پژوهشهای علوم دامی (دانش کشاورزی)
سال:1399 | دوره:30 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه مطالعاتی: فرآوری حرارتی دانه سورگوم باعث بهبود عملکرد آن در دستگاه گوارش می شود. هدف: این آزمایش به منظور تعیین تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه سورگوم در شکمبه با استفاده از روش کیسه های نایلونی و سپس بررسی تغییرات ایجاد شده در سطح نانو مولکولی نمونه دانه سورگوم انجام گرفت. روش کار: نمونه خوراکی (فرآوری شده و خام) در زمانهای مختلف در شکمبه دو راس گوسفند دارای فیستولای شکمبه ای انکوبه شد. ساختمان نانو مولکولی تیمارها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی بررسی و تصاویر تهیه شد. داده ها با استفاده از طرح کاملا تصادفی با نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج: فرآوری به روش پرک با بخار باعث افزایش عددی تجزیه پذیری (PD) ماده خشک شد هر چند معنی دار نبود. تجزیه پذیری پروتئین خام در هر سه روش فرآوری (پرک با بخار، تفت دادن و مایکروویو کردن) به طور معنی داری کاهش یافت. نتیجه گیری نهایی: تصاویر گرفته شده با میکروسکوپ الکترونی نشان داد که تعداد و اندازه ی سوراخ ها (با ابعاد نانو) در واحد سطح تیمارها با میزان تجزیه پذیری همبستگی بالایی دارد. تیمار پرک با بخار باعث ژلاتیناسیون بیشتری در گرانول های نشاسته شده است چرا که اندازه ی گرانول ها نسبت به تیمار کنترل و سایر تیمارها افزایش بیشتری داشته است که با نتایج آزمایشات هضمی که میزان تجزیه پذیری بیشتری را برای تیمار پرک با بخار نشان داده اند، مطابقت دارد. فرآوری پرک با بخار ویژگیهای تجزیه پذیری بهتری را نسبت به سایر تیمارها نشان می دهد و مقادیر بیشتری از مواد مغذی را در اختیار میکرو ارگانیسم ها قرار می دهد.

زمینه مطالعاتی: برای طراحی برنامه اصلاح نژادی موفق، آگاهی از صفات کیفیت منی، دارای اهمیت زیادی میباشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر، برآورد پارامترهای ژنتیکی، برخی صفات کیفیت منی، با استفاده از مدلهای حیوانی حاوی اطلاعات ژنوتیپی ژنهای کاندیدا در گاوهای نر مولد هلشتاین بود. روش کار: بدین منظور، مجموعاً، تعداد 67 گاو نر از دو ایستگاه اصلاح نژاد شمالغرب کشور (41 گاو نر) و مرکز بهبود شیر کشور (26 گاو نر) که بین سالهای 1382 تا 1392 در خط تولید اسپرم­ ­ بودند، انتخاب شد. در این راستا، چهار صفت مربوط به کیفیت منی، شامل: حجم انزال، غلظت اسپرم، درصد اسپرم زنده قبل انجماد و درصد اسپرم زنده بعد ذوب انتخاب شد. ارزیابی چندشکلیهای نوکلئوتیدی موجود در دو جایگاه ژن لپتین ( ناحیه اگزون 2 و اینترون 2) به روشPCR-RFLP و در ژن گیرنده هورمون رشد ( ناحیه پروموتور) با روش PCR-SSR انجام شد. نهایتا، با استفاده توام اطلاعات فنوتیپی و مولکولی، پارامترهای ژنتیکی با روش آمار بیزی و نمونه­ برداری گیبس برآورد گردید. نتایج: در خصوص نتایج مولکولی، در کلیه جایگاههای ژنهای مورد بررسی در گاوهای نر مورد مطالعه، چند­ شکلی نوکلئوتیدی مشاهده گردید. همچنین، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل تک­ صفته مدل حیوانی جهت برآورد وراثت­ پذیری برای صفات حجم منی، جمعیت اسپرم، درصد اسپرم زنده قبل انجماد و بعد ذوب بترتیب 22/0، 14/0، 20/0، 10/ و در آنالیز چند­ صفته، به ترتیب 11/0، 19/0، 24/0، 23/0 بدست آمد. متعاقباً، بیشترین همبستگی های فنوتیپی و ژنتیکی بترتیب مربوط به صفات درصد اسپرم زنده قبل انجماد با درصد اسپرم زنده بعد ذوب به مقادیر 031/11 ± 912/0، و درصد اسپرم زنده قبل انجماد با جمعیت اسپرم، 170/0 (05/0> (P بود. نتیجه گیری نهایی: نتایج مطالعه حاضر، نشان داد که مقادیر وراثت­ پذیری برای صفات مختلف کیفیت منی مقدار کم تا متوسط است لذا، روند پیشرفت ژنتیکی برای بهبود خصوصیات منی کند بوده و شاید بتوان با بهبود شرایط محیطی بهبود نسبی خصوصیات منی را بدست آورد.

زمینه مطالعاتی: امروزه مصرف آنتی بیوتیک ها در جیره های نشخوارکنندگان به عنوان محرک های رشد به دلیل ایجاد مقاومت چندگانه ی باکتریایی که می تواند سلامت انسان ها را به خطر بیندازند، محدود شده اند. اخیراً تلاش ها برای استفاده از جایگزین کننده های سالم بجای آنتی بیوتیک ها افزایش یافته است. از طرفی شناسایی ترکیباتی که منجر به تغییر الگوی تخمیر شکمبه ای در جهت بهبود راندمان مصرف خوراک گردد، نیز حائز اهمیت می باشد. در این پژوهش اثر استفاده از سطوح مختلف اسانس روغنی بالنگو بر برخی پارامترهای تخمیری-میکروبی، تجزیه پذیری ماده خشک (IVDMD) و ماده آلی (IVOMD)، فراسنجه های تولید گاز، جمعیت پروتوزوآ و تولید متانِ یک جیره در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. روش کار: اسانس روغنی بالنگو پس از برداشت در مرحله ی گلدهی، با استفاده از کلونجر استخراج شد. از یک محیط کشت ثابت جهت بررسی اثرات سطوح مختلف این اسانس (صفر، 150، 300 و 450 میلی گرم/لیتر) استفاده شد. تولید تجمعی گاز در زمان های 3، 6، 9، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت انکوباسیون و نیز IVDMD و IVOMD بر اساس روش های استاندارد تعیین شدند. همچنین برخی فراسنجه های تخمیری-میکروبی ]شامل pH، نیتروژن آمونیاکی، اسیدهای چرب فرار کل (TVFA)، توده ی میکروبی تولیدی (MMY)، ضریب تفکیک پذیری (PF) و بازده سنتز توده ی میکروبی (EMMS)[، تولید متان و جمعیت کل پروتوزوآ در محیط کشت تعیین شدند. نتایج: تغییری در غلظت نیتروژن آمونیاکی و جمعیت پروتوزوآ در اثر افزودن اسانس مشاهده نشد ولی pH به طور معنی داری (خطی، 02/0=P) نسبت به تیمار شاهد کاهش و TVFA افزایش نشان داد. با افزایش سطح اسانس، اغلب فراسنجه های تولید گاز (پتانسیل تولید گاز و نیز گاز تولید شده در زمان های 12، 24، 48 و 72 ساعت انکوباسیون) به صورت خطی و درجه دو افزایش معنی دار نشان دادند، هرچند که متان تولیدی تغییر ننمود. اگرچه که IVDMD و IVOMD در اثر افزودن اسانس افزایش معنی داری (خطی و درجه دو) نشان دادند، ولی در مقابل PF، MMY و EMMS کاهش معنی داری (خطی و درجه دو) در برابر شاهد نشان دادند. نتیجه گیری نهایی: نتایج کلی نشان داد که اسانس بالنگو می تواند الگوی تخمیر را در جهت بهبود برخی فراسنجه ها (تولید گاز و TVFA بیشتر و افزایش تجزیه پذیری)، دستخوش تغییراتی نماید و به نظر می رسد که سطح 450 میلی گرم در لیتر عصاره، بیشترین تأثیر را بر این فراسنجه ها گذاشته است.

زمینهمطالعاتی: هزینه انکوباتور گردان اندازه گیری آزمون گاز به همراه سرنگ های شیشه ای بالا بوده و امکان نصب و راه اندازی آن از جمله حساس و شکننده بودن سرنگ ها دارای مشکلات عمده ای است به نظر می رسد، که انجام روش آزمون تولید گاز با استفاده از سرنگ های پلاستیکی مدرج و بن ماری کم هزینه و راه اندازی آن آسان باشد. هدف: این پژوهش به منظور ارزیابی استفاده از سرنگ های پلاستیکی به جای سرنگ های شیشه ای در روش تولید گاز برای ارزیابی برخی از مواد خوراکی انجام شد. روش کار: مواد خوراکی شامل علوفه یونجه، علوفه چچم، دانه جو، دانه ذرت، کنجاله سویا و کنجاله کلزا بود. از سرنگ های شیشه ای و دو نوع از سرنگ های پلاستیکی شامل نوع اول و دوم (به ترتیب با کیفیت بالا و متوسط) استفاده شد. فراسنجه های تولید گاز با استفاده از مدل های رایج تعیین شده و داده های حاصل در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: نتایج مربوط به حجم خالص گاز تولید شده از مواد خوراکی (به جز دانه جو) در ساعت 6 اندازه گیری بین سرنگ های شیشه ای و پلاستیکی نوع اول تفاوت معنی داری را نشان نداد. در ساعت 24 تفاوت معنی داری بین سرنگ های شیشه ای و پلاستیکی از نظر حجم گاز تولید شده به جز دانه ذرت و کنجاله کلزا وجود داشت. بین سرنگ های شیشه ای و پلاستیکی نوع اول و دوم از نظر پتانسیل تولید گاز برای همه مواد خوراکی به جز کنجاله کلزا تفاوت معنی داری وجود داشت. انرژی قابل متابولیسم، اسیدهای چرب کوتاه زنجیر و قابلیت هضم ماده آلی برآورد شده از مواد خوراکی مختلف نشان داد که بین سرنگ های شیشه ای و پلاستیکی نوع اول فقط برای دانه ذرت و کنجاله کلزا تفاوت معنی داری وجود نداشت. ضرایب همبستگی بالایی (98/0-90/0 = r) بین نتایج حاصل از سرنگ های شیشه ای با سرنگ های پلاستیکی نوع اول مشاهده شد. نتیجه گیری نهایی: عدم معنی داری نتایج در برخی از مواد خوراکی و وجود ضرایب همبستگی بالا بین نتایج حاصل از سرنگ ها نشان می دهد که امکان جایگزینی سرنگ های پلاستیکی با کیفیت بالا به جای سرنگ های شیشه ای وجود دارد.

زمینه مطالعاتی: محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-بیضه، از طریق مسیر های عصبی و اندوکرینی فعالیت تولید مثلی حیوان را هدایت می کنند. اختلال در هر یک از این مسیر ها منجر به ناکارآمدی سیستم تولید مثلی می شود. هدف: ارزیابی الگوی تغییر هورمون های جنسی در بره های سالم و اخته شده قزل در دوره قبل از بلوغ در سنین مختلف هدف عمده بود. روش کار: در این بررسی 20 راس بره نژاد قزل در 4 رده سنی (1-4 ماهه) انتخاب و به روش جراحی باز اخته شدند و همزمان 4 راس بره یک ماهه به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. بره های پنج گروه با یک جیره یکسان مطابق احتیاجات NRC, 2007 تا رسیدن به سن 9 ماهگی تغذیه شدند. خونگیری از بره ها به صورت ماهانه تا نه ماهگی انجام شد و پس از جداسازی سرم، سطح هورمون های تستوسترون، LH و FSH توسط الایزا اندازگیری شدند. نتایج: در بره های نر سالم غلظت تستوسترون از سن 4 ماهگی (65/0 نانوگرم در میلی لیتر) شروع به افزایش کرده و در 9 ماهگی به33/2 نانوگرم در میلی لیتر رسید، غلظت FSH دربره های سالم در دوره پس از شیرواری و ابتدای بلوغ بیشترین بود (05/0>P). غلظت LH در سن سه ماهگی در نر های سالم به یکباره افزایش قابل توجهی داشت. در گروه اخته شده یک ماهه غلظت تستوسترون اختلاف معنی داری با ماه های دیگر نداشت (05/0

زمینه مطالعاتی: بررسی سطوح مختلف پودر برگ چای سبز در جیره مرغ های تخمگذار. هدف: ارزیابی اثرات سطوح مختلف برگ چای سبز بر عملکرد تولید، لیپیدهای سرم و وضعیت آنتی اکسیدانی خون مرغ های تخمگذار. روش کار: تعداد 120 قطعه مرغ تخمگذار لگهورن سفید سویه های-لاین W-36 در سن 60 هفتگی در قالب طرح کاملاً تصادفی به 5 تیمار با 6 تکرار (4 قطعه برای هر تکرار) اختصاص داده شد. جیره های آزمایشی شامل: 1) جیره پایه بدون پودر برگ چای سبز، 2) جیره پایه حاوی 5/0 درصد پودر برگ چای سبز 3) جیره پایه حاوی 1 درصد پودر برگ چای سبز، 4) جیره پایه حاوی 5/1 درصد پودر برگ چای سبز، 5) جیره پایه حاوی نیم کیلوگرم در تن ویتامین E بودند که به مدت 7 هفته تغذیه شدند. عملکرد تولید مرغ ها به صورت هفتگی رکوردبرداری و در آخر دوره، برخی از فراسنجه های خونی پرندگان موردارزیابی قرار گرفت. نتایج: مصرف خوراک، درصدتخم گذاری و توده تخم مرغ پرنده های تغذیه شده با سطوح بیشتر از 5/0 درصد چای سبز، نسبت به گروه شاهد کاهش و ضریب تبدیل خوراک افزایش یافت (05/0>P)، ولی استفاده از ویتامین E تأثیری بر عملکرد تولید نسبت به گروه شاهد نداشت. مقادیر تری گلیسیرید، کلسترول کل و لیپوپروتئین با تراکم خیلی پایین (VLDL) سرم خون پرندگان دریافت کننده جیره حاوی 5/1 درصد برگ چای سبز، نسبت به گروه شاهد کاهش یافت (05/0>P). میزان مالون دی آلدهید سرم خون به عنوان شاخص پراکسیداسیون لیپید نیز در سطح 5/1 درصد چای سبز همانند تیمار ویتامین E نسبت به تیمار شاهد کاهش و ظرفیت آنتی کسیدانی تام سرم خون نیز افزایش یافت (05/0>P). نتیجه گیری نهایی: به طور کلی، استفاده از حداقل 1 درصد چای سبز، اگرچه اثر منفی بر عملکرد تولید مرغ های تخمگذار داشت ولی توانست باعث کاهش کلسترول و تریگلیسرید خون و افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی خون پرندگان همانند ویتامین E گردد.

زمینه مطالعاتی: اخیراً انتخاب به کمک QTLها و مناطق ژنومی مؤثر بر صفات تولیدی برای افزایش بازده انتخاب مورد توجه قرار گرفته است. هدف: پژوهش حاضر به منظور مطالعه پویش ژنومی بر مبنای تجزیه و تحلیل غنی سازی مجموعه ژنی جهت شناسایی ژن های مؤثر بر صفات مرتبط با تولید شیر گاو هلشتاین با استفاده از تکنیک توالی یابی GGRS بوده است. روش کار: بدین منظور، مطالعه پویش ژنومی از 1092 رأس گاو هلشتاین و رکورد مرتبط با تولید شیر، درصد چربی و امتیاز سلو ل های بدنی در برنامه Plink ارزیابی شد. آنالیز غنی سازی ژنی با استفاده از بسته نرم افزاری goseq برنامه R و شناسایی عملکرد بیولوژیکی ژن های نزدیک در مناطق انتخابی کاندیدا از طریق پایگاه های برخط GO، KEGG و Panther انجام گردید. نتایج: تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیکی نشان داد که مناطق ژنومی شناسایی شده به طور مستقیم و غیر مستقیم با ژن های مؤثر بر امتیاز سلول های بدنی، تولید و چربی شیر همپوشانی دارند. در این پژوهش تعداد 11 نشانگر تک نوکلئوتیدی واقع روی کروموزوم های 5، 6، 7، 8، 14، 19، 22، 24، 25، 27 و 28 شناسایی شدند که با ژن-های ASIC2، ANXA3، CCL2، CCL11، CCL24، IL33، TLR3، WWOX، EGFR، PRKCA، CAMK2A، KCNMA1، FABP2، SPP1، THBS4، HSP90B1 وITPR1 مرتبط بودند. برخی از این ژن ها در مناطق معنی دار با مطالعه قبلی هم خوانی داشت. در آنالیز غنی سازی مجموعه ژنی تعداد 25 مسیر هستی شناسی ژنی و مسیر KEGG با صفات تولید و امتیاز سلول-های بدنی مرتبط بودند (P˂ 0. 01). از این بین، مسیرهای positive regulation of inflammatory response و defense response نقش مهمی در سیستم ایمنی داشتند. همچنین در ارتباط با تولید و چربی شیر مسیرهای PPAR signaling pathway، Oxytocin signaling pathway و Focal adhesion ارتباط معنی داری داشتند. نتیجه گیری نهایی: با توجه به تأیید مناطق قبلی پویش ژنومی صفات تولیدی، همچنین شناسایی مناطق ژنومی جدید استفاده از یافته های این تحقیق می تواند باعث تسریع در پیشرفت ژنتیکی برنامه های اصلاح نژادی گاو شود.

زمینه مطالعاتی: یونجه یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای است که در تغذیه دام به شکل علوفه خشک در ایران استفاده می شود. با این حال، مقدار قابل توجهی از مواد مغذی یونجه به دلیل تیمارهای مکانیکی در طی فرآیند خشک کردن و ذخیره سازی از بین می روند. تولید سیلوی یونجه در سال های اخیر مورد توجه بیشتر دامداران قرار گرفته است. یونجه یکی از علوفه هایی است که به دلیل داشتن سطح بالای پروتئین، ظرفیت بافری بالا و کربوهیدرات محلول در آب پایین سیلو کردن آن مشکل می باشد و افزودنی های سیلو در زمان سیلو کردن باید مورد استفاده قرار گیرد. از مواد افزودنی با خاصیت محافظتی (برپایه اسیدهای آلی) برای جلوگیری از رشد قارچ و مخمر در سیلاژ و افزایش پایداری هوازی استفاده شده است. اخیراً استفاده از گیاهان معطر و محصولات آنها به دلیل اثرات ضد قارچ، ضد باکتری و آنتی اکسیدان آنها افزایش یافته است. هدف: این آزمایش به منظور بررسی اثرات اسانس هسته لیموترش بر خصوصیات شیمیایی و پایداری هوازی سیلاژ یونجه انجام شد. روش کار: یونجه در مرحله گلدهی برداشت شد و با یک چاپر به اندازه های 3 تا 5 سانتی متر خرد شد و در آزمایشگاه به مدت 24 ساعت پژمرده شد. پس از دوره پژمردگی، به سه زیر نمونه تقسیم شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار یونجه بدون افزودنی (شاهد)، یونجه بعلاوه 60 میلی گرم در کیلوگرم اسانس لیموترش و یونجه بعلاوه 120 میلی گرم در کیلوگرم اسانس هسته لیمو بودند که به مدت 60 روز در دمای اتاق سیلو شدند. در پایان روز 60، سیلوها باز شدند و بلافاصله pH و ماده خشک اندازه گیری و باقیمانده نمونه ها برای اندازه گیری خاکستر، ADF، NDF و CP در فریزر با دمای 20-درجه سانتیگراد ذخیره شد. آزمایش تولید گاز با استفاده از روش آزمایشگاهی با 5 تکرار در 2، 4، 6، 8، 12، 16، 24، 36، 48، 72، 96 و 120 ساعت اندازه گیری شد. داده های بدست آمده در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی آنالیزگردید. نتایج: نتایج نشان داد که افزودن اسانس هسته لیمو در هر دو سطح 60 و 120میلی گرم بر کیلوگرم به سیلاژ یونجه میزان pH سیلو را به طور معنی داری (05/0P<) نسبت به شاهد کاهش یافت. افزودن اسانس در سطح 120 میلی گرم غلظت کربوهیدرات محلول در آب را افزایش داد (91/4 %). میزان پروتئین خام در تیمار مکمل شده با اسانس هسته لیمو ئر سطح 120 میلی گرم در مقایسه با تیمار کنترل افزایش یافت (05/0>P). اسانس هسته لیمو باعث افزایش پایداری هوازی سیلو نسبت به شاهد شد. افزودن اسانس در سطح 60 میلی گرم گاز تولیدی را نسبت به تیمار شاهد کاهش داد. در کل، داده های بدست آمده نشان دهنده اثر مثبت اسانس هسته لیمو روی کیفیت سیلاژ یونجه و خصوصیات تخمیری است. نتیجه گیری کلی: نتایج این مطالعه نشان داد که افزودن اسانس هسته لیمو بر سیلاژ یونجه باعث افزایش پایداری هوازی سیلو نسبت به شاهد شد. اسانس هسته لیمو تاثیر معنی داری بر روی ازت امونیاکی و پروتئین خام داشت. سطوح مختلف اسانس هسته لیمو میزان pH را تحت تاثیر قرار داد و به طور قابل توجهی کاهش یافت. افزودن اسانس هسته لیمو ترش در سطح بالا باعث افزایش میزان تولید گاز و فراسنجه های تخمیری تولید گاز گردید.