طلوع بهداشت
سال:1399 | دوره:19 | شماره:2 (مسلسل 80) |تعداد مقالات:8

مقدمه: پیش فشاری خون یک بیماری شایع در سراسر جهان در 30 تا 50 درصد از جمعیت های مورد مطالعه است. پیروی از برنامه غذایی در بین افراد پیش فشارخونی از ضروری ترین تغییرات در سبک زندگی می باشد این مطالعه با هدف بررسی میزان پیروی از برنامه غذایی DASH در بین افراد پیش فشارخونی انجام شد. روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی _ تحلیلی به صورت مقطعی در سال 1396، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 165 فرد پیش فشارخونی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر فردوس مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه یاداشت خوراک سه روزه بود اطلاعات مربوط به برنامه غذایی با استفاده از نرم افزار N4 به دست آمد و برای تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزار Spss نسخه 19 و آزمون های توصیفی و تحلیلی استفاده شد. یافته ها: میانگین پیروی از برنامه غذایی DASH 4/4± 21/24 بود میانگین و انحراف معیار فشارخون سیستولیک و دیاستولیک به ترتیب 82/9± 133و 11± 82 میلی متر جیوه بود. پیروی از برنامه غذایی DASH با افزایش مصرف میوه ها، سبزی ها، لبنیات کم چرب، غلات کامل، حبوبات، مغزها و کاهش مصرف سدیم، نوشیدنی های شیرین و گوشت قرمز و فراوری شده همراه بود. تفاوت اماری معنی داری بین اجزای برنامه غذایی DASH با امتیاز برنامه غذایی DASH وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت پیروی از برنامه غذایی جهت پیشگیری از ابتلا به فشارخون بالا و میزان متوسط پیروی از آن در بین افراد پیش فشارخونی پیشنهاد می شود جهت افزایش میزان پیروی از برنامه غذایی، طرح های مداخلاتی تئوری محور برنامه ریزی گردد.

مقدمه: بررسی ها نشان می دهد 60% زنان شاغل با مشکل توازن بین کار و خانواده روبرو هستند. که بیشتر مشکلات آنها مربوط به رابطه مادر-فرزندی می باشد. پژوهش حاضر به مطالعه پویایی های روان شناختی اشتغال زنان بر رابطه مادر-فرزندی آن ها پرداخته است. هدف از پژوهش حاضر تبیین نظری اشتغال زنان در رابطه مادر-فرزندی است. روش بررسی: مقاله حاضر بخشی از یک مطالعه گراندد تئوری بود، مشارکت کنندگان پژوهش بر اساس نمونه گیری نظری 14 نفر از زنان متأهل شاغل در شهر یزد بودند و مورد مصاحبه های عمیق و ساختارنیافته قرار گرفتند. فرآیند نمونه گیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت در این پژوهش، از کدگذاری باز، محوری و گزینشی برای تحلیل داده ها استفاده شد. دراین مسیر، جمع آوری داده ها و تحلیل آن ها هم زمان پیش رفت. یافته ها: نتایج با بررسی دقیق متن مصاحبه های تحقیق، گزاره های اصلی، مفاهیم، مقوله های اصلی و درنهایت مقوله هسته، در فرایندی طولانی، دقیق، جزئی و مفهوم، ارائه شد. درنتیجه، این تحقیق شامل 30 مفهوم، 13مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان "احساس گناه مادری" است. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که اگرچه بعضی زنان شاغل در مواجهه با چالش های اشتغال در رابطه مادر-فرزندی از استراتژی های مثبت استفاده کرده اند که متناسب با آن پیامد مثبتی هم چون "افزایش سن فرزند و رضایت" به همراه داشته است. ولی پیامدهای منفی برای مادران شاغل بیشتر بودند. چراکه آنان با دوگانگی نقش و وظایف روبرو می باشند هم چنین مادران شاغل زمانیکه درگیر وظایف شغلی خود هستند و در کنار فرزند شان حضور ندارند به این موضوع می اندیشند که عدم حضور آنها منجر به آسیب دیدن فرزند می گردد. بنابراین متناسب با این فرایند و عوامل علی، شرایط زمینه ای و مداخله گر، پدیده " احساس گناه مادری" در آنان شکل می گیرد.

مقدمه: سکته مغزی سومین علت شایع مرگ در کشورهای توسعه یافته و شایع ترین بیماری ناتوان کننده نورولوژیک است. شیوه زندگی و عوامل خطری نظیر پرفشاری خون و دیابت از علل اصلی این بیماری می باشند. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی عوامل خطراصلی بیماری سکته مغزی ایسکمیک در بیماران بستری شده بخش مغزواعصاب در بیمارستان قائم شهرمشهد در سال 1395 طراحی شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی پرونده های 201 بیماردچار سکته مغزی ایسکمیک بستری در بخش اعصاب بیمارستان قائم شهرمشهد در طی سال 1395 که توسط متخصص مغز و اعصاب وروش های تصویربرداری تشخیص آنها تایید شده بود مورد مطالعه قرار گرفت اطلاعات بیماران نظیر سن، جنس و محل زندگی و نیز نوع سکته مغزی و عوامل خطر اصلی آن شامل سابقه ابتلا به سکته مغزی در گذشته، پرفشاری خون، دیابت ملیتوس، مصرف سیگارو چربی خون بالا از پرونده هایشان استخراج ودر چک لیست تدوین شده تکمیل گردید. داده های مربوطه پس از گردآوری با نرم افزار 21 SPSS و آزمون های آماری مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: بر اساس آنالیز انجام شده مشخص گردید بجز متغیر استعمال سیگار (003/0 = P-value )، HDL و تری گلیسرید (001/0 = P-value ) ارتباط معنی داری در دیگر ریسک فاکتور های خطر بیماری و جنسیت مشاهده نگردید در این مطالعه 201 بیمار مبتلا به استروک ایسکمیک مورد بررسی قرار گرفتند که میانگین سنی کل افراد شرکت کننده در مطالعه برابر92/50 سال است در مطالعه حاضر شیوع سکته مغزی در مردان بیش اززنان بود بطوریکه 97 نفر(3/48%) زن و 104 نفر (7/51%) مرد بودند. در بررسی مهم ترین عوامل خطر بالینی سکته مغزی نتایج نشان داد بیشترین فراوانی را پرفشاری خون در زنان با 68 نفر (1/70%) و کمترین آن را استعمال سیگار با 16 نفر ( 5/16%)تشکیل می دادند. میزان میرایی یکساله در این مطالعه9/15 درصد بود که ارتباط معنی داری با گروههای جنسی نداشت. در این مطالعه نشان داده شد که پرفشاری خون، داشتن سابقه دیابت و چربی خون بالا مهم ترین عوامل خطر سکته مغزی دربیماران بود. نتیجه گیری: این نتایج با یافته های مطالعات قبلی همسو است. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد کنترل فشار خون و دیابت بطور مؤثری صورت نمی گیرد که این امر نیازمند بررسی های بیشتر می باشد.

مقدمه: انتخاب مکان مناسب برای راه اندازی یک مرکز درمانی از جمله تصمیمات مهمی است که می تواند تأثیرات قابل ملاحظه ای بر عملکرد آن مرکز، کاربری های مجاور و شبکه معابر پیرامون آن در بلند مدت داشته باشند. هدف این تحقیق، اولویت بندی عوامل مؤثر بر مکان یابی مجتمع های پزشکی، نسبت به شبکه معابر شهری و ارائه مدل مکان یابی می باشد. روش بررسی: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از گزارشات طرح جامع، طرح تفصیلی، طرح جامع حمل و نقل شهر یزد، مشاهده میدانی و آمارگیری، استفاده شده است. علاوه بر آن، دو گونه پرسش نامه طراحی شد. پرسش نامه اول، بمنظور شناخت مشکلات محل استقرار مراکز درمانی موجود و پرسش نامه دوم برای اولویت بندی عوامل مؤثر در مکان یابی مراکز درمانی، طراحی شد و از برنامه و نرم افزار, SPSS-22, AHP Expert Choice، ArcGIS استفاده شده است. یافته ها: هفت معیار اصلی در مکان یابی مراکز درمانی مؤثر است، شامل: 1-هم جواری کاربری درمانی با شبکه ارتباطی درجه یک، 2-فاصله از مسیل، 3-فاصله از کارگاه های صنعتی، 4-فاصله از مراکز درمانی(هم پوشانی)، 5-فاصله از مراکز تجاری عمده، 6-فاصله از پایانه های اتوبوسرانی و ایستگاه راه آهن و 7-فاصله تقاطع تا مرکز درمانی). همچنین با توجه به معیارهای به دست آمده و روش پیشنهادی، مکان مناسب برای احداث کلینک ها و مجتمع های پزشکی جدید شهر یزد به عنوان نمونه موردی مشخص گردید. در نهایت، مدل مکان یابی مناسب جهت مجتمع های پزشکی ارائه شد. نتیجه گیری: مجاورت مراکز درمانی با شبکه ارتباطی درجه یک به منظور تأمین دسترسی سریع و مطلوب مراجعین، در اولویت عوامل انتخاب محل استقرار(مکان یابی) مجتمع های پزشکی می باشد.

مقدمه: سامانه یکپارچه بهداشت(سیب) آخرین سامانه طراحی شده پرونده الکترونیک سلامت در ایران می باشد که با هدف یکپارچه سازی اطلاعات مربوط به سلامتی افراد و ارائه خدمات بهداشتی درمانی در قالب برنامه های حوزه بهداشت در طرح تحول نظام سلامت در سراسر کشور از اسفند سال1394 به صورت رسمی شروع به کارکرد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی مزایا و کاستی های استفاده از سامانه سیب از دیدگاه کاربران مرکز بهداشت شهرستان یزد و واحد های تابعه و هم چنین ارائه راهکار، در سال 1397 صورت گرفت. روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی است که به روش تحلیل محتوا با رویکرد قراردادی و استقرایی انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمامی پرسنل مرکز بهداشت شهرستان یزد و واحد های تابعه بود که از سامانه سیب استفاده می کردند. نمونه گیری به صورت هدفمند بود و تا زمان اشباع داده ها ادامه پیدا کرد، هم چنین با استفاده از مصاحبه ی نیمه ساختارمند به جمع آوری اطلاعات و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا به آنالیز داده ها پرداخته شد. یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه، مزایای استفاده از سامانه سیب در قالب سه مضمون اصلی و ده مضمون فرعی شامل مدیریتی (منابع انسانی، گزارش گیری، ارتباطات سازمانی و برنامه ریزی)، فنی (قابلیت رویت، دسترسی، قابلیت ویرایش) و محتوایی (ماندگاری و نگهداشت اطلاعات، محرمانگی و قابلیت انتقال اطلاعات) شناسایی شد. هم چنین کاستی های موجود در قالب سه مضمون اصلی و ده مضمون فرعی شامل زیرساخت ها (اینترنت و تجهیزات)، نرم افزاری (شکل ظاهری و محتوایی) و مدیریتی (ارتباطات بین فردی، انگیزشی، نظارت و کنترل، سازماندهی، اطلاع رسانی و آموزش) شناسایی شد. نتیجه گیری: بر اساس عوامل شناسایی شده، با تقویت مزایای سامانه و هم چنین تلاش برای از میان برداشتن یا کاهش کاستی های موجود در آن، می توان به نهادینه سازی و استفاده کاربردی تر از سامانه در راستای رفع مشکلات بهداشتی اقدام نمود.

مقدمه: استرس شغلی به عنوان جزء جدایی ناپذیر حیطه های کاری محسوب می شود که همواره جنبه های شغلی افراد را تحت تأثیر قرار داده و می تواند باعث کاهش عملکرد و بهره وری کارکنان در سازمانها شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط استرس شغلی با عملکرد شغلی در کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی یزد بود. روش بررسی: روش مطالعه به صورت مقطعی-تحلیلی بود. کارکنان ستادی دانشگاه به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. حجم نمونه 282 نفر برآورد گردید. به منظور انجام مطالعه از دو پرسشنامه استاندارد استرس شغلی فیلیپ ال رایس (1992) و عملکرد شغلی پاترسون استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام شد. یافته ها: در این مطالعه 242 نفر از کارکنان مشارکت داشتند. 1/42 درصد از پاسخگویان را مردان و 9/57 درصد را زنان تشکیل دادند. معاونت توسعه مدیریت و منابع (7/22 درصد) و معاونت اجتماعی (4/5 درصد) به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد شرکت کنندگان را به خود اختصاص داده بودند. استرس شغلی در کارکنان ستادی در سطح بالا و عملکرد شغلی در سطح ضعیف به دست آمد. همچنین رابطه بین استرس شغلی و عملکرد شغلی یک رابطه معکوس معنی دار به دست آمد (318/0-R= ). نتیجه گیری: به منظور افزایش عملکرد شغلی کارکنان و کاهش عوامل استرس زا، مدیران ارشد دانشگاه باید از طریق بهبود ارتباطات و روابط بین فردی، محیط کاری را اصلاح نمایند. اعمال مدیریت صحیح منابع انسانی و حمایت های اجتماعی و انگیزشی، بهبود امکانات و برنامه ریزی در جهت فراهم آوردن شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار نیز می تواند نقش بسزایی داشته باشد.

مقدمه: سالمندان از افراد آسیب پذیر جامعه و مستعد اختلالات روحی روانی خصوصاً افسردگی می باشند. شناخت عوامل مرتبط با افسردگی نظیر حمایت اجتماعی درک شده، می تواند از بروز عوارض ناخواسته در این جمعیت آسیب پذیر بکاهد. پژوهش حاضر باهدف تعیین ارتباط حمایت اجتماعی و افسردگی در سالمندان شهرهای شرق گیلان انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-همبستگی بود که جامعه پژوهش را سالمندان ساکن شهرهای شرق استان گیلان تشکیل می دادندکه تعداد 168 نفر به روش نمونه گیری دومرحله ای خوشه ای تصادفی و در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه های استاندارد 23گزینه ای فیلیپس جهت بررسی حمایت اجتماعی و پرسشنامه کوتاه شده 15 گزینه ای GDS جهت بررسی افسردگی سالمندان بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 و آزمون های T test، ANOVA و پیرسون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره حمایت اجتماعی در سالمندان شهرهای شرق گیلان 18/9 ± 25/73 (از بین نمره کل 23 تا 92 )و افسردگی 58/3 ± 20/3(از بین صفرتا 15) به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که همبستگی منفی و معنی داری بین مؤلفه حمایت اجتماعی با افسردگی (47/0-=r، 01/0>P) وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نقش حمایت اجتماعی را در بروز اختلال افسردگی در سالمندان تائید نمود لذا فراهم نمودن شرایط ارتقا حمایت اجتماعی جهت کاهش افسردگی و درنتیجه بهبود کیفیت زندگی سالمندان حائز اهمیت است.

مقدمه: با توجه به رشد جمعیت و به طبع آن محدودیت منابع آبی، استفاده از پساب تصفیه خانه ها اهمیت ویژه ای دارد. از آن جایی که تصفیه فاضلاب دارای اثرات زیست محیطی می-باشد، از این رو، این مطالعه با هدف شناسایی اثرات زیست محیطی تصفیه خانه و هم چنین شناسایی نقاط بحرانی یا نقاط ضعف سیستم تصفیه خانه و ارائه راهکار اصلاحی جهت کاهش شدت اثرات انجام گردیده است. روش بررسی: پس از مراجعه به پژوهشگاه و جمع آوری داده ها(طی سال های 97-96)، انرژی، مواد مصرفی و خروجی سیستم با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات، محاسبه گردید و در نهایت اطلاعات مربوط به انتشار آلودگی و مصرف، در فهرست اثرهای شاخص گنجانده شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، از نرم افزار سیماپرو ( با استفاده از روش ILCD 2011 Midpoint V1. 03 ) نسخه 8. 5. 0. 0 استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های تحقیق، نرم افزار ارزیابی اثرات را در 13 طبقه اثر به تصویر کشیده و تمامی اطلاعات وارد شده در نرم افزار بر حسب میزان تاثیر، در هر طبقه اثر شرکت کرده است که بیشترین فاکتورهای اثر گذار مربوط به کلراید، انرژی مصرفی و روغن می باشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهدکه نقطه بحرانی اصلی شناسایی شده در تصفیه خانه مربوط به انرژی برق است و پساب بهداشتی نسبت به پساب صنعتی وضعیت بدتری دارد اما نباید از تاثیرات زیست محیطی پساب صنعتی نیز چشم پوشی کرد. با توجه به این که روش سیستم بیورآکتور غشایی(Memberane Bio Reactor)از بهترین روش های تصفیه فاضلاب تلقی می شود، تغییر روش تصفیه توصیه نمی شود اما با پایش و مدیریت مستمر سیستم امکان کاهش مواد اولیه مصرفی وجود دارد.