مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1399 | دوره:14 | شماره:6 |تعداد مقالات:7

زمینه و هدف: بسیاری از سازمان های ارایه کننده خدمات سلامت از فناوری اطلاعات سلامت به منظور بهبود عملکرد خود استفاده می کنند. سیستم ذخیره و انتقال تصاویر (Picture Archiving and Communication System) یک زیرسیستم از سیستم اطلاعات سلامت است که هدف آن تسهیل ذخیره، آرشیو و مدیریت تصاویر دیجیتالی و انتقال آن هاست. از طرفی سنجش میزان پذیرش فناوری کمک زیادی در پیاده سازی موفق یک سیستم دارد. در این مطالعه به بررسی پذیرش سیستم ذخیره و انتقال تصاویر توسط کاربران با استفاده از پرسش نامه مدل پذیرش فناوری (Acceptance Model Technology) در مراکز آموزشی درمانی قم (که مجهز به سیستم مذکور بودند) پرداخته شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که به طور مقطعی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل کارکنان بخش رادیولوژی مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی قم بودند که مراکز به سیستم ذخیره و انتقال تصاویر مجهز بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه مدل پذیرش فناوری بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 21 و آمار توصیفی برای اطلاعات دموگرافیک استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس (Smart PLS) تجزیه وتحلیل شد. برای تحلیل مدل معادلات ساختاری از رویکرد حداقل مربعات جزیی استفاده و ضرایب مسیری محاسبه شد. یافته ها: یافته ها نشان داد رابطه مستقیم و مثبتی بین نگرش نسبت به سودمندی استفاده و نگرش نسبت به استفاده وجود دارد (001/0>p). همچنین نگرش نسبت به سهولت استفاده و نگرش نسبت به سودمندی استفاده نیز رابطه مستقیم و مثبتی دارند (001/0 >p). نگرش نسبت به استفاده و استفاده واقعی هم رابطه مستقیم و مثبتی دارند (001/0>p). با توجه به جدول ضرایب مسیر، تاثیر سودمندی استفاده از سیستم ذخیره و انتقال تصاویر پزشکی روی نگرش (599/0 Path Coefficient: )، بیشتر از تاثیر سهولت استفاده روی نگرش (108/0: Path Coefficient) بود. با توجه به ضرایب همبستگی نتیجه گیری شد که سن و سابقه کار با نگرش نسبت به آسانی استفاده، نگرش نسبت به سودمندی استفاده، نگرش نسبت به استفاده و استفاده واقعی ارتباط معناداری ندارند (05/0P>). نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد دو متغیر نگرش نسبت به سودمندی و نگرش نسبت به آسانی استفاده از عوامل تاثیرگذار بر پذیرش سیستم ذخیره و انتقال تصاویر پزشکی هستند و باید در ارزیابی ها و برنامه ریزی ها مورد توجه قرار گیرند.

زمینه و هدف: مس سولفات ماده ای سمی با کاربردی های بسیار زیاد است که در مقادیر زیاد باعث ایجاد طیف گسترده ای از عوارض در بافت کبد می شود. مطالعات نشان داده اند میتوکندری ها اهداف بالقوه ای برای سمیت مس سولفات هستند. در این مطالعه از ان استیل سیستئین به عنوان نوعی عامل آنتی اکسیدان برای محافظت میتوکندری ها در مقابل سمیت ایجادشده با مس سولفات استفاده شد. روش بررسی: در این مطالعه از موش های نر نژاد ویستار (با وزن 180 تا 200 گرم) استفاده شد. میتوکندری های ایزوله استخراج شده از کبد موش صحرایی از طریق روش سانتریفیوژهای متعدد استخراج و درنهایت به 5 گروه مختلف تقسیم بندی شدند. گروه اول به عنوان کنترل قرار گرفت. گروه دوم فقط دُز 106 میکرومولار از مس سولفات را دریافت کردند. دیگر گروه ها با غلظت های 1، 2 و 5 میلی مولار از ان استیل سیستئین پیش تیمار شدند و سپس در معرض دُز 106 میکرومولار از مس سولفات قرار گرفتند. سپس آزمون های MTT، لیپید پراکسیداسیون و گلوتاتیون احیا در هر گروه تعیین شد. داده ها با استفاده از آزمون یک طرفه تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد کاهش قابل توجهی در شاخص های میتوکندریایی نظیر میزان عملکرد کمپلکس 2 میتوکندریایی، میزان گلوتاتیون احیای میتوکندریایی و لیپید پراکسیداسیون در میتوکندری های کبد موش صحرایی مشهود بود که در معرض مس سولفات قرار داشتند. از سوی دیگر مشخص شد تیمار با ان استیل سیستئین به طور مؤثری از سمیت مس سولفات جلوگیری می کند. نتیجه گیری: نتایج تأییدکننده اثرات محافظتی ان استیل سیستئین در مقابل سمیت مس سولفات در میتوکندری های کبد موش صحرایی است. این اثرات ممکن است به دلیل توانایی آن در پاک سازی رادیکال های آزاد باشد.

زمینه و هدف: استرس سبب بروز اختلال در ترشح نروترنسمیترها و اختلال در تولیدمثل می شود. دوپامین از مهم ترین نروترنسمیترها است که گیرنده D2 آن در بیضه شناسایی شده است. ممکن است مصرف داروهای موثر بر سیستم تولیدمثلی بر فیزیولوژی فرزندان حاصل از والدین تحت تیمار تاثیر بگذارد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مهار گیرنده های دوپامینی D2 (D2R) بر بافت بیضه و روند اسپرماتوژنز در موش های صحرایی تحت استرس و فرزندان حاصل از آن ها بود. روش بررسی: 72 راس موش صحرایی نر بالغ ویستار با وزن10± 190 گرم به گروه های سالین، سولپیراید (آنتاگونیست D2R) (4 میلی گرم بر کیلوگرم، درون صفاقی)، استرس فیزیکی یا روانی و استرس فیزیکی یا روانی دریافت کننده سولپیراید تقسیم شدند. استرس فیزیکی یا روانی به کمک جعبه ارتباطی القا شد. در پایان تیمار 14 روزه، هر موش نر با سه موش ماده جفت گیری کرد. فرزندان نر حاصل تا سن بلوغ در شرایط طبیعی پرورش یافتند. سپس شاخص های اسپرماتوژنز (تعداد سلول اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت، اسپرماتید و سلول سرتولی)، قطر لوله های اسپرم ساز و ضخامت کپسول بیضه و غلظت سرمی تستوسترون در موش های تحت تیمار و فرزندان نر ارزیابی شد. داده ها با آنووای یک طرفه و دانکن در نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: اعمال استرس یا تجویز سولپیراید باعث کاهش معنی دار تعداد سلول های اسپرماتوژنیک (سلول اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت، اسپرماتید و سرتولی) و شاخص های مورفومتریک (قطر لوله های اسپرم ساز و ضخامت کپسول بیضه) و غلظت تستوسترون در والد و فرزندان در مقایسه با گروه های کنترل متناظر شد (05/0˂ p). نتیجه گیری: استرس سبب کاهش اسپرماتوژنز در والد و فرزند می شود. تجویز سولپیراید اثرات سوء استرس بر اسپرماتوژنز را در هر دو نسل تشدید می کند.

زمینه و هدف: اختلالات عملکرد تیرویید و آرتریت روماتویید (RA: Rheumatoid Arthritis) ازجمله بیماری های خودایمنی هستند که بروز آن ها باعث مشکلات و عوارض زیادی در بیماران خواهد شد. بر این اساس، در این پژوهش به بررسی اختلالات تیرویید در بیماران آرتریت روماتویید پرداخته شده است. روش بررسی: اندازه گیری هورمون های تیرویید شامل TSH، T4، T3 به روش رادیوایمونواسی و آنتی بادی های تیرویید شامل Anti TG Ab و Anti TPO Ab به روش الایزا انجام شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری کای دو، فیشر و تی مستقل در نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل های آماری نشان می دهد از نظر میزان ابتلا به هایپوتیروییدی بین دو گروه اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد بین دو گروه مورد و شاهد از نظر داشتن Anti TG، Anti TPO، RF، Anti CCP و همچنین از نظر سطح خونی Free T3 اختلاف معناداری از نظر آماری وجود داشت. از سویی دیگر، نتایج تحلیل آماری برای متغیرهای TSH و Free T4 نشان داده است در بین گروه مورد و شاهد اختلاف معناداری وجود نداشته است. نتیجه گیری: به طورکلی، نتایج این مطالعه نشان دهنده شیوع بالاتر اختلال عملکرد تیرویید در بیماران آرتریت روماتویید بود به خصوص کم کاری تیرویید. پیشنهاد می شود آزمایشات و معاینات مربوط به تیرویید در ارزیابی بیماران آرتریت روماتویید گنجانده شود. همچنین مطالعات بعدی برای روشن شدن مکانیسم های اساسی رابطه بین آرتریت روماتویید و اختلال عملکرد تیرویید پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: مقالات علمی متعددی در ارتباط با وضعیت تولیدات علمی موضوعات مختلف با روش علم سنجی نوشته شده است. این پژوهش به منظور واکاوی روند پژوهش های انجام شده با موضوع زیست آهنگ بدن و چرخه خواب در بازیابی اطلاعات و ترسیم نقشه علمی این حوزه موضوعی انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی کاربردی است که با استفاده از تکنیک های علم سنجی انجام شده است. برای انجام این پژوهش مدارک از پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس و پابمد استخراج شد و پس از تحلیل، نقشه علمی حوزه های موضوعی این مدارک با استفاده از نرم افزار اکسل، UciNet و بسته ترکیبی آن net draw ترسیم شد. این کار با استفاده از ماتریس همایندی موضوعات در بخش Subject category مقالات استخراج و انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد 28 مدرک در پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس و پابمد منتشر شده است که بیشترین مقالات در زمینه های ریاضیات با 8 مدرک، علوم زیستی 6 مدرک، پزشکی و مهندسی هر کدام 5 مدرک، فیزیک و نجوم 4 مدرک، ژنتیک، شیمی، علم کامپیوتر و محیط زیست بوده است. Udesen با اچ ایندکس 11 و مقاله ای که در سال 2006 منتشر کرده است، با 80 استناد در رتبه نخست نویسندگان قرار گرفته است. کلیدواژه های ریاضیات، علوم زیستی و پزشکی به عنوان خوشه هایی با بسامد زیاد معرفی می شود. مجله هسته این موضوعات Physical Review E Statistical Nonlinear And Soft Matter Physics با 7 مقاله به عنوان پرکارترین مجله است. نتیجه گیری: به طورکلی با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می توان چنین اظهار داشت که تابه حال فعالیت و تولیدات علمی بسیار اندکی نسبت به این موضوعات انجام شده است. به علت اهمیت این موضوعات در برنامه ریزی فعالیت ها، به تولیدات علمی بیشتری در این زمینه ها نیاز است. کلیدواژه­ ها: ذخیره و بازیابی اطلاعات؛ ریتم زمینه و هدف: مقالات علمی متعددی در ارتباط با وضعیت تولیدات علمی موضوعات مختلف با روش علم سنجی نوشته شده است. این پژوهش به منظور واکاوی روند پژوهش های انجام شده با موضوع زیست آهنگ بدن و چرخه خواب در بازیابی اطلاعات و ترسیم نقشه علمی این حوزه موضوعی انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی کاربردی است که با استفاده از تکنیک های علم سنجی انجام شده است. برای انجام این پژوهش مدارک از پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس و پابمد استخراج شد و پس از تحلیل، نقشه علمی حوزه های موضوعی این مدارک با استفاده از نرم افزار اکسل، UciNet و بسته ترکیبی آن net draw ترسیم شد. این کار با استفاده از ماتریس همایندی موضوعات در بخش Subject category مقالات استخراج و انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد 28 مدرک در پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس و پابمد منتشر شده است که بیشترین مقالات در زمینه های ریاضیات با 8 مدرک، علوم زیستی 6 مدرک، پزشکی و مهندسی هر کدام 5 مدرک، فیزیک و نجوم 4 مدرک، ژنتیک، شیمی، علم کامپیوتر و محیط زیست بوده است. Udesen با اچ ایندکس 11 و مقاله ای که در سال 2006 منتشر کرده است، با 80 استناد در رتبه نخست نویسندگان قرار گرفته است. کلیدواژه های ریاضیات، علوم زیستی و پزشکی به عنوان خوشه هایی با بسامد زیاد معرفی می شود. مجله هسته این موضوعات Physical Review E Statistical Nonlinear And Soft Matter Physics با 7 مقاله به عنوان پرکارترین مجله است. نتیجه گیری: به طورکلی با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می توان چنین اظهار داشت که تابه حال فعالیت و تولیدات علمی بسیار اندکی نسبت به این موضوعات انجام شده است. به علت اهمیت این موضوعات در برنامه ریزی فعالیت ها، به تولیدات علمی بیشتری در این زمینه ها نیاز است.

زمینه و هدف: ارتقای سطح بالندگی دانشجویان از مهم ترین اهداف نظام آموزش عالی است. با توجه به اهمیت ایجاد و تقویت زمینه های توسعه در دانشجویان حوزه علوم پزشکی و تاثیر آن در ارتقای نظام سلامت جامعه، مطالعه حاضر با هدف تبیین نگرش اساتید در اجرای منتورینگ دانشجویی در حوزه آموزش علوم پزشکی انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی است که داده های آن در سال تحصیلی 99-1398 از طریق انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با اساتید هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گردآوری شد و تا رسیدن پاسخ ها به حد اشباع ادامه یافت. بر همین اساس ابتدا 16 نفر از اساتید طبق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه ها به صورت چهره به چهره و با زمان تقریبی یک ساعت در اتاق کار اساتید انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها طبق شیوه تحلیل مضمون، گام به گام و طی شش مرحله انجام پذیرفت. یافته ها: شرکت کنندگان شامل16 نفر (9 زن و 7 مرد) با رتبه علمی 2 نفر استاد، 12 نفر استادیار و2 نفر مربی بودند. ضمن این مطالعه، 25 مضمون پایه استخراج شد و بر اساس هم پوشانی محتوایی، 6 مضمون سازمان دهنده از آن ها به دست آمد که در مرحله بعد، تحت 3 مضمون فراگیر شامل توانمندسازی فردی، توانمندسازی تخصصی و توانمندسازی اجتماعی تقسیم بندی شدند. نتیجه گیری: طبق نتایج پژوهش حاضر، پیامدهای پیاده سازی منتورینگ دانشجویی در حوزه آموزش علوم پزشکی در ابعاد متعددی بروز داشته است و تاثیرات قابل تاملی در ایجاد بالندگی دانشجویان و به تبع آن ارتقای نظام سلامت کشور دارد. نتایج پژوهش نشان داد طبق نگرش اساتید، مولفه های توانمندسازی فردی، توانمندسازی تخصصی و توانمندسازی اجتماعی در صورت اجرای صحیح منتورینگ قابل دستیابی هستند و به ویژه در حوزه علوم پزشکی اهمیت دارند که به واسطه ماهیت خاص این عرصه، مواجهه مستقیمی با جان و سلامت آحاد انسانی دارد. این مطالعه می تواند زمینه ای برای مطالعات بیشتر مرتبط با منتورینگ در نظام آموزش عالی باشد.

زمینه و هدف: رضایت جنسی یکی از مولفه های مهم و ازجمله متغیرهای کلیدی در رضایت زناشویی است که نقش و اهمیت غیر قابل انکاری در تحکیم و ثبات خانواده ایفا می کند. به دلیل اینکه مطالعه ای در زمینه سلامت اجتماعی و رضایت جنسی صورت نگرفته است، بر آن شدیم مطالعه ای با هدف تعیین رابطه بین سلامت اجتماعی و مشخصات دموگرافیک بر رضایت جنسی زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر قم انجام دهیم. روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی و از نوع همبستگی است. در این تعداد 320 نفر از زنان متاهل شهر قم در سال 1399 به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین مراجعان به مراکز بهداشتی-درمانی شهر قم انتخاب و بررسی شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه های رضایت جنسی متسون و ترامپل و سلامت اجتماعی کییز بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها: در این پژوهش320 نفر از زنان متاهل شهر قم در سال 1399 بررسی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، بین سلامت اجتماعی و رضایت جنسی همبستگی مثبت معناداری وجود داشت (01/0>p، 324/0r=)؛ یعنی افرادی که از سلامت اجتماعی بیشتری برخوردارند، رضایت جنسی بیشتری دارند. همچنین بین سن و مدت ازدواج با رضایت جنسی رابطه معنی دار معکوس وجود داشت (05/0>p). با افزایش سن و مدت زمان ازدواج، میزان رضایت جنسی نیز کاهش می یابد. بین سطح تحصیلات با رضایت جنسی نیز رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد (05/0>p). نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، سلامت اجتماعی را می توان به عنوان یکی از روش های مناسب برای افزایش رضایت جنسی زنان دانست که با آموزش زنان به صورت بسته های آموزشی یا کلاس های آموزشی (حضوری، مجازی) شاید بتوان رضایت جنسی زنان را تا حدودی بالا برد.