مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
سال:1400 | دوره:39 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

پرفشاری شریان ریوی یک بیماری به شدت ناتوان کننده و کشنده است. متاسفانه علیرغم پیشرفت هایی که اخیرا در انتخاب های درمانی این بیماری حاصل شده، پزشکان و بیماران هنوز با مشکلات زیادی در بکارگیری روش های درمانی و برخورد با مشکلات این بیماران مواجه هستند. در طی آماده سازی این دستور العمل شواهد موجود در منابع معتبر دنیا، توسط متخصصین مجرب در این زمینه بدقت بررسی شدند و تلاش شد که توصیه ها بر مبنای شواهد علمی تنظیم شوند. متاسفانه در خیلی از موارد، شواهد دقیقی جهت پاسخگویی به بسیاری از سوالاتی که در مواجهه با این بیماران پیش می آید وجود ندارد که عمدتا به دلیل تعداد کم و ناهمگون بیماران در مطالعات انجام شده می باشد. بنابراین در مواردی که شواهد قوی و کافی بر اساس کارآزمایی های بالینی کنترل شده، موجود بود توصیه ها بر مبنای این شواهد آورده شدند و در مواردیکه شواهد ناکافی بودند توصیه ها براساس خرد جمعی متخصصین مجرب در این زمینه و مطالعات موردی انجام شده، تنظیم گردید. این دستور العمل، راهنمایی برای درمان بیماران پرفشاری شریان ریوی (گروه I) بوده و تاکید می شود که قبل از شروع درمان، باید تشخیص دقیق بیماری و علت آن توسط متخصصین مجرب در این زمینه مشخص شده باشد.

زمینه: افزایش آگاهی پزشکان و مراقبان در مورد ویروس نقص ایمنی انسانی و ایدز (HIV)، روش های تشخیصی پیشرفته، استفاده همه جانبه از داروهای ضد ویروسی ترکیبی، درمان های ضد ویروسی بسیار فعال و تحمل بیشتر داروهای جدید نسبت به داروهای قدیمی موجب کاهش مرگ و میر، افزایش طول عمر و در نتیجه افزایش تعداد سالمندان مبتلا به این ویروس شده است. بهبود پیامدهای درمان به طور مستقیم وابسته به میزان تبعیت از درمان ضدویروسی می باشد. بنابراین شناخت عوامل مرتبط با تبعیت از درمان ضد ویروسی برای مقابله موفق با بیماری HIV و جلوگیری از انتشار آن در جامعه ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با تبعیت از درمان ضدویروسی در سالمندان مبتلا به HIV انجام شد. روش کار: به منظور دستیابی به مقالات مرتبط، پایگاههای اطلاعاتی انگلیسی زبان از جمله PubMed، Scopus، Google scholar و ISI مورد بررسی قرار گرفت. مرور انجام شده بدون محدودیت زمانی و بر روی مقالات منتشر شده تا فوریه سال 2020 انجام شد. در نهایت 15 مقاله براساس معیارهای مورد نظر و اهداف پژوهش انتخاب شد. یافته ها: اغلب مطالعات در ایالات متحده و در سال های 2016 به بعد انجام شده بود. براساس مرور مطالعات، عوامل مرتبط با تبعیت از درمان ضدویروسی در سه طبقه عوامل ساختاری و اجتماعی، عوامل خانوادگی و عوامل فردی قرار گرفت. نتیجه گیری: شناخت عوامل مرتبط با عدم تبعیت از درمان ضد ویروسی و انجام مداخلات مناسب گامی مهم در جهت حفظ و ارتقاء سلامت بیماران و دیگر افراد جامعه است. عدم دسترسی به خدمات درمانی، مشکلات اقتصادی، آگاهی و دانش ناکافی در رابطه با بیماری HIV و نداشتن حمایت اجتماعی از عوامل موثر بر تبعیت از درمان ضد ویروسی و قابل تغییر هستند بنابراین برنامه ریزی و سیاست گذاری در رابطه با افزایش مراکز ارائه دهنده مراقبت، ارائه کمک های مادی و غیرمادی به بیماران، ارائه آموزش های مناسب به پرسنل درمانی، خانواده ها و بیماران، توانمندسازی بیماران، غربالگری مشکلات روانی از جمله افسردگی برای بیماران می تواند در بهبود تبعیت از درمان کمک کننده باشد. علاوه بر این برای عوامل غیرقابل تغییر از جمله زنان سالمند مبتلا به HIV، سالمندان بی سواد و سالمندان با اختلالات شناختی و دمانس نیز باید سیاست های حمایتی در نظر گرفته شود.

زمینه: سرطان ریه جزء شایع ترین و خطرناک ترین سرطان ها در جهان می باشد. توجه به وضعیت روانشناختی بیماران مبتلا به سرطان ریه به دلیل میزان آسیب پذیری بالای این بیماران در طول درمان بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی– رفتاری بر سطح کورتیزول وکیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان ریه انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و دوره پیگیری سه ماهه بود که در ماه های شهریور تا آبان 1398 انجام شد. در این پژوهش 30 نفر از بیماران مبتلا به سرطان ریه مراجعه کننده به بیمارستان مسیح دانشوری شهر تهران به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند و با استفاده از پرسشنامه اندازه گیری کیفیت زندگی36-SF و اندازه گیری سطح کورتیزول مورد پیش آزمون قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی – رفتاری قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. در پایان هر دو گروه، مورد پس آزمون قرار گرفتند و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 و روش تحلیل واریانس مکرر چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه پس از اجرای درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی – رفتاری تفاوت معناداری وجود داشت. به طوریکه، میانگین نمره مولفه های کیفیت زندگی افزایش و سطح کورتیزول گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش یافت (001/0>P). نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، درمان مدیریت استرس با رویکرد شناختی– رفتاری در افزایش کیفیت زندگی و کاهش سطح کورتیزول بیماران مبتلا به سرطان ریه موثر می باشد. بنابراین می توان پیشنهاد داد که به منظور ارتقاء کیفیت زندگی و کاهش سطح کورتیزول این بیماران غربالگری روانشناختی انجام گردد.

زمینه: بر اساس نظریه خود-مختاری، پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط رفتارهای شفقت ورزی بر مدیریت استرس در مربیان ورزشی بر اساس نقش میانجی گری نیازهای اساسی روان شناختی انجام شد. روش کار: در این مطالعه 276 نفر از مربیان باشگاه های حرفه ای ورزش های گروهی و انفرادی در سطح استان های شمال غرب کشور به صورت هدفمند و در دسترس در این پژوهش شرکت کردند. پرسشنامه های پژوهش (شفقت ورزی به خود، نیازهای اساسی روان شناختی، استرس ادراک شده و مشخصات فردی) با استفاده از فرم های گوگل داک به صورت الکترونیکی از طریق واتساپ، ایمیل و تلگرام در اختیار جامعه پژوهش قرار گرفت. یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه حاضر، رفتارهای شفقت ورزی ارتباط مثبتی با تجربه رضایتمندی از نیازهای اساسی روان شناختی و استرس ادراک شده ی مثبت داشت. در مقابل، این رفتارها ارتباط منفی با تجربه تخریب نیازهای اساسی روان شناختی و استرس ادراک شده ی منفی داشت. نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که رضایتمندی و تخریب نیازهای اساسی روان شناختی به ترتیب میانجی گر مثبت و منفی در رابطه بین رفتارهای شفقت ورزی با استرس ادراک شده ی مثبت و منفی بودند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش ضمن تایید فرضیات پژوهش و نظریه خود-مختاری، بر نقش تاثیرگذار رفتارهای شفقت-ورزانه در رضایتمندی از نیازهای روان شناختی و استرس ادراک شده ی مثبت تاکید دارد.

زمینه: با پیشرفت علم پزشکی و سیاست های بهداشتی، نسبت افراد بالای 60 سال و سالمند رو به افزایش گذاشته است. هدف از این مطالعه بررسی تعداد پذیرش افراد مسن در بخش تصویربرداری بیمارستان لقمان حکیم به عنوان نمونه ای از بیمارستان های دولتی (که بیشتر طبقه متوسط به آنها مراجعه می کنند) بود. روش کار: داده های مربوط به کلیه بیماران بستری و سرپایی که برای تصویربرداری تشخیصی در سال 1394 به بیمارستان لقمان حکیم مراجعه نمودند، جمع آوری و سپس با استفاده از نرم افزارSPSS به آنالیز داده ها پرداخته شد. یافته ها: بررسی و مقایسه تعداد پذیرش، جنسیت، خدمات انجام شده، نوع پذیرش و هزینه تصویربرداری نشان داد که بین این متغیرها رابطه معناداری وجود داشت و به دلیل تأثیر این نوع ارتباط در بخش های تصویربرداری تشخیصی، در شیفت کاری، بر اساس تجربه کاری و جنسیت تکنسین ها، انجام مطالعات دقیق تر و انجام آموزش های لازم در بیمارستان و خدمات بخش تصویربرداری تشخیصی ضروری است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، تعدیل و تناسب سازی بخش تصویر برداری برای تعدیل در هزینه های سلامت سالمندی باید در دستور کار تصمیم گیران قرار گیرد.

زمینه: هدف پژوهش حاضر عبارت بود از ارائه مدلی به منظور توسعه ارتباط صنعت با دانشگاه، که در دانشگاه آزاد اسلامی، واحدهای شهر تهران صورت گرفت. روش کار: روش پژوهش عبارت از روش ترکیبی کیفی به روش تئوری زمینه ای و مدل معادلات ساختاری به روش کمی بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی عبارت بودند از اساتید، متخصصان و خبرگان در این حوزه و در بخش کمی عبارت از کلیه رؤسای دانشگاه های آزاد تهران، رؤسای دانشکده ها و رؤسای مراکز ارتباط با صنعت در دانشگاه بودند. تعداد نمونه در بخش کیفی که به صورت هدفمند انتخاب شد، 12 نفر از اساتید، متخصصان و خبرگان و در بخش کمی، با استفاده از فرمول کوکران، 337 نفر از اساتید و صاحب نظران انتخاب شدند. ابزار تحقیق عبارت از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، در بخش کیفی به روش گراندد تئوری و از طریق کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) با استفاده از نرم افزار MAXQDA و در بخش کمی به دو روش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای SPSS 16 و Smart PLS انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد هشت مولفه در تبیین مدل توسعه ارتباط صنعت با دانشگاه، دانشگاه آزاد اسلامی-واحدهای شهر تهران نقش داشتند که عبارت بودند از: بعد فردی-مؤلفه فکری، بعد فردی-مؤلفه نگرشی، بعد فردی-مؤلفه مهارتی، بعد فردی-مؤلفه روان شناختی، بعد فردی-مؤلفه جمعیت شناختی، بعد سازمانی-مؤلفه های قانونی و حقوقی، بعد سازمانی-مؤلفه فرهنگی، بعد سازمانی-مؤلفه مدیریتی، بعد سازمانی-مؤلفه مالی، بعد سازمانی-مؤلفه ساختاری، بعد سازمانی-مؤلفه سیاستگذاری، بعد سازمانی-مؤلفه دولتی، بعد محیطی-مؤلفه ویژگی های صنعت، و در نهایت بعد محیطی-مؤلفه زیرساختی. نتیجه گیری: جهت بررسی برازش مدل، به بررسی X2، R و RS پرداخته شد که وجود X2 پایین و نسبت کای دو به درجه آزادی کمتر از سه، و همچنین ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده؛ نشان دهنده برازش مناسب مدل بود.

زمینه: مواد طبیعی و گیاهی از دیرباز در درمان سوختگی مورد استفاده قرار می گیرد و در سال های اخیر توجه به آنها بیشتر شده است. سوختگی و اقدامات درمانی، مراقبت و بازتوانی مرتبط با آن، علاوه بر تحمیل هزینه های متعدد و فراوان بر بیمار، خانواده و نظام سلامت هنوز هم در زمره چالش های مهم علوم پزشکی باقی مانده است. این مطالعه با هدف بررسی کارآیی عصاره دورریز گلبرگ زعفران نسبت به پماد Silver Sulfadiazine یک درصد (SSD) در بهبودی زخم های سوختگی درجه دوم در موش انجام شده است. روش کار: 24 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به 4 گروه مساوی شامل شاهد (بدون تیمار)؛ تیمار با پماد SSD1%؛ تیمار با پماد عصاره 8% زعفران؛ و تیمار با پماد عصاره 5% زعفران تقسیم شدند. سوختگی بر اساس روش استاندارد در پشت همه موش ها ایجاد شد. اندازه زخم در دوره 21 روزه در گروه های مختلف اندازه گیری شدند. یافتهها: بیشترین بهبودی به ترتیب در گروه های زعفران 5%، 8%، پماد SSD و گروه شاهد مشاهده شد. همچنین اسکار سوختگی در موش های صحرایی گروه های زعفران بر جای نماند. نتیجهگیری: عصاره (دورریز) گلبرگ زعفران در دوز 5% در بهبود زخم سوختگی درجه دو در موش تأثیر چشمگیری دارد و انجام مطالعات تکمیلی دیگر در زمینه عصاره ها و دوزهای دیگر این گیاه در درمان سوختگی پیشنهاد می گردد.