مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران (نامه دانشگاه)
سال:1379 | دوره:10 | شماره:28 |تعداد مقالات:11

اسهال دومین بیماری شایع دوران کودکی، و عامل مهم بیماری و مرگ و میر کودکان به ویژه در کشورهای جهان سوم می باشد. سالانه حدود 5/1 میلیارد مورد حمله بیماری و حدود 3-5 میلیون مورد مرگ در کودکان کمتر از 5 سال را سبب می گردد. عوامل بسیار زیادی، اعم از عفونی و غیرعفونی، در ایجاد اسهال نقش دارند. راه عمده انتقال بیماری از فردی به فرد دیگر از طریق مدفوع به دهان (Fecal-Oral) در تماس مستقیم با همدیگر، یا با کمک موادغذایی و آب می باشد. دلایل بی شماری چون: سن کم، فقر ایمنی، سوء تغذیه، عدم استفاده از شیر مادر، شرایط نامناسب بهداشتی، نبود آب سالم، آگاهی ناکافی مادر، اقامت یا مسافرت به بعضی نواحی خاص، اقامت در مهد کودک و غیره، در افزایش بیماری دخیل می باشند. هنگام مواجهه با اسهال حاد، به ویژه اسهال عفونی و برخوردمناسب با آن،آشنایی با عوامل مختلف مولد بیماری، آگاهی از خصوصیات محیطی، شناخت فیزیوپاتولوژیک عوامل مختلف در ایجاد اسهال و فاکتورهای میزبان توام با علایم و نشانه های دقیق بیماری از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. هدف مقاله، آشنایی با اسهال حاد عفونی و نقش عوامل مختلف در ایجاد آن، راه های تشخیص و درمان مناسب می باشد.

سابقه و هدف: تنظیم قند خون یکی از پدیده های پیچیده ای است که در اثر دخالت عوامل عصبی و هورمونی صورت می گیرد. علاوه بر عوامل هورمونی، عوامل عصبی نظیر نروترانسمیترهای مختلفی از جمله گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) در سیستم عصبی پستانداران وجود دارد که در تنظیم گلوکز خون شرکت می کنند.مواد و روش ها: در آزمایشات از موش سفید آزمایشگاهی نژاد آلبینو، جنس نر در محدوده وزنی 20-25 گرم استفاده شد. در این تحقیق آنتاگونیست های گیرنده گاباA- (پیکروتوکسین 50 ng و بیکوکولین (25 ng و آگونیست گیرنده گاباA- (موسیمول 50 ng و (25 ng به صورت داخل بطن مغزی (icv) تزریق شده و نتایج حاصل از تزریق هر دارو در گروه آزمایشی با نتایج حاصل از تزریق سالین در گروه کنترل مورد مقایسه قرار گرفت و میانگین تغییرات قندخون مربوط به هر دوز در زمان های معین به دست آمد. به منظور مقایسه نتایج از آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد و بین نمونه های معنی دار t-test به عمل آمد. در همه حالات ملاک معنی دار بودن p<0.05 در نظر گرفته شد.نتایج: بررسی نتایج نشان داد که پیکروتوکسین icv) ،(50 ng نسبت به گروه کنترل سبب افزایش قندخون می شود که این اثر توسط تزریق موسیمول icv)،50 ng  و 25) به صورت معنی داری (p<0.05)  کاهش می یابد. همچنین بیکوکولین (25 نانوگرم) به صورت معنی دار کاهش می یابد.استنتاج: به طور کلی به نظر می رسد که گیرنده گاباA- احتمالا از طریق افزایش سطح پلاسمایی انسولین و کاهش گلوکاگون و سوماتواستاتین باعث کاهش قندخون می شود، یعنی گیرنده گاباA- نقش مهاری در تزریق قندخون دارد.

سابقه و هدف: خودکشی در زمره ده علت عمده مرگ و میر قرار دارد. شیوع خودکشی در کشورهای موسوم به کمربند خودکشی 10-25 درصدهزار نفر در سال است. بنابراین، با توجه به فقدان آمار مناسب، کلیه موارد مرگ به علت خودکشی از طریق دفاتر ویژه پزشکی قانونی و دادگستری مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: از 26 مرکز پزشکی قانونی و مراکز وابسته به دادگستری استان با یک روش توصیفی و گذشته نگر اطلاعات لازم کسب گردید و با کمک روش های آماری (Chi-square) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: شیوع خودکشی در سال 70، 9/1 در صدهزار و در سال 71، 3/2 در صدهزار بوده است. در این میان مبتلایان به بیماری های روانی و به خصوص گروه های سنی جوان و نوجوان، زنان و متاهلین، در خطر بیشتری قرار داشته اند. انتخاب روش های خطرناکی مثل خودسوزی و دارآویختگی و مسمومیت، بالاترین درصد مرگ و میر را به دنبال داشته اند.استنتاج: خطر خودکشی در کشور جوانی مثل ایران با توجه به افزایش روزافزون جمعیت و وفور بحران هویتی در این گروه سنی از یک سو و مشکلات خاص جامعه رقابتی از سوی دیگر بایستی مد نظر قرار گیرد.دادن اولویت به اطلاع رسانی مناسب به جامعه، بیماریابی همه جانبه و تاسیس و تجهیز مراکز درمانی مناسب از دیگر توصیه های این گزارش است.

سابقه و هدف: ضایعات وارد بر الیاف عصبی، پدیده ای است که در اغلب موارد از طریق دژنراسیون رتروگرید منجر به مرگ سلولی نرون های عمل کننده مربوط به آنها می گردد. به منظور نشان دادن تاثیر احتمالی عوامل تروفیک موجود در مغز نابالغ (جنین)، بر حفظ و بقای نرون های حرکتی بالغ، این پژوهش بر روی نمونه حیوانی صورت پذیرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه، عصب هیپوگلوس 12 رت نر 2 ماهه از نوع Wistar، طی برش پوستی کوتاهی به موازات فک پایین، در زیر عضله دیگاستریک سمت راست قطع گردید. پس از این که رت ها به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند، به رت های تجربی، تزریق 1/0 میلی لیتر عصاره مغز جنین های 17 روزه رت به صورت روزانه و به مدت دو هفته به محل ضایعه انجام گرفت (در گروه کنترل همین عمل با سرم فیزیولوژی صورت پذیرفت). سپس در پایان هفته دوم تحت بیهوشی و پرفوزیون، ساقه مغز نمونه های هر دو گروه به دقت خارج گردید و پس از فیکساسیون و آماده سازی، از ناحیه هسته هیپوگلوس، برش های بافتی به ضخامت 5 میکرون و به صورت سریال تهیه گردید. پس از رنگ آمیزی و مطالعات میکروسکوپی، شمارش نرونی و محاسبات آماری انجام پذیرفت.نتایج: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در هسته های هیپوگلوس ضایعه دیده گروه کنترل نسبت به گروه تجربی، به طور چشمگیری از تعداد نرون ها کاسته شده است(p<0.05) .استنتاج: این نتیجه موید این واقعیت است که علی رغم این که ارتباط آکسونی نرون ها با اندام هدف قطع گردیده است، در گروه تجربی، احتمالا از طریق انتهای پروگزیمال عصب ضایعه دیده و با استفاده از پدیده حمل آکسونی، عوامل تروفیک موجود در عصاره مغز جنین به جسم سلولی نرون های مربوطه رسیده و به مقدار قابل توجهی از مرگ و میر آنها کاسته است.

سابقه و هدف: ورود به دانشگاه منجر به تغییرات عمده ای در زندگی فرد می شود و مقطع بسیار حساسی به شمار می رود. قرار گرفتن در چنین شرایطی غالبا با فشار و نگرانی توام بوده و می تواند عملکرد و سلامت روانی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. بر این اساس، در پژوهش حاضر وضعیت سلامت روانی پذیرفته شدگان ورودی سال تحصیلی 78-79 دانشگاه علوم پزشکی مازندران مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و بر روی کلیه دانشجویان پذیرفته شده سال تحصیلی 78-79 انجام گرفته است. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه های مشخصات فردی وSCL-90-R بوده است. نتایج: یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان می دهند که پذیرفته شدگان به ترتیب از علایمی مانند افکار پارانویید (4/55 درصد)، افسردگی (44.3 درصد)، حساسیت در روابط متقابل (7/40 درصد)، وسواس (7/40 درصد)، و اضطراب (32 درصد) رنج می برند. همچنین نتایج، تفاوت معنی داری را بین سلامت روانی با متغیرهای جنسیت، تاهل، رشته تحصیلی، محل سکونت فعلی، استقلال اقتصادی، نیاز به مشاوره، و علاقه مندی به رشته تحصیلی، حداقل در برخی از ابعاد آزمون، نشان می دهد. بر اساس نتایج به دست آمده، 8/51 درصد از دانشجویان مشکوک به اختلال روانی هستند که این میزان در دختران، 5/56 درصد و در پسران 5/41 درصد است.استنتاج: با توجه به نتایج پژوهش و افزایش مشکلات روانی و میزان موارد مشکوک به اختلال روانی در دانشجویان نسبت به یافته های پژوهش های قبلی، توجه بیشتر مسوولین جهت حل مشکلات بهداشت روانی دانشجویان و فعال سازی مرکز مشاوره دانشجویی ضروری به نظر می رسد. انجام برنامه ریزی های جامع به منظور ارایه خدمات مشاوره و روانپزشکی و اجرای برنامه های منظم و مستمر آموزش بهداشت روانی می تواند در جهت ارتقای سلامت روانی دانشجویان به ویژه در مراحل اولیه تحصیل مفید باشد.

سابقه و هدف: میزان حاملگی های ناخواسته در سال های اخیر در اکثر کشورها افزایش یافته است. قرص های جلوگیری از بارداری، بعد از روش های سد کننده و طبیعی به صورت شایع در دنیا و ایران مورد استفاده قرار می گیرند. این مطالعه، جهت بررسی چگونگی استفاده از قرص های ضد بارداری (تداوم استفاده، موارد فراموشی و تعداد قرص های فراموش شده، رعایت فاصله زمانی عدم مصرف قرص، عوارض جانبی قرص و غیره) نوع ترکیبی (ال- دی) انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، 382 نفر از زنانی که جهت زایمان به زایشگاه های شهر بیرجند مراجعه نموده و قبل از حاملگی آخر حداقل سه ماه قرص ضد بارداری ترکیبی، نوع یک مرحله ای مصرف نموده بودند از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف و متوالی به عنوان واحد پژوهش انتخاب گردیدند. آزمون آماری کای دو، جهت تجزیه و تحلیل یافته ها مورد استفاده قرار گرفت.نتایج: از مجموع 382 حاملگی، 194 مورد (8/50 درصد) برنامه ریزی شده و 188 مورد (2/49درصد) برنامه ریزی نشده بودند. در 65درصد از حاملگی های برنامه ریزی نشده، زنان قبل از حاملگی آخر، مصرف قرص را ترک کرده بودند که در 69درصد موارد، علت ترک، عوارض جانبی خفیف قرص های ضدبارداری (به طور شایع تغییرات خلق، تحریک پذیری عصبی، تهوع، استفراغ، سرگیجه) گزارش شده است. 5/24درصد از حاملگی های بدون برنامه، به علت عدم آگاهی از رفتار مناسب بعد از فراموشی قرص ها، اتفاق افتاده است. 7/60 درصد از حاملگی های بدون برنامه که مصرف قرص را ترک کرده بودند، از روش جلوگیری از بارداری دیگری تا بروز حاملگی استفاده نکرده بودند و 3/39درصد بعد از ترک استفاده از قرص، به دنبال یک فاصله زمانی «عدم استفاده از روش»، روش با کارآیی پایین (منقطع، کاندوم) را انتخاب نموده بودند. از کل افراد مورد پژوهش، 4/76درصد در مصرف هر بسته قرص، یک یا چند قرص را فراموش کرده و فقط 5/43 درصد فاصله زمانی «عدم مصرف قرص» بین هر دو بسته قرص را به طور دقیق رعایت می کردند.استنتاج: در این مطالعه، ترک غیرضروری مصرف قرص و عدم آگاهی از رفتار مناسب بعد از فراموشی قرص ضد بارداری، مهم ترین عوامل منتهی به حاملگی ناخواسته می باشند. نتایج فوق بهبود کیفیت آموزش و مشاوره را در مراکز تنظیم خانواده مورد تاکید قرار می دهد.

سابقه و هدف: هیستامین یک نروترانسمیتر در مغز پستانداران می باشد که از طریق تحریک سه نوع گیرنده H1)، H2 و (H3 اثرات فیزیولوژیک خود را بر سلول های هدف اعمال می کند. امروزه گزارشاتی وجود دارد که نشان می دهد هیستامین در تعدیل انتقال درد نقش دارد. برای مشخص کردن نقش گیرنده های هیستامینی در تعدیل روند درد مطالعه حاضر طراحی گردید.مواد و روش ها: در مطالعه حاضر اثر آگونیست ها و آنتا گونیست ها ی مختلف گیرنده هستامینی بر آستانه درد در موش ها با استفاده از تست های حرارتی (صفحه داغ) و شیمیایی Writhing) ایجاد شده توسط اسید استیک) مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: تزریق داخل مغزی آگونیست گیرنده H1 هیستامینی، 50) HTMT میکروگرم/موش) موجب یکHypernociception  معنی دار درتست های صفحه داغ و Writhing شد. این دوز از HTMT فاقد اثر معنی دار بر هماهنگی حرکتی در تست Rota rod بود. تزریق داخلی صفاقی آنتاگونیست های گیرنده H1 هیستامینی ، دکس کلرفنیرآمین (30 و 40 میلی گرم/کیلوگرم) و دیفن هیدرامین (20 و 40 میلی گرم/کیلوگرم) موجب یک Antinociception وابسته به دوز در هر دو تست صفحه داغ و Writhing گردید ولی از آنجایی که تمام دوزهای دیفن هیدرامین به کار گرفته شده در این آزمایش موجب اختلال حرکتی در تست Rota rod شد، به نظر می رسد که اثر ضد دردی دیفن هیدرامین یک اثر ضد دردی واقعی نمی باشد. تزریق HTMT در ترکیب بادکس کلرفنیرآمین (20 میلی گرم/کیلوگرم، داخل صفاقی) آستانه درد در تست صفحه داغ را تغییر نداد. آگونیست گیرنده H2 هیستامینی، 50) Dimaprit و 100 میکروگرم/موش، داخل مغزی) و آنتاگونیست های گیرنده H2 هیستامینی، رانیتیدین 50) و 100 میکروگرم/موش، داخل مغزی) آستانه درد ایجاد شده توسط صفحه داغ و اسید استیک را افزایش دادند. آگونیست گیرنده H3 هیستامینی، Imetit (25 و  50میلی گرم/کیلو گرم، داخل صفاقی) و آنتاگونیست گیرنده H3 هیستامینی، Thioperamide و (25 و 50 میلی گرم/کیلوگرم، داخل صفاقی) به ترتیب آستانه درد در تست صفحه داغ را کاهش یا افزایش دادند. تزریق Thioperamide (25 میلی گرم/کیلو گرم، داخل صفاقی) به طور معنی داری اثر Hyperalgesia ایجاد شده با Imetit را آنتاگونیزه نمود.استنتاج: این نتایج پیشنهاد می کنند که مکانیسم های گیرنده های هیستامینی بر روند درد ایجاد شده توسط صفحه داغ نقش تعدیلی دارند.

کندروسارکوم سر و گردن از تومورهای بسیار نادر است که در این مقاله یک مورد آن که به بخش گوش و حلق و بینی بیمارستان رسول اکرم (ص) معرفی شده گزارش شده است. تومور به صورت وسیع نواحی سپتوم بینی، سینوس های اتمویید خلفی، اسفنویید، و اینتراکرنیال را درگیر کرده و درمان آن را با مشکل مواجه ساخته بود. تاخیر در مراجعه و یا تشخیص باعث وسیع تر شدن تومور می شود. مهمترین علامت آن انسداد بینی و خونریزی، و درمان انتخابی آن رزکسیون کامل جراحی می باشد.