پژوهش های نوین در تصمیم گیری
سال:1398 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

صنعت پتروشیمی از مهمترین صنایع در جهان است که مدیریت و تصمیم گیری بهینه در فعالیت های آن موجب کسب منافع اقتصادی فراوان و همچنین رونق و توسعه صنایع وابسته است. در این مقاله به مسئله مدیریت زنجیره تامین محصولات پتروشیمی پرداخته می شود. یک مدل بهینه سازی چندهدفه توسعه داده می شود که در آن با اخذ تصمیمات استراتژیک، سه هدف بلند مدت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در صنعت پتروشیمی تحقق می یابد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از روش اپسیلون محدودیت تکامل یافته، هدف اقتصادی به عنوان تابع هدف و اهداف اجتماعی و زیست محیطی به عنوان اپسیلون قیود در نظر گرفته می شوند. سپس جبهه پارتویی از جواب های کارا بدست آورده می شود و در این جبهه، جوابی که دارای کمترین انحراف از ایده آل است به عنوان کاراترین جواب انتخاب و به مدیران صنعت پیشنهاد می شود. عدم قطعیت داده در مدل پیشنهادی با استفاده از رویکرد برنامه ریزی امکانی استوار کنترل شده است. نتایج عددی نشان می دهد که نه تنها نوسان بهینگی در رویکرد استوار پیشنهادی بسیار کمتر از رویکرد مقدار اسمی است بلکه به طور قابل ملاحظه ای نقص قیود کمتر می شود که موجب کاهش ریسک در تصمیم گیری است. به منظور حل مسئله پیشنهادی در ابعاد بزرگ، روش تجزیه بندرز بر مبنای روش حل چندهدفه اپسیلون محدودیت تکامل یافته به کار گرفته شده است. نتایج عددی نشان می دهند که رویکرد پیشنهادی به طور قابل ملاحظه در سه معیار کمی میانگین انحراف از ایده آل، کیفیت جواب ها و زمان اجرا بهبود ایجاد می کند و حل مسئله در ابعاد بزرگ را نیز ممکن می سازد.

امروزه سیستم برنامه ریزی منابع سازمان (ERP)، به ابزاری مهم برای بهبود مزایای رقابتی سازمان ها تبدیل شده است، که در صورت موفقیت پیاده سازی این سیستم، شرکت ها می توانند به سرعت برتری رقابتی را در بازار جهانی کسب کنند. یکی از عوامل موفقیت در پیاده سازی این سیستم ها شناسایی صحیح ریسک ها و پاسخگویی مناسب به آنها در طول چرخه حیات است. این تحقیق با نگاهی نوآورانه به بررسی احتمال ها و موانع موفقیت پیاده سازی این سیستم (ERP) با استفاده از رویکرد سیستم های ابتکاری انتقادی (CSH) است؛ که هدف آن بنیادی و کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان زمینه ERP تشکیل می دهند؛ که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند مصاحبه هایی با دوازده نفر از این خبرگان انجام شد. یافته های این تحقیق نشان دهنده آن است که، ریسک های پیاده سازی سیستم ERP به سه دسته تقسیم می شوند که عبارت اند از: احتمال های قبل از شروع پیاده سازی، احتمال های زمان اجرا و احتمال های بعد از اجرا می باشد. همچنین نتیجه این پژوهش پیشنهادهایی برخاسته از اکتشاف و درک داوری های مرزی سودبران (داوری های اولیه درباره سیستم و نگاه کلی به آن برای شناسایی و در نهایت کنترل احتمال های پیاده سازی سیستم ERP را فراهم کرده است.

به دلیل ورود کسب و کارها به زمینه رقابت بین شبکه ای، موفقیت نهایی آن ها به توانایی مدیریت برای هماهنگ کردن شبکه در هم پیچیده شده روابط بین شرکتی بستگی دارد. این کار با شناسایی ویژگی های ساختاری شبکه ها، برای مدیریت بهتر، آن ها را ضروری ساخته است. رویکردهای تحلیل و مدل سازی سنتی بیشتر روابط شرکت های تامین کننده-خریدار را در نظر می گیرند؛ از این رو، در بررسی اثرهای نظام ند ناشی از جنبه های ذاتی پیچیده ریخت شناسی و رفتاری در شبکه روابط، شکست می خورند. با اینکه شبکه های تامین از نظر اقتصادی اهمیت زیادی دارند؛ اما تنوع آن ها از نظر ساختاری کمتر شناخته شده است. از این رو بسیاری از پژوهشگران به استفاده از تحلیل شبکه اجتماعی به عنوان ابزاری برای تحلیل ریخت شناسی شبکه های تامین، تاکید کرده اند. این مطالعه به مقایسه ویژگی های ساختاری شبکه تامین بین شرکتی در صنعت خودرو ایران و شرکت های برتر در این زمینه با استفاده از تحلیل شبکه های اجتماعی با هدف شناخت تفاوت ساختاری آن ها پرداخته است. نتیجه های این پژوهش نشان می دهد؛ که شرکت های با عملکرد برتر در این صنعت، پیکربندی مناسبی برای پاسخ گویی به نیازهای بازار را نداشته و سرعت کمی در این زمینه دارند. همچنین آن ها از قدرت نفوذ بیشتر، دسترسی سریع تر به منبع ها و قدرت رابطه ای بالاتری نسبت به سایر شرکت ها را دارند؛ و روابط خود را به گونه ای مدیریت می کنند که اشتراک گذاری، انتقال دانش و یادگیری را برای آن ها آسان کند.

استراتژی لجستیک، یک مزیت مهم برای عملیات مدیریت زنجیره تامین است که نیاز به برنامه ریزی متمرکز عملیات برای کاهش زمان و تحویل به موقع محصول جهت افزایش سطح رضایتمندی مشتریان را به دنبال دارد. در این مقاله هدف کمینه سازی زمان کل عملیات با لحاظ پارامترهای زمانی غیر قطعی و با رویکرد پنجره زمانی نرم در کل زنجیره تامین می باشد و با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی امکانی مدل برنامه ریزی ریاضی فازی را به مدل قطعی تبدیل می نماید. از آنجا که مدل مقاله از نوع برنامه ریزی خطی عدد صحیح صفر و یک بوده و متعلق به مسائل با پیچیدگی NP-hard است زمان حل مسئله با افزایش ابعاد مساله به شدت و به صورت نمایی افزایش می یابد. لذا برای پیدا کردن جواب های نزدیک بهینه مساله از الگوریتم های ژنتیک، الگوریتم شبیه سازی تبرید استفاده شده است. سپس این الگوریتم ها با معیارهایی با یکدیگر مقایسه شده و الگوریتم برتر در هر معیار مشخص گردید.

در این مطالعه، مدل کنترل موجودی منسوخ شدنی کالاهایی که خرده فروشی می شود و با وجود تخفیف کلی در سفارش بررسی شده است. خرده فروش ها کالاهای منسوخ شدنی را بر اساس قیمت خریدی که وابسته به مقدار سفارش است، خریداری می کنند. فرضیه این مقاله این است که بین تصمیم های مختلف، مقدار سفارش با توجه به احتمال منسوخ شدن کالا در هر لحظه و قیمت خرید کالا با توجه به استفاده از تخفیف وابستگی دارد، در نظر گرفتن این وابستگی ها در مدلی هماهنگ، باعث بهبود عملکرد خرده فروش ها می شود. هدف مدل، کم کردن هزینه موجودی خرده فروش ها، از راه پیدا کردن مقدار بهینه قیمت خرید و مقدار سفارش دهی می باشد. هرچند مدل های تخفیف برای کالاهای فسادپذیر که کالا با قیمتی ثابت یا تغییرپذیر است و در حال نابودی هستند، توضیح داده شده اند؛ اما به کار گیری این مدل ها، برای کالاهای منسوخ شده ای که بر اساس توزیعی احتمالی در آینده دچار کاهش تقاضا می شود، بررسی نشده است. درحالی که این شرایط واقعی و بسیاری از خرده فروش ها با آن رو به رو می شوند و در چنین شرایطی خرده فروش ها نیاز دارند که مشتری ها را به خرید بیشتر تشویق کنند. در این مدل، طول زمان منسوخ شدن کالا، توزیع نمایی دارد و نوع منسوخ شدن کالا ناگهانی است. مدل به صورت ریاضی توسعه داده شده و جواب بهینه و تحدب آن به وسیله مشتقات اول و دوم به دست آمده است. در انتها برای شفاف سازی مدل پیشنهادی، مثالی عددی ارائه شده و بررسی حساسیتی بر روی عامل های اصلی مدل انجام شده است.

هدف این مقاله ارائه مدل پویای همسویی کسب و کار و فناوری اطلاعات در سازمان های چابک می باشد. در راستای توسعه مدل پویای همسویی از چهارچوب قابلیت های پویا که یک چهارچوب نظری و مدیریتی تاثیرگذار، در پژوهش های مدرن سیستم های اطلاعات و چابکی است، استفاده گردید. بر اساس رویکردهای همسویی، همسویی فناوری اطلاعات بعنوان گستره ای تعریف می شود که در آن اهداف و برنامه های فناوری اطلاعات از اهداف و برنامه های کسب و کار پشتیبانی کرده و توسط آنها پشتیبانی می شوند. این پژوهش با استفاده از تکنیک دیمتل فازی سعی در یافتن ارتباط قابلیت های فناوری اطلاعات و قابلیت های پویای مرحله بالاتر یعنی قابلیت های کسب و کار دارد تا از این راه پویایی های به وجود آمده در نتیجه همسویی، شناسایی و زمینه دست یابی به چابکی را فراهم سازد. برای بررسی مهم ترین عامل های چابکی و همسویی، داده ها از راه پرسش نامه ها که به وسیله صد نفر خبره تکمیل شده بود، جمع آوری گردید و با نرم افزارهای اس پی اس اس [1] و اسمارت پی ال اس [2] تجزیه و تحلیل شد. در شبیه سازی از ترکیب روش های دیمتل فازی و پویایی سیستم برای طراحی ساختار مدل سازی پویا استفاده گردید و روابط علت و معلولی و ضرایب تاثیر با استفاده از با نرم افزارهای متلب[3] و اکسل [4] محاسبه شد. در آخر، مدل پویا به وسیله نرم افزار ونسیم [5] طراحی شد. بر اساس نتیجه ها، «قابلیت یادگیری فناوری اطلاعات» مهم ترین عامل تاثیرگذار است که بیشترین تاثیر را بر دیگر عامل ها دارد. «قابلیت پاسخگویی کسب و کار» بیشترین تاثیر را از سیستم می پذیرد.

پیش بینی نتایج معرفی محصول یا برند جدید به بازار، با توجه به هزینه های بالای توسعه محصول و تاثیر عمیق شکست احتمالی آن روی آینده سازمان، از دهه های گذشته مورد توجه بسیاری از محققان و مدیران حوزه بازاریابی و کسب و کار بوده است. در این میان، وجود عوامل متعدد و متغیر که رفتار بازار را در واکنش به ورود یک محصول یا برند جدید شکل می دهند، پیش بینی را دشوار و دستیابی به مدلی مناسب برای تصمیم گیری درست را با چالش های جدی روبرو نموده است. به همین دلیل مدل های معرفی شده در این حوزه همچنان در حال توسعه و همگام سازی با مسائل جدید هستند. در این تحقیق تلاش شده با استفاده از مدل سازی عامل بنیان و قابلیتهای ویژه این روش و همچنین با بهره گیری از دستاوردهای تحقیقات گذشته، مدلی ارائه گردد که توان پوشش عوامل مختلف و متغیر بازار را دارا باشد و با ارتقاء توان پیش بینی نتایج ورود برند جدید به بازار، تصمیم گیری در مورد انتخاب استراتژی های نفوذ و توسعه را به حد مطلوب نزدیکتر کند. نتایج اجرای مدل با داده های ورودی مختلف و بر اساس سیاست های از پیش تعیین شده، بررسی و مقایسه گردیدند و سیاست های موفق معین شدند. آنچه در پایان تحقیق به دست می آید این است که با تغییر متغیرهای موثر بر معرفی محصول یا برند جدید، می توان تغییرات اساسی در نتایج ایجاد کرد.