مطالعات روان شناسی ورزشی
سال:1398 | دوره:8 | شماره:30 |تعداد مقالات:16

این پژوهش با هدف فهم نقش فعالیت های ورزشی و هنری در بهزیستی ادراک شده انجام شد. روش پژوهش کیفی و استراتژی مطالعاتی نظریه داده بنیاد با رویکرد برساختی و گردآوری داده با روش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل متخصصان حوزه های تربیت بدنی، هنری و سینمایی بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی با 22 نفر مصاحبه صورت گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز و متمرکز و مقولات تحلیلی برساخت شده بود و مدل مفهومی پژوهش بر مبنای این کدها ترسیم و 21 مفهوم تحلیلی شناسایی گردید. در مرحله کدبندی متمرکز در قالب 4 مقوله اصلی هماهنگی شناختی و احساسی، خودپنداره مثبت، تقویت ارتباطات و پیوند اجتماعی و تقویت هویت جمعی تشریح و به صورت مدل مفهومی ترسیم شدند. یافته های پژوهش بیانگر نقش مهم فعالیت های ورزشی، هنری و سینمایی در توسعه عواطف مطلوب، بهزیستی روان شناختی، بهزیستی اجتماعی و به عبارت دیگر بهزیستی ادراک شده می باشند.

هدف پژوهش روان سنجی پرسش نامه مهارت های ارتباطی هفتگانه قاسمی در دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه پیام نور کشور بود. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی، از نظر هدف توسعه ای و به صورت میدانی انجام شد. جامعه آماری را دانشجویان کارشناسی تربیت بدنی دانشگاه پیام نور کشور (96-95) تشکیل دادند (N=1150). بر مبنای جدول تعیین حجم نمونه مورگان و کرجسی تعداد 290 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. با در نظر گرفتن احتمال ریزش در نهایت تعداد 300 نفر به عنوان نمونه و به صورت غیرتصادفی در دسترس، ابزار تحقیق را تکمیل نموده اند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته مهارت های ارتباطی هفتگانه استفاده شد. پس از تایید روایی صوری و محتوی پرسش نامه، روایی سازه نیز از طریق تحلیل عامل تاییدی مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق مهارت دیدن به عنوان هفتمین مهارت از مجموعه مهارت های ارتباطی از جمله مهارت سخن گفتن، مهارت گوش دادن، مهارت خواندن، مهارت زبان بدن، استفاده از ابزارهای ارتباطی روزمره و نوین و مهارت نوشتن شناسایی شد. بر اساس مقادیر شاخص های نیکویی برازش (GFI) معادل 909/0 و شاخص برازش تطبیقی (CFI) 921/0 مدل از برازش کافی برخوردار است. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد مهارت نوشتن با بار عاملی 782/0 با بالاترین اولویت و مهارت گوش دادن با بار عاملی 384/0 دارای کمترین اولویت در بین گویه های مهارت ارتباطی هفتگانه بوده است و در نهایت، پیشنهاد می شود به منظور کاربرد وسیع تر، روایی این پرسش نامه در جوامع دیگر نیز مورد بررسی قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر خستگی ذهنی بر کارایی عصبی شبکه کنترل اجرایی توجه در افراد ورزشکار است. بدین منظور 22 دانشجوی ورزشکار حرفه ای داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند. به منظور سنجش سرعت پردازش و میزان درصد خطای شبکه کنترل اجرایی، آزمون شبکه های توجه را قبل و بعد از خستگی ذهنی انجام دادند. شرکت کنندگان آزمون استروپ را جهت ایجاد خستگی ذهنی به مدت 60 دقیقه انجام دادند و بلافاصله بعد از آن آزمون شبکه های توجه را اجرا کردند. نتایج آزمون تی وابسته افزایش معناداری در میزان درصد خطای شبکه کنترل اجرایی در شرایط خستگی ذهنی نشان داد، اما سرعت پردازش تحت تاثیر خستگی ذهنی قرار نگرفت. به طور کلی، این یافته ها از کاهش کارایی پردازش تکلیف حمایت می کند که تحت تاثیر مبادله سرعت-دقت قرارگرفته است. بنابراین، کاهش دقت پردازش نشان دهنده فعالیت مکانیسم بازداری و بهبود سرعت پردازش ناشی از درگیری مکانیسم تسهیل سیستم تنظیم دوگانه را می توان بیان کرد.

پژوهش حاضر به آسیب شناسی روان شناختی و بررسی مصرف مکمل های ورزشی مجاز و غیرمجاز در ورزشکاران زن باشگاه های بدنسازی پرداخت. این پژوهشازنوعتوصیفی-تحلیلیبودودردستهمطالعات مقطعیقرار می گیرد. تعداد 484 پرسش نامه حاوی اطلاعات زمینه ای، نگرش و آگاهی نسبت به مصرف مکمل ها و فرم کوتاه خودپنداره بدنی با همسانی درونی90/0 و پایایی زمانی 83/0 تکمیل گردید. از آمار توصیفی جهت تعیین شاخص های گرایش مرکزی استفاده شد. حدود 24 % از بانوان ورزشکار مکمل های ورزشی استفاده می کردند. 61 % آنان توجه همیشگی به مجاز و غیرمجاز بودن مکمل ها داشتند و بیش از 20 % صرفا با تایید مربی آن ها را مصرف می کردند. نتایج نشان داد خودپنداره بدنی و مصرف مکمل ها با هم ارتباط معناداری دارند. همچنین به دلیل پایین بودن سطح شناخت بانوان از عوارض مصرف این مواد می توان با آموزش مناسب از اثرات مخرب این مواد به طور موثرتری پیشگیری نمود.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی میزان اثربخشی موسیقی مهیج و آرام بخش بر عملکرد ورزشی تیم ملی جودوی نوجوانان ایران بود. روش انجام به صورت یک پژوهش نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و مرحلهپیگیری همراه با روش مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیهورزشکارانجودوکار تیم ملی نوجوانان بود. بدین منظور تعداد 45 ورزشکار جودوکار به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه موسیقی مهیج (15 نفر)، موسیقی آرام بخش (15 نفر) و گروه بدون موسیقی (15 نفر) تقسیم شدند. برنامه تمرین موسیقی در سه گروه مجزا شامل دو گروه تجربی با موسیقی و گروه کنترل بدون موسیقی انجام شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه عملکرد ورزشیاستفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. یافته ها نشان داد موسیقی مهیج و آرام بخش بر عملکرد ورزشی تیم جودوی نوجوانان ایران تاثیر معناداری دارد. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود به منظور بهبود عملکرد ورزشی تیم ملی جودو نوجوانان از موسیقی مهیج و آرام بخش استفاده گردد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی هشت هفته آموزش راهبردهای شناختی-رفتاری بر سطح کورتیزول بزاقی ورزشکاران مبتدی دو ومیدانی با پیگیری سه ماهه بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی و طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری بود. 20 دونده استقامت مرد نوجوان با دامنه سنی 18-16 سال، به طور تصادفی در دو گروه آموزش راهبردهای شناختی-رفتاری و کنترل قرار گرفتند. پروتکل مداخله گروه آزمایش شامل 8 جلسه و تکلیف خانگی روزانه به کمک روانشناس بالینی متخصص انجام شد. داده های پژوهش با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس مرکب تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد آموزش راهبردهای شناختی-رفتاری منجر به کاهش غلظت کورتیزول بزاقی مراحل پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش گردید. بر اساس یافته ها پیشنهاد می گردد آموزش راهبردهای شناختی-رفتاری به عنوان یک روش موثر در کاهش سطح کورتیزول بزاقی ورزشکاران مبتدی دو و میدانی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی مداخله شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب شناختی، بدنی و رفتاری ورزشکاران بود. 75 نفر آزمودنی به صورت در دسترس انتخاب و در سه گروه تیمی، انفرادی و کنترل جایگزین شدند. بااستفاده از پرسش نامه، بعد از اجرای مداخله شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی، اضطراب شناختی، بدنی و رفتاری آزمودنی ها مورد آزمون قرار گرفتند. پس از کنترل تفاوت های اولیه در پیش آزمون در میزان اضطراب شناختی، بدنی و رفتاری، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد تفاوت معناداری بین میانگین نمرات پس آزمون گروه آزمایش با پس آزمون گروه کنترل، وجود دارد. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد بین اضطراب کلی آزمودنی های رشته های تیمی و انفرادی تفاوت معنادار وجود دارد. بدین ترتیب که میزان اضطراب رشته های انفرادی بیشتر از رشته های تیمی بود. باتوجه به یافته های این پژوهش می توان چنین نتیجه گیری کرد مداخله شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند موجب کاهش اضطراب شناختی، بدنی و رفتاری در ورزشکاران می شود.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین تاثیر تمرینات یوگا بر امید به زندگی زنان بود. طرح پژوهش این تحقیق شبه آزمایشی و به صورت آزمایشی با گروه کنترل با پیش آزمون و پس آزمون اجرا گردید. نمونه گیری به صورت در دسترس و انتخاب گروه کنترل با روش همتاسازی به صورت تصادفی انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 50 زن از شهر کرمانشاه بودند که به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. پروتکل تمرینات شامل سه جلسه در هفته و هر جلسه60 دقیقه فعالیت بود و مداخلات به مدت 36 جلسه اعمال گردید. به منظور سنجش میزان امید به زندگی زنان، از پرسش نامه امید به زندگی میلر و پاورز (1988) استفاده شد. پایایی پرسش نامه در این پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 89/0به دست آمد. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره تحلیل شدند. نتایج نشان داد تمرینات ورزشی یوگا بر امید به زندگی زنان موثر بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده آموزش یوگا را می توان برای بالا بردن امید به زندگی در زنان به کار برد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تدوین الگوی انگیزه های مشارکت ورزشی جانبازان و معلولین استان همدان انجام شد. پژوهش به روش آمیخته انجام شد. محقق از طریق مصاحبه عمیق با دستاندرکاران، تصمیم گیرندگان و تاثیرگذاران ورزش جانبازان و معلولین استان همدان، به جمع آوری اطلاعات از آنان پرداخت. داده های حاصل از 25 مصاحبه به روش نظریه سازی داده بنیاد کدگذاری و تجزیه و تحلیل شد. سپس پرسش نامه ای مطابق با کدهای به دست آمده طراحی شد. روایی پرسش نامه با تکنیک دلفی، توسط تعدادی از اساتید و کارشناسان صاحب نظر و پایایی آن با آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. با توجه به جامعه گسترده پژوهش و مراجعه به جدول مورگان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب، پرسش نامه در میان 384 نفر از جانبازان و معلولین استان توزیع و جمع آوری شد داده ها با استفاده از نرم افزارهای اس. پی. اس. اس و پی. ال. اس تحلیل شد. طبق یافته های پژوهش، انگیزه سلامتی، تندرستی و نشاط، انگیزه کسب پایگاه اجتماعی، عوامل موقعیتی و انگیزه آموزش و کسب مهارت، انگیزه کسب موفقیت و تخلیه انرژی و سرگرمی بر تمایل جانبازان و معلولین به ورزش در استان همدان موثرند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر توسعه تعهد اخلاقی به نسل آینده در ورزشکاران حرفه ای طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش از نوع آمیخته بود. ابزار پژوهش، مصاحبه و پرسش نامه محقق ساخته ای بود که روایی و پایایی این پرسش نامه مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه ورزشکاران مرد تیم های ملی کشور در رشته های ورزشی منتخب به تعداد 207 نفر بود و بر حسب انتخاب تصادفی بر اساس جدول مورگان تعداد 132 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص گردیدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد در میان عوامل شناسایی شده دانش عمومی مهمترین عامل بر توسعه تعهد اخلاقی به نسل آینده در میان ورزشکاران حرفه ای است. نتایج پژوهش همچنین مشخص نمود که جلب مشارکت های عمومی و اعتقاد راسخ از دیگر عوامل مهم جهت توسعه تعهد اخلاقی به نسل آینده در میان ورزشکاران حرفه ای است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی نقش کمال گرایی و امید در پیش بینی انگیزه ورزشی در دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه شهید رجایی و نمونه آماری 282 نفر (132 زن و 150 مرد) بود که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش متغیرها از پرسش نامه های چند بعدی کمال گرایی تهران، امیدواری و انگیزه مشارکت ورزشیاستفاده شد. فرضیه ها با استفاده از رگرسیون چند متغیری آزمون شدند. نتایج نشان داد بین کمال گرایی و امید با انگیزه ورزشی رابطه مثبت وجود دارد. از بین متغیرهای کمال گرایی و امید، تنها کمال گرایی قادر است 6 درصد از واریانس انگیزه ورزشی را تبیین نماید. از بین مولفه های کمال گرایی، کمال گرایی خویشتن مدار توانسته است 8 درصد واریانس را توضیح دهد. همچنین مولفه تفکر عاملی امید می تواند 3 درصد تغییرات انگیزه ورزشی را تبیین نماید. نتایج می تواند در پیش بینی انگیزه ورزشی در دانشجویان استفاده شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش عوامل روانی-اجتماعی در پیش بینی فعالیت های بدنی دانش آموزان بود. نمونه پژوهش، تمامی دانش آموزان 11 تا 18 ساله مدارس دولتی شهر تهران در نیمسال اول تحصیلی 98-97 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسش نامه های ورزش در اوقات فراغت گودین و شفرد (1985)، خودکارآمدی فعالیت بدنی و حمایت اجتماعی نورمن و همکاران (2005) و پیامد مورد انتظار ورزش رسنیک و همکاران (2000) بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان دادند بین حمایت اجتماعی و خودکارآمدی اجتماعی با فعالیت بدنی رابطه مثبت معناداری وجود دارد؛ اما بین انتظار پیامد و فعالیت بدنی ارتباط معناداری مشاهده نشد. همچنین نتایج بیانگر این بود که حمایت اجتماعی و خودکارآمدی 5/14 درصد از واریانس کل میزان تغییرات فعالیت بدنی دانش آموزان را تبیین می کنند و حمایت اجتماعی پیش بین قوی تری نسبت به خودکارآمدی است. برای افزایش فعالیت بدنی نوجوانان می توان در هر برنامه مداخله ای از حمایت های اجتماعی، به خصوص حمایت های والدین و دوستان به عنوان یک عامل مهم استفاده کرد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر رویکرد آموزش خطی و غیرخطی بر انگیزه مشارکت دانش آموزان در ساعات تربیت بدنی بود. 40 دانش آموز به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آموزش خطی و غیرخطی قرار گرفتند. در مرحله پیش آزمون شرکت کنندگان پرسش نامه انگیزه مشارکت ورزشی را تکمیل کردند. تکلیف مورد استفاده، دو با مانع بود که در مسیر 50 متری انجام شد. برای اجرای پروتکل در آموزش خطی از رویکرد سنتی آموزش استفاده شد. در گروه آموزش غیرخطی از دستکاری محدودگرها (تغییر در فاصله و ارتفاع موانع) استفاده شد. پس از پایان مرحله اکتساب پس آزمون به عمل آمد. نتایج نشان داد روش آموزش خطی و غیرخطی تاثیر معناداری بر میزان انگیزه مشارکت دانش آموزان دارد. همچنین مشخص شد گروه آموزش غیرخطی نسبت به گروه آموزش خطی، انگیزش مشارکت بهتری داشت. به معلمان و مربیان تربیت بدنی پیشنهاد می شود به منظور ارتقا انگیزه مشارکت دانش آموزان از رویکرد آموزش غیرخطی استفاده نمایند.

با وجودی که مشارکت در فعالیت های ورزشی می تواند آثار مثبتی در نشاط دانشجویان همراه داشته باشد، بسیاری از دانشجویان اغلب انگیزه و مشارکت کمتری در این برنامه ها دارند. لذا هدف پژوهش حاضر، شناسایی موانع مشارکت دانشجویان در فعالیت های ورزشی در دانشگاه یزد بود. از روش پژوهش توصیفی-تحلیلی استفاده شد. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان سال سوم و چهارم دوره کارشناسی دانشگاه یزد بود. از طریق فرمول کوکران تعداد 360 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی طبقه ای مساوی انتخاب شدند. همچنین با روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 5 مدرس ورزشی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن تایید شد. به منظور تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و استنباطی در قالب تحلیل معادلات ساختاری و تحلیل واریانس رتبه ای استفاده شد. همچنین در بخش پرسش تشریحی، از تحلیل کیفی استفاده شد. یافته ها نشان داد متغیرهای «موانع فردی» (63/0) و «سازمانی و مدیریتی» (47/0) بالاترین تاثیر را در ساخت متغیر موانع مشارکت در فعالیت ورزشی داشتند. همچنین، مشخص شد 40% از تغییرات واریانس متغیر موانع مشارکت در فعالیت ورزشی، از طریق متغیر «موانع فردی» قابل تبیین است و از میان شاخص های آن، «ضعف آگاهی و نگرش» و «ضعف اقتصادی» بالاترین میزان مداخله را به خود اختصاص دادند. پس از آن، «موانع سازمانی و مدیریتی» تبیین کننده 22% تغییرات واریانس متغیر موانع مشارکت بود که از میان شاخص های آن، «ضعف مدیریتی ورزشی»، بالاترین میزان مداخله را به خود اختصاص داد. با توجه به نقش موانع فردی در ضعف مشارکت دانشجویان در ورزش، پژوهش حاضر اجرای طرح های تشویقی، توسعه امکانات ورزشی و آگاهی رسانی و فرهنگ سازی را به عنوان پیشنهادهای کاربردی مورد تاکید قرار می دهد.

هدف این مطالعه بررسی رابطه مهارت حرکتی ظریف و درشت با پیشرفت تحصیلی در کودکان هفت ساله بود. همچنین در یک مدل واسطه رابطه مهارت حرکتی و پیشرفت تحصیلی با میانجی گری هوش هیجانی مورد آزمایش قرار گرفت. شرکت کنندگان 200 نفر کودک (100 دختر و 100 پسر) هفت ساله از شهر تهران بودند که به صورت در دسترس انتخاب شدند. مهارت حرکتی ظریف و درشت با استفاده از آزمون برونینکس اوزرتسکی-2، هوش هیجانی با پرسش نامه هوش هیجانی شوت و پیشرفت تحصیلی با آزمون موفقیت فردی وکسلر ارزیابی شد. نتایج نشان داد مهارت حرکتی ظریف و درشت، هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی با یکدیگر رابطه مثبت دارند. تجزیه و تحلیل مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد مهارت حرکتی از طریق یک مسیر غیرمستقیم و به واسطه هوش هیجانی در پیشرفت تحصیلی تاثیر مثبت دارد. این نتایج حاکی از اهمیت حیاتی تاکید بر مهارت های حرکتی ظریف و درشت برای موفقیت تحصیلی سال های ابتدایی مدرسه است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی راهبردهای نیروی کار احساسی بر قصد ترک شغل مربیان ورزشی با میانجی گری متغیر تحلیل رفتگی بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه مربیان ورزشی فعال در سطح استان آذربایجان شرقی بودند که به صورت هدفمند 301 نفر از بین آن ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات کار احساسی از پرسش نامه های برادریج و لی (2002) و دیفندورف و همکاران (2005) برای متغیر تحلیل رفتگی مربیان از پرسش نامه محقق ساخته و برای ارزیابی قصد ترک شغل مربیان نیز از پرسش نامه میر و همکاران (1993) استفاده شد. همچنین، روایی و پایایی تمامی پرسش نامه ها بررسی و تایید شد. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد بازیگری سطحی به صورت مثبت و مستقیم بر تحلیل رفتگی مربیان و به صورت غیرمستقیم بر قصد ترک شغل مربیان تاثیر معنا دار دارد. بازیگری عمیق نیز به صورت منفی و مستقیم بر تحلیل رفتگی و به صورت غیرمستقیم بر قصد ترک شغل مربیان تاثیرگذار بود اما مولفه بیان واقعی تاثیری به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تحلیل رفتگی و قصد ترک شغل مربیان نداشت.