اپیدمیولوژی ایران
سال:1399 | دوره:16 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

مقدمه و اهداف: براساس راهبرد جهانی ریشه کنی فلج اطفال، مراقبت هدفمند این بیماری یکی از وظایف اصلی نظام بهداشتی است. هدف از انجام این مطالعه، مرور کلی وضعیت نظام مراقبت فلج اطفال/فلج شل حاد در ایران بود. روش کار: مطالعه حاضر مروری بر ساختارها و فرایندهای برنامه مراقبت فلج اطفال در ایران در سال های 98-1396 حورشیدی است. داده های این مطالعه از نظام مراقبت مرکز مدیریت بیماری های واگیر، بررسی اسناد، مدارک، کتاب ها و مقاله های منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرایند و صاحب نظران اخذ شد. یافته ها: برنامه عملیاتی ریشه کنی فلج اطفال در ایران بر اساس برنامه عملیاتی سازمان جهانی بهداشت است که در سال 1367 خورشیدی معرفی شد. در حال حاضر نظام مراقبت فلج شل حاد در سه سطح کشوری، دانشگاهی و شهرستان فعال است. تعداد موارد بیماری در کشور از 50 مورد در سال 1364 به صفر مورد در سال 1380 رسید و ایران از سال 1380 به عنوان کشور عاری از پولیو شناخته شد. گزارش نهایی ریشه کنی فلج اطفال در ایران در آوریل سال 2006 توسط کمیسیون منطقه ای ریشه کنی فلج اطفال به تصویب رسید. نتیجه گیری: نظام مراقبت فلج شل حاد اثر بخشی مناسبی را در سطح کشور داشته است. حفظ وضعیت موجود در کشور مستلزم حساسیت بالای نظام مراقبت این بیماری، پایش منظم پوشش واکسیناسیون، اجرای دقیق مقررات بهداشت بین الملل به ویژه در مرزهای شرقی کشور و همچنین کمک های فنی به کشورهای همسایه است.

مقدمه و اهداف: نظارت بر پیشرفت اهداف سلامت (با تمرکز بر پوشش همگانی سلامت) از طریق دو پیمایش خوشه ای شاخص های چندگانه و جمعیت و سلامت (مبتنی بر خانوار) هستند؛ انجام می شود. هدف این مقاله ارزیابی اجرای این پیمایش ها در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی، بررسی وضعیت ایران در اجرای پیمایش ها و هم چنین یافتن بهترین گزینه برای اجرا در ایران است. روش کار: در این مطالعه مروری (با بررسی پایگاه اطلاعاتی مربوط به سازمان های متولی این پیمایش ها)، تاریخچه اجرا، دستورالعمل های که شامل ابزارها، پروتکل و هم چنین شاخص های استخراج شده از این دو پیمایش بود، موردبررسی قرار گرفت. یافته ها: در منطقه مدیترانه شرقی، 26 بار DHS و 56 بار MICS انجام شده است. عراق بیش ترین تعداد MICS و مصر بیش ترین تعداد DHS را انجام داده اند. آخرین MICS انجام شده نسخه 6 و آخرین DHS نسخه 7 است. در گزارش های جهانی تعداد پیمایش های DHS برای ایران صفر گزارش شده است، اما با توجه به گزارش های رسمی کشوری، ایران طی 5 دوره، یک یا تلفیقی از 2 پیمایش را از سال 1995 اجرا کرده است. نتیجه گیری: منطقه مدیترانه شرقی، در اجرای پیمایش ها فعال عمل کرده است. اکنون انتخاب این که کدام پیمایش در ایران انجام شود؛ تفاوتی ندارد، بلکه نکته مهم این است که در جهت رسیدن به روند جهانی انجام این پیمایش ها، ایران (با توجه به تعهدات بین المللی در زمینه پایش و ارزیابی پوشش همگانی سلامت) باید در سال های آتی حداقل یکی از آن ها را اجرا کند. درصورتی که فقط یک پیمایش انتخاب شود، بر اساس یافته های حاصل از مطالعه و مقایسه های انجام شده DHS برای شرایط ایران مناسب تر است.

مقدمه و اهداف: هدف اصلی این مطالعه، بررسی توان پیش بینی کنندگی شاخص توسعه انسانی تعدیل یافته براساس نابرابری(IHDI) در مقایسه با شاخص توسعه انسانی (HDI)، در خصوص سهم مرگ های ناشی از بیماری های غیرواگیر(NCD) در بین تمامی مرگ ها، در جهان و ایران است. روش کار: داده های این مطالعه اکولوژیک، از گزارش های برنامه توسعه انسانی سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت استخراج شده و مربوط به سال 2015 هستند. برای بررسی هم بستگی بین HDI و IHDI با سهم مرگ های ناشی از NCDها، از آزمون هم بستگی پیرسون و برای تعیین تاثیر آن ها بر متغیر وابسته، از مدل های رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها: در سطح معناداری 01/0P<، متغیر وابسته، هم بستگی مثبت و بسیار قوی ای با هر یک از شاخص های 892/0=HDI و 899/0=IHDI نشان دادند. رگرسیون خطی ساده نشان داد که HDI به تنهایی، متغیر وابسته را به خوبی پیش بینی می کند (794/0Adj. R2= و 001/0P<)، اما در مدل رگرسیونی خطی چند متغیره، هنگامی که IHDI به همراه HDI وارد مدل شدند، IHDI توانست متغیر وابسته را به خوبی پیش بینی نماید (809/0Adj. R2= و 001/0=P)، درحالی که رابطه HDI و متغیر وابسته دیگر معنی دار نبود. نتیجه گیری: با وجودی که HDI، پیش گویی کننده مهمی از وضعیت NCDها است، اما در حضور IHDI تأثیر خود را از دست می دهد. بنابراین IHDI که تأثیر نابرابری ها بر توسعه انسانی را در دل خود دارد، علاوه بر HDI، می تواند اطلاعات دهنده بسیار خوبی در خصوص وضعیت مرگ های ناشی از NCDها باشد.

مقدمه و اهداف: اعتماد به نفس در دانشجویان یک ویژگی فردی است که دانشجو را قادر می سازد دیدگاه مثبت یا واقع گرایانه با خود یا شرایطی را که در آن ها وجود دارد، داشته باشد. هدف از انجام این مطالعه اعتبارسنجی و روایی سنجی پرسشنامه اعتماد به نفس (Personal Evaluation Inventory) متناسب با دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی ایران است. روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی در سال 98 روی 100 دانشجوی رشته های علوم پزشکی در 4 دانشگاه علوم پزشکی کشور انجام شد. اعتبارسنجی این پرسشنامه شامل مراحل ترجمه، تعیین روایی محتوا، تعیین روایی صوری، تعیین پایایی در بعد تکرارپذیری و تعیین پایایی در بعد انسجام درونی بود. یافته ها: میانگین سنی 100 شرکت کننده در این مطالعه 1/32 (انحراف معیار=5/5) سال بود. مقطع تحصیلی بیش تر شرکت کنندگان کارشناسی ارشد (47 درصد) و کم ترین آن ها (11 درصد) کارشناسی بود. یافته های این مطالعه نشان داد توافق کلی در مناسب بودن سؤالات 6/92 و برای شفاف بودن 33/83 بود. درصد توافق جامع بودن کلی نسبت به سؤالات 100 درصد به دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی خوشه ای ICC تمام حیطه ها بالای 7/0 بود. ضریب همبستگی درون خوشه ای هرکدام از سؤالات نیز 98/0-72/0 به دست آمد. نتیجه گیری: براساس یافته های این مطالعه، نسخه فارسی پرسشنامه PEI از اعتبار و پایایی لازم برای استفاده در جمعیت دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی ایران برخوردار است.

مقدمه و اهداف: هدف از انجام این پژوهش بررسی وضعیت شاخص های بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) در سازمان های زیرمجموعه شهرداری شهر تهران که به عنوان یک ابزار مدیریتی برای کنترل و بهبود عملکرد سازمان ها در نظر گرفته می شود؛ بود. روش کار: در این مطالعه مقطعی، برای بررسی عملکرد HSE از یک چک لیست که از 18 مورد برای سنجش شاخص HSE استفاده می کرد، استفاده شد. اعتبار محتوایی این چک لیست از طریق اخذ نظرات اصلاحی کارشناسان خبره در این زمینه تعیین گردید. در نهایت داده های مطالعه با نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که از بین سازمان های زیرمجموعه شهرداری شهر تهران، سه سازمان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه، سازمان مهندسی و عمران شهرسازی و سازمان پایانه ها و پارک سوارها به ترتیب با داشتن شاخص HSE برابر با 9/63، 84/57 و 59/52 درصد بهترین عملکرد را در حوزه ی بهداشت، ایمنی و محیط زیست داشتند. از بین محورهای 18 گانه عملکردی HSE خط مشی HSE بالاترین امتیاز (6/68 درصد) را داشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه مقدار شاخص HSE در هیچ یک از محورهای ارزیابی کننده این شاخص 100 درصد و کامل نبود. نتایج این مطالعه نشان داد که اگرچه در بسیاری از واحدهای شهرداری تهران زیربنای استقرار سامانه HSE شکل گرفته، اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیاد است. بنابراین در راستای نیل به این مهم تدوین و اجرای برنامه های عملیاتی مناسب و در نهایت ارزیابی اثربخشی اقدامات کنترلی برای بهبود شاخص بهداشت، ایمنی و محیط زیست ضروری است. مقدمه و اهداف: هدف از انجام این پژوهش بررسی وضعیت شاخص های بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) در سازمان های زیرمجموعه شهرداری شهر تهران که به عنوان یک ابزار مدیریتی برای کنترل و بهبود عملکرد سازمان ها در نظر گرفته می شود؛ بود. روش کار: در این مطالعه مقطعی، برای بررسی عملکرد HSE از یک چک لیست که از 18 مورد برای سنجش شاخص HSE استفاده می کرد، استفاده شد. اعتبار محتوایی این چک لیست از طریق اخذ نظرات اصلاحی کارشناسان خبره در این زمینه تعیین گردید. در نهایت داده های مطالعه با نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که از بین سازمان های زیرمجموعه شهرداری شهر تهران، سه سازمان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه، سازمان مهندسی و عمران شهرسازی و سازمان پایانه ها و پارک سوارها به ترتیب با داشتن شاخص HSE برابر با 9/63، 84/57 و 59/52 درصد بهترین عملکرد را در حوزه ی بهداشت، ایمنی و محیط زیست داشتند. از بین محورهای 18 گانه عملکردی HSE خط مشی HSE بالاترین امتیاز (6/68 درصد) را داشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه مقدار شاخص HSE در هیچ یک از محورهای ارزیابی کننده این شاخص 100 درصد و کامل نبود. نتایج این مطالعه نشان داد که اگرچه در بسیاری از واحدهای شهرداری تهران زیربنای استقرار سامانه HSE شکل گرفته، اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیاد است. بنابراین در راستای نیل به این مهم تدوین و اجرای برنامه های عملیاتی مناسب و در نهایت ارزیابی اثربخشی اقدامات کنترلی برای بهبود شاخص بهداشت، ایمنی و محیط زیست ضروری است.

مقدمه و اهداف: سرطان با درمان پیچیده، طولانی و گران مشکلات زیادی را برای جامعه ایجاد می کند و پژوهش روی عوامل و علائم آن از نیازهای جامعه است. هم چنین آگاهی از سرطان دهان نقش مهمی در تشخیص زودهنگام آن دارد. هدف از این مطالعه تعیین سطح آگاهی از سرطان دهان و ارزیابی عوامل مرتبط با آن بود. روش کار: در این پژوهش 671 نفر از والدین کودکان در مقطع ابتدایی به طور تصادفی از مدارس ابتدایی در 4 منطقه از تهران انتخاب شدند. از آن ها خواسته شده سؤالات دموگرافیک و آگاهی از عوامل و علائم سرطان دهان را پاسخ دهند. تحلیل داده ها با استفاده از مدل های رگرسیون پوآسون و مدل چند سطحی با نرم افزارهای SPSS نسخه 21 و STATA نسخه 1/11 انجام گرفت و برای ارزیابی مدل ها از شاخص نیکویی برازش (Akaike Information Criterion) AIC استفاده شد. یافته ها: میانگین نمره آگاهی 7/6 و انحراف معیار آن 9/1 بود. از میان متغیرهای موردمطالعه؛ جنس زن، سن بالاتر، داشتن نمره SES و شاخص رفاه بالاتر، تأثیر مثبتی بر سطح آگاهی سرطان دهان داشته است (05/0P<). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که ویژگی های دموگرافیک، اجتماعی و اقتصادی در والدین در مورد سرطان دهان مؤثر بوده و از نظر آماری نیز می توان نتیجه گرفت که مدل رگرسیون چند سطحی برای تحلیل این داده ها مناسب تر است.

مقدمه و اهداف: سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا علت اصلی ناتوانی و مرگ ومیر شناخته شده اند و یکی از معضل های مهم بهداشتی است، که این مطالعه به منظور تعیین روزهای از کارافتادگی و شدت آسیب های ناشی از حادثه های رانندگی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی ارومیه در سال 1395 انجام شد. روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی روی 1705 نفر از آسیب دیدگان حادثه های ترافیکی که در سال 1395 به بیمارستان امام خمینی ارومیه مراجعه کردند؛ انجام شد اطلاعات با استفاده از چک لیستی که اطلاعات مربوط مشخصات دموگرافیک، تصادف، شدت آسیب و در نهایت میزان روزهای از کارافتادگی مصدومان با پیگیری تلفنی 3 ماه بعد برای بازگشت به کار و مدرسه جمع آوری شدند. برای تعیین نمره ISS (شدت آسیب تروما) با توجه به نظر متخصصان بین 6-1 رتبه بندی و مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که 1231 (1/72 درصد) نفر از مصدومان مرد و میانگین و انحراف سنی مصدومان 63/33 (00/30) بود و 77 (04/0 درصد) از مصدومان فوت، 593 (5/42 درصد) از مصدومان پس از 2 ماه به وضعیت عادی برگشته بودند. میانگین بازگشت به وضعیت عادی 78/86 (24/104) روز بود. بیش تر مصدومان بهبود یافته آسیب خفیف اندام ها، در حالی که بیش تر مصدومان فوتی آسیب تهدید کننده حیات به سر داشتند. نتیجه گیری: در این مطالعه بیش تر مصدومان مرد، متأهل، جوان و نگران جبران خسارت مالی بودند و بیش تر مصدومان فوتی نیز آسیب تهدید کننده حیاتی دیده بودند که نیازمند اقدامات حیاتی در راستای ارتقای سلامت برای بازگشت سریع به کار و کاهش آسیب هستند.

مقدمه و اهداف: کاربرد مقالات کارآزمایی بالینی در مطالعات مرور سیستماتیک و راهنمای مداخلات بالینی شتاب بالایی گرفته است. ارزیابی کیفیت مقالات، جزیی از مطالعات مرور سیستماتیک و موثر در قابلیت استناد است. این مطالعه به بررسی کیفیت گزارش و استفاده از شیوه های تصادفی سازی، کورسازی و تخصیص تصادفی مقالات کارآزمایی بالینی تصادفی شده دانشگاه علوم پزشکی مشهد پرداخته است. روش کار: در این مطالعه مقالات کارآزمایی بالینی تصادفی شده با وابستگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی PubMed تا سال 2018 بررسی شد. یافته ها: از 257 مقاله واجد شرایط مقالات بالینی دندانپزشکی ( 44 مقاله، 1/17درصد)، بیماری های زنان و زایمان (28 مقاله، 9/10 درصد) و بخش داخلی (23 مقاله، 9/8درصد) بیش ترین فراوانی نسبی انتشار مقاله های کارآزمایی تصادفی شده را داشتند. تعداد 83 مطالعه (3/32درصد) به شیوه تصادفی سازی اشاره نموده که اغلب (9/86 درصد) تصادفی ساده بود. در 138 مطالعه (7/53 درصد) کورسازی ذکر شده که بیش تر دو سوکور (2/70 درصد) بود. تنها در سه مطالعه (2/1 درصد) پوشیده سازی تخصیص اشاره شده بود. نتیجه گیری: ذکر شیوه تخصیص تصادفی و تصادفی سازی در مقاله ها بسیار کم تر از حد قابل قبول بود، که ممکن است این تصور را ایجاد کند که پژوهشگر در اجرای این دو موضوع مهم در روش کار دچار خطا شده باشد. رعایت اصول نگارش علمی مقاله های کارآزمایی بالینی و پرهیز از خطا و تورش به افرایش اعتبار مقاله و افزایش شانس استناد به آن منجر می شود که در اهداف دانشگاه های برتر جهانی است.