مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1399 | دوره:19 | شماره:8 |تعداد مقالات:9

تا کنون در مجله دانشگاه پیرامون نگارش یک مقاله علمی، موضوعات فراوانی را در قالب سخن سردبیری تقدیم خوانندگان فرهیخته نمودهایم [5-1]. در این سخن سردبیری، قصد داریم به یک نکته بسیار مهم در نگارش یک مقاله بپردازیم. این نکته به تهیه چهارچوب (Outline) مقاله قبل از نگارش آن بر میگردد. . .

زمینه و هدف: سیر صعودی دیابت، مشکلات فراوانی را برای بشر به وجود آورده است. با توجه به نقش ذهن آگاهی در کاهش این مشکلات، مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش میانجی تاب آوری در رابطه ذهنآگاهی و بهزیستی ذهنی بیماران دیابتی انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. از میان جامعه آماری که شامل کلیه اعضای فعال انجمن دیابت شهرستان بناب در سال 1397 بودند، 500 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامه پنج عاملی ذهن آگاهی Bauer و همکاران، مقیاس تاب آوری Connor-Davidson و پرسشنامه بهزیستی ذهنی Warwick Edinburgh جمعآوری و با ضریب همبستگی Pearson و مدلسازی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها: ذهن آگاهی همبستگی مثبتی با بهزیستی ذهنی (001/0>p، 662/0=r)، و تاب آوری (001/0>p، 662/0=r) داشت. تاب آوری نیز با بهزیستی ذهنی همبستگی مثبت (001/0>p، 772/0r=) داشت. تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مسیرهای مستقیم از ذهن آگاهی به بهزیستی ذهنی (001/0>p، 20/0β =) ذهن آگاهی به تاب آوری (001/0>p، 76/0β =) و تاب آوری به بهزیستی ذهنی(001/0>p، 66/0β =)، از نظر آماری معنیدار بود و همچنین ذهن آگاهی به واسطه تاب آوری به صورت مثبت بهزیستی ذهنی را پیشبینی کرد (001/0>p، 51/0β =). نتیجهگیری: ذهن آگاهی میتواند هم به طور مستقیم و هم به واسطه تابآوری، بهزیستی ذهنی را به صورت مثبت و معنی دار پیشبینی کند. به نظر میرسد توجه به مدل ذهن آگاهی، تابآوری و بهزیستی ذهنی در برنامه درمانی و مشاورهای بیماران دیابتی مفید خواهد بود.

زمینه و هدف: زنان بهبود یافته از سرطان پستان به دلیل عوارض شیمی درمانی و جراحی و کاهش تحرک، در معرض افزایش مقاومت به انسولین و افزایش قند خون هستند. ورزش می تواند تأثیر مثبتی بر هموستاز گلوکز داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثر دوازده هفته تمرینات ترکیبی پیلاتس و یوگا بر هموستاز گلوکز و مقاومت به انسولین در زنان بهبود یافته از سرطان پستان بود. مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال 1398 در شهر رشت بر روی 24 زن بهبود یافته از سرطان پستان انجام شد. داوطلبین به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تمرین تقسیم شدند. گروه تمرین (13 نفر) به مدت 12 هفته، هر هفته 3 جلسه تمرینات ورزشی یوگا و پیلاتس را انجام دادند. گروه کنترل (11 نفر) فقط فعالیت های روزمره خود را انجام دادند. متغیرهای وزن، شاخص توده بدنی، گلوکز ناشتای خون، هموگلوبین گلیکوزیله و مقاومت به انسولین قبل و بعد از 12 هفته تمرین در هر دو گروه اندازه گیری شد. داده ها با آنالیز کواریانس چند متغیره و آزمون ناپارامتری Mann-Whitney تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: دوازده هفته تمرین ترکیبی موجب کاهش معنادار وزن (002/0=p)، شاخص توده بدنی (002/0=p) و هموگلوبین گلیکوزیله (050/0=p) شد، اما تأثیر معنی داری بر متغیرهای قند خون ناشتا و مقاومت به انسولین نداشت (05/0p>). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق که تأثیر مثبت این شیوه تمرینی بر کاهش وزن و هموستاز گلوکز در زنان بهبود یافته از سرطان پستان را نشان داد، تمرینات ترکیبی یوگا و پیلاتس احتمالاً شیوه تمرینی مناسبی در این بیماران باشد.

زمینه و هدف: مصرف دخانیات به عنوان یکی از عوامل اصلی ابتلاء و مرگ و میر در سراسر جهان می باشد. آغاز مصرف دخانیات در دوران نوجوانی خطرات مخصوص به خود را دارد. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت مصرف دخانیات و ارتباط آن با دود دست دوم، دسترسی و تبلیغات در نوجوانان شهر قم در سال 1398 اجرا گردید. مواد و روش ها: مطالعه توصیفی حاضر در میان 823 دانش آموز مقطع اول و دوم متوسطه شهر قم انجام گردید. ابزار جمعآوری داده ها پرسش نامه پیمایش جهانی دخانیات در نوجوانان (Global youth tobacco survey; GYTS) و به صورت خودگزارش دهی بود. نمونه گیری به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون مجذور کای انجام شد. یافته ها: شیوع مصرف دخانیات 1/22 درصد (177 نفر) بود. بالاترین میزان مواجهه با دود دست دوم مربوط به «مواجهه با دود دخانیات در فضای باز عمومی» به میزان 9/52 درصد (430 نفر) بود. از بین کل مصرف کنندگان فعلی دخانیات، 8/64 درصد (35 نفر)، از طریق فروشگاه و مغازه به دخانیات دسترسی داشتند. به طور کلی 3/34 درصد دانش آموزان (278 نفر) در فروشگاه-ها و خیابان تبلیغات دخانیات را مشاهده کرده بودند. آزمون مجذور کای، بین پایه تحصیلی، جنسیت، مقدار پول در اختیار در طی هفته، مواجهه با دود دست دوم، و مشاهده تبلیغات با مصرف دخانیات رابطه معنی دار نشان داد (05/0>P). نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، اتخاذ و اجرای سیاست ها و استراتژی های کاهش مواجهه با دود دست دوم، کاهش دسترسی و مواجهه با هدف پیش گیری از مصرف مواد دخانی در نوجوانان پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: عضلات یکی از علل ایجاد کننده درد در بدن انسان می باشند. در بین انواع دردهای عضلانی، نقاط ماشه ای میوفاسیال بسیار شایع هستند. هدف از این مطالعه تعیین و مقایسه تأثیر شاک ویو و لیزر کم توان در درمان نقاط ماشه ای میوفاسیال عضلات ذوزنقه ای بود. مواد و روش ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، در کلینیک فیزیوتراپی فاطمیه(س) رفسنجان در سال 98-1397 انجام شد. تعداد 111 بیمار مبتلا به نقاط ماشه ای میوفاسیال عضلات ذوزنقه ای به طور تصادفی به سه گروه 37 نفری تقسیم گردیدند. بیماران، روش های درمانی شامل شاک ویو، لیزر کم توان و درمان رایج فیزیوتراپی را به مدت 10 جلسه دریافت کردند. ارزیابی شدت درد موضعی، باند سفت عضلانی، کاهش درد انتشاری و محدودیت حرکات در جلسه اول، دهم و 10 روز پس از پایان درمان انجام گرفت. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه گیری های مکرر و تست تعقیبی Tukey و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد شاک ویو در طی 10 جلسه در کاهش شدت درد موضعی نقاط ماشه ای میوفاسیال مؤثرتر از روش های لیزر و درمان رایج فیزیوتراپی بوده است (001/0>p). هم چنین، آزمون مجذور کای در جلسه دهم نشان داد که شاک ویو در مقایسه با دو روش فوق، برای برطرف کردن باند سفت عضلانی، بهبود حرکات و کاهش درد انتشاری مؤثرتر بوده است (001/0>p). نتیجه گیری: از یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت که شاک ویو در طی 10 جلسه می تواند در کاهش شدت درد موضعی، درد انتشاری، بهبودی حرکات و برطرف نمودن باند سفت عضلانی مؤثر باشد.

موضوع خودکشی و گزارش های رسانه ای در مورد افرادی که بر اثر خودکشی جان خود را از دست داده اند، در افراد آسیب پذیر اثرگذار است. به تصویر کشیدن احساسات خودکشی در رسانه ها، می تواند به افزایش خودکشی های تقلیدی منجر شود. شواهد حاکی از آن است که نجوه گزارش اخبار مرتبط با خودکشی بر میزان خودکشی نقش دارد. اولین راهنمای انعکاس خبر خودکشی در رسانه ها توسط سازمان بهداشت جهانی در سال 1999 میلادی و در ایران برای اولین بار توسط دفتر اداره سلامت روان در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، در سال 1386 شمسی تدوین و منتشر گردید. مقاله حاضر در ابتدا با شرح رمان رنج های ورتر جوان (Werther Effect)، تأثیر نحوه گزارش اخبار مرتبط با موارد خودکشی و اقدام به آن در افزایش موارد خودکشی (رفتار خودکشی تقلیدی (Copycat)) بررسی می کند و در ادامه با معرفی "اثر پاپاگنو effect Papageno " به تأثیر رسانه در پیشگیری و یا کاهش موارد خودکشی پرداخته است. سپس تاریخچه نقش دستورالعمل ها در پیشگیری و کاهش موارد خودکشی را مورد بررسی قرار داده و در همین راستا به توضیحاتی در خصوص تاریخچه رسانه های عمومی، اهمیت رسانه ها، رسانه های اجتماعی و انواع رسانه های اجتماعی پرداخته است. هم چنین، تاریخچه دستورالعمل های تهیه شده برای رسانه ها درخصوص نحوه انتشار مطالب و آخرین دستورالعملی که سازمان بهداشت جهانی در سال 2019 برای سازندگان فیلم و نمایش تئاتر تهیه کرده، مورد بررسی قرار می دهد. در نهایت راهنمای انعکاس اخبار خودکشی در رسانه ها، تهیه شده توسط سید مهدی حسن زاده و همکاران، با هماهنگی دفتر سلامت روانی، اجتماعی، اعتیاد مورد بازبینی قرار گرفته است. مجموع توصیه ها در این زمینه به عنوان راهنمایی برای کلیه ذینفعان مربوطه اعم از روزنامه نگاران، سردبیران، تولیدکنندگان، مربیان روزنامه نگاری، محققان، سیاست گذاران و متخصصان سلامت روان در بسترهای رسانه اجتماعی منظور شده است.

دوکسوروبیسین (Doxorubicin; DOX) یک آنتی بیوتیک آنتراسیکین است که برای درمان طیف وسیعی از سرطان ها مورد استفاده قرار می گیرد. متأسفانه، درمان با DOX به دلیل تجمع آن در بافت های سالم منجر به عوارض جانبی سمیت سلولی می شود. سمیت سلولی ناشی از DOX در نتیجه افزایش آسیب اکسیداتیو رخ می دهد و منجر به آپوپتوز و مرگ سلول می شود. در حال حاضر هیچ روش درمانی مطمئنی برای جلوگیری از سمیت ناشی از DOX به اندام های غیر هدف وجود ندارد. از این رو پژوهشگران به دنبال توسعه و بهبود هر چه بیش تر راه های درمانی برای مقابله با این بیماری مهلک می باشند. در این میان ترکیب ورزش و شیمی درمانی روشی نوید بخشی برای کارآیی و تحملپذیری و کاهش اثرات جانبی و مقاومت دارویی است. فعالیت های بدنی، سازگاری های مفید بیوشیمیایی بی شماری را ایجاد می کنند که باعث ایجاد فنوتیپ سالم در بافت های آسیب پذیر می شوند، بدون اینکه روی خواص درمانی DOX تأثیر بگذارند، بنابراین تعیین برنامه تمرینی مناسب برای بیماران سرطانی که تحت درمان DOX قرار دارند، بسیار مهم است زیرا باید شرایط جسمانی و درمانی بیمار در نظر گرفته شود. مطالعه مروری حاضر با هدف تعیین اثرات سمیت سلولی DOX بر روی قلب، کبد، کلیه و ریه ها بررسی و فواید نقش فعالیت بدنی منظم و مکانیسم های بالقوه بحث می کند که به اثرات مثبت ورزش بر هر سیستم می پردازد.

زمینه و هدف: تشخیص اختلالات روانی و تاب آوری افراد در زمان شیوع بیماری ها با هدف برنامهریزی، امری لازم است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت استرس، اضطراب، افسردگی و تابآوری افراد در زمان بیماری کوید-19 انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه به صورت توصیفی بر روی 453 خانوار شهر انار از توابع شهرستان رفسنجان انجام گردید. اطلاعات به صورت پرسشنامه و به روش مبتنی بر وب جمعآوری شد. دادهها با آزمونهای آماری t مستقل و آزمون تعقیبی Tukey و ضریب همبستگی Spearman تجزیه و تحلیل شدند. یافتهها: به ترتیب (7/57 درصد) 251، (4/51 درصد) 233 و (3/57 درصد) 260 نفر استرس، اضطراب و افسردگی داشتند. میانگین نمره تابآوری 18/19± 55/37 بود. بین نمره اضطراب با سطح تحصیلات، شغل و سن و بین افسردگی و شغل ارتباط معنی داری مشاهده شد. نتیجهگیری: با توجه شیوع بالای اختلالات روانی و تابآوری پایین در هنگام شیوع بیماری و پیامدهای ناشی از آن، مداخلات روانشناختی پیشنهاد میگردد.

زمینه و هدف: کشیدن دندان یکی از راه های درمانی بیماری های دندان است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر الگو های مختلف کشیدن دندان مولر بر روی حافظه کوتاه مدت و میان مدت در موش صحرایی انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی تعداد 45 سر موش صحرایی به صورت تصادفی به سه گروه شامل کنترل بدون کشیدن، گروه کشیدن مولر های دو طرفه ی ماگزیلا (E1)، گروه کشیدن مولر های چپ ماگزیلا و راست مندیبل (E2) تقسیم شدند. به منظور ارزیابی حافظه فضایی از آزمون موریس استفاده گردید. جهت آنالیز داده ها از آزمون واریانس یک طرفه و تست Tukey استفاده شد. یافته ها: در تست های حافظه ی کوتاه مدت تعداد دفعات ورود به ناحیه هدف به طور معنی داری در گروه E1 کم تر از گروه کنترل به دست آمد (003/0p=). در گروه E2مدت زمان سپری شده در ناحیه هدف و مسیر طی شده در ناحیه هدف بیش تر از گروه E1 به دست آمد (p<0/05). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که الگوی کشیدن دندان ممکن است فاکتور تأثیر گذاری بر روی حافظه باشد.