مجله دانشگاه علوم پزشکی جیرفت
سال:1400 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

سردبیر محترم: سازمان بهداشت جهانی، سلامتی و مراقبت های بهداشتی اولیه را به عنوان حق همه مردم جامعه معرفی نموده است. در جهت دستیابی به این هدف، نظام های سلامت در دنیا با مشکلات متعددی مواجه هستند و کشور ایران همانند سایر کشور ها نیز از این موضوع مستثنی نمی باشد. از سوی دیگر در ابتدای سال 2021 و همزمان با برگزاری مناسبت های سال جدید میلادی در کشورهای مختلف جهان، ویروس جدید کرونا از شهر ووهان چین به سراسر دنیا منتشر شد. این بیماری، به طور رسمی توسط سازمان بهداشت جهانی با نام کرونا ویروس (کووید-19) نام گذاری شد (1). در این راستا مشکلات و چالش های حوزه بهداشت و درمان در استان های کم برخوردار را می توان در دو گروه زیر دسته بندی نمود: 1-عوامل درون نظام سلامت کشور و 2-عوامل بیرون نظام سلامت کشور. عوامل درون نظام سلامت 1. کمبود نیروی انسانی: یکی از چالش های پیش روی نظام سلامت به خصوص در مناطق کمتر برخوردار، کمبود نیروی انسانی متخصص و متبحر در ارایه خدمات می باشد؛ به طوری که در سال های گذشته، تعداد پزشکان در مناطق محروم نسبت به جمعیت تحت پوشش کمتر از استانداردها بوده است. 2. کمبود تجهیزات و منابع غیر مادی به ویژه تخت بیمارستانی: تخت بیمارستانی یکی از مهم ترین منابع در نظام سلامت می باشد و به نظر می رسد تعداد تخت در کشور ایران از شاخص های جهانی کمتر است. 3. ضعف در ارتباطات و تعامل بین کادر بهداشتی درمانی و مردم: از آنجایی که یکی از مولفه های اصلی در کیفیت خدمات ارایه شده، نحوه برخورد و ارتباط کادر بهداشتی درمانی با مردم است، لذا رفتار و برخورد مناسب و پسندیده با بیمار در جلب اعتماد و افزایش رضایتمندی و مراجعه بعدی آنها به مراکز بهداشتی درمانی موثر می باشد. 4. خلا اخلاق حرفه ای در بین برخی کارکنان نظام سلامت: یکی از عواملی که منجر به ایجاد مشکل و چالش در ارایه خدمات مطلوب به بیمار و ارباب رجوع می گردد عدم رعایت اخلاق از سوی کارکنان نظام سلامت می باشد (2). 5. ازدحام جمعیت جهت دریافت خدمات در مراکز درمانی دولتی. 6. کاهش اعتماد مردم به مراکز درمانی دولتی. 7. عدم توجه به ظرفیت های درآمد زا از جمله گردشگری پزشکی. 8. بهره ب رداری ضعیف از ظرفیت بزرگ خیرین سلامت. 9. مدیریت ضعیف برنامه های ملی همچون برنامه پزشک خانواده شهری و نظام ارجاع. 10. ترددهای غیر مجاز مرزی. عوامل بیرون نظام سلامت مولفه های مختلفی در بیرون از نظام سلامت وجود دارند که هر گونه اختلالی در عملکرد آنها می تواند بر روی نظام سلامت تاثیر منفی بگذارد که شامل موارد زیر است: 1. عوامل اقتصادی: در سال های اخیر که کشور ایران تحت تاثیر تحریم های ظالمانه استکبار جهانی قرار گرفته است. فشارهای اقتصادی بر زندگی مردم و معیشت آنها باعث شده تا گاها قدرت دسترسی اقتصادی به برخی خدمات از جمله خدمات اولیه پزشکی و همچنین خدمات دندانپزشکی کاهش یابد (3). 2. عوامل فرهنگی. 3. پراکندگی جمعیت در مناطق کم برخوردار. 4. تاثیر تحریم ها. 5. مشکلات بیمه های سلامت. 6. مدارک هویتی مردم (4). نتیجه گیری استان های کم برخوردار در شاخص های توسعه در شرایط مناسبی قرار ندارند. از طرفی پاندمی کرونا نیز بر این شاخص ها اثرگذار است. بنابراین با عنایت به محرومیت مضاعف مردم این استان ها نیاز است تا مسیولین استانی، کشوری و خیرین در حوزه سلامت، تلاش بیشتری را جهت رفع این نابرابری ها در سطوح ملی و استانی داشته باشند تا شاهد رفع غبار کمتر توسعه یافتگی و مشکلات سلامت در این استان ها باشیم. توزیع عادلانه خدمات بهداشتی درمانی و نیروی انسانی از مهم ترین راهکارهای برون رفت از این چالش می باشد که باید توسط سیاست گذاران نظام سلامت مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه و هدف: هورمون های تیروییدی برای بسیاری از سیستم های فیزیولوژیکی حیاتی می باشند. ورزش و گیاهان دارویی می تواند به عنوان شیوه درمانی کم خطر تاثیر مثبتی برجا گذارد. هدف این مطالعه تعیین اثر تعاملی تمرین ورزشی و عصاره گیاه سندانی بر کلسترول و هورمون های تیروییدی در موش های هیپرکلسترولمی شده بود. روش کار: این مطالعه از نوع تجربی بود و 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به صورت تصادفی ساده به 5 گروه 8 تایی شامل گروه کنترل سالم (Con)، کنترل هیپرکلسترولمی (Hc)، عصاره سندانی با دوزmg/kg 100 (Ext)، گروه تمرین (E)، عصاره-تمرین (E-Ext) تقسیم شدند. تمرین استقامتی به مدت 8 هفته برای 30 دقیقه و سه جلسه در هفته با شدت معادل سرعت 17-14 متر بر دقیقه انجام شد. سپس میزان فاکتورهای بیوشیمیایی از جمله کلسترول، TSH، T3 و T4 خون گیری و توسط کیت مورد سنجش قرار گرفت. از آزمون آماری ANOVA جهت تعیین تفاوت بین گروه ها استفاده شد (0/05p)، همچنین گروه تمرین نسبت به کنترل هیپرکلسترولمی (0/008>p) معنی دار بود. تفاوت میزان T4 در گروه عصاره سندانی-تمرین نسبت به کنترل هیپرکلسترولمی، عصاره سندانی-تمرین (0/001>p) و نیز میزان T3 در گروه عصاره سندانی تمرین نسبت به کنترل هیپرکلسترولمی (0/05p)، همچنین گروه تمرین نسبت به عصاره (0/05

مقدمه و هدف: شیوع رینیت آلرژیک به طور چشمگیری در کودکان افزایش یافته است. هدف از این مطالعه تعیین شیوع رینیت آلرژیک و عوامل مرتبط با آن در کودکان مدارس ابتدایی شهر زاهدان در جنوب شرق ایران بود. روش کار: در این مطالعه مقطعی، 1600 نفر از دانش آموزان مقطع ابتدایی دختر و پسر با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسشنامه بین المللی ISAAC شامل سوالات دموگرافیک و عوامل خطر و از طریق مصاحبه در حضور والدین، به ویژه مادر دانش آموز تکمیل و جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS19 و با استفاده از آزمون مجذورکای و رگرسیون لجستیک چندگانه صورت گرفت. یافته ها: شیوع رینیت آلرژیک حال حاضر و رینوکونژونکتیویت به ترتیب 15/3% و 10/2% بود. توزیع فراوانی رینیت آلرژیک در دخترها با 14/2% و پسرها با 16/4% مشاهده شد که از نظر آماری معنی دار نبود (0/05p). نتیجه گیری: شیوع رینیت آلرژیک در زاهدان به علت شرایط خاص آب و هوایی و اقلیم جغرافیایی منطقه نسبتا بالا می باشد. اضافه وزن در دانش آموزان و استفاده از آتش برای پخت و پز و گرم کردن خانه یک عامل موثر در شیوع رینیت آلرژیک در کودکان بود که با حذف آن می توان شیوع این بیماری را کاهش داد.

مقدمه و هدف: چاقی، کم تحرکی و کمبود ویتامین D، ارتباط نزدیکی با بیماری دیابت دارد. هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر هشت هفته تمرین هوازی بر سطوح پلاسمایی ویتامین D و شاخص های کنترل گلوکز خون در بیماران دیابتی نوع دو می باشد. روش کار: از بین مردان مبتلا به دیابت نوع دو، 24 نفر با میانگین سن (0/81± 49/5 سال) و BMI (1/3± 29/6 کیلوگرم/ مترمربع) به صورت تصادفی در دو گروه تمرین هوازی (12 نفر) و گروه کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. برنامه تمرین هوازی به مدت هشت هفته با شدت 50% تا 75% ضربان قلب ذخیره اجرا گردید. سطوح ویتامین D، HbA1c، گلوکز، انسولین، مقاومت انسولین، حساسیت انسولین و کارکرد سلول های بتا در پیش آزمون و پس آزمون اندازه گیری گردید. از آزمون t وابسته و تحلیل کواریانس برای مقاسیه درون گروهی و بین گروهی و از آزمون همبستگی پیرسون برای ارتباط بین متغیر های تحقیق استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد درصد HbA1c، گلوکز، انسولین و مقاومت انسولین در گروه تمرین هوازی کاهش معنی داری را نسبت به گروه کنترل دارد (0/05

مقدمه و هدف: ناتوانی داروهای شیمیایی در درمان کامل بیماران مبتلا به سرطان کولون، باعث شده تا این بیماری به یکی از کشنده ترین سرطان های جهان در هر دو جنس تبدیل شود. گیاهان دارویی عناصر مهم سیستم پزشکی بومی هستند. بسیاری از ترکیبات گیاهی در حال حاضر به عنوان عوامل ضد سرطان قوی ساخته می شوند. با این حال، برخی از عوامل ضد سرطان، هنوز از گیاهان استخراج می شوند، زیرا ساختارهای پیچیده ای دارند که نمی توان آنها را از نظر شیمیایی در مقیاس تجاری سنتز کرد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی مورینگا روی سرطان کولون است. روش کار: در این مطالعه، برگ های مورینگا اولیفرا تهیه و مورد تایید قرار گرفت و عصاره هیدروالکلی آن استخراج شد. محتوای تام فنولی و فلاونوییدی عصاره اندازه گیری شد، سپس با استفاده از روش HPLC، ترکیبات فنولی و فلاونوییدی غالب عصاره تایید و قدرت آنتی اکسیدانی عصاره اندازه گیری شد. سپس اثرات سمی عصاره در میزان زنده ماندن سلول سرطان کولون (CACO2) با تست MTT بررسی شد. پس از القای تومور در موش های سوری، حجم تومورها پس از تزریق عصاره ارزیابی شد. یافته ها: فلاونوییدهای با خاصیت آنتی اکسیدانی شناسایی شده در این مطالعه شامل کویرستین، اسید گالیک و اسید کافییک بودند. نتایج MTT نشان داد که مورینگا در دوز 1024 میکرومولار نمی تواند منجر به کشتن 50% سلول های CACO2 شود؛ ولی با تزریق به تومور، اثرات مثبتی در کاهش حجم تومور دارد. اثرات عصاره در تومور وابسته به دوز و زمان بود. نتیجه گیری: عصاره مورینگا با دارا بودن فلاونوییدهای مختلف می تواند به عنوان یک منبع گیاهی مفید در درمان سرطان کولون مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه و هدف: دیابت نوع دو به عنوان یک عامل زمینه ساز برای بیماری قلبی به شمار می رود و سهم عمده ای در مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی-عروقی دارد. هدف از انجام این مطالعه، تاثیر یک دوره تمرین هوازی پیوسته بر بیان پروتیین VEGFA و بیان ژن eNOS و گیرنده های VEGFR1/2 در سلول قلبی موش های صحرایی دیابتی نوع دو بود. روش کار: تعداد 18 سر موش صحرایی به صورت تصادفی به 3 گروه 6 تایی، کنترل سالم، کنترل دیابتی، تمرین تداومی هوازی تقسیم شدند. پس از یک دوره تمرین 8 هفته ای، بیان ژن های eNOS، VEGFR1 و VEGFR2 و پروتیین VEGFAدر سلول قلبی بطن چپ قلب موش های صحرایی به ترتیب با تکنیک های RealTime-PCR و Western Blot بررسی شد. سطوح انسولین، سطح گلوکز و شاخص مقاومت به انسولین مورد سنجش قرار گرفتند. جهت تعیین معنادار بودن اختلاف گروه های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه در سطح معناداری 0/05 p< استفاده شد. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که بیان پروتیین VEGFA بین گروه تمرین پیوسته هوازی با کنترل تفاوت معناداری دارد (0/05p<). در بیان ژن eNOS بین دو گروه تمرینی تداومی با کنترل دیابتی تفاوت معنادار مشاهده شد (0/05p<). مقادیر تغییرات بیان ژنی VEGFR1/2 نسبت به گروه تمرین دیابتی تنظیم مثبت و افزایشی داشت. همچنین بین سطوح انسولین، گلوکز و مقاومت به انسولین در گروه تمرین نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری وجود داشت (0/05p<). نتیجه گیری: به نظر می رسد تاثیر 8 هفته تمرینات هوازی پیوسته بر بیان پروتیین VEGFA و بیان ژن eNOS و ژن های گیرنده های تیروزین کیناز در سلول قلبی موش های صحرایی دیابتی شده، موثر است و احتمالا می تواند به عنوان یک روش مداخله ای تاثیرگذار مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه و هدف: سرسختی روان شناختی به عنوان یک ساختار شخصیتی است که در شرایط استرس زا به عنوان یک منبع مقاومت برای دانشجویان رشته های گروه پزشکی محسوب می شود. این مطالعه با هدف تعیین نقش هوش معنوی و سبک های هویت در پیش بینی سرسختی روان شناختی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام گرفت. روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی، 300 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این مطالعه، پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه سرسختی، سبک هویتی و هوش معنوی بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون، تی مستقل، کروسکال والیس، تحلیل واریانس و رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها: میانگین نمره سرسختی روان شناختی در واحد های پژوهش 9/68 ± 48/16، هوش معنوی 18/62 ± 108/43 و سبک های هویتی 15/99 ± 128/01 بود. نتایج نشان داد که متغیرهای هوش معنوی و انواع سبک های هویتی به عنوان متغیر مستقل توان پیش بینی سرسختی روان شناختی را به عنوان متغیر وابسته داشتند (0/41r =، 0/001> p). نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد هوش معنوی و سبک های هویتی، بر سرسختی روان شناختی تاثیر مثبت می گذارند. ارتقاء و بهبود هوش معنوی و سبک های هویتی، موجب بالا بردن سرسختی روان شناختی در دانشجویان می گردد. لذا افزایش سرسختی روان شناختی می تواند عاملی جهت بهبود سلامت روان دانشجویان گردد.

مقدمه و هدف: دیابت شیرین شایع ترین اختلال متابولیسمی و همچنین شایع ترین بیماری اندوکرین و تهدیدکننده سلامت جهانی است. تعداد زیادی از افراد دیابتی، اصرار به روزه داری دارند. این مطالعه با هدف بررسی تغییرات چربی سرم در بیماران دیابتی نوع دو تحت درمان با انسولین پرمیکس در ماه مبارک رمضان انجام شده است. روش کار: در این مطالعه کوهورت، 94 بیمار دیابتی نوع دو تحت درمان با انسولین که در گروه خطر کم تا متوسط بودند به مدت 3 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. این بیماران به دو گروه 43 نفره روزه دار و 51 بیمار بدون روزه تقسیم شدند. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 22 و با استفاده از روش های آماری t تست در گروه های مستقل و زوجی استفاده شد. یافته ها: وزن، تری گلیسرید (0/05p<)، لیپوپروتیین پرچگالی (0/01p<)، لیپوپروتیین کم چگالی (0/05p<) و لیپوپروتیین غلیظ (0/05p<) بین دو گروه تفاوت معنی دار نشان داد. بررسی تفکیکی گروه های مورد مطالعه نشان داد که افزایش وزن، تری گلیسرید، LDL، VLDL و کلسترول تام در گروه کنترل، عامل تغییرات فوق بوده و صرفا LDL کاهش معنی دار و HDL افزایش معنی دار پیدا کرده است (0/05p≤ ). نتیجه گیری: روزه داری همراه با برنامه تغذیه ای و ورزشی منظم در طول ماه رمضان، حتی در بیماران دیابتی تحت درمان با انسولین پریمیکس تاثیر مطلوبی بر فاکتورهای لیپیدی و لیپو پروتیینی دارد.