بر بروز کولیت اولسراتیو باشد.

سابقه و هدف: مارکرهای التهابی A-FABP و HsCRP نقش مهمی در پیشرفت بیماری قلبی و عروقی دارند. اثر ضد التهابی و ضد تجمع پلاکتی اسیدهای چرب امگا 3 شناخته شده است. این مطالعه با هدف تاثیر مکمل های امگا3 و توام امگا3 و ویتامین E بر سطوح سرمی این مارکرهای التهابی طراحی شد. مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی دوسوکور و موازی بر روی 62 بیمار مرد مبتلا به اختلال عروق کرونر قلب در مرکز قلب تهران اجرا شد. نمونه ها به سه گروه دریافت کننده اسید چرب امگا 3، توام امگا 3 و ویتامین E و دارونما (پارافین خوراکی) به مدت 8 هفته اختصاص یافتند. سطوح سرمی A-FABP و HsCRP و نسبت آدیپونکتین به A-FABP در ابتدا و انتهای هفته هشتم اندازه گیری شد. دریافت های تغذیه ای با نرم افزار Nutritionist IV و داده های مطالعه با نرم افزارSPSS18 آنالیز شدند. یافته ها: در انتهای کارآزمایی، سطح سرمی FABP4 در گروه توام و گروه امگا3 کاهش معنی داری داشت به ترتیب (04 /0P= و02 /0P=) و مقدار آن بین سه گروه مطالعه مشابه بود(34/0P=). همچنین نسبت آدیپونکتین به FABP4 (009/0P=) و سطح سرمی HsCRP (002/0P=) بین سه گروه متفاوت بود. استنتاج: به نظر می رسد مصرف توام اسید چرب امگا 3 و ویتامین E بدون تاثیر بر سطح FABP4 موجب کاهش سطح HsCRP و افزایش نسبت آدیپونکتین به FABP4 و در نتیجه کاهش پارامتر های التهابی و بهبود عوارض ناشی از بیماری عروق کرونری قلب می شود.

سابقه و هدف: نفروتاکسیسیته ناشی از ماده حاجب(CIN) ناشی از یک عارضه شایع بوده و به یک عامل مهم بیماری و مرگ و میر بیمارستانی تبدیل شده است. هدف این مطالعه، تعیین میزان بروز CIN پس از انجام سی تی اسکن با تزریق وریدی و شناسایی ریسک فاکتورهای موثر برآن می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی بر روی 100 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی پس از انجام سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای پیشگویی کننده ی بروز CIN به صورت متغیرهای دموگرافیک، سابقه بیماری زمینه ای، مصرف داروهای همزمان و یافته های آزمایشگاهی با نرم افزار SPSS. 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در مطالعه ی حاضر با در نظر گرفتن افزایش در غلظت کراتینین سرمی پایه بیش تر از 25 درصد یا mg/dl 5/0 در طی 48 ساعت پس از تزریق ماده حاجب به عنوان شاخصی از بروز CIN، میزان بروز 7 درصد تشخیص داده شد. نرخ بروز CIN در افراد با فشارخون بالا (028/0= P) و افرادی که داروهای ARBs مصرف می کردند (019/0= P) به طور معنی داری متفاوت بود. در این مطالعه BUN و GFR به موازات هم به عنوان مارکرهای دقیق تری نسبت به کراتینین در پیش بینی بروز CIN بودند. با این تفاوت که BUN دارای حساسیت بالاتر و ویژگی پایین تر است در حالی که eGFR ویژگی بالاتر و حساسیت کم تری را نشان داد. استنتاج: در کنار فشار خون بالا و مصرف ARBs به عنوان مهم ترین ریسک فاکتورهای ابتلا بهCIN شناسایی شده در این مطالعه، شاهد عملکرد بهتر BUN نسبت به eGFR در پیش بینی بروز CIN بودیم. قدرت بالاتر BUN ممکن است متاثر از اندازه بزرگ تر مقادیر آن و در نتیجه اثر کم تر خطاهای آزمایشگاهی بر روی آن باشد.

سابقه و هدف: مطالعاتی که تاکنون به بررسی بیماری های نورولوژیک در ماه رمضان پرداخته اند، نتایج متفاوتی در زمینه موارد بستری، الگوی زمانی و فاکتورهای خطر موثر بر این بیماری ها گزارش نموده اند. این مطالعه به بررسی مقایسه ای موارد بستری بیماری های نورولوژیک در ماه رمضان و شوال پرداخته است. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی بیماران 16 سال و بالاتر مراجعه کننده به اورژانس مرکز آموزشی درمانی بوعلی سینا ساری (مرکز ارجاعی بیماران نورولوژیک در استان مازندران) از یکم رمضان تا سی ام شوال سال 1436 قمری مطابق با 1394 خورشیدی انجام گرفت. اطلاعات دموگرافیک و یافته های مربوط به بیماری در هر ماه از طریق بررسی پرونده و مصاحبه حضوری ثبت و آنالیز شد. یافته ها: در این مطالعه تعداد افراد بستری با اختلالات نورولوژیک در ماه رمضان 166نفر و شوال 150 نفر بود. توزیع فراوانی موارد بستری در ماه رمضان و شوال تفاوت معنی داری نداشت (68/0=P). شایع ترین بیماری ها در ماه رمضان و شوال به ترتیب سکته مغزی ایسکمیک (7/36، 40) درصد، تشنج (1/27، 3/23) درصد و سردرد (12، 7/14) درصد بودند. تفاوت معنی داری از نظر جنسیت، سن، وضعیت تاهل، ساعت بروز، مراجعه و فاکتورهای خطر بیماری ها بین بیماران بستری شده در ماه رمضان و شوال یافت نشد (05/0P>). استنتاج: میزان بستری اکثر بیماری های نورولوژیک در ماه رمضان نسبت به سایر ایام تفاوت معنی داری نداشت. ارائه توصیه های پزشکی مناسب می تواند در پیشگیری از ایجاد بیماری های نورولوژیک در ماه رمضان نقش بسزایی داشته باشد.

سابقه و هدف: بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور با توجه به شرایط خاص سلامتی به مراقبت های دندانپزشکی بیش تری نیاز دارند. هدف از این مطالعه بررسی سطح سلامت دندانی و سپس ارزیابی نیازهای درمانی این بیماران در شهر ساری در سال 97 بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی مقطعی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از یک فرم محقق ساخته و مشاهده مستقیم بر روی 144 نفر مراجعه کننده به مرکز تالاسمی ساری صورت گرفت. 75 نفر از کل بیماران تالاسمی ماژور به عنوان گروه مطالعه و 69 نفر گروه کنترل در نظر گرفته شدند. داده های مطالعه جهت دستیابی به میزان شاخص Decay, Missing, Filled Teeth) DMFT (ثبت شد. سپس داده ها از طریق SPSS 24 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: بین دو گروه از نظر میانگین DMFT (001/0>P)، DT (Decay Teeth) (004/0P=) و MT (Missing Teeth) (001/0 P=) اختلاف معنی داری مشاهده شد و بیماران تالاسمی میانگین DMFT، DT و MT بالاتری نسبت به گروه کنترل داشتند. اما بین دو گروه از نظر میانگین FT (Filled Teeth) اختلاف معنی داری مشاهده نشد (150/0P=). همچنین در بیماران مبتلا به تالاسمی، بیش ترین نیاز درمانی مربوط به درمان پالپ و در گروه کنترل، مربوط به ترمیم دندان بود. استنتاج: با توجه به شیوع بالاتر پوسیدگی دندان در مبتلایان به تالاسمی ماژور، اقدامات پیشگیری، آموزش بهداشت و درمان های دندانپزشکی جهت این افراد مورد نیاز است.

سابقه و هدف: معاینه واژینال یک بخش ضروری در مراقبت های زنان و مامایی است. به دلیل تاثیرات فرهنگی و ماهیت حساس موضوع، نیاز است ابزار دقیق و استانداردی جهت سنجش این پدیده در زنان ایرانی وجود داشته باشد. این مطالعه با هدف طراحی و روان سنجی ابزار درک زنان باردار از معاینه واژینال حین لیبر، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه روش شناختی، در 2 مرحله انجام پذیرفت در مرحله اول، گویه های ابزار در استخری از گویه ها بر اساس بررسی متون معتبر و مرتبط با موضوع مطالعه، تدوین گردید. در مرحله دوم، ویژگی های روان سنجی پرسشنامه با استفاده از روایی صوری و محتوا از نوع کمی و کیفی و روایی سازه از نوع اکتشافی و مقایسه گروه های شناخته شده، همچنین پایایی همسانی درونی و ثبات، تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS version 19. 0 انجام شد. یافته ها: 35 گویه پرسشنامه بر اساس مرور بر منابع و مطالعات استخراج شد. پس از انجام روایی صوری و محتوا، گویه های ابزار به 29 عبارت کاهش یافت. با انجام تحلیل عاملی تعداد گویه ها به 26 گویه رسید و نتایج این تحلیل بیانگر وجود 5 عامل بود. در پایان، پایایی ابزار با روش همسانی درونی (754/0=α ) و ثبات آن از طریق آزمون مجدد (79/0= ICC) تعیین گردید. استنتاج: ابزار درک زنان باردار از معاینه واژینال با 26 عبارت، با توجه به طراحی، روایی و پایایی مناسب، قابلیت به کارگیری به عنوان ابزار مناسب برای سنجش درک زنان ایرانی از معاینه واژینال حین لیبر را دارد.

سابقه و هدف: تاکنون بررسی های انجام شده در زمینه عملکرد سیستم ارجاع در ایران، همه ابعاد و ساختار نظام ارجاع را پوشش نداده است. فقدان یک ابزار متناسب و بومی برای ارزیابی از دلایل این امر به نظر می رسد. در این مقاله گزارش ترجمه و بومی سازی ابزار بررسی ساختار نظام ارجاع مبتنی بر پزشک خانواده برای اولین بار در ایران ارائه شده است. مواد و روش ها: نسخه انگلیسی ابزار (Referral Systems Assessment and Monitoring) RSAM به فارسی روان برگردانده شد. روایی محتوایی با محاسبه نسبت روایی محتوایی (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) بررسی شد. داده های مورد استفاده حاصل نظرات 20 فرد مطلع در زمینه سیستم ارجاع مبتنی بر پزشک خانواده می باشد. سپس این ابزار در 52 واحد مجری پزشک خانواده شهری و روستایی در سطح استان مازندران به کار گرفته و پایایی آن بررسی شد. نرم افزار های آماری مورد استفاده SPSS 24 و 8. 8 LISREL بودند. یافته ها: CVR و CVI به ترتیب 70 و 90 درصد به دست آمد که بالاتر از مقدار قابل قبول می باشد. ضریب آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی آیتم های چند گزینه ای و ضریب کودر ریچاردسون برای دو گزینه ای به ترتیب اعداد 89/0 (خوب) و 83/0 (قابل قبول) را نشان دادند. استنتاج: ابزار "ارزیابی سیستم ارجاع مبتنی بر پزشک خانواده" برای مطالعه و ارزیابی فرایند ارجاع در این بخش از واحدهای ارائه خدمت دارای ویژگی های علمی لازم و روایی و پایایی قابل قبولی می باشد و می توان آن را به کار گرفت.

سابقه و هدف: با توجه به نقاط قوت و ضعف وضعیت شاخص های موجود علم سنجی، این مطالعه با هدف ارائه شاخص جدید علم سنجی برای ارزیابی برون داد علمی مجلات و دانشگاه های علوم پزشکی ایران انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه اکتشافی-تحلیلی با رویکرد علم سنجی، در سال 1397 بر روی تولیدات علمی 108 مجله علوم پزشکی با نمایه اسکوپوس و 63 دانشگاه علوم پزشکی کشور انجام پذیرفت. به منظور گردآوری داده ها با استفاده از چک لیستی که در برگیرنده متغیر های علم سنجی است در پایگاه اسکوپوس جستجو گردید. معیار ورود داشتن حداقل 2 مقاله در پایگاه اسکوپوس و حداقل یک استناد دریافتی به مقالات بوده است. شاخص مورد محاسبه نسبت تعداد مقالات با استناد حداقل یک به استنادات صفر براساس مفهوم شاخصO است. یافته ها: گزارش آماری استنادات نشان داد که میانگین شاخص h مجلات 06/14 و میانگین شاخصO مجلات، 29/2 به دست آمده است. در دانشگاه ها بالاترین میانگین شاخصO، 724/2، شاخص h، 8/85 و شاخص h5، 7/45 که متعلق به دانشگاه های تیپ یک است، بوده است و بین سه شاخص O، h، h5 در سه تیپ دانشگاهی ارتباط معنا داری وجود داشت(000/0P=). استنتاج: در مجموع شاخص o با شاخص h همبستگی دارد و می تواند در ارزیابی برون داد علمی دانشگاه ها و نشریات بسیار کارآمد بوده و مکمل سایر شاخص ها باشد.

سابقه و هدف: با پیدایش درمان ضد رتروویروسی در سال های اخیر، از میزان سرطان های وابسته به ایدز کاسته شده و به سرطان های غیر وابسته به ایدز افزوده شده است. با توجه به این که میزان شیوع سرطان در بیماران HIV مثبت ایرانی تاکنون نامشخص بوده است، مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع سرطان در بیماران HIV مثبت ایرانی صورت گرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی می باشد که با بررسی 1243 پرونده فعال بیماران HIV مثبت بین سال های 2004 تا 2017 در بیمارستان امام خمینی(ره) تهران صورت گرفت و شیوع سرطان در این بیماران بررسی شد. یافته ها: در 39 پرونده (1/3 درصد)، گزارش ابتلا به سرطان درج شده بود که از این تعداد 16 نفر (41 درصد) مرد و 23 نفر (59 درصد) زن بودند. از 39 بیمار مبتلا به سرطان، 25 نفر (2 درصد) به سرطان در اثر ایدز و 14 نفر (1/1 درصد) به سرطان غیر وابسته به ایدز مبتلا بودند. فراوانی سرطان سرویکس در مبتلایان به HIV 14 نفر (1/1 درصد)، لنفوم غیر هوچکین 7 نفر (6/0 درصد) و سارکوم کاپوسی 4 نفر (3/0 درصد) بود. استنتاج: شیوع سرطان های وابسته به ایدز از جمله سرطان سرویکس بالاتر از سرطان های غیر وابسته به ایدز بود. استفاده به هنگام روش های غربالگری و درمان ضد ویروسی گام مهمی جهت تشخیص زودرس و درمان این سرطان ها در افراد مبتلا به ایدز می باشد. همچنین، انتظار می رود که در ایران نیز، همانند کشورهای پیشرفته میزان سرطان های غیر وابسته به ایدز در طول سال های آتی افزایش یابد.

سابقه و هدف: سرب یکی از فلزات موجود در طبیعت است که نقشی در فرآیندهای فیزیولوژیک بدن ندارد. امروزه استفاده از سرب در صنایع مختلف، سبب آلودگی محیط زیست می شود. درصد شیوع این آلودگی در افراد جامعه نامشخص است و غلظت سرب در خون، هیچ گاه به طور عمومی مورد آزمایش قرار نگرفته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تطبیقی مشاهدات بالینی و آزمایشگاهی بیماران مبتلا به مسمومیت با سرب انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی گذشته نگر، پرونده 99 بیمار بستری در بخش مسمومیت مرکز آموزشی درمانی رازی قائم شهر در فاصله زمانی سال 1390 الی 1395 مورد بررسی قرار گرفت. هیچ یک از نمونه های مورد مطالعه تماس شغلی با سرب نداشتند و همگی مصرف کننده تریاک(اپیوم) خوراکی بوده اند. یافته ها: شایع ترین علامت بالینی این بیماران به ترتیب درد شکم (91 درصد)، یبوست (54 درصد) و ضعف ناشی از کم خونی(53 درصد) بود. میانگین سطح سرمی سرب قبل از درمان mg/dl 03/95 و پس از درمان دارویی 33/56 گزارش شد که این امر نشان دهنده تاثیر درمان شلاتور است. استنتاج: تریاک موجود در بازار ممکن است دارای آلودگی با سرب باشد. میزان دریافت سرب بستگی به مقدار سرب افزوده شده به تریاک دارد و با عنایت به اینکه این موضوع یک تقلب است مقدار دقیق و درصد مشخصی ندارد، در نتیجه در بیماران مصرف کننده تریاک که علائم درد شکم، یبوست، کم خونی و بی حالی دارند لازم است آزمایش سطح سرمی سرب جهت تشخیص مسمومیت با سرب انجام شود.

سابقه و هدف: رفتار تغذیه ای مادر بر کیفیت غذا و رژیم غذایی کودکان تاثیر قابل توجهی دارد لذا این مطالعه با هدف تعیین و مقایسه رفتارهای تغذیه ای مادران دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق با وزن نرمال انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مورد-شاهدی بود و روی مادران و دانش آموزان دوره ابتدائی شهر ساری در سال 1396 انجام شد. 165 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی-چند مرحله ای و پس از همتاسازی انتخاب شدند که 82 دانش آموز دارای اضافه وزن و چاق و 83 دانش آموز دارای وزن نرمال بودند. قد و وزن دانش آموزان ثبت و شاخص های تن سنجی توسط نرم افزار 4 WHO AnthroPlus محاسبه شد، سپس رفتار تغذیه ای مادران دانش آموزان به وسیله پرسشنامه جامع نحوه خورانش کودک ارزیابی شد. آنالیز داده ها با نرم افزار 20 SPSS انجام شد. یافته ها: در این مطالعه میانگین و انحراف معیار رفتارهای تغذیه ای مادران در گروه دانش آموزان نرمال و گروه دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق به ترتیب 36/9± 25/61 و 91/7± 17/62 بود که تفاوت معنی داری نداشت (20/0=P). مادران دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق محدودیت بیش تری برای کنترل وزن (009/0=P) و تشویق کم تری به تعادل و تنوع در غذا (020/0=P) نسبت به مادران دانش آموزان دارای وزن نرمال داشتند. همچنین سرعت غذا خوردن در دانش آموزان اضافه وزن و چاق بیش تر بود (026/0=P). استنتاج: رفتارهای تغذیه ای مشابهی در مادران دانش آموزان وجود داشت اما تفاوت در بعضی از روش های خورانش مادران دیده شد که می تواند از عوامل تفاوت های وزن دانش آموزان باشد.