جنگل و فرآورده های چوب
سال:1398 | دوره:72 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی اثر کاهش رطوبت بذر و دمای محیط نگهداری بر تغییرات زنده مانی بذر افرای هیرکانی، آزمایشی با بذرهای این گونه با سه محتوای رطوبتی 12، 8 و 4 درصد در سه محیط نگهداری شامل اتاق (° C 25)، یخچال (° C 4) و فریزر (˚ C20-) به مدت 48 هفته انجام شد. نتایج نشان داد تاثیر رطوبت بذر، دمای محیط نگهداری و تلفیق این دو بر زنده مانی بذر معنادار بود. زنده مانی بذرها با هر سه سطوح رطوبت، در یخچال، تا پایان دوره (48 هفته) همواره در حد بالا باقی ماند (حدود 98 درصد)؛ در فریزر از هفته 8 اندکی کاهش یافت و تا پایان دوره در حد 80 درصد ثابت ماند. در اتاق، زنده مانی از هفته 24 به شدت کاهش یافت، طوری که در پایان دوره، بذرهای با رطوبت 4 درصد فقط 18 درصد زنده مانی داشتند اما بذرهای با رطوبت های 12 و 8 درصد زنده مانی شان متوقف شد. یافته های این تحقیق آشکار ساخت که نگهداری به نسبت موفقِ بذر افرای هیرکانی با محتوای رطوبتی 12-4 درصد تا 6 ماه در دمای اتاق، و نزدیک به یک سال در محیط یخچال و فریزر امکان پذیر است. . از این رو، می توان گفت، بذرهای این درخت رفتاری مشابه با بذرهای مقاوم به خشکی (اُرتُدُکس) را به نمایش می-گذارند. ادامه ی آزمایش در محیط های یخچال و فریزر، قابلیت نگهداری بذر این گونه را برای دوره های طولانی تر آشکار می کند. . از این رو، می توان گفت، بذرهای این درخت رفتاری مشابه با بذرهای مقاوم به خشکی (اُرتُدُکس) را به نمایش می-گذارند.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی کارآیی درخت کاج تهران در کاهش آلاینده های فلزات سنگین موجود در محیط، از طریق تعیین غلظت فلزات سنگین در برگ و پوست درخت کاج تهران و مقایسه آن با گردوغبارریزشی می باشد. بعد از آماده-سازی نمونه های غبار ریزشی و گیاهی با استفاده از روش هضم اسید مقدار عناصر سنگین موجود در عصاره آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. طبق نتایج بدست آمده مقدار فلزات آهن، منگنز، روی و سرب در گردو غبار رسوب کرده در تله های رسوبگیر دارای بیشترین مقدار بودند و کمترین میزان مربوط به فلز کادمیم بود. اثرات متقابل فاصله از بزرگراه و غلظت فلزات سنگین در برگ و پوست درخت کاج تهران معنی دار شد (01/0(p≤ . غلظت فلزات کادمیم، کبالت، آهن و نیکل با افزایش فاصله از بزرگراه به دلیل وزش بادهای چند جهته و وجود سایر منابع آلاینده در منطقه افزایش داشت. تجزیه و تحلیل همبستگی پیرسون بین فلزات سنگین موجود در غبار ریزشی و درخت کاج تهران نشان داد که مقدار این عناصر در درخت کاج تهران با گردوغبار ریزشی همبستگی معنی داری دارد. نتایج بدست آمده نشان داد که پوست درخت کاج تهران با مقدار شاخص انباشت فلزات برابر با 18/7261 میلی گرم بر کیلوگرم توانایی بیشتری در جذب همزمان فلزهای مختلف نسبت به برگ های آن دارد بنابراین انتظار می رود مقدار قابل توجهی از فلزات سنگین توسط درختان کاج موجود در کمربند سبز بزرگراه یزد جذب گردد.

با تعیین عوامل محیطی اثرگذار بر گونه گیاهی در یک رویشگاه ویژه می توان حضور گونه موردنظر را پیش بینی نموده یا اینکه با حضور آن در یک رویشگاه به طور غیرمستقیم به شرایط محیطی پی برد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل منحنی پاسخ گونه شمشاد نسبت به برخی متغیرهای محیطی و تعیین مقدار بهینه آن با استفاده از تابع HOF است. به روش انتخابی، تعداد 834 رولوه (400 مترمربعی) در رویشگاه های بزرگ شمشاد در جنگل های هیرکانی شامل جنگل حفاظت شده خیبوس در حوزه تالار، جنگل های شیرگاه در حوزه تالار، ذخیره گاه سی سنگان، جنگل های فریم، جنگل های حوزه غرب هراز، جنگل های سری یک بخش 3 حوزه نکا-ظالم رود، جنگل آموزشی پژوهشی خیرود و تربیت مدرس پیاده شد و در هر قطعه نمونه حضوروغیاب گونه شمشاد، عوامل توپوگرافی و خاکی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که منحنی پاسخ گونه شمشاد نسبت به متغیرهای ارتفاع از سطح دریا و درصد رس تک نمایی چوله به راست، برای متغیر درصد شن تک نمایی چوله به چپ، برای متغیر نیتروژن تک نمایی متقارن و برای دیگر متغیرها هم نوا افزایشی یا کاهشی می باشد. به کارگیری معیار انحراف توجیه شده نشان داد که pH، ارتفاع از سطح دریا و رس مهم ترین متغیر برای حضور گونه شمشاد می باشند. بر اساس مقدار بهینه هریک از متغیرها می توان بیان داشت که شمشاد گونه ای است آهک دوست و رطوبت پسند که در ارتفاعات پایین و شیب های تند و خاک های سبک با نیتروژن بالا حضور دارد. بر مبنای پژوهش حاضر می توان این فرض که گونة شمشاد نسبت به متغیرهای محیطی رفتاری تک نمایی و گوسی دارد را رد کرد.

این مطالعه با هدف ارائه مدل توان اکولوژیکی ویژه چند عامله بر پایة عوامل اکولوژیک واحد های عکس العمل هیدرولوژیکی جهت تعیین توان اکولوژیک کاربری های مختلف در حوزة آبخیز جنگلداری 23 ذیلکی رود گیلان انجام شد. ابتدا با ArcSWAT تعداد 608 واحد عکس العمل هیدرولوژیکی در قالب 39197 پلی گون مستقل از هم در حوزه ذیلکی رود بدست آمد. سپس با سنجش واحد های عکس العمل هیدرولوژیکی با مدل های ویژه توان اکولوژیک، بازدهی زمین های حوزه از نظر تولید، آسیب پذیری کیفی و نیازمندی های مدیریت سنجش شد. در گام بعدی آسیب پذیری نهایی واحد های عکس العمل هیدرولوژیکی در مقابل تخریب ناشی از بهره برداری با شاخص های هیدرولوژیکی سنجش شد. برای ارزیابی شاخص های هیدرولوژیکی، با اجرای مدل SWAT و واسنجی و تحلیل حساسیت، پارامترهای موثر در شبیه سازی رواناب و رسوب را بدست آورده و در هر واحد عکس العمل هیدرولوژیکی مقدار کمی شاخص های هیدرولوژیکی برآورد شد و واحد های عکس العمل هیدرولوژیکی دارای توان تولید و بهره برداری خارج از حد مجاز شاخص، به کاربری حفاظتی و حمایتی تغییر یافتند. به طوری که کاربری های توان 1 جنگلداری و توان 1 اکوتوریسم متمرکز بدون تغییر مساحت، کاربری های توان 2، 3 و 4 جنگلداری و توان 2 اکوتوریسم متمرکز کاهش سطح پیدا کردند و کاربری کارکرد حفاظتی و حمایتی با مساحت 14083 هکتار افزایش سطح داشتند. از آنجا که فاکتورهای شیب، خاک و کاربری اراضی بیشترین تنوع را در سطح منطقه داشتند و بیشترین محدودیت را سبب می شوند، بنابراین استفاده از واحد های عکس العمل هیدرولوژیکی برای طبقه بندی توان اکولوژیک کاربری ها و شبیه سازی پارامترهای مدیریتی، امکان ارزیابی آسیب پذیری کاربری را بصورت کمی فراهم کرده و ابزار مناسبی برای ارزیابی توان سرزمین است.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاثیر ترکیب تاج پوشش درختان راش با گونه های همراه ( راش-ممرز-پلت، راش-ممرز، راش-پلت و راش خالص) بر مبنای مشخصه های لاشبرگ و خاک در استان مازندران صورت پذیرفت. نمونه های لاشبرگی با استفاده از کیسه لاشبرگ و نمونه های خاک (با ابعاد 30×30×30 سانتی متر) در هریک از توده ها با پنج تکرار از زیر تاج پوشش درختان مرکزی راش برداشت شد. به منظور تاثیر فصول مختلف بر حضور و فعالیت جانداران خاکزی، نمونه برداری علاوه بر فصل تابستان، در بهار، پاییز و زمستان نیز انجام پذیرفت. مشخصه های کیفی لاشبرگ (کربن آلی، نیتروژن کل، نسبت کربن به نیتروژن)، مشخصه های فیزیکوشیمیایی و زیستی خاک (رطوبت، pH، کربن آلی، نیتروژن کل، تراکم و زی توده کرم خاکی، نماتدهای خاکزی و تنفس میکروبی) مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار نیتروژن خاک (48/0 درصد)، pH (43/7)، زی توده (88/56 میلی گرم در متر مربع) و تراکم کرم خاکی (05/57 عدد در متر مربع)، نماتدهای خاکزی (8/54 درصد گرم خاک) و تنفس میکروبی (02/52 میلی گرم دی اکسیدکربن در گرم خاک در روز) در توده های راش-ممرز-پلت بیشتر از دیگر توده مورد بررسی بوده است. در همه ترکیب های تاجی مورد بررسی، بیشترین تراکم (12/45)، زی توده کرم خاکی (08/46) و نماتدهای خاکزی (78/56) در فصل پاییز بود، در حالی که بالاترین تنفس میکروبی خاک(5/58) در فصل تابستان ثبت شد. بر اساس نتایج، توده راش-ممرز-پلت تاثیر قابل توجهی بر مشخصه های آلی و معدنی خاک دارد. از نتایج کاربردی این پژوهش می توان در خصوص انتخاب گونه پهن برگ جهت احیای مناطق تخریب یافته شمال کشور اشاره کرد.

امروزه توسعه خوشه های صنعتی به عنوان یکی از رویکردهای موفق در زمینه توسعه صنعتی مطرح هستند. رویکرد توسعه خوشه ای در صورتی که با در نظر گرفتن برنامه های راهبردی مناسب توسعه یابد نه تنها باعث توسعه صنعتی خاص می شوند بلکه توسعه منطقه ای را رقم خواهند زد. با توجه به اینکه صنعت مبلمان در ایران اصولاً متشکل از شرکت های کوچک و متوسط است، توسعه خوشه ای می تواند برای توسعه آن راهگشا باشد. این مطالعه با هدف اولویت بندی محصولات صنعت مبلمان برای 8 خوشه مبلمان شناخته شده در ایران انجام شده است. در مرحله اول شاخص ها و زیرشاخص های مدل شبکه ای شناسایی شد، سپس مدل تصمیم گیری بر اساس فرآیند تحلیل شبکه ای در نرم افزار سوپردسیژن تهیه شد. پس از وزن دهی شاخص ها و زیرشاخص ها برای مشخص شدن وزن گزینه ها برای هر یک از خوشه ها بصورت جداگانه نتایج مقایسات زوجی از پرسشنامه ها استخراج و در نرم افزار اجرا شد. نتایج نشان داد در خوشه های مبلمان تهران و اسلام شهر گزینه پروژه های دکوراتیو به ترتیب با اوزان 35/0 و 334/0 در اولویت است. در خوشه های مبلمان شاندیز، بابلسر، تبریز و رودسر گزینه مبلمان صفحه ای و اداری به ترتیب با اوزان 271/0، 287/0، 284/0 و 293/0 اولویت اول را داشت و در خوشه های مبلمان قم و ملایر گزینه مبلمان استیل به ترتیب با اوزان 32/0 و 354/0 در اولویت بود. اولویت های بدست آمده نشان داد که هر یک از خوشه-های مورد مطالعه از توان رقابتی بیشتر برای تولید کدام دسته از محصولات برخوردارند. نشان داد که هر یک از خوشه-های مورد مطالعه از توان رقابتی بیشتر برای تولید کدام دسته از محصولات برخوردارند.

در این پژوهش میزان تغییرات رنگی و مقاومت به چسبندگی پوشش ها بر بافت تنه نخل در دو مقطع طولی و عرضی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور نمونه هایی به ابعاد 2×7×15 (طولی) میلیمتر و 2×5×5 (عرضی) میلیمتر بریده شد. سپس با استفاده از دستگاه فیلم کش پوشش های سیلروکیلر و سیلرونیم پلی استر پوشش داده شد و جهت یکسان سازی رطوبت، نمونه ها در اتاق کلیما با شرایط دمای 20± 2 سانتی گراد و رطوبت نسبی 1± 65 درصد به مدت 15 روز نگه داری شدند. همچنین، کیفیت پوشش دهی با استفاده از آزمون های رنگ سنجی و چسبندگی کششی در دو مقطع طولی و عرضی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج رنگ سنجی نشان داد در اثر پوشش دهی با سیلروکیلر و سیلرونیم-پلی استر میزان روشنی کاهش و میزان قرمزی و زردی نسبت به نمونه شاهد افزایش یافت. بعلاوه پوشش دهی در مقطع طولی تغییر رنگ بیشتری نسبت به مقطع عرضی نمود. به ترتیب پارامتر اشباع رنگ و فام رنگی در پوشش دهی نسبت به نمونه شاهد افزایش و کاهش یافت، که نشان دهنده آن است که میزان شفافیت و براقیت افزایش و سطح رنگ شده تمایل به قرمزی از خود نشان داده است. نتایج آزمون چسبندگی کششی نشان داد، مقاومت چسبندگی پوشش سیلروکیلر کمتر از پوشش سیلرونیم پلی استر بود و میزان مقاومت چسبندگی در مقطع عرضی به طور کلی 2 برابر بیشتر از مقطع طولی مشاهده گردید. افزایش مقاومت چسبندگی در مقطع عرضی نسبت به مقطع طولی ناشی از نفوذ بهتر پوشش و جدا شدن آن از سطح نخل بوده ولی در مقطع طولی به علت جدا شدن بافت نخل می باشد.

مطالعه حاضر با هدف بهبود خواص مقاومتی به خصوص مقاومت به ضربه کامپوزیت های چوب-پلاستیک پلی پروپیلن-باگاس با افزودن نانو ذرات کربن کروی شکل جهت استفاده در صنعت خودرو سازی انجام شد. برای این منظور نانوکامپوزیت ساخته شده می بایست دانسیته کم و مقاومت به ضربه بالا داشته باشد. در این تحقیق از دو سطح 40 و 55 درصد آردباگاس با مش 40، چهار سطح نانوذره کربن کروی شکل در مقادیر صفر، 25/0، 5/0 و 1 درصد، پلیمر پلی پروپیلن و 2 % مالئیک انیدرید پلی پروپیلن شده به عنوان جفت کننده استفاده شد. نانوکامپوزیت ها با استفاده از دستگاه مخلوط کن داخلی تولید شده و سپس با استفاده از پرس دو مرحله ای گرم و سرد نمونه های دانسیته، مقاومت به ضربه فاق دار و مقاومت خمشی ساخته شدند. بعد از بررسی نتایج آزمون های فیزیکی و مکانیکی مشخص شد که افزایش مقدار آرد باگاس دانسیته، مدول الاستیسیته خمشی و جذب آب محصول را افزایش، ولی مقاومت به ضربه فاق دار و مقاومت خمشی را کاهش می دهد. در مقابل، افزایش مقدار نانوذره کربن سبب افزایش مقاومت به ضربه و مقاومت خمشی نانوکامپوزیت می گردد. بررسی تصاویر میکروسکوپی SEM نیز توزیع یکنواخت نانو ذره کربن کروی شکل را در سطح شکست نمونه های ضربه نشان داد و بهبود اتصال بین آرد باگاس و پلیمر پلی پروپیلن را با افزایش مصرف نانو ذره تایید کرد. همچنین، افزایش مقدار مصرف نانوذره کربن دمای انتقال شیشه نانوکامپوزیت ها را افزایش داد. بررسی مدول ماده در آزمون DMTA مشخص کرد که با افزایش مقدار باگاس مقدار مدول افزایش می یابد.