مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان
سال:1397 | دوره:27 | شماره:107 |تعداد مقالات:8

مقدمه: تغییر در نظام سلامت همواره از دغدغه های بنیادی دولت ها به شمار می رود و می تواند آثار مثبت و منفی بسیاری بدنبال داشته باشد. طرح تحول نظام سلامت از برنامه هایی است که با هدف بهبود ابعاد درمانی و اقتصادی خانواده ها در نخستینگی برنامه های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی دولت یازدهم قرار گرفت و پیش بینی می شود افزون بر تحول نظام آموزشی، بهداشتی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه های علوم پزشکی، سبب بهبود عملکرد آنها و بیمارستان های زیر نظر آنها شود. هدف: سنجش عملکرد 22 بیمارستان دولتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان پیش (فروردین 92 الی فروردین 93) و پس (اردیبهشت 93 الی اردیبهشت 94) از اجرای طرح تحول نظام سلامت، با استفاده از رویکرد واکاوی پوششی داده ها با توجه به تولید عوامل نامطلوب. مواد و روش ها: این پژوهش، مطالعه ای توصیفی_ تحلیلی و مقطعی و جامعه آماری، دربرگیرنده 22 بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی گیلان بود و نمونه گیری از آن به صورت سرشماری و گردآوری داده ها با گرد آوری گواه مندی ها انجام شد. در پایان، داده ها، با برنامه نویسی الگوی دسترسی پذیری ناتوان تحلیل پوششی داده ها در نرم افزار GAMS واکاوی شد. نتایج: یافته ها نشان داد که در سال 1392 و پیش از اجرای طرح تحول نظام سلامت، 14 بیمارستان (63%) کارا بودند که این تعداد پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت و در سال 1393، به 16 بیمارستان (73%) افزایش یافت. متوسط کارایی فنی نیز به ترتیب 954/0 و 958/0 محاسبه شد. نتیجه گیری: اگرچه دیدن آثار تغییر در نظام های اجتماعی نیازمند گذشت زمان کافی است، با این حال، گذشت یکسال از پیاده سازی طرح تحول نظام سلامت نشان می دهد که متوسط عملکرد بیمارستان های دولتی استان گیلان بهبود یافته است.

مقدمه: تغییر ژنتیکی ژن FGFR3 یکی از عوامل موثر در ابتلای به سرطان مثانه است. FGFR3 گیرنده ی تیروزین کیناز دخیل در کنترل چرخه ی سلولی و رگ زایی است. بررسی های پیشین نشان می دهد که جهش های فعال کننده ژن fgfr3 در بیش از 50 درصد کارسینومای اولیه سلول اپی تلیال مثانه وجود دارد و از این روی می تواند به عنوان مارکر تومور در شناسایی زود هنگام سرطان مثانه کاربرد داشته باشد. هدف: غربالگری غیر تهاجمی، شناسایی جهش S249C در ژن FGFR3 به روش tetra primers Arms PCR و تعیین ارتباط بین حضور این جهش و مراحل اولیه ی سرطان مثانه در شمال کشور. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی سلول های اپی تلیال ادرار 100 بیمار دچار تومور مثانه جدا شده و DNA آنها با استفاده از کیت تجاری بیرون آوری شد. پس از مطالعات بیوانفورماتیک، آغازگر های با جفت باز های اشتباه مناسب برای جهش S249C نمودارسازی و شناخته شد و پس از بهینه سازی واکنش، غربال گری بر جمعیت مورد مطالعه و آنالیز آماری داده ها با نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج: پرایمرهای ارمز طراحی شده می تواند به خوبی الل های طبیعی و جهش یافته تومور مارکر S249C را از یکدیگر جدا کند. از 100 نمونه، در 28 مورد جهش S249C شناسایی شد. آنالیز آماری داده ها نشان از معنی دار بودن جهش S249C دارد. (0001/0>p) نتیجه گیری: با توجه به غیر تهاجمی بودن و حساسیت بالای روش مولکولی توسعه یافته در این تحقیق می توان از آن به عنوان روش غربالگری اولیه در شناسایی زود به هنگام سرطان مثانه استفاده کرد.

مقدمه: تهیه سیستم دارورسانی آهسته رهش ترامادول هیدروکلرید به عنوان داروی ضد درد می تواند افزون بر بهبود اثر بخشی آن، سبب کاهش عوارض جانبی و افزایش پذیرش بیمار شود. هدف: تهیه میکروسفرهای آهسته رهش ترامادول هیدروکلرید و روکش دهی آنها به روش تبخیر حلا ل برای دستیابی به الگوی رهش مناسب و آهسته و نیز بازداری رهش انفجاری نخستین. مواد و روش ها: در مرحله نخست میکروسفرهای پایه با اتیل سلولز و روش ESE تهیه و اثر متغیرهای مختلف همچون مقدار دارو و پلیمر بکار رفته و حجم حلا ل فاز داخلی بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی آنها شامل اندازه ذره ای، کارایی محبوس سازی، مورفولوژی سطحی و رهش دارو بررسی شد. همچنین، از روش تبخیر حلا ل تغییر یافته (MESE) برای تشکیل میکروسفر استفاده و به روش ESE مقایسه شد. نتایج: میانگین قطر میکروسفرهای تهیه شده به روش تبخیر حلا ل در محدوده 173-80 میکرومتر و کارایی محبوس سازی 92-68 درصد بود. مطالعات آزادسازی حاکی از رهش انفجاری اولیه ترامادول از میکروسفرهای تهیه شده به هر دو روش MESE و ESE بود که عمدتا ناشی از وجود کریستال های دارو در سطح ذرات ارزیابی شد. برای دستیابی به رهش طولانی تر اقدام به ساخت و روکش دهی میکروسفرهای اولیه با استفاده از اتیل سلولز به روش تبخیر حلا ل یک مرحله ای شد که افزون بر کاهش مراحل ساخت، به اصلاح رفتار آزادسازی میکروسفرها و دستیابی به سامانه آهسته رهش بدون رهش انفجاری انجامید. نتیجه گیری: تهیه میکروسفرهای روکش دار ترامادول هیدروکلرید به روش تبخیر حلا ل، روش مناسبی برای کنترل رهش دارو و ممانعت از بروز اثر انفجاری است.

مقدمه: تاکنون مطالعه ای به بررسی ارتباط مصرف تخم مرغ و شیوع اختلال روانی نپرداخته است. هدف: تعیین ارتباط مصرف تخم مرغ و اختلال روانی در نمونه بزرگی از بزرگسالان ایرانی. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر 3172 فرد بزرگسال در استان اصفهان انجام شد. مصرف تخم مرغ با یک پرسشنامه بسامد خوراک نیمه کمی معتبر ارزیابی شد. نسخه معتبر ایرانی پرسشنامه HADS برای ارزیابی افسردگی و اضطراب بکار رفت. نسخه معتبر ایرانی 12 آیتمی GHQ نیز برای ارزیابی روان پریشی مورد استفاده قرار گرفت. افسردگی، پریشانی و روان پریشی بر پایه معیارهای استاندارد تعریف شدند. نتایج: میانگین سنی شرکت کنندگان 9/7 ± 5/36 و شیوع افسردگی، اضطراب و روان پریشی در بین شرکت کنندگان به ترتیب 4/28درصد، 6/13درصد و 23درصد بود. بعد از برابر ساختن مخدوشگرهای نهفته، ارتباط معنی دار بین دریافت تخم مرغ و افسردگی (نسبت شانس برای مقایسه چارک های آخر: 08/1؛ فاصله اطمینان 95%: 45/1-80/0) و اضطراب (نسبت شانس: 79/0؛ فاصله اطمینان 95%: 16/1-54/0) و همچنین روان پریشی (نسبت شانس: 03/1؛ فاصله اطمینان 95%: 41/1-76/0) در کل جمعیت بدست نیامد. در مردان، ارتباط مثبت معنی دار بین مصرف تخم مرغ و افسردگی پیش از تعدیل نمایه توده بدنی مشاهده شد (نسبت شانس: 68/1؛ فاصله اطمینان 95%: 80/2-01/1)؛ هرچند که پس از تعدیل نمایه توده بدنی این ارتباط غیر معنی دار شد (نسبت شانس: 62/1؛ فاصله اطمینان 95%: 72/2-96/0). در افرادی که مصرف ماهی آنها بیش از میانه بود، مصرف تخم مرغ ارتباط مستقیمی با روان پریشی داشت (نسبت شانس: 07/2؛ فاصله اطمینان 95%: 28/4-00/1). نتیجه گیری: ارتباط معنی داری بین مصرف تخم مرغ و اختلالات روانی مشاهده نشد. مطالعات بیشتری، بویژه با طراحی آینده نگر، مورد نیاز است.

مقدمه: به دلیل نیاز سازمان ها به سازگاری با تغییر محیط، پنداره یادگیری سازمانی به طور روز افزونی آوازه پیدا کرده است. همان طور که یادگیری برای رشد افراد اساسی است برای سازمان ها نیز اهمیت دارد. از آن جا که به دانش سازمانی به عنوان یک دارایی استراتژیک در سازمان نگریسته می شود، یادگیری سازمانی به عنوان یکی از منابع حیاتی برای بدست آوردن برتری رقابتی در مدیریت استراتژیک در میان گذاشته شده است. از سویی دیگر، شرایط سازمانی نیز می تواند زمینه هایی را فراهم سازد که در آن شرایط به کمک یادگیری سازمانی و نوآوری دانش بتوان خدمات جدید و بهتری ارائه کرد که ساختار سازمانی یکی از مهم ترین آنها به شمار می آید. هدف: بررسی رابطه ی ساختار و یادگیری سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان. مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود و متغیر ها به هیچ وجه کنترل و دستکاری نشده و محیط اجرای پژوهش طبیعی بود. برای گرد آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه ها از پرسش نامه استفاده شد. برای آزمون پایایی پرسش نامه های نامبرده، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. جامعه ی آماری این پژوهش، همه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی گیلان (پرستاران، کارمندان، پزشکان و… ) بودند و حجم نمونه با روش آماری جامعه محدود تعیین شد. نمونه ی لازم 385 نفر محاسبه شد. برای واکاوی داده ها از فنون آمار توصیفی (تنظیم جداول توصیفی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون نرمال بودن داده ها، تحلیل همبستگی و رگرسیون و معادله های ساختاری) استفاده شد. نتایج: در پایان فرضیه های پژوهش با داده های گرد آوری شده آزمون شدند که نشان داده بین ساختار و یادگیری سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان رابطه معنی دار وجود دارد. شدت رابطه بین ساختار سازمانی و یادگیری سازمانی، 67درصد، کاهش رسمیت و یادگیری سازمانی، 63درصد، کاهش تمرکز و یادگیری سازمانی، 61درصد و کاهش پیچیدگی از نظر عمودی و یادگیری سازمانی، 62درصد بود. ضرایب بتا نشان داد که 24درصد تغییر یادگیری سازمانی از راه پیچیدگی، 43درصد از راه رسمیت و 13درصد از راه تمرکز پیش بینی می شود و مانده تغییر ناشی از عواملی به غیر از ساختار سازمانی است. نتیجه گیری: توجه دانشگاه علوم پزشکی گیلان به مواردی هم چون همکاری کارکنان در تصمیم گیری، واگذاری اختیار به مدیران، بازبینی فعالیت های گذشته و تسهیل یادگیری می تواند سبب رضایت مندی بیشتر کارکنان از ساختار سازمان و میزان یادگیری سازمانی باشد.

مقدمه: بیماری های قلبی_عروقی به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده ی سلامت انسان ها و نیز مهم ترین عامل مرگ و میر در دنیا و ایران شناخته شده اند. بنابراین، بایسته به نظر می رسد که مداخله در جهت افزایش آگاهی مردم از عوامل خطر ساز این بیماری و تشدید انگیزه ی آنها برای کاهش این عوامل با استفاده از آموزش های تئوری محور صورت گیرد. هدف: تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر پایه مدل باور بهداشتی بر رفتار تغذیه ای بیماران دچار سکته قلبی بستری در بیمارستان های استان گیلان در سال های 1395-96. مواد و روش ها: این مطالعه ی تجربی از نوع کارآزمایی شاهد دار تصادفی بود. 86 بیمار دچار سکته قلبی به طور تصادفی به دو گروه مداخله (43) و کنترل (43) تقسیم شدند. اطلاعات (داده های جمعیت شناختی و الگوی اعتقاد بهداشتی و رفتار تغذیه ای بیماران) با پرسشنامه محقق ساخته در دو نوبت (پیش از مداخله ی آموزشی و یک ماه پس از آن) برای هر دو گروه گرد آوری شد. پس از تعیین نیازها در چارچوب مدل اعتقاد بهداشتی، مداخله آموزشی در گروه مداخله انجام شد. در گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای نشد، این بیماران تنها رهنمود روتین بیمارستان را دریافت کردند. داده ها با آزمون های آماری مناسب (آزمون کای اسکوئر، ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون تی مستقل) و با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 21 واکاوی شدند. نتایج: دو گروه از نظر ویژگی های جمعیت شناختی تفاوت معنی دار نداشتند. پیش از مداخله، تفاوت معنی داری بین میانگین نمره سازه های مختلف الگوی اعتقاد بهداشتی و آگاهی و رفتار تغذیه ای در بیماران دو گروه دیده نشد اما پس از مداخله تفاوت بین دو گروه معنی دار بود (001/0p<). نتایج، همچنین، نشانگر تفاوت معنی دار در مقایسه گروه مداخله پیش از دریافت آموزش و پس از آن بود (001/0p<) ولی در نتایج گروه کنترل پیش و پس از مداخله، تفاوت معنی دار دیده نشد (001/0p<) نتیجه گیری: مداخله بر پایه الگوی اعتقاد بهداشتی و با پافشاری بر آگاهی و رفتار تغذیه ای بیماران با سکته قلبی، تاثیر مثبت در راستای بهبود رفتار تغذیه ای این بیماران داشت و در پایان سبب بهبود وضعیت سلامت آنان شد.

مقدمه: رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یک نگرش و اشتیاق شغلی به عنوان عامل محرک کار در سازمان های خدماتی درنظر گرفته می شود. یکی از عوامل موثر بر ایجاد و ارتقای رفتارهای فرانقشی مانند رفتار شهروندی سازمانی و اشتیاق شغلی برای سازمان های خدماتی، سبک های رهبری اخلاق مدار در سازمان است که به ساختار و کارکنان از دید میزان توانمندی شان توجه دار د. هدف: بررسی رابطه رهبری اصیل، توانمندسازی روانشناختی و رفتارهای مثبت شغلی (رفتار شهروندی سازمانی و اشتیاق شغلی) در کارکنان بخش اورژانس مراکز آموزشی _ درمانی شهر رشت. مواد و روش ها: پژوهش ما کاربردی و از دید گرد آوری داده ها، توصیفی_پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کارکنان بخش اورژانس مراکز آموزشی درمانی شهر رشت به تعداد 408 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 198 نفر برپایه فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد رهبری اصیل والوم وا (2008)، رفتار شهروندی سازمانی پودساکف (1998)، اشتیاق شغلی باکر (2009) و توانمندسازی روانشناختی کانگر و کاننگو (1998) بوده و داده ها به روش واکاوی معادله های ساختاری (SEM) با نرم افزارLISREL8. 50 بررسی شدند. نتایج: بین رهبری اصیل، توانمندسازی روان شناختی، رفتارشهروندی سازمانی و اشتیاق شغلی ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت و میزان همبستگی بین رهبری اصیل و توانمندسازی روانشناختی (41/0)، توانمندسازی روان شناختی و رفتار شهروندی سازمانی (85/0)، توانمندسازی روان شناختی و اشتیاق شغلی (53/0) برآورد شد. نتیجه گیری: باتوجه به روابط رهبری اصیل، توانمندسازی روان شناختی، رفتار شهروندی سازمانی و اشتیاق شغلی و با توجه به نقش مثبت رفتارهای فرانقشی در گروه اورژانس مراکز آموزشی_ درمانی شهر رشت، ارتقای دیدگاه رهبری اصیل که زیرمجموعه ی رهبری اخلاق مدار است، اهمیت فراوان دارد.

مقدمه: دیابت یکی از شایع ترین بیماری های متابولیک در سراسر جهان است که با تغییر بیوشیمی، فیزیولوژی و آسیب شناسی کبد ارتباط دارد. از دلایل عمده آسیب کبدی در این بیماری، افزایش میزان عوامل التهابی و اکسیدانی در شرایط هیپرگلیسمی است. بنابراین با توجه به خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آتورواستاتین و سولفات روی این مطالعه برای بررسی اثر ترکیب آتورواستاتین و سولفات روی بر کارکرد و بافت شناسی کبد در رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین انجام شد. هدف: ارزیابی سودمندی تیمار ترکیبی بر عملکرد و بافت شناسی کبد در شرایط هیپرگلیسمی با داروهایی که هر یک به تنهایی نیز بر بیماران دیابتی موثر ند. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 50 رت ماده نژاد ویستار در 5 گروه 10 تایی: یک گروه شاهد سالم و چهار گروه دیابتی (گروه شاهد دیابتی، دیابتی تیمار شده با mg/kg20 آتورواستاتین، دیابتی تیمار شده با mg/kg 30 سولفات روی و دیابتی تیمار شده با ترکیبی از نصف دوز آتورواستاتین(mg/kg 10) و سولفات روی (mg/kg 15) بکار رفت. القای دیابت در رت ها با تزریق درون صفاقی mg/kg60 استرپتوزوتوسین و تیمار حیوانات به مدت یک ماه به صورت گاواژ انجام شد. در پایان آزمایش، عوامل بیوشیمی شاخص عملکرد کبد دربردارنده آنزیم های آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST)، آلکالین فسفاتاز (ALP)، بیلی روبین، آلبومین و پروتئین توتال در سرم اندازه گیری شدند. برای آسیب شناسی بافت کبد نیز برش هایی با رنگ آمیزی هماتوکسیلین_ائوزین، برپایه روش های معمول تهیه مقاطع هیستوپاتولوژی تهیه شد. در پایان، داده ها از دید آماری با آزمون ANOVA و Tukey واکاوی شد. نتایج: میزان آنزیم های ALT، AST، ALP و بیلی روبین به صورت معنی دار در سرم جانوران دیابتی افزایش و آلبومین و پروتئین توتال کاهش یافت و تنها تیمار با ترکیبی از نیم دوز آتورواستاتین و سولفات روی، نسبت به تجویز دوز کامل آنها به تنهایی به دلیل اثر هم افزایی سبب کاهش معنی دار (05/0p<) در سطح آنزیم های نامبرده، بیلی روبین و افزایش معنی دار پروتئین توتال و آلبومین در گروه های دیابتی تیمار شده نسبت به گروه شاهد دیابتی شد. مطالعات بافت شناسی کبد نیز این نتایج را تایید کرد. نتیجه گیری: نتایج آزمایش های آنزیمی و تغییر هیستوپاتولوژی کبد نشان داد که ترکیب آتورواستاتین و سولفات روی اثر بهتری در کنترل آسیب و اختلال کبدی ناشی از التهاب و استرس اکسیداتیو در رت های دیابتی دارد.