مجله تحقیقات نظام سلامت
سال:1399 | دوره:16 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

مقدمه: بر اساس نتایج مطالعات، افراد سالمند متقاضی خدمات بهداشتی در حال افزایش می باشند. یکی از مهم ترین عوامل موثر در کیفیت مراقبت از سالمندان، تمایل به کار با افراد سالمند است. پژوهش حاضر با هدف تاثیر آموزش مبتنی بر رفتار برنامه ریزی شده بر تمایل به کار با سالمندان در دانشجویان رشته بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران در سال 1397 انجام گردید. روش ها: این مطالعه از نوع مداخله آموزشی بود و از طریق سرشماری، 36 نفر از دانشجویان رشته بهداشت عمومی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه تمایل به کار با سالمندان (Willingness to Work with Elderly People Scale یا WEPS) بود که به وسیله دانشجویان تکمیل شد (قبل و دو هفته بعد از آموزش). پس از پیش آزمون، دو جلسه کلاس آموزشی برای دانشجویان برگزار گردید. داده ها با استفاده از آزمون های Paired t و Independent t در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 36 دانشجو با میانگین سنی 43/3 ± 94/21 سال در تحقیق شرکت کردند. پس از مداخله آموزشی، اختلاف معنی داری در تغییر نگرش (001/0 > P)، کنترل رفتار درک شده (001/0 = P)، هنجارهای انتزاعی (001/0 > P) و قصد رفتاری (001/0 = P) مشاهده گردید. نتیجه گیری: استفاده از بسته آموزش مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده، می تواند موجب افزایش تمایل به کار با سالمند در دانشجویان شود. بنابراین، پیشنهاد می گردد مداخله مذکور پس از مطالعات بیشتر برای دانشجویان و کارکنان دانشگاه های علوم پزشکی استفاده شود. Work with Elderly People Scale یا WEPS) بود که به وسیله دانشجویان تکمیل شد (قبل و دو هفته بعد از آموزش). پس از پیش آزمون، دو جلسه کلاس آموزشی برای دانشجویان برگزار گردید. داده ها با استفاده از آزمون های Paired t و Independent t در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

مقدمه: پدیده های حسی (Sensory phenomena یا SP)، حس بدنی، احساسات و امیال شدید ناخوشایندی هستند که در اغلب بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-اجباری (Obsessive compulsive disorder یا OCD) و سندرم Tourette (Tourette Syndrome یا TS) مشاهده می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه کمال گرایی و اضطراب با SP در مبتلایان به OCD انجام شد. روش ها: این مطالعه تحلیلی-مقطعی از نوع همبستگی بود. از بین کلیه بیماران مبتلا به OCD مراجعه کننده به مطب روان پزشکی در سال 1397 در شهرستان لاهیجان، نمونه ای متشکل از 106 نفر به روش هدفمند انتخاب شدند. داده ها به وسیله مقیاس پدیده های حسی دانشگاه سایوپایولو (University of Sã o Paulo’ s Sensory Phenomena Scale یا USP-SPS)، مقیاس چند بعدی کمال گرایی (Multidimensional Perfectionism Scale یا MPS)، مقیاس اضطراب حالت-صفت Spielberger (State-Trait Anxiety Inventory یا STAI) و مقیاس تجدید نظر شده وسواس فکری-عملی (Obsessive Compulsive Inventory-Revised یا OCI-R) جمع آوری گردید. در نهایت، داده ها با استفاده از مدل Logistic regression و ضریب همبستگی Spearman در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: حداقل یک SP در تمام بیماران مبتلا به OCD گزارش شد؛ در حالی که رابطه معنی داری بین وجود SP و جنسیت وجود نداشت. نتایج مدل Logistic regression نشان داد که کمال گرایی، اضطراب و OCD ارتباط مثبت و معنی داری با وجود و شدت SP داشت (010/0 > P). اگرچه افزایش شدت SP تاثیری در افزایش رابطه ایجاد نکرد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از اهمیت کمال گرایی و اضطراب در رابطه با وجود و شدت SP حمایت می کند. بر این اساس، به نظر می رسد که به منظور درمان SP در بیماران مبتلا به OCD، باید به نقش کمال گرایی و اضطراب توجه شود.

مقدمه: در حال حاضر، یکی از عوامل ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی، مصرف بی رویه اسیدهای چرب اشباع (Saturated fatty acids یا SFAs) در رژیم غذایی ایرانیان می باشد. به همین دلیل، توصیه های تغذیه ای بر کاهش میزان درصد چربی در انواع غذاها تمرکز دارد. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان SFAs در انواع غذاهای سنتی تولید و توزیع شده در سطح شهر اصفهان انجام شد. روش ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، 40 نمونه از 20 نوع غذای سنتی از 19 رستوران فعال در سطح شهر اصفهان جهت بررسی نمونه برداری شد و میزان SFAs به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی (Gas chromatography یا GC) اندازه گیری گردید. به منظور مقایسه SFAs در نمونه های مورد بررسی، از آزمون t استفاده شد. در نهایت، داده ها در نرم افزار SPSS با سطح معنی داری 05/0 > P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین کل SFAs در نمونه ها، 3/43 درصد در چربی کل بود. بالاترین میزان SFAs در خورشت های قیمه و قورمه سبزی (26/72 درصد) و کمترین میزان آن در سوپ جو (00/27 درصد) مشاهده گردید. 45 درصد از کل نمونه ها دارای 30 تا 50 درصد SFAs بودند. اسیدهای پالمیتیک و استیاریک در تمام نمونه ها یافت شد. بیشترین میانگین کل SFAs نیز به به اسید چرب پالمیتیک اختصاص داشت (1/23 درصد). نتیجه گیری: بالا بودن میزان اسید پالمیتیک در غذاهای سنتی، هشداری برای مصرف کنندگان این گروه از محصولات می باشد. بنابراین، پیشنهاد می گردد تمهیدات لازم در خصوص آموزش متصدیان رستوران ها با موضوعات مرتبط با تاثیرات چربی بر شیوع بیماری های غیر واگیر و نظارت مستمر بر این مکان ها توسط بازرسان بهداشتی فراهم گردد.

مقدمه: علایم افسردگی یکی از جنبه های پایه ای آسیب شناختی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش حافظه کاری بر ابعاد افسردگی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری بود. روش ها: این مطالعه در قالب طرح تجربی تک آزمودنی دارای خطوط پایه چندگانه پلکانی انجام شد و 6 نفر از دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها به مدت 15 جلسه تحت آموزش حافظه کاری قرار گرفتند. برای اندازه گیری ابعاد افسردگی، آزمودنی ها قبل از مداخله و هر سه جلسه یک بار در طی مداخله، پرسش نامه افسردگی کودکان را تکمیل نمودند. یافته ها: بازبینی دیداری نمودارها، شاخص های اندازه اثر، Cohen، تغییرات روند و شیب نشان داد که آموزش حافظه کاری منجر به کاهش افسردگی و مولفه های نگرانی/ اندوهگینی، روحیه و روحیه پایین/ اندوهگینی در دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری گردید. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده، تلویحات کاربردی و پژوهشی مهمی در زمینه نقش آموزش های مرتبط با حافظه کاری در زمینه افسردگی دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری دارد.

مقدمه: سلامت جامعه به طور عمده به بخش مراقبت های اولیه نظام سلامت در یک کشور بستگی دارد. بهبود کیفیت مراقبت های بهداشتی-درمانی، از جمله سیاست های نظام بهداشت و درمان در بسیاری از کشورها است. از طرف دیگر، شناخت انتظارات مشتریان، اولین قدم در بهبود کیفیت خدمات بهداشتی می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین کیفیت ارایه خدمات بهداشتی-درمانی از دیدگاه مراجعان در مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان کوهدشت انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی-مقطعی بود و جامعه آماری آن را مراجعان به 14 مرکز خدمات جامع سلامت شهرستان کوهدشت تشکیل داد. بدین ترتیب، 310 نفر به روش تصادفی منظم انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه استاندارد SERVQUAL جمع آوری گردید و در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: گیرندگان خدمات، میانگین کل کیفیت ارایه خدمات را در حد مناسب و قابل قبولی ارزیابی نکردند (10/61 از 140). در تمامی ابعاد شش گانه، خدمات ارایه شده کیفیت قابل قبولی نداشت. مطلوب ترین و نامطلوب ترین بعد به ترتیب ملموس (88/3 ± 51/12) و پاسخگویی (50/3 ± 81/9) بود. زنان کیفیت ارایه خدمات را پایین تر از مردان و ساکنان شهر نیز کیفیت خدمات را پایین تر از ساکنان روستا ارزیابی نمودند. ارتباط معنی داری بین سن با ابعاد پاسخگویی (019/0 = P) و دسترسی (005/0 = P) مشاهده شد. درامد با بعد ملموس (001/0 = P) و تحصیلات با ابعاد ملموس (005/0 = P) و قابلیت اطمینان (018/0 = P) رابطه معنی داری را نشان داد. نتیجه گیری: خدمات بهداشتی-درمانی ارایه شده، از دیدگاه مراجعان کیفیت قابل قبولی نداشت. لزوم بهبود کیفیت از جنبه های مختلف به ویژه پاسخگویی، ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: آگاهی از ساختار و اطلاعات صحیح جمعیت در هر کشوری، مبنای برنامه ریزی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و در نهایت، ارتقای شاخص های سلامت است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی صحت سرشماری نفوس طی سال های 1385 و 1395 در ایران و استان ایلام بود. روش ها: داده های سرشماری سال های 1385 و 1395 از مرکز آمار استخراج و بر اساس گروه های سنی و جنسی استاندارد آماده گردید. به منظور ارزیابی صحت داده های جمعیتی، روش های Whipple و Myers مورد استفاده قرار گرفت. ضمن این که شاخص Whipple در مطالعه حاضر برای کلیه ارقام صفر تا 9 گسترش یافت. نتایج: شاخص Whipple در سال های 1385 و 1395 برای استان ایلام به ترتیب 5/106 و 8/101 محاسبه شد. همچنین، این شاخص برای کشور در سال های 1395 و 1385 به ترتیب 1/104 و 5/111 به دست آمد. مقدار شاخص Myers برای استان ایلام در سال 1395، 40/1 و در سال 1385، 9/4 گزارش گردید. نتایج شاخص Myers در سال های 1385 و 1395 برای کل کشور، به ترتیب 8/4 و 6/1 محاسبه شد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده حکایت از دقت بسیار بالای داده های سرشماری استان ایلام و کشور در سال 1395 دارد. با توجه به دقت بالای داده ها، می توان از این اطلاعات برای پیشبرد برنامه های توسعه بهداشت و سلامت کشور استفاده نمود.

مقدمه: تعیین و بررسی عوامل خطر تغییر بروز سرطان ها برای کنترل و پیشگیری از این بیماری ها به شدت حایز اهمیت است. عوامل مرتبط با تغذیه فرد می تواند نقش بسیار مهمی در خطر ابتلا به سرطان داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین دریافت غذایی، امنیت غذایی و ترکیب بدن در بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال انجام شد. روش ها: در این مطالعه مورد-شاهدی مبتنی بر بیمارستان، 80 بیمار که از زمان تشخیص آن ها به بیماری سرطان کولورکتال حداکثر شش ماه گذشته بود، انتخاب شدند و از لحاظ عوامل خطر مربوط به ابتلا، با 160 فرد سالم (گروه شاهد) مورد مقایسه قرار گرفتند. شناسایی بیماران پس از تایید پاتولوژی و درج در پرونده بیمار مشخص گردید. به منظور بررسی دریافت غذایی، از پرسش نامه 168 آیتمی بسامد غذایی (Food frequency questionnaire یا FFQ) و برای تعیین ناامنی غذایی نیز از پرسش نامه Radimer/Cornell استفاده گردید. همچنین، شاخص های تن سنجی شامل قد و وزن اندازه گیری شد. نتایج: بیماران در مقایسه با گروه شاهد، امنیت غذایی کمتری داشتند (0/35 در مقابل 6/15 درصد) (004/0 = P). در بررسی وضعیت تن سنجی و ترکیب بدن، درصد چربی بدن در بیماران بیشتر بود (64/24 در مقابل 57/18 درصد) (001/0 > P). در مدل تطبیق یافته، کالری دریافتی [03/1 = (OR) Odds ratio]، کلسترول (03/1 = OR) و چربی (23/1 = OR) با بروز سرطان کولورکتال ارتباط داشت (050/0 > P). همچنین، نسبت شانس ناامنی تغذیه ای با بروز سرطان کولورکتال معنی دار و مثبت گزارش گردید (017/0 = P، 56/9 = OR). نتیجه گیری: از جمله عواملی که می تواند خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش دهد، وضعیت تغذیه فرد می باشد. در تحقیق حاضر مشخص شد که علاوه بر نوع تغذیه و دریافت کالری و چربی بالا، ناامنی غذایی و نداشتن امنیت غذایی می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال شود.

مقدمه: سلامت واحد شامل تلاش یکپارچه افراد در رشته های متعدد برای رسیدن به سلامت مطلوب در انسان، حیوان و محیط زیست است. پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت عملکرد سلامت واحد و برخی عوامل مرتبط با آن انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی بود و به صورت مقطعی بر روی 296 نفر از اعضای هیات علمی، کارکنان و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1397 انجام گردید. نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته بود. داده ها با استفاده از آزمون های Linear regression و ضریب همبستگی Pearson در نرم افزار SPSS و سطح معنی داری 05/0 > P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 88/40 درصد از شرکت کنندگان در حیطه حفظ سلامت انسان عملکرد مطلوبی داشتند. همبستگی مثبت و رابطه معنی داری بین میانگین نمره عملکرد در مصرف بهینه انرژی، حفظ محیط زیست و حفظ سلامت انسان با نگرش و پایبندی مشاهده گردید (050/0 > P). نتیجه گیری: پایین بودن درصد عملکرد مطلوب در هر یک از حیطه های عملکردی سلامت واحد، می تواند حاکی از نقصان در آگاهی و نگرش افراد در رابطه با موضوع سلامت واحد باشد.

مقدمه: فاضلاب زیادی در صنایع لبنی تولید می گردد که دارای غلظت بالایی از مواد آلی و عناصر مغذی (نیتروژن و فسفر) می باشد. ورود نیتروژن و فسفر به محیط زیست، سبب افزایش رشد جلبک ها، مرگ آبزیان، اوتریفیکاسیون و در نتیجه، تخریب اکوسیستم آبی می گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی راندمان حذف نیتروژن و فسفر از فاضلاب لبنی با استفاده از فرایند ترکیبی انعقاد شیمیایی و فنتون انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع تجربی-آزمایشگاهی بود. در مرحله اول، اثر غلظت های متفاوت منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید (Poly-aluminum chloride یا PAC) بر راندمان حذف اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (Chemical oxygen demand یا COD)، Total Kjeldahl nitrogen (TKN) و Total phosphorus (TP) از فاضلاب لبنی ارزیابی و غلظت بهینه منعقدکننده مشخص گردید. سپس فرایند فنتون بر روی پساب انعقاد صورت گرفت و مقادیر بهینه متغیرهای زمان واکنش، pH، غلظت H2O2 و غلظت Fe2+ تعیین شد. یافته ها: بر اساس یافته ها، مقادیر بهینه شامل غلظت PAC برابر با 100 میلی گرم بر لیتر، 3 = pH، زمان واکنش 120 دقیقه، غلظت H2O2 برابر با 650 میلی گرم بر لیتر و غلظت Fe2+ برابر با 150 میلی گرم بر لیتر بود. در شرایط بهینه، حداکثر راندمان حذف شاخص های COD، TKN و TP از فاضلاب لبنی به ترتیب 70/91، 58/76 و 56/82 درصد گزارش گردید. نتیجه گیری: فرایند ترکیبی انعقاد شیمیایی و اکسیداسیون فنتون می تواند روش موثری جهت کاهش غلظت نیتروژن و فسفر فاضلاب لبنی باشد.

مقدمه: امروزه مزایای تغذیه انحصاری نوزاد با شیر مادر بر هیچ کسی پوشیده نیست، اما تصمیم یک مادر برای تغذیه نوزاد خود با شیر مادر به عوامل متعددی بستگی دارد. شناسایی این عوامل باعث می شود سازمان های بهداشتی بتوانند با سرمایه گذاری بر روی آن ها، نرخ تغذیه انحصاری با شیر مادر را در مناطق مختلف به سطح قابل قبولی ارتقا دهند. پژوهش های مختلف با رویکردهای گوناگون به بررسی تعداد زیادی از این متغیرها و نوع رابطه آن ها با تغذیه انحصاری پرداخته اند. روش ها: در این مطالعه، با بررسی 71 مقاله از پایگاه های علمی داخلی و خارجی، به مرور هدفمند این عوامل و بررسی نوع رابطه آن ها با تغذیه انحصاری پرداخته شد. یافته ها: یافته های تحقیق حاضر، جمع آوری 39 عامل در پنج بعد شامل «عوامل دموگرافیک و فردی، عوامل مرتبط با بارداری و زایمان، عوامل مربوط به وضعیت کودک، عوامل شناختی ادراکی، نوع و چگونگی اتخاذ رفتارهای شیردهی» بود. تا حدودی در تمام پژوهش ها، تاثیر مثبت و معنی دار آگاهی مادران بر روی تغذیه انحصاری تایید شده است. همچنین، تاثیر مثبت سطح تحصیلات خانواده، زایمان طبیعی، نگرش و حمایت اجتماعی ادراک شده توسط مادر در بیشتر مطالعات گزارش گردید. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده می تواند مورد استفاده تمام محققانی قرار گیرد که قصد دارند عوامل مرتبط با تغذیه انحصاری با شیر مادر را بررسی نمایند.