اقیانوس شناسی
سال:1399 | دوره:11 | شماره:41 |تعداد مقالات:14

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر تغییر اندازه چشمه بر میانگین طولی و وزنی، فراوانی کیلکا ماهیان صید شده در اردیبهشت ماه سال 1397 در بندر صیادی بابلسر صورت گرفت. در این رابطه، به وسیله چهار فروند شناور صیادی با کمک تورهای مخروطی بالارو در اندازه چشمه های مختلف 7، 8، 9 و10 (گره تا گره مجاور) طی 33 بار تورریزی در عمق 50-40 متری اقدام به صید شد. سپس بعد از شناسایی گونه ماهیان صید شده، طول کل و وزن نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر 4 تور بیشترین درصد فراوانی صید مربوط به دامنه طولی 5/11 تا 5/12 سانتیمتر می باشد. دامنه طولی 5/7 – 5/6 در چشمه-های 7 و9؛ دامنه طولی 5/8 – 5/7 در چشمه 9؛ دامنه طولی 5/15 – 5/14 در چشمه 7 و دامنه طولی 5/16 – 5/15 در چشمه های 7 و 8 و 9 مشاهده نشد. توزیع فراوانی طولی کیلکای معمولی صید شده با تور قیفی با 4 اندازه چشمه مختلف مشابه بود و اختلاف معنی داری بین میانگین طول کیلکای معمولی صید شده با اندازه چشمه های مختلف مشاهده نشد و بیشترین فراوانی در تور با چشمه 8 میلی متر با میانگین فراوانی 954 عدد می باشد و نتایج بررسی همبستگی بین اندازه-چشمه و طول کل نشان داد که همبستگی معنی داری بین اندازه چشمه و طول کل کیلکای معمولی مشاهده نشد که بیانگر آن است اندازه چشمه تعیین کننده میزان طول کل نمی باشد و تور به هیچ عنوان به طور انتخابی عمل نمی کند.

این مطالعه داده های میدانی دما، شوری، تراز آب و جریان در محدوده ی خروجی پساب آب-شیرین کنِ جنوب شرقِ جزیره کیش را بررسی می کند. جریان دیده بانی عمدتاً با جریان کشندی در راستای شرقی-غربی تغییر می یابد. جریان باقیمانده موجب انحراف جزیی جنوب-سوی جریان دیده بانی می گردد. برای تعیین مکان تخلیه پساب فوق شور، سه شبیه سازی با مدل FM MIKE 21 و فرض های محل تخلیه در عمق های 1، 3 و 6 متر انجام شد. نتایج نشان داد شوری آب دریای تحت اثر پساب و نوسانات کشندی حدود 180 درجه اختلاف فاز دارند. بیشینه اثر پساب روی دریا در دوره ی که کشند، روی می دهد. پساب به شکل عمده به موازات خط ساحلی تحت اثر جریان-های کشندی پخش می شود و فاصله 800 متر از خط ساحلی (عمق 3 متر)، بهترین مکان تخلیه ی پساب است. همچنین نرم افزار توسعه یافته توسط Jirka (2008) نشان داد که زاویه ی 45 درجه بین لوله ی پساب با بستر و پخش کننده ی 5 خروجی در محل تخلیه، بهترین نحوه ی خروجی پساب است.

بر اساس قواعد حقوق دریاها، جزایر و صخره ها مناطق دریایی متفاوتی دارند. بند 3 ماده 121 کنوانسیون حقوق دریاها به صخره اختصاص یافته لکن هیچ تعریفی از ماهیت، خصوصیات و آثار آن ارائه نمی دهد. این بند به ذکر دو شرط مبهم برای صخره جهت برخورداری از مناطق دریایی فلات قاره و انحصاری اقتصادی می پردازد. دیوان داوری فیلیپین-چین به عنوان نخستین مرجع قضایی در سال 2016، اقدام به تفسیر این بند نمود و به سؤالات متعددی پاسخ داد ازجمله صخره چیست و چه ارتباطی با جزیره دارد، معنای سکونت انسانی و حیات اقتصادی به عنوان دو شرط لازم برای صخره جهت برخورداری از مناطق دریایی گسترده چیست. این مقاله برخی یافته های دیوان مذکور را تأیید و برخی را رد نمود و به این نتیجه رسید که منظور از صخره در کنوانسیون، جزیره صخره ای است. نبود هر دو شرط قابلیت سکونت و حیات اقتصادی برای محروم کردن صخره از مناطق دریایی گسترده لازم است. شروطی چون لزوم رابطه بین سکنه صخره و فعالیت اقتصادی، سنجش معیار «خاص خود» در حالت طبیعی، وضع معیار کیفی برای عبارت حفظ کردن که از ابداعات دیوان داوری است، مبنایی در ماده 121 کنوانسیون مذکور ندارد. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای است.

اهداف پژوهش حاضر ارائه فرایندی برای جداسازی انتخابی اکتینوباکتری های مرتبط با اسفنج های خلیج فارس و همچنین یافتن جدایه های مولد متابولیت های آنتی اکسیدان و سیتوتوکسیک بود. نمونه برداری از 4 گونه اسفنج پیرامون جزیره لارک واقع در خلیج فارس با استفاده از غواصی انجام شد. برای جداسازی انتخابی از 7 تیمار فیزیکی و شیمیایی و 4 محیط کشت استفاده شد. سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی متابولیت های استخراج شده با استفاده از روش سنجش مهار رادیکال های آزاد دی فنیل 1-ﭘ ﯿ ﮑ ﺮ یل ﻫ ﯿ ﺪ رازیل (DPPH) و فعالیت سیتوتوکسیک با استفاده از آزﻣ ﻮ ن سمیت ﻣ ﯿ ﮕ ﻮ ی آب ﺷ ﻮ ر بصورت مایکرودایلوشن انجام شد. از 114 جدایه اکتینوباکتری 59/38 درصد از اسفنج Dysidea avara جداسازی شدند. محیط کشت اسفنج دریایی آگار (MSA) با جداسازی 44 جدایه بیشترین کارایی را از لحاظ فراوانی ارائه نمود. در حالی که محیط مارین زوبل آگار (MZA) بیشترین میزان جدایه های غیر استرپتومایسس را جداسازی نمود. تیمار حرارت دادن با جداسازی 08/35 درصد از جدایه های اکتینوباکتری بیشترین فراوانی را ایجاد نمود. 46 درصد از متابولیت های استخراج شده بیش از 90 درصد رادیکال های آزاد DPPH را در محدوده IC50 ازg/ml µ 1/230 تا 34/775 مهار نمودند. در حالی که 44 درصد از متابولیت های استخراج شده بیش از 90 درصد سلول های آرتمیا را در محدوده LC50 ازg/ml µ 15/65 تا 32/782 از بین بردند. این پژوهش ضمن ارائه یک فرایند جداسازی انتخابی، حضور و پتانسیل بالای اکتینوباکتری ها را به عنوان بخشی از میکروبیوتای فعال مرتبط با اسفنج های خلیج فارس نشان داد. جدایه های بدست آمده می توانند منبع بالقوه ای برای یافتن ترکیبات طبیعی دارویی باشند.

دریاچه ارومیه به عنوان یکی از با ارزش ترین اکوسیستم های آبی ایران در طی سال های اخیر دچار افت تراز شدیدی شده است. در این خصوص، تحولات کلیماتولوژیک کلان در شمال غرب ایران و همچنین دخالت عوامل انسانی به عنوان دلایل اصلی در این زمینه مطرح می باشند. با توجه به موارد مطرح شده و با تغییر شرایط جریان در این دریاچه، لزوم بررسی دقیق وضعیت هیدرودینامیک آن بیش از پیش احساس می شود. از این رو در این مطالعه، با هدف بررسی وضعیت هیدرودینامیکی، به شبیه سازی و بررسی امواج در دریاچه پرداخته شده است. برای این منظور از مدل عددی MIKE21 SW بهره گرفته شده است. برای داده های باد، با توجه به عدم دقت کافی داده های موجود، از نتایج مدل ECMWF و اجرای مدل WRF بهره گرفته شده است. نتایج شبیه سازی های باد حاکی از بهبود قابل توجه پیش بینی های مدل WRF نسبت به مدل ECMWF بوده و نتایج آن به عنوان داده های نهایی باد برای اجرای مدل موج مدنظر قرار گرفته اند. همچنین نتایج ارزیابی ها نشان می دهد که جهت شمال-شمال غرب و نیز جهت جنوب شرق، عموماً دو جهت غالب برای طوفان ها در سطح دریاچه می باشند. بررسی وضعیت امواج شبیه سازی شده نیز حاکی از آن است که رشد امواج از وضعیت سرعت باد پیروی نموده و وضعیت امواج کاملاً وابسته به عمق می باشد. علاوه بر این، احداث میان گذر در میانه دریاچه بر روی میدان امواج (بویژه در اطراف میان گذر) تأثیرگذار بوده و محدوده آرامی درست در پشت میان گذر در جهت مخالف باد شکل می گیرد. نتایج حاصل از مطالعات الگوی فیزیک امواج تحت اثر تنش ناشی از وزش باد در دریاچه می تواند به عنوان پایه ای جهت تولید داده های لازم برای انجام سایر مطالعات وابسته مانند مطالعات هیدرودینامیک جریان، کیفیت آب و محیط زیست دریاچه مورد استفاده قرار گیرد.

در این مطالعه، به منظور محاسبه تغییرات مکانی ضریب اصطکاک بستری در خلیج فارس از نسخه تغییر یافته مدل سه بعدی هیدروستاتیکی اجزاء متناهی QUODDY-4 استفاده شد. تفاوت این نسخه با نسخه اصلی در مدولی است که برای محاسبه ی ضریب اصطکاک بستری به مدل اضافه شده است. توزیع مکانی ضریب اصطکاک بستری با استفاده از یک راه کار هیدرودینامیکی محاسبه گردید که در آن ارتباط ضریب اصطکاک موجی و دیگر مشخصه های اصطکاک در لایه ی مرزی بستری با پارامترهای بدون بعدی نظیر عدد سطحی راسبی، عدد رینولدز برای جریان و فرکانس اینرسی نسبی توصیف می گردد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ضریب اصطکاک بستری در خلیج فارس از 0005/0 تا 006/0 متغیر است و در اغلب مناطق خلیج فارس به ویژه در مناطقی که عمق آن ها از 50 متر بیشتر است، از مقدار ثابت پیش فرض در مدل های عددی کمتر می باشد. بنابراین استفاده از مقدار ثابت برای ضریب اصطکاک در محیط های کم عمق و دریاهای کناری مانند خلیج فارس نیازمند تأمل و تمهیدات ویژه ای است.

شکوفایی مضر جلبکی (HABs; Harmful Algae Bloom)که به عنوان کشندسرخ شناخته می شود در واقع ازدیاد گونه های جلبکی است که یا سم تولید می کنند یا فقط با تراکم زیاد به صورت مستقیم و غیر مستقیم به موجودات آبزی آسیب می رسانند. به منظور شناسایی و بررسی فیلوژنی گونه های داینوفلاژله عامل ایجاد کشند سرخ که در آبان ماه سال 1396 در منطقه بین تالاب لیپار و دریابزرگ واقع در سواحل جنوب شرقی ایران اتفاق افتاد، نمونه برداری از آب انجام شد. در این کشند گونه Gyrodinium instriatum با تراکم بسیار پایین تر به عنوان گونه جانبی نسبت به گونه ها ی عامل کشند مشاهده گردید. مراحل خالص سازی گونه ها در شرایط آزمایشگاهی انجام شد و ایزوله خالص این گونه در اتاق کشت در محیطی کاملا استریل تحت شرایط 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی در درجه حرارت ℃ 1± 25 در محیط کشت f2، کشت داده شد. جهت بررسی توالی ژنی، DNA ایزوله خالص استخراج و واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) انجام شد و توالی ژنی در منطقه ژنی ITS تعیین شده و سپس با توالی ژنی گونه های مشابه در بانک ژن ( (GenBank مقایسه گردید. بررسی مولکولی و فیلوژنی این گونه نشان داد توالی نوکلئوتیدی گونه موردنظر با 99% بوت استرپ بیشترین شباهت را با گونه G. instriatum دارد. گونه G. instriatum پراکنش وسیع داشته و در سراسر آب های جهان وجود دارد ومی تواند ایجاد کشند سرخ کند لذا شناسایی دقیق آن امری ضروری و کاربردی می باشد.

بدون وجود بخش حمل ونقل دریایی، واردات و صادرات کالا که پایه تجارت مدرن جهانی است، امکان پذیر نمی باشد. بنابراین حمل ونقل دریایی شریان اصلی تجارت بین المللی می باشد. بطور یقین یکی از پارامترهای مؤثر در حمل و نقل دریایی سوخت شناورها می باشد. ازاین رو سوخت را می-توان به عنوان یکی از ابزارهای اصلی در توسعه حمل و نقل دریایی معرفی نمود. هدف از تحقیق حاضر شناسایی عوامل موثر بر بازار بانکرینگ ایران از دیدگاه صاحبنظران، با رویکرد کیفی می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی می باشد. در واقع هدف از این تحقیق توسعه دانش کاربردی یک زمینه خاص می باشد. همچنین این تحقیق از نظر ویژگی های موضوع، تحقیقی است اکتشافی و توصیفی. از نظر زمان گردآوری داده ها، مطالعه ای است پیمایشی، واز نظر نحوه گردآوری داده ها، تحقیقی میدانی است، که از ابزار مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را، کلیه مدیران و کارشناسان بازاریابی در صنعت بانکرینگ (با بیش از 15سال سابقه فعال) (54 نفر) تشکیل می دهد که 24 نفر با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی به عنوان نمونه ی تحقیق انتخاب شدند. بمنظور گردآوری داده ها از روش مصاحبه فردی نیمه ساختارمند استفاده شد. جهت بررسی ویژگی های جمعیت شناختی صاحبنظران از نرم افزار SPSS20 و همچنین برای تعیین کدها و موضوعات اصلی و نیز ارائه ی مدل های گرافیکی از نرم افزار تحلیل داده های کیفی با MAXQDA استفاده شد. شاخص های شناسایی شده عبارت است از: حمایت انگیزشی، تعامل با مشتریان، تعاملات و ارتباطات سیاسی مناسب، تعاملات با هیأت، تعامل با کارکنان، قابلیت توزیع، ترویج، قیمت، محصول و فرآیندها.

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و اندازه گیری پارامترهای رفتار شناگری دافنی در دو تیمار شاهد و نور، و تاثیر متغیر محیطی نور بر رفتار شناگری دافنی می باشد. جهت تعیین شاخص های قابل انداره گیری رفتار و بررسی پارامترهای رفتاری دافنی از آکواریوم مدرج شده بوسیله صفحه ی مختصات مکانی با ابعاد(30×10×80سانتیمتر) استفاده گردید. مقدار پارامترهای رفتاری نظیر، تعداد جهش ها، درصد پراکنش مطلق و سرعت شناگری به صورت معنی دار در تیمارنور افزایش داشت (05/0 P<) و سرعت شنای هدفمند در تیمار نور نسبت به تیمار شاهد تغییر معنی داری را نشان نداد(05/0 P>). نتایج نشان از تاثیرپذیری مقدار پارامترهای اندازه گیری شده از متغیر محیطی نوری را داشت، به طوری که تغییر شرایط نور محیطی منجر به تغییر رفتارشناگری دافنی و متعاقبا تاثیر بر پاسخ های رفتاری آن گردید.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر سوانح دریایی شناورهای غیر نفتی در آب های آزاد خلیج فارس و دریای عمان می باشد. با مطالعه پیشینه ی پژوهش، عوامل موثر بر ایجاد سوانح دریایی شناسایی و با نظر کارشناسان و خبرگان دسته بندی شدند. سپس، با استفاده از تکنیک های تصمیم-گیری چند معیاره شامل AHP، SWARA و Shanon وزن و اهمیت عوامل تعیین گردید. در نهایت با کمک روش های میانگین رتبه ها، بردا و کُپلند نتایج تلفیق گردید. جامعه آماری این پژوهش، 20 نفر از کارشناسان و خبرگان اداره بنادر و دریانوردی در استان های بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان بوده که با سوانح دریایی آشنایی داشته اند. با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای، از بین کارشناسان و خبرگان 10 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. روش گردآوری داده های پژوهش، هم به صورت کتابخانه ای با مراجعه به پیشینه پژوهش و داده های مربوط به سوانح دریایی شناورهای غیر نفتی در آب های آزاد بوده و هم به صورت میدانی با مراجعه به کارشناسان و خبرگان حمل و نقل دریایی می باشد. قلمرو موضوعی تحقیق، شناسایی سوانح دریایی شناورهای غیرنفتی، قلمرو زمانی سال های 1386 الی 1396 و قلمرو مکانی خلیج فارس و دریای عمان می باشد. طبق نتایج تکنیک AHP وزن معیارهای پژوهش به ترتیب عبارتند از: خطای انسانی با 5/65 درصد مهمترین عامل در بروز سوانح دریایی، محیط و مسیر با 4/13 درصد، شرایط فنی کشتی با 5/9 درصد، برنامه-ریزی شغلی با 4/6 درصد و شرایط زیست افزاری با 2/5 درصد در رتبه های بعدی قرار می گیرند. طبق نتایج تکنیک سوارا، وزن معیارهای پژوهش به ترتیب عبارتند از: خطای انسانی: 9/31 درصد، شرایط فنی کشتی 6/24 درصد، محیط و مسیر 9/17 درصد، برنامه ریزی شغلی 7/14 درصد و شرایط زیست افزاری 9/10 درصد. طبق نتایج تکنیک شانون وزن معیارهای پژوهش به ترتیب عبارتند از: خطای انسانی 3/20 درصد، شرایط فنی کشتی 1/20 درصد، برنامه ریزی شغلی 20 درصد، محیط و مسیر 9/19 درصد و شرایط زیست محیطی 5/19 درصد می باشند. در نهایت بر اساس نتایج روش میانگین رتبه ها، بردا و کپلند، عوامل موثر بر سوانح دریایی شناورهای غیر نفتی در آب های آزاد خلیج فارس و دریای عمان به ترتیب عبارتند از: خطای انسانی، محیط و مسیر، شرایط فنی کشتی، برنامه ریزی شغلی و شرایط زیست افزاری.

در 4 جولای 2019، دولت جبل الطارق اقدام به توقیف نفتکش گریس 1 نمود. رئیس وزرای این دولت در همان روز مدعی شد با توجه به تحریم های مندرج در مصوبات 255 و 36 شورای اتحادیه اروپا از جمله ممنوعیت فروش، ارائه و صادرات اقلام، خدمات و تکنولوژی که می تواند در سرکوب مردم سوریه بکار گرفته شود و نیز محدودیت در خرید، واردات و یا انتقال نفت خام از سوریه که با هدف کاهش توان مالی دولت اخیر اعلام گردیده است، پرسش نوشتار حاضر این است که آیا اقدام جبل الطارق در این خصوص به لحاظ حقوقی توجیه پذیر است یا خیر. به نظر می رسد با توجه به مقررات ذیربط اقدام جبل الطارق در توقیف کشتی مزبور با پاسخی دوگانه مواجهیم: اقدام مزبور طبق مقررات تحریمی اتحادیه اروپا به شکلی صحیح انجام شده است؛ اقدام مزبور بر اساس تفسیری موسع از مقررات مزبور انجام شده و توقیف انجام شده غیرقانونی است.

این پژوهش با هدف بررسی قابلیت استفاده از Padina pavonicaبه عنوان پایشگر زیستی فلزات سنگین در سواحل بوشهر انجام گرفت. بدبن منظور چهار ایستگاه هلیله، لیان، رافائل (کشتی سوخته) و نفتکش به عنوان مناطق نمونه برداری انتخاب شدند. نمونه برداری از رسوب وجلبک برای سنجش غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، مس، جیوه و کادمیوم در دو فصل زمستان و تابستان سال1395 انجام شد. پس از آماده سازی نمونه ها، میزان جذب فلزات سنگین با کمک دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج سنجش میزان جذب فلزات سنگین نشان داد که روند تجمع عناصر مورد مطالعه به صورت Hg˃ Cd˃ Pb˃ Cu˃ Ni می باشد. بیشترین میزان غلظت فلز برای عنصر نیکل در نمونه های جلبک ایستگاه هلیله در فصل زمستان، به میزان 9/3 ± 31/12 میلی گرم بر گرم و کمترین میزان جذب فلز مربوط به فلز جیوه در نمونه های رسوب ایستگاه های رافائل و لیان در فصل زمستان به میزان 001/0 ± 04/0 میلی گرم بر گرم بوده است. بیشترین مقدار BSAF نیز متعلق به فلز کادمیوم به میزان 23/6 بود، که نشان می دهد این جلبک می تواند پایشگر زیستی مناسبی برای فلز کادمیوم در منطقه مورد مطالعه باشد.

عسلویه یکی از مهمترین مراکز نفت و گاز دنیاست که در جنوب غربی ایران، استان بوشهر و در سواحل شمالی خلیج فارس واقع شده است. به دلیل وجود صنایع پتروشیمی و نفتی در کنار ساحل، مشتقات نفتی به داخل دریا نشت پیدا می کند که باعث آلوده شدن حوضه آبی در منطقه عسلویه و مناطق همجوار شده است که یک تهدید زیست محیطی محسوب می گردد. GNOME مدلی لاگرانژی-اویلری است که برای ردیابی پساب های رها شده و یافتن مناطق آلوده استفاده می شود. در این مقاله که به منظور ارزیابی ریسک مناطق تحت تاثیر آلودگی پساب پتروشیمی منطقه ساحلی عسلویه صورت گرفت، مواد نفتی متنوع پساب خروجی پالایشگاه تحت 3 سناریو با مواد Non-Weathering و Fuel oil 4 و Fuel oil 6 و هر کدام در دو حجم 10 و 100 متر مکعب، برای سال 2018 در نظر گرفته شد. سپس آنالیز داده های باد و جریان در منطقه انجام و بصورت فایل ورودی در مدل اعمال شدند. پس از آن برای پهنه بندی و تخمین مناطق تحت تاثیر آلودگی از آنالیزهایی بر پایه ArcGIS استفاده شده است. ارزیابیهای خروجی ArcGIS و برآوردهای پهنه بندی نشان دادند که بیشترین سطح آلودگی، مربوط به ماده Non-Weathering با مساحت 92/10 کیلومترمربع بوده که در فصل بهار به دلیل افزایش تندی باد و به تبع آن افزایش جریان آب رخ داده است. همچنین ماده Fuel oil 6 دارای بیشترین پراکندگی بود که این بیشینه در فصل بهار اتفاق افتاده است. نتایج نهایی نشان داد که سطح این آلودگی به مساحت 31/1 کیلومتر مربع تا قسمتهای شرق و جنوب شرقی عسلویه یعنی منطقه هاله و جنگل حرا در خلیج نایبند که یک منطقه حفاظت شده ملی و پارک ملی است، کشیده شده اند.

ارزیابی پروفیل هایی که از بستر دریا مابین بندر انزلی و مصب رودخانه سفیدرود استخراج شده اند، نشان می دهد که یک توده ی رسوبی با امکان لغزش انتقالی و ایجاد سونامی، روبروی مصب رودخانه سفیدرود واقع شده است. در تحقیق حاضر با تخمین مشخصات و حجم این زمین لغزش احتمالی، سونامی ناشی از آن با مدل عددی GEOWAVE شبیه سازی شده است. نتایج مدل نشان می دهد موج اولیه سونامی مذکور بسیار مرتفع است، اما با انتشار به سمت ساحل به سرعت افت می کند. این سونامی سبب رسیدن امواج نسبتا مرتفع به سواحل مجاور زمین لغزش، و ایجاد بالاروی قابل توجه در آن مناطق می شود. احتمال هجوم و بالاروی این سونامی به نواحی دورتر و پرجمعیت تر بسیار کم است. این مسئله را می توان با اثر محدود سونامی های زمین لغزشی، به دلیل استهلاک شعاعی و پراکندگی مرتبط دانست. بنابر این می توان گفت سواحل ایرانی خزر در برابر سونامی مذکور ایمن هستند.