آموزش و سلامت جامعه
سال:1399 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

اهداف: قلیان امروزه در بین جوانان محبوبیت زیادی پیدا کرده است. با توجه به افزایش شیوع مصرف قلیان در بین دانشجویان، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر قصد ترک مصرف قلیان در بین دانشجویان پسر با بهره گیری از نظریه رفتار برنامه ریزی شده و رویکرد فرآیند رفتار بهداشتی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه نیمه تجربی روی 150 دانشجوی پسر مصرف کننده قلیان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1396 انجام شد که به صورت تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه مداخله و کنترل (هر گروه 75 نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر سازه های فاز انگیزشی رویکرد فرآیند رفتار بهداشتی و نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود. مداخله طی 6 جلسه 45 دقیقه ای برای گروه مداخله برگزار شد. هر دو گروه، پرسش نامه ها را قبل و یک ماه پس از مداخله تکمیل نمودند. داده ها در نرم افزار SPSS 23 و توسط آزمون های آماری تحلیل شدند. یافته ها: بین دو گروه، قبل از مداخله از نظر میانگین نمرات درک خطر، انتظارات پیامد، خودکارآمدی عمل، نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری نسبت به ترک مصرف قلیان، تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت (0. 05>p)، در حالی که بعد از مداخله به جز سازه نگرش، این تفاوت ها معنی دار بود (0. 05

اهداف: امروزه شیوع مصرف سیگار در بین دانشجویان رو به افزایش است. هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل مرتبط با مصرف سیگار در بین دانشجویان با استفاده از تیوری رفتار برنامه ریزی شده توسعه یافته بود. ابزار و روش ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی در سال 1396 در بین 360 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهرستان ملایر که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای مشتمل بر متغیرهای دموگرافیک و سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود که به روش خود-ایفا تکمیل شد. داده ها از طریق نرم افزار SPSS 19 و با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون خطی و تحلیل رگرسیون لجستیک مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: سازه های کنترل رفتار درک شده (0. 402-=β )، نگرش مثبت به مصرف سیگار (0. 164=β ) و سبک تربیتی والدین (0. 143-=β ) به ترتیب پیشگویی کننده قصد مصرف سیگار بوده و مجموعا 32% واریانس تغییرات قصد رفتاری مصرف سیگار را تبیین نمودند (p<0. 05). همچنین سازه های قصد رفتاری (0. 135=β ) و کنترل رفتار درک شده (0. 098-=β ) به ترتیب پیشگویی کننده مصرف سیگار در بین دانشجویان بودند و مجموعا 40% واریانس تغییرات رفتار مصرف سیگار را تبیین نمودند (p<0. 05). نتیجه گیری: نظریه رفتار برنامه ریزی شده توسعه یافته برای شناسایی عوامل تاثیرگذار بر مصرف سیگار مناسب و مفید است. سازه های کنترل رفتاری درک شده، نگرش مثبت به مصرف سیگار و سبک تربیتی والدین به ترتیب پیشگویی کننده قصد مصرف سیگار، و سازه های قصد رفتاری و کنترل رفتاری درک شده پیشگویی کننده مصرف سیگار در بین دانشجویان هستند.

اهداف: پرفشاری خون یکی از شایع ترین مشکلات سلامتی با پیامدهای قابل توجه است. مدیریت پرفشاری خون به طور عمده به وضعیت خودمراقبتی مربوط است. یکی از عوامل دسترسی به اطلاعات مرتبط با سلامت و خودمراقبتی بهتر، سواد سلامت است. بنابراین هدف مطالعه حاضر، تعیین ارتباط سواد سلامت با رفتارهای خودمراقبتی بیماران فشارخونی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی بود. ابزار و روش ها: در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، 240 نفر از بیماران مبتلا به پرفشاری خون مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت شهر همدان در سال 1398 به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و وارد مطالعه شدند. جمع آوری داده ها به روش مصاحبه و براساس پرسش نامه استاندارد سواد سلامت بزرگسالان ایرانی (HELIA) و پرسش نامه خودمراقبتی بود. داده ها در نرم افزار SPSS 24 و با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شدند. یافته ها: 29. 2% بیماران سواد سلامت ناکافی و 42. 1% خودمراقبتی متوسط داشتند. بین تمامی مولفه های سواد سلامت و خودمراقبتی در بیماران همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت (0. 05

اهداف: با توجه به این که مصونیتی برای آنفلونزا وجود ندارد، اقدامات و پیشگیری های غیردارویی در کنترل، کاهش عوارض و موارد مرگ ومیر این بیماری بسیار موثر است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری کننده از ابتلا به آنفلوانزای نوع A در بین دانش آموزان انجام گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی در سال 1395 روی 140 نفر از دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر فسا که به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب شده و به دو گروه آزمون و کنترل (هر گروه 70 نفر) تقسیم شدند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، آگاهی، سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی و رفتارهای پیشگیری کننده بود. برنامه آموزشی طی 4 جلسه یک ساعته برای گروه آزمون برگزار شد. پرسش نامه ها قبل و یک ماه بعد از اجرای مداخله آموزشی جمع آوری شده و توسط نرم افزار SPSS 22 و با استفاده از آزمون های آماری مجذور کای، T مستقل و T زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: قبل از مداخله آموزشی در میانگین نمرات آگاهی، سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی و رفتارهای پیشگیری کننده بین دو گروه تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد (0. 05>p)، ولی پس از مداخله آموزشی میانگین نمرات آگاهی و سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی و رفتارهای پیشگیری کننده بین دو گروه اختلاف آماری معنی داری داشت (0. 001

اهداف: دوران نوجوانی یک مرحله حیاتی برای اجرای مداخلات بهداشتی به منظور ایجاد یک شیوه زندگی سالم و از جمله پیشگیری از پوکی استخوان است. لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام گرفت. ابزار و روش ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1398 در بین 372 دانش آموز دختر دبیرستان های شهر قزوین که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای شامل اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 23 و با به کارگیری آمارهای توصیفی و رگرسیون لجستیک مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین نمره کلی اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در دانش آموزان 5. 62± 22. 43 از 36 و در سطح پایین بود. متغیرهای سطح تحصیلات مادر (0. 042=p) و ارزیابی از وضعیت سلامت خود (0. 039=p)، از عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده بودند، به طوری که شانس داشتن سطح مطلوبی از اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده در دانش آموزان دارای مادر با سطح تحصیلات دانشگاهی و دیپلم، به ترتیب 2. 20 و 1. 50 برابر دانش آموزان دارای مادر زیر دیپلم بود. همچنین شانس داشتن سطح مطلوبی از اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده در دانش آموزان با ارزیابی خوب، متوسط و بد از وضعیت سلامت خود به ترتیب 0. 67، 0. 46 و 0. 33 برابر دانش آموزان با ارزیابی خیلی بد از وضعیت سلامت خود بود. نتیجه گیری: سطح تحصیلات مادر و و ارزیابی دانش آموزان از وضعیت سلامت خود از عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در بین دانش آموزان دختر هستند.

اهداف: عدم دانش و نگرش جنسی زمینه ساز پیداش اضطراب جنسی زنان می شود. این مطالعه با هدف پیش بینی اضطراب جنسی براساس دانش و نگرش جنسی زنان در آستانه ازدواج انجام شد. ابزار و روش ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1397 روی 556 نفر از زنان مراجعه کننده به مرکز سلامت خانواده شهر همدان انجام شد. زنان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسش نامه های اضطراب جنسی دیویس و دانش و نگرش جنسی SKAS را تکمیل نمودند. برای تحلیل روابط بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و برای تعیین اثر خالص رابطه بین متغیرها از آزمون رگرسیون چندمتغیره خطی استفاده شد. یافته ها: بین اضطراب جنسی با دانش جنسی (0. 358-=r؛ 0. 001

اهداف: سلامت روان، شادکامی و سرمایه اجتماعی از عوامل مهم عملکرد مطلوب، کارآفرینی، کاهش اضطراب و افسردگی و افزایش همکاری، توافق، صمیمیت، اعتماد و رضایت شغلی هستند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه شادکامی و سلامت روان با سرمایه اجتماعی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام شد. ابزار و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در سال 1398 روی 200 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه های سلامت عمومی GHQ-28، شادکامی اکسفورد و سرمایه اجتماعی بودند. داده ها در نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون های T مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه 8. 18± 40. 40 سال بود. شادکامی 57. 5% کارکنان در سطح متوسط بود، 54. 5% سلامت روان نامطلوبی داشتند و 60. 5% نیز سرمایه اجتماعی بالایی را گزارش نمودند. شادکامی و سلامت روان پیشگویی کننده سرمایه اجتماعی بوده و 9. 2% تغییرات واریانس آن را تبیین نمودند. محل زندگی مناسب با شادکامی و سرمایه اجتماعی رابطه معنی دار داشت (0. 01< p)، اما با سلامت روان رابطه ای نداشت (0. 294=p). همچنین میانگین نمرات سرمایه اجتماعی، سلامت روان و شادکامی با خود ارزیابی سلامت فردی، خود ارزیابی شادکامی و رضایت از زندگی رابطه آماری معنی داری نشان داد (0. 05

اهداف: آسیب های ناشی از حوادث یکی از مشکلات مهم بهداشتی در بین کودکان، در سراسر جهان است. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با رفتار مادران در خصوص پیشگیری از آسیب های ناشی از حوادث نورادان نارس بستری در بیمارستان با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی انجام شد. ابزار و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلی به روش مقطعی است که در سال 1398 روی 358 نفر از مادران که نوزاد نارس بستری در واحدهای مراقبت ویژه نوزاد (NICU) بیمارستان تخصصی مادر و نوزاد شهر همدان داشتند، انجام شد. نمونه ها به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها یک پرسش نامه و چک لیست مشاهده رفتار بود که پرسش نامه شامل سیوالاتی درباره متغیرهای جمعیت شناختی، آگاهی و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود. داده ها با نرم افزار SPSS 23 و نرم افزار AMOS 23 تحلیل شدند. یافته ها: رفتار پیشگیری مادران از آسیب نوزادان با 91. 2% بیشترین و سازه راهنما برای عمل با 58. 6% کمترین درصد میانگین از حداکثر نمره قابل اکتساب را در بین سازه ها داشتند. بین سازه های منافع درک شده (0. 001=p)، شدت درک شده (0. 005=p)، خودکارآمدی (0. 010=p) و راهنما برای عمل (0. 040=p) با رفتار مادران در پیشگیری از آسیب نوزادان نارس ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد. همچنین سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، 36% میزان تغییر رفتار مادران در خصوص مراقبت از نوزاد نارسشان در مقابل آسیب را تبیین کردند (0. 36=R2). نتیجه گیری: مدل اعتقاد بهداشتی دارای برازش مناسبی است و در بررسی رفتار مادران در خصوص مراقبت از نوزاد نارسشان در مقابل آسیب مفید و کاربردی است.

اهداف: بازاریابی اجتماعی یکی از رویکردهایی است که با اثرگذاری بر سطوح مختلفی از رفتارهای مخاطبان هدف در ترویج رفتارهای تغذیه ای سالم موثر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی مداخلات مبتنی بر نظریه بازاریابی اجتماعی در ترویج رفتارهای تغذیه ای سالم بود. اطلاعات و روش ها: به منظور شناسایی مداخلات، پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی شامل Google scholar، Scopus، Science direct، Web of science، PubMed، SID و Iran medex مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جست وجوی دستی در مجلات، مجموعه چکیده مقالات در کنفرانس ها، همایش ها و پایان نامه ها انجام شد. هیچ محدودیتی در هنگام جست وجو در پایگاه داده های الکترونیک از نظر زبان انتشار، محدوده زمانی مطالعه، طول مدت مداخله، نوع شرکت کنندگان و مکان انجام مطالعه نبود. همچنین ارزیابی کیفیت مقالات براساس شاخص جداد صورت گرفت. یافته ها: در جست وجوی اولیه، 371 مقاله به دست آمد. با حذف مقالات تکراری 273 مقاله باقی ماند. 170 مقاله با مطالعه عنوان و 80 مقاله با مطالعه چکیده حذف شدند. در نهایت 23 مقاله باقی ماند. از 23 مطالعه، 12 مداخله تمامی معیارهای بازاریابی اجتماعی را شامل می شدند. در تمامی مطالعات معیارهای تعیین هدف رفتاری، گرایش مشتری، مبادله، بخش بندی و آمیزه روش ها در نظر گرفته شده بودند. همچنین رقابت در 12 مداخله مشاهده شد. در تمامی مطالعات، برخی تغییرات مثبت در رفتار تغذیه ای سالم گزارش شده بود (0. 05