تولیدات گیاهی
سال:1398 | دوره:42 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

زعفران زینتی از تیره زنبقیان (Iridaceae)یکی از مهم ترین گیاهان پیازی زینتی است. تکثیر این گیاه به وسیله پداژه به دلیل انتقال انواع بیماری های قارچی و باکتریائی و نیز دوره خفتگی طولانی 4 تا 5 ماهه، از نظر تجاری مقرون به صرفه نمی باشد. بنابراین تکثیر زعفران زینتی از طریق کشت درون شیشه ای راهکار مناسبی برای تکثیر تجاری آن است. به منظور ریزازدیادی زعفران زینتی، اثر محیط های کشت مختلف در آزمایش اندام زایی مستقیم به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در آزمایشگاه کشت بافت گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، در سال 95-1394 انجام شد. ریزنمونه های مورد استفاده در این آزمایش جوانه های انتهایی و جانبی بودند که در 10 تیمار هورمونی و کنترل در محیط کشت MS مورد آزمایش قرار گرفتند. برای گندزدایی سطحی ریزنمونه ها پس از قرار گیری در زیر آب جاری به مدت 30 دقیقه از تیمار قارچ کش بنلیت محلول در آب گرم به مدت 30 دقیقه˛ اتانول 70 درصد به مدت 30 ثانیه و سه بار آبکشی در آب مقطر استریل و هیپوکلرید سدیم 15 درصد به مدت 6 دقیقه و سه بار آب کشی استفاده شد. تیمارهای هورمونی مورد استفاده شامل BAP (5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر)، TDZ (5/0˛ 075/0 و 1 میلی گرم در لیتر) و Kin (5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) همراه با 1/0 میلی گرم در لیتر IBA بودند. نتایج نشان داد بیشترین طول شاخساره و تعداد آن حاصل از ریزنمونه جوانه انتهائی و محیط کشت MS همراه با 5/0 میلی گرم در لیتر TDZ، ، 5/0 میلی گرم در لیتر BAP، 5/0 میلی گرم در لیتر Kin و 1/0 میلی گرم در لیتر IBA تولید گردید که با سایر تیمارها در سطح احتمال 1 درصد آزمون دانکن اختلاف معنی دار داشت. همچنین نتایج نشان داد محیط کشت MS همراه با 2 میلی گرم در لیتر BAP همراه با 1/0 میلی گرم در لیتر IBA بیشترین اثر را روی تعداد پداژک های تولید شده زعفران زینتی داشت.

پژوهشی به منظور بررسی ریزازدیادی پایه پنتا (Prunus domestica)در دو محیط کشتMS و B5 انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار انجام شد. در این پژوهش غلظت های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (صفر، 5/0، 9/0 و 5/1 میلی گرم در لیتر) برای ریشه زایی و نیز غلظت های مختلف 6-بنزیل آمینو پورین (0، 4/0، 8/0 و 2/1 میلی گرم در لیتر)برای شاخه زایی در دو محیط کشت مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل تعداد برگ، طول ساقه، تعداد شاخه، تعداد ریشه و طول ریشه بود. نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی داری بین محیط های کشت، سطوح هورمون و اثر متقابل آن ها برای صفات مورد مطالعه نشان داد. بر این اساس بیش ترین طول ساقه (39/6 سانتی متر) و تعداد شاخه (65/13 عدد) به ترتیب در محیط کشت MSدارای 8/0 و 4/0 میلی گرم در لیتر BAP حاصل شد. در این آزمایش بالاترین میانگین تعداد ریشه و طول ریشه به ترتیب 41/8 عدد و 75/14 سانتی متر در محیطB5 و MSبا استفاده از غلظت 9/0 و 5/1 میلی گرم در لیترهورمون IBA به دست آمد. نتایج نشان داد گیاهچه های رشد یافته در محیط کشت MS دارای رشد بهتری نسبت به گیاهچه های رشد یافته در محیط کشت B5 بودند که می تواند به دلیل وجود مقادیر بالای نیتروژن در محیط کشت MS باشد. از این پژوهش می توان نتیجه گرفت که برای شاخه زایی پایه پنتا، محیط کشت MS با هورمون 4/0 میلی گرم در لیتر BAP و برای ریشه زایی محیط کشت B5 با 9/0 میلی گرم در لیتر هورمون IBA مناسب می باشد.

به منظور بررسی تأثیر لاکتات کلسیم و سوربات پتاسیم بر خواص آنتی اکسیدانی و بعضی صفات کیفی میوه توت فرنگی رقم آروماس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار، بر روی بوته های دو ساله، در سال زراعی 1395 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهرستان مریوان، اجرا شد. تیمارهای مورد استفاده شامل شاهد (آب مقطر)، سوربات پتاسیم با غلظت های (5/0 و 1 درصد)، لاکتات کلسیم با غلظت های (5/0 و 1 درصد) و اثر ترکیبی آن ها به صورت محلول پاشی در سه مرحله، مرحله اول سه هفته قبل از برداشت تجاری، مرحله دوم دو هفته قبل از برداشت، مرحله سوم یک هفته قبل از برداشت اعمال گردید. نتایج حاصله حاکی از آن است که کاربرد ترکیبی لاکتات کلسیم و سوربات پتاسیم (غلظت های 5/0 درصد)، میزان آنتوسیانین کل میوه را به طور معنی دار (در سطح احتمال آمارییک درصد) افزایش داده، که این امر جذابیت رنگ و بازار پسندی میوه را نسبت به شاهد بیشتر نمود، به طبع آن خاصیت آنتی اکسیدانی نیز افزایش یافت. از طرف دیگر اثر این تیمار (ترکیب لاکتات کلسیم و سوربات پتاسیم 5/0 درصد) باعث افزایش معنی داری (در سطح یک درصد) محتوای فلاونوئید کل، کل مواد جامد محلول و شاخص طعم و تیمار ترکیبی (یک در یک درصد) لاکتات کلسیم و سوربات پتاسیم باعث افزایش معنی دار فنل کل (72/95 میلی گرم بر صد گرم وزن تر)، اسید کل و سفتی بافت میوه نسبت به تیمارهای دیگر شد (05/0£ p). بنابراین استفاده از این دو ماده در سه مرحله و به صورت ترکیبی جهت بهبود خواص کیفی و آنتی اکسیدانی میوه توت فرنگی قابل توصیه می باشد.

یکی از نیازهای مهم در برنامه ریزی زراعی به منظور حصول عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به ویژه در گیاهان دارویی ارزیابی سیستم های مختلف تغذیه گیاه است. با روش صحیح افزایش حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه می توان ضمن حفظ محیط زیست، کاهش فرسایش و حفظ تنوع زیستی، کارآیی نهاده ها را افزایش داد. این پژوهش با هدف ارتقای عملکرد کمی و کیفی گیاه بادرنجبویه با مصرف کودهای زیستی نظیر قارچ میکوریزا، کود فسفاته زیستی و ورمی کمپوست مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در بهار و تابستان 1395 در مزرعه تحت پوشش سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان واقع در بخش خشک بیجار از توابع شهرستان رشت اجرا شد. در این تحقیق آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی شامل قارچ میکوریزا (M) در دو سطح (عدم تلقیح = M1 و تلقیح = M2)، عامل کود فسفات زیستی (P) در سه سطح (صفر =P1، 50 = P2 و 100 = P3 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (V) در سه سطح (صفر =V1، 5= V2 و 10 =V3 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هجده تیمار و در سه تکرار انجام شد. همچنین، یک کرت به عنوان شاهد کود شیمیایی (مصرف کود شیمیایی اوره 90 کیلوگرم در هکتار، سوپر فسفات تریپل 90 کیلوگرم در هکتار و سولفات پتاسیم 90 کیلوگرم در هکتار) در هر تکرار قرار داده شد و مقایسه آن با تیمارهای میکوریزا، کود فسفات زیستی و ورمی کمپوست نیز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در نظرگرفته شد. بر اساس نتایج این آزمایش، بیشترین، عملکرد برگ، درصد اسانس، عملکرد زیستی، کلروفیل کل و کاروتنوئید در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار در کل صفات اندازه گیری شده بهترین نتیجه را داشت. همچنین، بهترین نتیجه در استفاده از 10 تن ورمی کمپوست در هکتار در عملکرد بیولوژیک (2/4808 کیلوگرم در هکتار)، درصد اسانس (13/0) و کلروفیل کل (54/1 میلی گرم در گرم برگ تازه) به دست آمد. اثرات متقابل هم افزایی مثبت نیز روی برخی صفات مذکور مشاهده گردید که می توان به اثر متقابل بین تلقیح میکوریزا و فسفات زیستی بر عملکرد برگ، همچنین هم افزایی میکوریزا و ورمی کمپوست در شاخص عملکرد زیستی اشاره کرد. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، تیمار تلقیح با میکوریزا، مصرف 100 کیلوگرم فسفات زیستی و 10 تن ورمی کمپوست درهکتار، می تواند شرایط مناسبی را جهت دستیابی به بیشترین عملکرد کمی (5290 کیلوگرم در هکتار) و کیفی (26/0 درصد اسانس) در گیاه بادرنجبویه در یک سیستم زراعی پایدار فراهم آورد.

به منظور بررسی بقایای علف کش پندی متالین در خاک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش غلظت های مختلف علف کش پندی متالین که معادل صفر، 15، 10، 15، 20، 30، 40، 50، 75 و 100 درصد مقدار توصیه شده بود؛ روی گیاهان زراعی گندم و جو به کار برده شد و وزن خشک ریشه و ساقه گیاهان زراعی موردنظر در انتهای آزمایش اندازه گیری شدند. در برازش داده ها از منحنی های لگاریتم لجستیک سه و چهار پارامتره استفاده شد. نتایج نشان داد که تقریباً در همه داده های مورد بررسی منحنی سه پارامتره از برازش مناسبی برخوردار بود. در برازش جداگانه داده ها مشخص شد که همواره بقایای علف کش پندی متالین باعث کاهش زیست توده خشک ساقه و زیست توده خشک ریشه گیاهان زراعی گندم و جو شدند. مقدار علف کش برای کاهش 50 درصدی وزن خشک ساقه گندم و وزن خشک ساقه جو به ترتیب از 5/400 و 05/623 گرم ماده مؤثره پندی متالین در هکتار به دست آمد. مقادیر ED50 وزن خشک ریشه گندم و جو به ترتیب 88/65 و 66/269 به دست آمد. در مجموع نتایج حاصل از برازش دوگانه داده ها نشان داد که در تمام اندازه گیری های مربوط به ریشه و ساقه، همواره گندم از جو حساسیت بیشتری به بقایای علف کش پندی متالین نشان داد. بنابراین توصیه می شود در شرایطی وجود بقایای علف کش پندی متالین در خاک، از کاشت گیاهان حساس مثل گندم پرهیز شود.

اثر روش های مختلف فیزیکی و شیمیایی بر کیفیت پس از برداشت میوه انار بررسی شده است ولی اطلاعات محدودی در مورد کیفیت پس از برداشت آریل های تازه انار به عنوان یک محصول آماده مصرف وجود دارد. در آزمایش حاضر میوه های انار رقم ملس پوست زرد در پاییز 1393 از یک باغ تجاری در منطقه باغملک (استان خوزستان) برداشت شد و آریل های تازه پس از جداسازی با دست با غلظت های صفر، 5/2، 5 و 10 درصد ژل آلوئه ورا تیمار شده و به مدت 4، 8 و 12 روز در دمای 7 درجه سلیسیوس و رطوبت نسبی 90 درصد نگهداری شدند. پس از پایان هر دوره انبارداری، برخی شاخص های بیوشیمیایی مانند اسید اسکوربیک، مواد جامد محلول کل، اسیدیته قابل تیتراسیون، فنل کل، شدت رنگ، شاخص آنتوسیانین کل و شاخص مواد قهوه ای ارزیابی شد. نتایج نشان داد برهمکنش اثر غلظت ژل آلوئه ورا و زمان انبارداری بر اسید اسکوربیک، اسیدیته قابل تیتراسیون، فنل کل، شدت رنگ، شاخص آنتوسیانین کل و شاخص مواد قهوه ای معنی دار بود. تیمار با همه غلظت های ژل آلوئه ورا موجب کاهش مواد جامد محلول کل گردید. همچنین کاربرد غلظت 10 درصد ژل آلوئه ورا موجب افزایش معنی دار نسبت شاخص آنتوسیانین کل به مواد قهوه ای شد. با افزایش مدت انبارمانی، کیفیت آریل های تازه انار به طور معنی داری کاهش یافت. طی دوره انبارمانی آریل های تازه انار، غلظت های 5/2 و 5 درصد ژل آلوئه ورا موجب بهبود شدت رنگ پس از 4 روز شد. هم چنین نتایج نشان داد در آریل های تازه انارکاربرد تمام غلظت های ژل آلوئه ورا موجب گردید پس از 8 و 12 روز میزان اسید اسکوربیک بیشتری نسبت به تیمار شاهد (بدون کاربرد ژل آلوئه ورا) حفظ گردد. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد ژل آلوئه ورا یک ترکیب گیاهی امیدوارکننده برای پوشش دهی آریل های تازه انار می باشد و تحقیقات برای مشخص شدن نحوه کارایی ژل آلوئه ورا بر کیفیت پس از برداشت آریل های تازه انار و سایر محصولات با حداقل فرآوری لازم است.

بادرنجبویه(Melissa officinalis L. )گیاه دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی تنش غیر زیستی برای موجودات زنده می باشند. کادمیوم یکی از فلزات سنگین غیرضروری است که با تحریک سنتز رادیکال های آزاد اکسیژن در گیاه منجر به ایجاد تنش اکسیداتیو می گردد. این پژوهش در سال های 1396-1395 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. در این مطالعه اثر غلظت های مختلف کلرید کادمیوم(صفر، 10، 20 و 40 میکرومولار)بر شاخص های بیوشیمیایی گیاه بادرنجبویهموردبررسی قرار گرفت. به این منظور از ساقه های گیاه بادرنجبویه که در شرایط استریل بر روی محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (1/2 MS) تکثیر یافته بود استفاده شد. ساقه گیاهچه های دوماههدر محیط کشت مایع (1/2 MS) حاوی غلظت های مختلف کلرید کادمیوم کشت گردید. پس ازگذشت یک هفته، نمونه برداری از آن ها جهت انجام آزمایش ها صورت گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه وزن ترساقه های کشت شده در غلظت های 10 و 20 میکرومولار کلرید کادمیوم نسبت به شاهد افزایش پیدا کرد. این فلز سنگین به طور معنی داری سبب کاهش مقدار کلروفیل a، b وکارتنوئیدها شد در حالیکه میزان کلروفیل کل تنها در غلظت 40 میکرومولار نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. همچنین کادمیوم به طور معنی داری سبب افزایش میزان پراکسید هیدروژن H2O2 در تمامی غلظت های تیمار شد. در بین آنزیم های آنتی اکسیدان مورد بررسی، کلرید کادمیوم موجب افزایش فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپر اکسیددیسموتاز شد. میزان مالون دی آلدئید در تمامی غلظت های تیمار افزایش پیدا کرد اما در غلظت 40 میکرومولار این افزایش نسبت به شاهد معنی دار نبود. کلریدکادمیوم موجب کاهش جذب مولیبدن و آهن شد. از طرفی باعث افزایش جذب منگنز و روی گردید. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که احتمالاً کلرید کادمیوم در ساقه های بادرنجبویه باعث تجمع ترکیباتی مثل پراکسید هیدروژن شد که به عنوان یک مولکول پیام رسان باعث القای دفاع آنتی اکسیدانی گردیده است.

استفاده از مواد جهش زای فیزیکی و شیمیایی باعث ایجاد واریته های مقاوم به انواع بیماری، مقاوم به شرایط نامطلوب محیطی و حتی سبب بروز خصوصیات جدید در تولیدات کشاورزی در نقاط مختلف جهان شده است. با توجه به اثرات کشنده خیلی از عوامل جهش زا در دزهای بالا، تعیین دزهای مناسب با توجه به نوع بافت، شرایط درون سلول و شرایط محیط رشد، گام اولیه در استفاده از این تکنیک ها است. استفاده از بافت کالوس به عنوان بافت هدف به جای جوانه یا بذر روش سریع تری جهت تولید گیاهچه های جدید جهش یافته بدون ظهور بافت شیمر را ممکن می سازد. در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت اقتصادی کیوی و نقش ایران در تولید منطقه ای این محصول، از بافت کالوس آن به عنوان بافت هدف برای تعیین دزهای مناسب از اشعه گاما با شدت تابش صفر، 10، 20، 30، 40 و 50 گری به عنوان جهش زای فیزیکی و اتیل متان سولفونات (EMS) به عنوان جهش زای شیمیایی با غلظت های صفر، 4/0، 6/0، 8/0، 1 و 2/1 درصد در مرکز تحقیقات گیاه و غذا، نیوزلند در سال 2016انجام شد. شاخص های رشد کالوس و همچنین نشانگرهای مولکولی SSR در مرحله گیاهچه، جهت تعیین دزهای مناسب و تغییرات احتمالی ژنتیکی استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش دز اشعه گاما و غلظت EMS، اندازه کالوس مرده نیز افزایش یافت اما بیشترین تعداد شاخه تولیدشده در تیمار اشعه گاما در دزهای 40 و 50 گری و در تیمار EMS در غلظت 1 درصد به دست آمد. لذا دز 50 گری اشعه گاما و غلظت 1 درصد EMS به عنوان مقادیر مناسب جهت استفاده در بافت کالوس دوماهه کیوی و ایجاد جهش به منظور تولید خصوصیات متفاوت و جدید در جمعیت موتانت تشخیص داده شدند.

در سال های اخیر پدیده گردوغبار یکی از چالش های مهم در غرب و جنوب غربی ایران بوده که سالیانه خسارات فراوانی بر محیط زیست و محصولات کشاورزی به جا می گذارد. بر همین اساس، آزمایشی برای بررسی اثر گردوغبار و تنش خشکی روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم توت فرنگی (پاروس و کوئین الیزا) در طی سال های 1392-1393 در شرایط گلخانه طراحی و اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار (شاهد، تنش خشکی (2/1-مگاپاسکال)، گردوغبار، گردوغبار + تنش خشکی) و 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، ‍ شاخص پایداری غشاء سلولی (MSI)، پرولین، کربوهیدرات های محلول کل، پراکسیداسیون لیپیدی، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم پراکسیداز اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که RWC و MSI در واکنش به گردوغبار و تنش خشکی در هر دو رقم کاهش یافتند. افزایش میزان پرولین، کربوهیدرات های محلول کل، مالون دی آلدئید، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم پراکسیداز در اثر تیمارهای گردوغبار و تنش خشکی مشاهده شد، به طوری که بیشترین افزایش در پرولین، کربوهیدرات های محلول کل، مالون دی آلدئید، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم های ضد اکسایشی در تیمار تنش خشکی + گردوغبار به دست آمد. تیمارهای گردو غبار و تنش خشکی سبب کاهش تولید ماده خشک در هر دو سال گردیدند. بر اساس این نتایج گردوغبار اثر منفی بر خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم توت فرنگی داشته و در شرایطی که تیمار گردوغبار همراه با تنش خشکی اعمال گردید آثار منفی بیشتری بر توت فرنگی داشت. به همین دلیل می توان عنوان کرد که گردوغبار تأثیر منفی روی صفات ارزیابی شده داشته و تنش خشکی این اثرات را تشدید نموده است.

مستندسازی فرآیند تولید درکشاورزی شامل تهیه کلیه اطلاعات وفعالیت هایی است که سیرتولید یک محصول از مرحله تهیه بستربذرتابرداشت رانشان می دهد. لذا، هدف از این پژوهش، برآورد خلأ عملکرد ارقام محلی برنج به روش تحلیل مقایسه کارکرد (CPA) بود. دراین پژوهش تمامی عملیات های مدیریتی انجام شده ازمرحله تهیه بستربذرتابرداشت برای ارقام محلی برنج ازطریق مطالعات میدانی در منطقه آمل واقع در استان مازندران و منطقه رشت در استان گیلان طی سال های 1395 و 1396 ثبتشد. برای تعیین مدل عملکرد (تولید)، رابطه بین تمامی متغیرها و عملکرد شلتوک از طریق رگرسیون گام به گام بررسی شد. خلأ عملکرد نیز از تفاضل پتانسیل عملکرد و عملکرد واقعی به دست آمد. نتایج نشان داد از حدود 155 متغیر مورد بررسی، مدل نهایی در منطقه آمل و رشت به ترتیب با هفت و شش متغیر مستقل انتخاب شد. متوسط عملکرد واقعی ثبت شده در دو منطقه آمل و رشت به ترتیب برابر 4821 و 4467 کیلوگرم در هکتار بود. در معادله تولید منطقه آمل، متوسط و حداکثر عملکرد به ترتیب 4798 و 6505 کیلوگرم در هکتار تخمین زده شد که کل خلأ عملکرد برابر 1707 کیلوگرم در هکتار بود. در معادله تولید منطقه رشت، متوسط و حداکثر عملکرد به ترتیب 4443 و 6377 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که کل خلأ عملکرد برآورد شده برابر 1934 کیلوگرم در هکتار بود. در منطقه آمل، میزان افزایش عملکرد مربوط به متغیرهای تاریخ نشاکاری، تعداد دفعات مصرف سرک و نیتروژن بعد از گلدهی به ترتیب برابر 364، 292 و 416 کیلوگرم در هکتار سهمی معادل 21، 17 و 24 درصد از کل خلأ عملکرد را شامل شدند. همچنین، متغیرهای تناوب زراعی، ضدعفونی بذر و برداشت با کمباین از نظر خلأ عملکرد در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در منطقه رشت، میزان افزایش عملکرد مربوط به متغیرهای مصرف پتاسیم، نیتروژن قبل از نشا و نیتروژن بعد از گلدهی به ترتیب با 644، 325 و 730 کیلوگرم در هکتار خلأ عملکرد سهمی معادل 33، 17 و 38 درصد از کل را نشان دادند. بنابراین، بر اساس برازش رابطه بین عملکرد مشاهده شده و عملکرد پیش بینی شده می توان بیان کرد که دقت مدل (معادله تولید) مناسب بوده و می تواند برای برآورد میزان خلأ عملکرد و تعیین سهم هر یک از متغیرهای محدود کننده عملکرد به کار گرفته شود.

رقم برحی یکی از مرغوب ترین ارقام خرما می باشد که میوه آن در مراحل مختلف نمو مانند خارک، رطب و خرما برداشت و مصرف دارد. در پژوهش حاضر خصوصیات کیفی و بیوشیمیایی میوه خرما رقم برحی در طول دوره نمو و رسیدن بررسی گردید. به این منظور میوه ها در مراحل مختلف نمو شامل اواخر کیمری، خارک کامل، عمدتاً خارک، عمدتاً رطب، رطب کامل و خرما برداشت شده و از نظر ویژگی هایی نظیر کلروفیل کل، کاروتنوئید کل، انواع قندها، نشاسته، مواد فنولی کل، فلاونوئید کل، ویتامین ث، ظرفیت آنتی اکسیدانی، انواع اسیدهای فنولی و اسیدهای آلی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که قندهای محلول در طول دوره رسیدن افزایش چشمگیری داشت. قندهای گلوکز و فروکتوز در رقم برحی غالب بوده و مقدار ساکارز ناچیز بود. اسیدیته میوه در ابتدا افزایش و سپسکاهش یافت و در مرحله خرما با افزایشی قابل توجه به 45/2 میلی گرم در گرم وزن تر رسید. از میان اسیدهای آلی تشخیص داده شده، در مرحله تمار، اسید استیک بیشترین غلظت را داشت ولی در مراحل قبلی نمو، اسید مالیک غالبیت داشت. عمده ترکیبات دیگر بررسی شده شامل فلاونوئید، کلروفیل کل، کاروتنوئید، نشاسته و ویتامین ث در طول نمو کاهش یافتند. در بررسی اسیدهای فنولی توسط کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا اسیدهای پی سینامیک، جنتیستیک، گالیک، کلروجنیک، وانیلیک، کافئیک، سیرینجیک و پی کوماریک در میوه ردیابی شدند، که اسیدگالیک بالاترین غلظت را داشت و روند تغییرات آن در طول نمو افزایشی بود.

این پژوهش به منظورشناختمراحلحساس رشدیزیتوندربرابرتنش خشکی و ارزیابی اثر تنش کم آبی بر ویژگی های درخت زیتون رقم کنسروالیا در شرایط مزرعه در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو طی سال زراعی 1395-94 13 اجرا گردید. درختان 16 ساله زیتون رقم کنسروالیا تحت شش رژیم آبیاری قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به انجام رسید. تیمارها شامل: آبیاری به میزان100 درصد نیاز آبی درختان (شاهد)، آبیاری 25 درصد در طول مدت سخت شدن هسته و 100 درصد در سایر مراحل رشد میوه، آبیاری به میزان 75 درصد از سخت شدن هسته تا برداشت محصول و 100 درصد در سایر مراحل رشد میوه، آبیاری فقط در سه مرحله قبل گل دهی، شروع سخت شدن هسته و یک هفته قبل از برداشت محصول، آبیاری به میزان 60 درصد نیاز آبی درختان زیتون طی کل فصل و شرایط دیم، بودند. پس از انجام تیمارها خصوصیات رویشی از جمله رشد و قطر شاخه سال جاری، خصوصیات میوه مانند وزن میوه، طول میوه، قطر میوه، وزن تر و خشک گوشت، درصد ماده خشک، درصد رطوبت میوه، درصد گوشت و نیز عملکرد و کارآیی مصرف آب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که آبیاری به میزان 25 درصد در طول مدت سخت شدن هسته باعث افزایش عملکرد میوه و روغن، ابعاد میوه و درصد گوشت شد و آبیاری در سه مرحله رشدی میوه و تیمار 60 درصد آبیاری از نظر ابعاد میوه، وزن تر گوشت، عملکرد میوه و روغن در هکتار برابر بودند. بازده مصرف آب در تیمار آبیاری در سه مرحله رشدی میوه و نیز کسر آبیاری در طول مدت سخت شدن هسته بالاتر از آبیاری کامل و دیگر تیمارها بود به طوری که میزان آن به ترتیب 30/14 و 29/4 کیلوگرم بر متر مکعب بود. به طور کلی نتایج نشان داد که کم آبیاری در مرحله سخت شدن هسته بدون تاثیر منفی بر عملکرد کل، سبب افزایش کارایی مصرف آب در زیتون رقم کنسروالیا می شود.