چکیده فارسی:
تلاش برای پژوهش و نشر فرهنگ و دانش اسلامی در سطحی فراگیر، با استفاده از اصول و قواعد شناخته شده علمی و تجربه های فراملی و پرهیز از سلایق محلیِ شخصی، عناصری است که همواره مورد نظر اندیشوران بوده است. پرسش آن است که آیا درباره مدیریت منابع مرجع مانند دانشنامه ها و فرهنگ نامه ها و منابعی از این دست و چگونگی پژوهش و تدوین آنها در حوزه اسلامی، به جز آنچه اکنون متداول است، شیوه دیگری نمی توان جستجوکرد تا ضمن افزایش بهره وری علمی، هزینه های بسیار بالای این نوع فعالیت ها را کاهش دهد. نویسنده برای پاسخ به همین پرسش، به نقش فوق العاده دستگاهِ شناخته شده اصطلاح نامه و روش آن در مدیریت، طراحی و تدوین منابع مرجع پرداخته و اهمیت آن را به لحاظ بهره گیری از شیوه های علم اطلاعات و دانش شناسی گوشزد کرده است. او بر این باوراست که این استاندارد تحولی اساسی در مدیریت، سازماندهی، منطق و ساختار آثار مرجع در حوزه دین پدید می آورد؛ ازاین رو آن را نمادِ مرحله مؤثری در این گونه پژوهش های علمی به شمار آورده و چند و چون این راهبرد را با بیان نمونه هایی از علوم قرآنی تحلیل و بررسی کرده است.
چکیده عربی:
إن محاولة دراسة ونشر الثقافة والعلوم الإسلامیة على نحو واسع بالاعتماد على الأصول والمبادئ المعروفة العلمیة وکذلک التجارب العالمیة والابتعاد عن الآراء الشخصیة عناصرٌ کانت دائماً محطّ اهتمام المفکرین والسؤال الذی یطرح نفسه هو هل أن إدارة مصادر المراجع العلمیة کالموسوعات وکتب دائرة المعارف وما شبه ذلک وأسلوب البحث فیها والتألیف فی مجال الحوزة الإسلامیة، هل من الممکن أن نجد أسلوبا سوى والأسالیب المتداولة حیث ان نتمکن من تحسین الانتفاع العلمی وتقلیص التکلفات الباهظة. یشیر الکاتب للإجابة عن الاستفسار المذکور إلى دور معجم المصطلحات المتمیز کأداة معروفة و أسلوبه فی الإدارة، التنظیم وتألیف المصادر المرجعیة کما یشیر إلى أهمیة المعجم من حیث الانتفاع من مناهج علم المعلومات وإدارة المعرفة. یعتقد الکاتب إن هذه المواصفات ثمثل منعطفا أساسیا فی الإدارة، التنظیم، منطق وتخطیط المصادر المرجعیة فی مجال الدین. لذا یعدّ رمزا و نموذجا مثالیا فی هکذا ابحاث علمیة وقام بدراسة تفاصیل هذه الإستراتیجیة وتحلیلها بذکر نماذج من علوم القرآن.