پژوهشی خون
سال:1399 | دوره:17 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: ژن FUT3، بیان آنتی ژن های گروه خونی لوئیس از جمله Lea و Leb را تنظیم می کند. افرادی که آنتی ژن های گروه خونی لوئیس را نمی سازند، هاپلوتایپ هایی با پلی مورفیسم های تک نوکلئوتیدی غیر فعال کننده آنزیم دارند که فراوانی آن ها در بین نژادهای مختلف متفاوت است. در مطالعه حاضر، فراوانی این پلی مورفیسم ها در اهداکنندگان ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی-توصیفی، 100 نفر از اهداکنندگان مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون تهران در سال 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. از PCR و DNA sequencing برای تعیین پلی مورفیسم های تک نوکلئوتیدی ژن لوئیس استفاده شد. هاپلوتایپ ها نیز توسط نرم افزار SNP Analyzer مشخص شدند. یافته ها: در مجموع 15 پلی مورفیسم شناسایی شد که از این تعداد 10 مورد مرتبط با موتاسیون های missense بودند. فراوانی مهم ترین پلی مورفیسم های شناسایی شده عبارتند از: 202T>C 39%، 314C>T 37%، 59T>G 20%، 508G>A 9% و 47G>C 8%. هم چنین 13 هاپلوتایپ نیز شناسایی شد که فراوانی مهم ترین هاپلوتیپ ها عبارتند از: Le 2/66%، le202, 314 5/17%، le47, 202, 314 3/4%، le59 1/4% و le59, 508 4/3%. نتیجه گیری: بر اساس این پژوهش، پلی مورفیسم های 202T>C، 59T>G و 508G>A می توانند به عنوان SNP های اصلی برای شناسایی آلل های لوئیس منفی در تعیین ژنوتیپ گروه های خونی لوئیس و مطالعه های مرتبط با بیماری ها مفید واقع شوند.

سابقه و هدف: تجویز غیر ضروری خون، علاوه بر افزایش هزینه های درمانی می تواند باعث عوارض متعددی در بیماران شود. هدف این مطالعه، بررسی الگوی مصرف خون و ارتباط آن با علل مرگ و میر در بخش ICU مرکز آموزشی و درمانی بعثت همدان در سال 98-97 بود. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی و توصیفی-تحلیلی در سال 1398 انجام شد. جهت جمع آوری داده-های دموگرافیک و بالینی بیماران واجد شرایط، از یک چک لیست استفاده شد. نهایتاً داده ها با آزمون های آماری غیر پارامتریک و همبستگی اسپیرمن، کای دو و توسط نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مجموعاً 227 بیمار شامل 130 فرد مذکر(3/57%) و 97 فرد مؤنث(7/42%) با میانگین سنی 83/12 ± 02/39 سال مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین واحد خون دریافتی توسط هر بیمار 02/1 ± 68/1 و میانگین مدت بستری بیماران 03/6 ± 43/8 روز بود. 4/19% بیماران فوت نموده بودند و شایع ترین عامل مرگ(4/8%)، بیماری/آسیب سیستم مغزی و عصبی بود. بیشترین فرآورده خونی مورد استفاده، گلبول قرمز متراکم(70%) بود. رایج ترین اندیکاسیون تجویز خون، جراحی(3/75%) و خونریزی(5/7%) بود. بین تعداد واحد خونی با پیامد نهایی بیماری، ارتباط مستقیم و معنادار وجود داشت(001/0 p<). نتیجه گیری: از آن جایی که بیشترین نوع فرآورده خونی استفاده شده، گلبول قرمز متراکم بود و بین تعداد و نوع واحد خونی تجویز شده با مدت بستری و بروز مرگ ارتباط مستقیم وجود داشت، توصیه می شود از تجویز بی رویه و غیر ضروری گلبول قرمز فشرده خودداری گردد.

سابقه و هدف: در حیطه مراقبتی کودکان، شرایط بالینی نیازمند به تزریق خون بسیار اورژانسی بوده و تزریق به موقع در بیشترمواقع منجر به بهبود پیامدهای بالینی می گردد، لذا جهت اطمینان از کفایت شایستگی های بالینی دانشجویان پرستاری در این حوزه، ارزیابی میزان دانش و تصمیم گیری بالینی دانشجویان انجام گردید. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1398 بر روی 110 دانشجوی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان، به صورت در دسترس انجام گردید. داده ها از طریق پرسشنامه طراحی شده توسط محقق در سه بعد مشخصات فردی، دانش و تصمیم گیری بالینی دانشجویان در خصوص کاربرد طب انتقال خون در پرستاری کودکان پس از تایید روایی و پایایی جمع آوری گردید. برای تحلیل داده ها از آمارهای توصیفی و استنباطی پارامتریک و غیر پارامتریک با نرم افزار آماری 16 SPSS استفاده شد(05/0 p<). یافته ها: میانگین به درصد نمرات دانش دانشجویان 06/23 ± 57/50 و تصمیم گیری بالینی دانشجویان 18/20 ± 33/31 بود. ارتباط مثبت مستقیم معناداری بین نمرات دانش و نمره تصمیم گیری بالینی وجود داشت(49/0 r =، 001/0 p<). بین تجربه کار دانشجویی، سابقه دریافت خون در خویشاوندان و تجربه مراقبت از بیمار دریافت کننده خون در کارآموزی با نمرات دانش و تصمیم گیری بالینی ارتباط معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به سطح متوسط دانش و سطح پایین تصمیم گیری بالینی دانشجویان، جهت ارتقای ایمنی بیماران، بهتر است دست اندرکاران آموزش قبل از فارغ التحصیلی دانشجویان با برگزاری دوره های تکمیلی و کاربرد روش های آموزشی مبتنی بر شایستگی بالینی، از فرصت های یادگیری بالینی در حوزه طب انتقال خون استفاده نمایند.

سابقه و هدف: ویروس لنفوتروپیک سلول T انسانی نوعI، با دو بیماری در انسان یعنی لوکمی/لنفوم T بزرگسالان و پاراپارسیس اسپاستیک گرمسیری مرتبط است. حدود 5 تا 10 میلیون نفر با HTLV-1 در سراسر جهان آلوده شده اند. به منظور افزایش سلامت خون در گیرندگان و جلوگیری از نتایج کاذب در داوطلبان اهدای خون، نیاز است روش های شناسایی عوامل عفونی، از حساسیت و اختصاصیت بالا برخوردار باشند. هدف از این مطالعه؛ مقایسه آزمایش های الکتروکمی لومینسانس، وسترن بلاتینگ و PCR، برای تائید ویروس HTLV-1 بود. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی در سال 1397 بر روی تعداد 66 نمونه(62 مرد و 4 زن) که با کیت الایزا دارای آنتی بادی علیه ویروس HTLV-1بودند و با روش های الکتروکمی لومینسانس و وسترن بلات آزمایش شدند، انجام شد. هم چنین جهت تشخیص ویروس با روش PCR، اهداکنندگان خون مجدد فراخوان شدند و نمونه جدید از آنان اخذ شد. پس از استخراج DNA، آزمایش Nested PCR با آغازگرهای هر دو ناحیه TAX و LTR انجام شد. یافته ها: در این مطالعه تعداد 8 (1/12%) نمونه از 66 نمونه که با آزمایش الایزا، مجدداً واکنش نشان داده بودند، انتخاب شدند. تعداد 4 (6%) نمونه با روش الکتروکمی لومینسانس، حاوی آنتی بادی علیه HTLV-1 بودند. در بررسی با روش های وسترن بلات و Nested PCR نیز، همان 4 (6%) نمونه مجدد مثبت شدند. نتیجه گیری: استفاده از آزمایش های الکتروکمی لومینسانس، وسترن بلات و روش PCRکه در این مطالعه نتایج مشابهی داشتند، برای تایید ویروس HTLV-1 مناسب می باشند.

سابقه و هدف: با توجه به تنوع بالا در میزان مصرف خون در مراکز درمانی مختلف، مطالعه عملکردهای حاکم بر انتقال خون در مراکز بیمارستانی می تواند بر سیاست گذاری و برنامه ریزی بیمارستان ها درخصوص مدیریت صحیح مصرف فرآورده های خون مؤثر باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی عملکرد های حاکم بر انتقال خون در بیمارستان قلب شهید رجائی تهران انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی و آینده نگر، 399 بیمار بزرگسال تحت عمل جراحی قلب در مرکز قلب شهید رجائی تهران از بهمن ماه 1396 تا تیر ماه 1397 مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به میزان خون رزرو شده، مصرف فرآورده های خونی و فراوانی بیماران دارای انتقال خون مثبت و با توجه به نوع عمل، مقایسه گردید. جهت تحلیل داده ها از آزمون های آماری کای اسکوئر، آنالیز واریانس یک طرفه و نرم افزار SPSS 23 IBM استفاده شد. یافته ها: فراوانی انتقال خون در جمعیت مورد مطالعه برابر 71% (282) بود. 65% (259) RBC، 21% (83) FFP و 18% بیمار (71) پلاکت دریافت کرده اند. از 749 واحد RBC رزرو شده، 256 واحد(34%) برای بیماران استفاده شد. 25% از بیماران قبل از عمل کم خون بودند و میانگین هموگلوبین قبل از تزریق g/dL RBC 3/1 ± 3/10 بود. اختلاف معناداری بر اساس نوع جراحی در تعداد بیماران دارای انتقال خون و واحدهای خون مصرف شده وجود نداشت. نتیجه گیری: با توجه به بالا بودن میزان انتقال خون در این مرکز، پیروی از دستورالعمل های انتقال خون سختگیرانه در رابطه با آستانه هموگلوبین و تهیه و اجرای دستورالعمل اصلاح کم خونی قبل از عمل و MSBOS توصیه می شود.

سابقه و هدفک: برای ترغیب زنان به اهدای خون، باید باورها و عواملی که مانع اهدای خون در آن ها می شود شناسایی و بررسی گردد. هدف از این مطالعه؛ بررسی مشارکت زنان در اهدای خون با طرح پرسشنامه می باشد که نتایج حاصل می تواند جهت آموزش بهتر بانوان و رفع موانع بر سر راه اهدای خون آن ها مؤثر واقع شود. مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی، پرسشنامه توسط250 نفر از شرکت کنندگان تکمیل و اطلاعات وارد نرم افزار 26 SPSS شد. با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون، تجزیه و تحلیل آماری انجام شد. یافته ها: 6/93% افراد، مشارکت در نجات جان بیماران را عامل مؤثر در امر اهدای خون و 2/81% افراد، ابتلا به کم خونی را به عنوان موانع عدم مشارکت عنوان نمودند. متغیر آگاهی از شرایط اهدای خون با عوامل مؤثر در اهدای خون رابطه معکوس و معناداری داشت ولی امتیاز موانع با مشارکت رابطه معناداری نداشت(003/0=p). بر اساس نتایج آزمون T مستقل، ارتباط وضعیت تأهل با امتیاز آگاهی، امتیاز موانع عدم مشارکت در اهدای خون و امتیاز عوامل مؤثر در مشارکت در اهدای خون با تاهل ارتباط معناداری نداشتند. نتایج تحلیل واریانس نشان داد سطح تحصیلات با امتیاز آگاهی ارتباط معناداری نداشت اما با امتیاز موانع عدم اهدای خون رابطه معکوس و معناداری نشان داد(017/0=p). نتیجه گیری: با توجه به موانع اعلام شده و روابط حاصل در یافته های این مطالعه برای مشارکت در امر اهدای خون، فرهنگ سازی صحیح پیرامون فرآیند اهدای خون می تواند راه کار مناسبی جهت ترغیب بیشتر و بهتر بانوان باشد.

سابقه و هدف: سلول های بنیادی خونساز خون بند ناف، دارای توانایی های بالقوه زیادی جهت درمان بیماری های هماتولوژیکی و غیر هماتولوژیکی می باشند. آگاهی از بیولوژی، خود نوسازی، لانه گزینی، تکثیر، ذخیره سازی و پیوند سلول های بنیادی خونساز خون بند ناف، می تواند منجر به استفاده بهینه از این سلول ها گردد. مواد و روش ها: در این مطالعه مروری، جهت بررسی پیشرفت ها و چالش های موجود در بانک های خون سلول های بنیادی بند ناف، روش های تکثیر، ذخیره سازی، لانه گزینی و پیوند با استفاده از کلید واژه های خون بند ناف، سلول های بنیادی خونساز و بانک سلول های بنیادی به جستجوی منابع در پایگاه اطلاعاتیMed Pubدر بازه زمانی 2000 تا 2020 پرداخته شد. یافته ها: با گذشت زمان، پیشرفت های زیادی در زمینه بیولوژی، تکثیر، ذخیره سازی و پیوند سلول های خونساز بند ناف توسط محققان در سراسر دنیا ایجاد شده است و به موازات آن بانک های خون خصوصی و دولتی در سراسر دنیا گسترش و توسعه پیدا کرده اند. با وجود این پیشرفت ها، هم چنان چالش هایی جهت استفاده بهینه از این سلول ها وجود دارد. نتیجه گیری: افزایش آگاهی ما نسبت به دستاوردها و کاستیهای موجود در زمینه سلول های بنیادی خونساز خون بند ناف می تواند منجر به شکل گیری راه کارهای جدید و انجام مطالعه های بیشتر جهت استفاده بهینه از سلول های بنیادی خونساز خون بند ناف گردد.

سابقه و هدف: تزریق پلاکت، یکی از درمان های اصلی بیماران ترومبوسیتوپنیک، جهت کاهش شدت و فراوانی عواقب ناشی از خونریزی می باشد. عدم افزایش متناسب پلاکت ها متعاقب تزریق آن ها تحت عنوان مقاومت پلاکتی شناخته می شود. هدف از این مطالعه، بررسی مکانیسم های دخیل در بروز و شکل گیری مقاومت پلاکتی بود. مواد و روش ها: این مقاله به مرور فاکتورهای مؤثر در افراد دریافت کننده و اهداکننده پلاکت و برخی از خصوصیات خود محصول پلاکتی در بروز مقاومت پلاکتی پرداخته است که از طریق بانک های اطلاعاتی Science Direct، PubMed، Medline، SID، Scopus و Magiran و جستجوی کلید واژه های مقاومت پلاکتی، آلوآنتی بادی، HLA و تزریق پلاکت در بین حدود 130 مقاله مرتبط انجام شده و نهایتاً 97 مقاله برای نوشتن استفاده گردید. یافته ها: مقاومت پلاکتی به دو گروه مقاومت ایمونولوژیک و غیر ایمونولوژیک قابل تقسیم می باشد. نوع ایمونولوژیک عمدتاً با ایجاد آلوایمونیزاسیون ناشی از تماس با آنتی ژن های لکوسیت انسانی-HLA و آنتی ژن های پلاکت انسانی HPA-ایجاد می گردد. در موارد غیر ایمونولوژیک که حدود80% علل بروز مقاومت پلاکتی به شمار می آیند، عواملی هم چون تب، بزرگی طحال و مصرف برخی داروها منجر به بروز مقاومت پلاکتی می گردند. نتیجه گیری: شناسایی عوامل و مکانیسم های دخیل در ایجاد مقاومت پلاکتی اعم از عوامل ایمونولوژیک و غیر ایمونولوژیک، نقش مهمی در پیشگیری، مدیریت بیماری و جلوگیری از گسترش و تکرار آن بر عهده خواهد داشت.