مدیریت ارتقای سلامت
سال:1392 | دوره:2 | شماره:3 (پیاپی 7) |تعداد مقالات:8

مقدمه: خشونت محیط کار یکی از مسائلی است که پرستاران در بخش های بالینی با آن مواجه هستند. میزان این خشونت با توجه به نوع بیماران مراجعه کننده متفاوت می باشد. بخش های روان یکی از پر حادثه ترین بخش های مراقبتی است. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت خشونت، عوامل مستعد کننده و پیشگیری کننده آن در پرستاران شاغل در بخش های روان می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، 183 نفر از پرستاران شاغل در بخش های روان مرکز روانپزشکی رازی بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه جمعیت شناسی و پرسشنامه «خشونت محل کار در بخش سلامت» «Workplace Violence in the Health Sector» بود. پرسشنامه «خشونت محل کار در بخش سلامت» دارای چهار زیرمجموعه خشونت جسمی، روانی، جنسی و نژادی و سه سوال باز با عنوان «عقیده راجع به خشونت در محل کار» بوده است. روایی محتوا و صوری با نظرخواهی از 11 نفر از مدرسین تایید شد. پایایی به روش آزمون مجدد بر روی 20 نفر از پرستاران در دو نوبت به فاصله 15 روز بررسی و با همبستگی (r=0.73) تایید شد. داده های جمع آوری شده باSPSS  نسخه 18 و روش های آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میزان شیوع خشونت محیط کار در یکسال برابر با 71 درصد بود. خشونت های روانی و فیزیکی به ترتیب با فراوانی 93.4 درصد و 71.6 درصد دارای بیشترین رخداد و خشونت های نژادی و جنسی به ترتیب با فراوانی 19.1 درصد و 5.5 درصد کمترین خشونت وارده نسبت به واحدهای مورد پژوهش بودند. بیشترین واکنش واحدهای مورد پژوهش نسبت به خشونت (39.9 درصد) دعوت کردن فرد مهاجم به آرامش بوده است. 61.2 درصد آنها برگزاری کلاس های آموزشی کنترل خشونت و 59.6 درصد وجود نظام مدیریتی برای گزارش دهی خشونت را ضروری می دانستند.نتیجه گیری: پرستاران شاغل در بخش های روان بطور دائمی در معرض انواع خشونت های فیزیکی و کلامی قرار دارند. انجام اقدامات پیشگیرانه در این مورد پیشنهاد می شود.

مقدمه: تریاژ برای ارزیابی بالینی اولیه و دسته بندی کلیه بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس جهت ارائه مناسب ترین درمان، ضروری است. تریاژ صحیح و سریع بیماران کلید عملکرد موفق در بخش اورژانس است. این مطالعه با هدف تعیین شیوع خطای تریاژ و پیامدهای تریاژ سبک در بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس انجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، پرونده 300 بیمار مراجعه کننده به بخش اورژانس بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که در آنها تریاژ «نمایه وخامت اورژانس» (Emergency Severity Index) به صورت فعال اجرا می شد؛ به روش تصادفی ساده انتخاب گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه حاوی اطلاعات جمعیت شناسی و فرم تریاژ بر اساس الگوریتم تریاژ «نمایه وخامت اورژانس» استفاده شد. برای تعیین روایی ابزار، از روش روایی صوری و برای پایایی از روش همبستگی بین مشاهده کنندگان (0.85) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 17 انجام گردید.یافته ها: در این مطالعه میزان تریاژ سبک 23.7 درصد و میزان تریاژ سنگین 11.7 درصد بود. بیشترین میزان تریاژ سبک در سطح 3 تریاژ «نمایه وخامت اورژانس» بود. خطر مرگ در اثر تریاژ سبک (با اطمینان 95 درصد) 3.2 برابر بیشتر از گروه تریاژ صحیح و تریاژ سنگین بود. بعلاوه، همبستگی معنی داری بین خطای تریاژ و زمان انتظار بیمار تا معاینه توسط پزشک اورژانس (P=0.39)، طول بستری بیمار در بیمارستان (P=0.77) و نیز بین خطای تریاژ و زمان بستری بیمار در بخش اورژانس (P=0.50) یافت نشد.نتیجه گیری: میزان خطای تریاژ از آستانه قابل قبول بالاتر است. در این پژوهش انجام تریاژ صحیح و یا همراه با خطای تریاژ، تاثیری بر شاخص های زمانسنجی نداشته است.

مقدمه: یکی از چالش های مدیریت پرستاری، انگیزش و رضایت شغلی پرستاران است. بکارگیری نظریه های انگیزشی توسط مدیران پرستاری می تواند راهکار موثری باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر بکارگیری برنامه طراحی شده مبتنی بر «نظریه انتظار» توسط سرپرستاران بر رضایت شغلی پرستاران انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی است که در دو گروه مداخله و کنترل در دو بیمارستان آموزشی استان زنجان به اجرا در آمد. داده ها از طریق «پرسشنامه رضایت شغلی پرستاران»Nurses' Job Satisfaction Questionnaire  گردآوری شد. در این مطالعه پایایی درونی پرسشنامه اندازه گیری شد (a=0.9). روش نمونه گیری تمام شماری بود و پرستاران گروه مداخله 20 نفر و گروه کنترل 19 نفر بودند. پرستاران در هر دو گروه دارای ویژگی های مشابه بودند. مداخله شامل برنامه طراحی شده مبتنی بر «نظریه انتظار» بود که به مدت 6 ماه اجرا شد. داده ها با استفاده از برنامه SPSS نسخه 16 و آزمون های ویلکاکسون و من ویتنی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: پرستاران در دو گروه از نظر ویژگی های فردی با یگدیگر همسان بودند (P>0.05). آزمون ویلکاکسون تفاوت معنی داری از نظر رضایت شغلی قبل و بعد از مداخله در دو گروه نشان نداد (P>0.05). اما رضایت شغلی پرستاران گروه مداخله نسبت به گروه کنترل 7 درصد افزایش یافت.نتیجه گیری: برنامه طراحی شده مبتنی بر «نظریه انگیزشی انتظار» دارای گام های اجرائی بسیار روشن برای بکارگیری این نظریه است که می تواند راهنمای عملی برای مدیران پرستاری باشد. استفاده از آن برای بهبود رضایت پرستاران پیشنهاد می شود.

مقدمه: در عصر حاضر، سازمان ها برای کسب موفقیت، چاره ای به جزء تدوین استراتژی های متناسب با منابع انسانی ندارند، در غیر این صورت قابلیت سازگاری با محیط پیچیده امروزی و توانایی بکارگیری اثربخش منابع انسانی را از دست خواهند داد. هدف از این مطالعه تعیین همبستگی استراتژی های منابع انسانی بر اساس الگوی آلن یلسی با عملکرد سازمانی کارکنان بیمارستان آیت اله کاشانی شهرکرد می باشد.مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه توصیفی - همبستگی است که بر روی 247 نفر از کارکنان بیمارستان آیت اله کاشانی شهرکرد انجام گرفته است. نمونه ها به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناسی و پرسشنامه پژوهشگر ساخته «پرسشنامه عملکرد کارکنان بر اساس الگوی آلن یلسی» (Staff Function Questionnaire on Allen Yelsy Model) در دو بخش برای سنجش متغیرهای الگوی آلن یلسی و عملکرد کارکنان در 43 سوال استفاده شد. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه با استفاده از نظر 7 نفر از مدرسین صاحب نظر تایید شد. پایایی پرسشنامه نیز، با استفاده از آلفای کرونباخ 0.92 به دست آمد و مورد تایید قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده از طریق آزمون های آماری استنباطی و آمار توصیفی در نرم افزارSPSS  نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که بین استراتژی منابع انسانی با عملکرد سازمانی همبستگی معناداری وجود دارد (P<0.05). مهمترین استراتژی هایی که با عملکرد سازمانی همبستگی مثبت دارند، روابط کارکنان (33.3 درصد)، استراتژی توسعه (14.2 درصد) و استراتژی مدیریت عملکرد (2 درصد) بود. اگر چه، استراتژی های جذب و استخدام و جبران خدمات پیش بینی کننده، همبستگی معنی داری با عملکرد سازمانی نداشت.نتیجه گیری: با توجه به این که تاثیر استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمان مورد مطالعه بیش از متوسط ارزیابی شده است، پیشنهاد می شود مدیریت بر این استراتژی ها تاکید نماید تا از مزایای آنها در بهبود عملکرد سازمانی بهره مند شود. در این رابطه، ایجاد پست معاونت منابع انسانی در بیمارستان آیت اله کاشانی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: پرستاران از مهمترین منابع نظام سلامت یک جامعه می باشند. لذا توجه به سلامت روان این قشر ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش شناختی - رفتاری دینی بر احساس ناامیدی، احساس بی ارزشی و احساس نارضایتی زندگی در پرستاران انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مداخله ای نیمه تجربی بوده و در آن 66 پرستار شاغل در بیمارستان شهید هاشمی نژاد مشهد انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. مداخله شامل برنامه آموزش شناختی - رفتاری دینی، متشکل از 10 جلسه 90 دقیقه ای بود که 3 روز در هفته برای گروه آزمون برگزار شد. ابزار گردآوری داده ها «پرسشنامه بحران هویت» (Identity Crisis Questionnaire) بود. روایی محتوا توسط 12 نفر از مدرسین و متخصصان تایید شد. برای محاسبه پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد (a=0.93). پرسشنامه ها قبل و یک ماه بعد از مداخله تکمیل گردیدند. قابل ذکر است که نمره کسب شده کمتر نشان دهنده سلامت روان بیشتر می باشد. داده ها توسط SPSS نسخه 18 با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی تی مستقل و زوجی و آنالیز واریانس تحلیل گردید.یافته ها: میانگین کلی نمرات احساس ناامیدی، احساس بی ارزشی و احساس نارضایتی از زندگی در پرستاران از 44.12±11.76 قبل از مداخله به 33.47±14.18 یکماه بعد از مداخله تغییر یافت (P<0.001). در حالی که در گروه کنترل میانگین کلی نمرات یکماه بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله تغییر معنی داری را نشان نداد (P<0.06).نتیجه گیری: آموزش شناختی - رفتاری دینی، شیوه ای ارزان، کارآمد و ایمن برای کمک به سلامت و بهداشت روان پرستاران است. پیشنهاد می شود به منظور ارتقای بهداشت روان پرستاران و بهبود کیفیت مراقبت ها، از این روش در آموزش پرستاران استفاده شود.

مقدمه: تنش شغلی کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگی های فردی شاغل و حاصل شرایطی است که در آن خواست های محیط کار از توان فرد فراتر قرار می گیرد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان تنش شغلی و عوامل مرتبط با آن در کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی و فاقد آن در مراکز بهزیستی تهران انجام پذیرفت.مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی - مقایسه ای، جامعه آماری شامل کارمندان شاغل در ستادها و مراکز بهزیستی تحت پوشش بهزیستی تهران بزرگ بودند. نمونه گیری به روش در دسترس انجام شد. گروه مورد شامل تمام کارمندان دچار معلولیت جسمی حرکتی در جامعه آماری فوق شامل 53 نفر و گروه شاهد 61 نفر با ویژگی های فردی و شغلی مشابه و فاقد معلولیت بودند. به منظور اندازه گیری میزان تنش شغلی و عوامل موثر بر آن به ترتیب از «مقیاس تنش شغلی»(Occupational Stress Scale)  تهیه شده برای «موسسه سلامت و ایمنی کار» Health and Safety Executive و پرسشنامه «عوامل موثر بر تنش شغلی» (Factors Influencing Job Stress) استفاده شد. برای بررسی پایایی، پرسشنامه ها در اختیار افراد جامعه پژوهش (30 نفر) قرار گرفت و آلفای کرونباخ محاسبه شد که برای «مقیاس تنش شغلی» آلفای کرونباخ 0.73 و برای «پرسشنامه عوامل موثر بر تنش شغلی» 0.80 محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPPS نسخه 16 و آزمون های آماری کای دو و تی مستقل تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از لحاظ ویژگی های جمعیت شناسی هیچ تفاوت معناداری بین دو گروه دیده نشد. بین کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی و فاقد آن، در میزان تنش شغلی و عوامل مرتبط با آن اختلاف معنادار مشاهده شد (P<0.05). میزان تنش شغلی در کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی (میانگین= 113.7 و انحراف استاندارد= 11.3) بیشتر از کارمندان فاقد معلولیت (میانگین=97.2 و انحراف استاندارد= 11.2) بود (P<0.001). میزان اهمیت عوامل مرتبط با تنش شغلی نیز در گروه کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی دارای میانگین= 119.2 و انحراف استاندارد= 13.2 بود، در حالی که در کارمندان فاقد معلولیت (میانگین= 105.1 و انحراف استاندارد= 12.5) به دست آمد (P<0.001).نتیجه گیری: تنش شغلی کارمندان دارای معلولیت جسمی حرکتی نسبت به کارمندان فاقد آن بیشتر و عوامل مرتبط با آن متفاوت است. توجه بیشتر به کاربرد برنامه های مدیریت تنش شغلی و نیز حذف یا کاهش عوامل مرتبط با تنش شغلی کارمندان دارای معلولیت توصیه می شود.

مقدمه: درمان بیماری ها وابستگی زیادی به تعامل بین پزشک - بیمار داشته و نتیجه همکاری بیمار با پزشک، درمانی سریع و موفق است. از طرفی این رابطه جزء عوامل بسیار مهم در میزان رضایت بیماران بخصوص در مراجعات بعدی بیماران می باشد. این مطالعه با هدف تعیین همبستگی بین میزان دانش و رضایت بیماران از رابطه پزشک - بیمار در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به انجام رسیده است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر به روش توصیفی - همبستگی بر روی 309 نفر از مراجعه کنندگان به 11 بیمارستان آموزشی و درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گرفت. جمع آوری داده ها از طریق سه پرسشنامه «دانش از رابطه پزشک بیمار » (Knowledge of Physician-Patient Relationship)، «رضایت از رابطه پزشک - بیمار» (Satisfaction of Physician-Patient Relationship) و «رابطه پزشک - بیمار» (Physician-Patient Relationship) صورت گرفت. روایی محتوای پرسشنامه ها با نظر متخصصین و پایایی آنها با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تی مستقل و آزمون واریانس انجام شد.یافته ها: میانگین نمره دو مولفه دانش و رضایت بیماران از رابطه پزشک - بیمار به ترتیب 10.5±2.09 و 34.08±6.58 بود. همچنین میانگین نمره مولفه رابطه پزشک - بیمار 35.86±6.04 بود. بین میزان رضایت از رابطه پزشک - بیمار و میزان رابطه پزشک - بیمار همبستگی معناداری مشاهده شد (P<0.01). از طرف دیگر، بین میزان دانش از رابطه پزشک - بیمار و میزان رابطه پزشک - بیمار همبستگی معناداری یافت نشد (P>0.05).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که میزان دانش و رضایت بیماران مراجعه کننده به مراکز بیمارستانی شهر تبریز از رابطه پزشک - بیمار مطلوب است. پیشنهاد می شود که ارائه کنندگان خدمات از حقوق بیماران و عواقب احتمالی عدم رعایت آن و نیز نحوه پاسخگویی به این حقوق آگاهی کسب کنند.

مقدمه: آموزش بلوغ و مسائل جنسی همواره یکی از موضوعاتی است که والدین از آگاه کردن فرزند خود نسبت به آن واهمه دارند. در مسوولیت تربیتی و تصمیمات بهداشتی کودک، والدین به خصوص مادران نقش اصلی را به عهده دارند. این پژوهش با هدف تبیین تجربه مادران از آموزش بلوغ و مسائل جنسی به فرزندان خود انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش کیفی و بر روی 24 مادر کودک و نوجوان سنین 6 الی 18 سال در سال 1391 بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف و با حداکثر تنوع صورت گرفت. برای اندازه گیری روایی و اعتماد، از قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال و قابلیت تایید استفاده گردید. روش جمع آوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار یافته بود. تجزیه و تحلیل داده ها به روش «تحلیل محتوای مورس» صورت گرفت.یافته ها: یک مضمون اصلی و سه مضمون فرعی از یافته ها استخراج شد. مضمون اصلی «وظایف مادری و آماده کردن دختران برای ورود به مرحله بلوغ» بود. مضامین فرعی «آموزش قاعدگی»، «رعایت مسائل شرعی»، «آموزش های نامحسوس مسائل جنسی» بود. آخرین مضمون فرعی خود شامل دو مضمون فرعی دیگر می باشد که شامل «آمادگی برای نقش جنسیتی» و «آسیب پذیری از جنس مخالف» می باشد.نتیجه گیری: لزوم نهادینه شدن آموزش های رسمی درباره بلوغ در کشور ایران در نظام بهداشت و درمان ضروری است. با وجود همه تحولات فرهنگی در خصوص موضوع بلوغ در جامعه ایران، همچنان فرهنگ عرفی غالب در جامعه و خانواده ها با موضوع بلوغ با احتیاط شدید و به صورت خاموش برخورد می کند.