سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1399 | دوره:11 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف دفع زایدات خطرناک در محیط زیست که معمولا از طریق دفن آن در مدفن‫ های ویژه انجام می‫ گیرد، نیازمند در نظرگرفتن مجموعه ای از معیارهای زیست محیطی و ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی ویژه می‫ باشد. محل دفن زباله نامناسب می‫ تواند دارای اثرات منفی بهداشتی، اقتصادی و زیست محیطی باشد. در این راستا پژوهش حاضر در پی یافتن محل مناسب دفن پسماندهای ویژه استان قزوین که یکی از مناطق صنعتی کشور است؛ برآمد. ‬ ‬ ‬ ‬ روش کار روش این پژوهش از نوع اسنادی، میدانی و توصیفی-تحلیلی بود. در این مطالعه با استفاده مدل AHP در نرم‫ افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی به پهنه بندی زمین برای مکان یابی بهینه دفن مواد خطرناک استان قزوین بر پایه 12 معیار (زمین شناسی، شیب، کاربری اراضی، گسل، جهت شیب، جاده‫ های ارتباطی، شهر و روستاها، رودخانه، چاه‫ های آب زیرزمینی، باتلاق و دریاچه سد) ارزیابی شد و نقشه پهنه بندی زمین به دست آمد. در نتیجه حدود مکان انتخاب گردید. سپس جهت اولویت بندی سایت‫ های مناسب در میان محل‫ های کاندیدشده از بازدید میدانی مورد استفاده گردید. در ادامه جهت انتخاب بهترین سایت در میان گزینه هایی با اولویت بالاتر، از تکنیک یا روش الک کردن منطقه ای استفاده گردید. ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ یافته ها در ابتدا نتایج حاصل از تحلیل سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل AHP تعداد 11 مکان برای دفن پسماند مشخص نمود. سپس با بررسی های میدانی مشخص گردید که تعداد شش سایت از مکان های مذکور استعداد لازم برای دفن پسماندهای ویژه را دارا بودند. در نهایت در مرحله ارزشیابی نهایی؛ سایت بشر دارای بیشترین امتیاز و حایز رتبه اول گردید و همچنین سایت صادق آباد با کمترین امتیاز رتبه آخر را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق سایت بشر برای احداث لندفیل بهداشتی و زیست محیطی به عنوان رتبه اول و بهترین سایت پیشنهاد می گردد. چنانچه در نظر باشد سایت های مختلفی در طی سال های توسعه منطقه ایجاد گردد، می توان از رتبه بندی ارایه شده جهت استفاده متوالی از این سایت ها برای دفن پسماندهای ویژه استان استفاده نمود.

زمینه و هدف باتوجه به اینکه بسیاری از گیاهان کارایی بالایی در جذب عناصر سنگین دارند، استفاده از گیاه پالایی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی گیاهان بومی جاذب فلزات سنگین و و بررسی امکان استفاده از آنها در فناوری گیاه پالایی خاک های آلوده به فلزات سنگین با توجه به فاکتور انتقال بود که در اطراف صنعت پتروشیمی کود رازی استان تهران انجام شد. روش کار این تحقیق از نوع کتابخانه ای و آزمایشگاهی بود. برای انجام این پژوهش ابتدا از فاضلاب و گیاهان آلوده به فاضلاب صنعت پتروشیمی کود رازی نمونه گیری به عمل آمد و غلظت عناصر سنگین سرب، روی و کادمیوم تعیین گردید. سپس گیاهان سالمی که آلوده به فاضلاب صنعت پتروشیمی کود رازی نشده بودند، در معرض فاضلاب این صنعت قرار گرفتند و برای هر سه عنصر فاکتور انتقال محاسبه شد. یافته ها نتایج تحقیق نشان داد که گیاهان بومادران، استپی ریش دار و چوبک با داشتن غلظت 7/103، 3/247 و 9/0 میلی‫ گرم بر کیلوگرم ماده خشک، بیشترین میزان غلظت جذب عناصر سنگین به ترتیب برای سرب، روی و کادمیوم داشته و گزینه‫ های مناسبی برای پالایش خاک در منطقه می باشند. فاکتور انتقال فلزات سنگین در چوبک، تاج خروس و بومادران نیز بیشتر از سایر گیاهان بدست آمد. ‬ ‬ نتیجه گیری اندام هوایی گیاهان توانایی زیادی در جذب عناصر سنگین نسبت به ریشه آنها دارند. غلظت جذب و فاکتور انتقال عناصر سنگین جذب شده توسط گیاهان سالم و آلوده به فاضلاب متفاوت بوده و گیاهان سالم قابلیت بالایی در جذب عناصر سنگین دارند.

زمینه و هدف کیفیت آب مورد استفاده در تولید محصولات کشاورزی از جنبه های بهداشت و سلامت انسان و محیط‫ زیست بسیار مهم می‫ باشد. این پژوهش با هدف تخمین میزان آلودگی رواناب‫ های سطحی و آب‫ های زیرزمینی و شناسایی خطرات بالقوه و ارایه راهکارهای مدیریتی جهت استفاده از آنها در تولید محصولات کشاورزی جنوب شهر تهران انجام گردید. ‬ ‬ ‬ ‬ روش کار نقاط نمونه برداری شامل 14 نقطه از شبکه جمع آوری و دفع آب‫ های سطحی و کانال های آبرسانی زمین های کشاورزی و 7 نقطه از چاه های زیرزمینی موجود در منطقه 19 شهر تهران بود. پارامترهای مورد بررسی شامل BOD، COD، نیترات، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، آمونیوم، فسفات، کدورت، سختی کل، pH و SAR بود. داده های بدست‫ آمده برای تعیین وضعیت کیفی ایستگاه‫ های نمونه برداری وارد نرم افزار WQI گردیده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ‬ ‬ ‬ یافته ها نتایج شاخص کیفیت آب (WQI) نشان داد میزان آلودگی آب سطحی در 14 نقطه نمونه برداری بین متوسط تا خیلی بد بود. 57 درصد نقاط آب سطحی دارای آلودگی خیلی زیاد، 36 درصد نقاط نسبتا بد و 7 درصد از نظر شاخص آلودگی در حد متوسط بود. نتیجه گیری با توجه به اینکه بیشترین میزان آلودگی در نواحی 3، 4 و 5 منطقه مورد مطالعه بود و در این نواحی آب سطحی و زیرزمینی برای تولید محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد، لذا محصولات تولید شده از جنبه سلامت تولیدات کشاورزی می تواند دارای چالش‫ های جدی باشد. بنابراین برای مدیریت چالش ایجاد شده و بحران‫ های آینده منطقه، در چارچوب برنامه ارزیابی محیط زیست، راهکارهای مدیریتی در چهار گروه برنامه ریزی، پیاده‫ سازی و نظارت، پایش و بازنگری پیشنهاد می گردد. ‬ ‬ ‬

زمینه و هدف فلزات سنگین از راه‫ های مختلف به منابع آب وارد شده و باعث ایجاد مخاطراتی از قبیل مسمومیت و سرطانزایی در بدن موجودات زنده می‫ شوند. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین (آرسنیک، جیوه و کادمیوم) در سد مخزنی یامچی و شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر اردبیل در فصل پربارش و کم بارش در سال 1397 انجام پذیرفت. ‬ ‬ روش کار این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی است. 11 ایستگاه نمونه برداری انتخاب و غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم و جیوه اندازه گیری شد. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون های تی زوجی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS-21 بهره گرفته شد. یافته ها میانگین هدایت الکتریکی، دما و pH در فصل پر بارش به ترتیب 31/21± 18/759 برحسب نفلومتری، 08/2± 18/10 برحسب درجه سانتی گراد و 5/0± 69/7 به دست آمد که میانگین متغیرهای فوق در فصل کم بارش به ترتیب 11/27± 72/887 نفلومتری، 04/1± 90/19 درجه سانتی‫ گراد و 44/0± 76/7 به دست آمد؛ که این مقادیر در حد استاندارد کشوری قرار دارد. میانگین آرسنیک، جیوه و کادمیوم در فصل پر بارش به ترتیب 61/2± 218/3، 75/2± 378/3 و 03/6± 767/1 میکروگرم بر لیتر به دست آمد که میانگین متغیرهای فوق در فصل کم بارش به ترتیب 05/2± 76/9، 093/997± 1/4 و 03/1± 728/2 برحسب میکروگرم بر لیتر به دست آمد؛ که این مقادیر از حد استاندارد کشوری فراتر نرفته است. ‬ نتیجه گیری براساس نتایج بدست آمده می‫ توان نتیجه گیری نمود که موقعیت مکان ایستگاه های نمونه برداری در تعیین غلظت فلزات سنگین (آرسنیک، جیوه، کادمیوم) در سد مخزنی یامچی و شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر اردبیل در فصل پربارش و کم بارش تاثیر دارد. دما و هدایت الکتریکی در غلظت آرسنیک و جیوه تاثیر مثبت و معنادار داشت؛ اما pH تاثیری بر غلظت فلزات سنگین (آرسنیک، جیوه، کادمیوم) در سد مخزنی یامچی و شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر اردبیل در فصل پربارش و کم بارش در سال 1397 نداشت. ‬

زمینه و هدف رنگ های آلی از آلاینده های محیط زیستی می باشند، که از فاضلاب های صنعتی وارد منابع آبی می شوند. توسعه روش های موثر برای حذف آلاینده ها ضروری می باشد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی فتوکاتالیستی نانوذرات ZnO خالص، دوپ شده با Mg و La (1 تا 6 درصد وزنی) و نانوذرات Mg5%-La5%/ZnO و Mg6%-La4%/ZnO در حذف ردآمین B از محلول های آبی با تابش UVC است. روش کار در این تحقیق نانوذرات به روش سل-ژل سنتز گردید. فعالیت فتوکاتالیستی آن ها تحت تابش UVC در حذف ردآمین B در فتوراکتور ناپیوسته بررسی شد. غلظت ردآمین B در محلول آبی با اندازه گیری جذب در طول موج ماکزیمم (nm554) با اسپکتروفتومتر مریی-فرابنفش انجام گردید. میزان درصد حذف در حضور نانوذرات در min 21 تابش اشعه UVC، محاسبه و تجزیه و تحلیل شد. در ضمن مدل سینتیکی مناسب برای واکنش فتوکاتالیستی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها بعد از min 21 تابش اشعه UVC درصد حذف RhB از 5/11 درصد (بدون حضور نانوذره) به 84/72 درصد (در حضور ZnO)، 36/94 درصد (در حضور (Mg5%/ZnO، 54/88 درصد (در حضور La4%/ZnO) و 23/96 درصد (در حضور Mg5%-La5%/ZnO) رسیده است. همچنین ثابت های سینتیکی نانوذرات فعال محاسبه گردید. نتیجه گیری نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد، که نانوذرات ZnO به عنوان یک فتوکاتالیست برای حذف ردآمین B از محلول های آبی تحت تابش UVC موثر می باشد و با دوپ و کودوپ کردن ZnO با یون های Mg2+ و La3+ کارایی نانوذرات در حذف ردآمینB از محلول های آبی افزایش می یابد. نتایج بررسی سینتیک واکنش ها نشان داد که مدل مناسب سینتیکی، شبه درجه اول بود.

زمینه و هدف امروزه یکی از چالش های مهم توسعه پایدار در اکثر کشورها، مقوله محیط زیست و سلامت می باشد. شاخص‫ های بهداشت محیط به دلیل اینکه بیانگر وضعیت تغییرات محیط زندگی مردم و تهدیدات موجود برای سلامت است از اهمیت بسیار برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف بررسی روند تغییرات شاخص‫ های مربوط به بهداشت محیط در شهرستان‫ های استان کهگیلویه و بویراحمد طی سال‫ های 1395-1386 در سال 1396 شکل گرفت. ‬ ‬ ‬ ‬ روش کار مطالعه حاضر از نوع گذشته نگر طولی بود که با استفاده از داده های موجود در گروه بهداشت محیط مرکز بهداشت استان کهگیلویه و بویراحمد در بازه زمانی ده ساله روند تغییرات شاخص‫ های مربوط به بهداشت محیط را بررسی نمود. داده‫ های حاصل با استفاده از شاخص‫ های نظیر درصد توصیف، میانگین و آزمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شدند که این کار در محیط نرم افزار spss-16 انجام شد. ‬ ‬ ‬ یافته ها در مطالعه حاضر شاخص‫ های بهداشت محیط در حوزه روستایی، شهری و کل شهرستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که این شاخص‫ ها شامل درصد خانوارهای روستایی با دسترسی به توالت بهداشتی، دفع بهداشتی زباله، دفع بهداشتی فاضلاب، فضولات دامی، درصد بهسازی و بهداشتی اماکن عمومی و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی، درصد کارت تندرستی معتبر و مطلوبیت نمونه‫ های آب آشامیدنی در روستا، شهر و کل شهرستان محاسبه و تحلیل شد که بترتیب 3/87، 4/95، 4/68، 9/88، 7/86، 9/83، 3/94 و 3/91 درصد می‫ باشد. ‬ ‬ ‬ ‬ نتیجه گیری یافته های مطالعه حاضر نشان داد که بجز شاخص بهسازی و بهداشتی اماکن عمومی و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی که در شهرستان کهگیلویه معنادار نبوده در سایر شاخص ها معنادار بوده و می توان نتیجه گرفت که شاخص‫ های بهداشت محیط در طی ده سال بهبود یافته‫ اند؛ اما اکثر شاخص‫ ها در مقایسه با میانگین شاخص‫ های تعیین شده توسط متخصصین بهداشت محیط استان در سطح پایین‫ تری قرار دارند و تلاش مسیولین را جهت ارتقاء شاخص‫ های بهداشت محیط می‫ طلبد. راهکارهایی از جمله جذب نیروی تخصصی بهداشت محیط، اعمال قوانین ماده 688 بهداشت عمومی و ماده 13 مواد خوردنی آشامیدنی آرایشی و بهداشتی، مکاتبات لازم با ادارات ذیربط جهت تعامل ارایه نمایند. ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬

زمینه و هدف مراکز بهداشتی-درمانی از جمله مراکز حیاتی و مهم خدماتی هستند که دسترسی مناسب و به موقع به آنها از اهداف اساسی توسعه و عدالت اجتماعی به حساب می آید. سلامت هر فرد و جامعه در گرو مراکزی است که سلامت وی را تامین می کند، مراکز خدمات بهداشتی و درمانی از جمله مراکزی هستند که به طور مستقیم در تامین سلامت فرد و جامعه دخیل هستند؛ لذا دسترسی سریع، به موقع و ارزان به این مراکز در هر جامعه، به خصوص در جوامع شهری خیلی مهم و ضروری است. از همین رو هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل میزان دسترسی محلات شهر اردبیل به مراکز بهداشتی-درمانی بود. روش کار این مقاله با استفاده از مدل های آمار فضایی، در نرم افزار Arc/GIS به نحوه توزیع فضایی کاربری های بهداشتی-درمانی در سطح شهر اردبیل پرداخت. داده های موردنیاز نیز به روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع و سازمان های مربوطه گردآوری شدند. جهت همبستگی بین جمعیت و کاربری بهداشتی-درمانی و همچنین کاربری بهداشتی-درمانی با سایر کاربری ها از نرم افزار IDRISI SELVA استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد که ناحیه 2 از منطقه 2 و ناحیه 5 از منطقه 4 در وضعیت بهتری به لحاظ دسترسی به مراکز بهداشتی-درمانی قرار دارند و بقیه مناطق به لحاظ دسترسی در وضعیت مطلوبی به سر نمی برند. همچنین میزان همبستگی بین جمعیت و کاربری درمانی در سطح کل شهر و در سطح منطقه 4 منفی بود. نتیجه گیری در زمینه سازگاری بین کاربری بهداشتی-درمانی با سایر کاربری ها میزان همبستگی بین کاربری بهداشتی-درمانی و کاربری های آموزشی، فرهنگی، فضای سبز، تجاری، تجاری خدماتی و ورزشی همبستگی مثبت و با کاربری های مسکونی، اداری انتظامی، کارگاهی صنعتی همبستگی منفی وجود داشت. در نهایت با توجه به خروجی حاصل از یافته های پژوهش، پیشنهاداتی ارایه شد.

زمینه و هدف رودخانه زرینه رود یکی از رودخانه های مهم دایمی و پرآب استان آذربایجان غربی است که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار دارد. در این مطالعه با هدف بررسی کیفیت بخشی از رودخانه زرینه رود به طول 5/57 کیلومتر از محل خروجی سد تنظیمی نوروزلو تا محل تخلیه به دریاچه ارومیه از مدل شبیه سازی کامپیوتری QUAL2K استفاده گردید. روش کار پارامترهای انتخابی مدل شامل: دبی، اکسیژن محلول (DO) و اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی بود. زمان انتخابی برای شبیه سازی اردیبهشت 1397 انتخاب گردید. کالیبراسیون مدل با استفاده از تعیین ضرایب اکسیداسیون مواد کربنی و ضریب هوادهی مجدد رودخانه، با استفاده از روش میانگین جذر مربعات خطا ((RMSE انجام گردید. یافته ها نتایج تحقیق حاکی از آن بود که در پایین دست سد تنظیمی نوروزلو بدلیل دریافت فاضلاب کشتارگاه دام، کارخانه قند، فاضلاب های شهری، روستایی و زهاب های کشاورزی تغییرات چشمگیری در پارامترهای کیفی رودخانه به وجود آمده است. نتیجه گیری به دلیل بالا بودن ظرفیت خودپالایی رودخانه میزان اکسیژن محلول در حد مناسبی بوده و میزان BOD نیز با وجود افزایش ناگهانی به حد قابل قبولی رسیده بود. از نظر انطباق داده های مشاهداتی با نمودار خروجی مدل به غیر از دبی جریان در سایر پارامترها انطباق مناسبی وجود داشت که عدم انطباق داده های مشاهداتی دبی جریان با نمودار شبیه‫ سازی می تواند به دلیل برداشت های غیرمجاز از رودخانه برای مصارف کشاورزی باشد. ‬

هدف و زمینه ورود فلزات سنگین از منابع مختلف تامین آب شرب از مشکلات اساسی کیفیت آب، به خصوص در مناطق صنعتی می باشد. هدف از این تحقیق، بررسی قابلیت حذف آلاینده های فلزی جیوه و آرسنیک از محلول های آبی با استفاده از نانوذرات اکسید آهن سنتز شده به روش سبز بود. برای این منظور از عصاره حاصل شده از یک نمونه گلسنگ بومی استان اردبیل جهت سنتز نانوذرات اکسید آهن به عنوان جاذب استفاده شد. روش کار برای تهیه نانوذرات اکسید آهن مغناطیس پذیر از یک روش رایج و سریع بنام روش هم رسوبی استفاده شد. در این روش از مخلوط نمک آهن دو و سه ظرفیتی با نسبت استوکیومتری مشخص به حجم معینی از عصاره بدست آمده از گیاه Sinensis Ramalina (SR) اضافه می‫ شود. به دلیل استفاده از گیاه گلسنگ در فرایند سنتز نانوذرات اکسیدآهن، به روش مورد استفاده در پژوهش حاضر، روش سنتز سبز نیز گفته می‫ شود. جهت تایید نانوذرات اکسیدآهن سنتزشده، از روش های اسپکتروفتومتری مریی-ماورای بنفش، XRD، FT-IR، SEM و آنالیز عنصری EDX استفاده شد. ‬ ‬ یافته ها در طیف حاصل شده از اسپکتروفتومتر، پیک ظاهر شده درcm-1 5± 574 نشان‫ دهنده انتقال الکترون اکسیژن به آهن سنتزشده از گلسنگ SR بود. طیف حاصل از XRD نیز تاییدکننده خلوص نانوذرات اکسید آهن می باشد، به طوریکه در موقعیت های2θ = 30. 40, 35. 75, 43. 60, 57. 90, 63. 60 الگوی پراش به درستی حاصل شد. ماهیت کروی یکنواخت نانوذرات اکسیدآهن (III) با اندازه بین 74/31 الی 91/53 نانومتر که با استفاده از تصاویر SEM قابل مشاهده است. همچنین آنالیز EDX جهت نشان دادن ساختار عنصری تشکیل دهنده نانوذرات اکسید آهن سنتز شده، مورد استفاده قرار گرفت. آنالیز عنصری مشخص کرد که نانوذرات سنتز شده حاوی 68/19 درصد وزنی آهن و 49/51 درصد وزنی اکسیژن است. ‬ نتیجه گیری نتایج نشان داد که جیوه از مدل ایزوترم جذب لانگموییر (998/0 R2=) و آرسینیک از مدل ایزوترم جذب فروندلیچ (968/0 R2=) تبعیت می کند و فرایند حذف در هر دو فلز خود به خودی و گرمازا است. داده های بدست‫ آمده از مطالعات سینتیکی حذف هر دو فلز از محلول های آبی در مدل سینتیکی شبه مرتبه دوم با ضریب همبستگی مناسب بالای 99/0 برازش شدند. قابلیت حذف آرسنیک و جیوه توسط نانوذرات اکسید آهن مغناطیسی پذیر سنتزشده توسط عصاره گیاه SR به ترتیب 02/71 و 84/72 درصد در 4pH= و غلظت اولیه 50 میلی گرم بر لیتر بدست آمد. ‬

زمینه و هدف یکی از بزرگترین نگرانی ها درباره توسعه روز افزون صنایع معدنی، به ویژه در مناطق خشک و گرمسیر، مصرف آب زیاد آنها و در نتیجه، تهدید جدی منابع آبی منطقه در کنار اثرات آلایندگی این صنایع بر محیط زیست و سایر منابع آبی پایین دستی است. لذا، اتخاذ تصمیمات و اعمال تمهیدات مناسب جهت مدیریت مصرف آب در صنایع معدنی، امری ضروری است. اما، ارایه هرگونه برنامه اجرایی و عملیاتی جهت کنترل مصرف آب در این صنایع در گروی پایش برنامه ریزی شده و علمی مصرف آب طی دوره های زمانی مشخص است. روش کار در این پژوهش، پایش مصرف آب در مجتمع سنگ آهن گهر زمین (سیرجان) با استفاده از روش پایش آماری Shewhart برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مصرف آب خطوط دوگانه فرآوری کارخانه طی یک سال عملیاتی برای توسعه نمودارهای کنترلی جمع آوری و سازمان دهی شدند. یافته ها نتایج نشان داد که در ماه های مختلف سال، مصرف آب می تواند مستقل از شرایط جوی و یا میزان تولید کارخانه باشد. همچنین، نمودارهای میانگین نشان دادند که روند مصرف آب در دو خط تقریبا برعکس یکدیگر بوده و در هر ماه، با افزایش مصرف آب یک خط، مصرف آب خط دیگر کاهش یافته است. نتیجه گیری برای مرتفع نمودن مشکلات، تسریع در ساخت مخزن شماره 2 برای مستقل نمودن مصرف آب هر خط فرآوری به عنوان بهترین راهکار عملیاتی پیشنهاد شد.

زمینه و هدف والدین کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری در مقایسه با والدین کودکان عادی هیجانات منفی بیشتری تجربه می کنند، لذا نیازمند توجه و دریافت مداخلات روانشناختی می باشند که بر این اساس، مطالعه حاضر تلاشی برای کاهش مشکلات روانشناختی این مادران بود. لذا هدف این مطالعه، بررسی اثربخشی آموزش دلسوزی به خود بر احساس شرم و گناه مادران کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری بود. روش کار روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مادران کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری مراجعه کننده به مراکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری شهر اردبیل در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل می دادند. تعداد نمونه مورد پژوهش 40 نفر از مادران بودند که به روش نمونه‫ گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 20 نفر آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 70 دقیقه ای آموزش دلسوزی دریافت کردند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس آمادگی شرم و گناه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) با بهره گیری از نرم افزارآماری SPSS-22 انجام شد. ‬ یافته ها یافته های پژوهش نشان داد که آموزش دلسوزی به خود تاثیر معناداری بر کاهش احساس شرم و گناه مادران کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری داشت (001/0p<). با این معنی که به ترتیب 15/0 و 18/0 از تغییرات حاصل در میانگین نمرات پس آزمون نسبت به پیش آزمون متغیر احساس شرم و گناه در گروه آزمایش به علت آموزش دلسوزی به خود بود. نتیجه گیری نتایج نشان داد آموزش دلسوزی به خود بر کاهش احساس شرم و گناه مادران کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری تاثیر داشت. احساس شرم و گناه می‫ تواند زمینه ساز بروز آسیب های روان شناختی در مادران و کودکان شود، بنابراین استفاده از این روش درمانی/ آموزشی برای کاهش مشکلات روانشناختی مادران کودکان مذکور پیشنهاد می‫ گردد. ‬ ‬

زمینه و هدف فسفید آلومینیوم از عوامل مسموم کننده شایع در کشور محسوب می‫ شود. فسفید آلومینیوم در تماس با رطوبت با اسید معده، گاز فسفین تولید می‫ کند که این گاز بسیار سمی است. عمدتا سیستم قلبی-عروقی و تنفسی را مورد حمله قرار می‫ دهد. مصرف حتی مقادیر کم این سم می‫ تواند به مرگ فرد منجر گردد. این مطالعه یک مورد درمان موفقیت آمیز مسمومیت با قرص برنج را گزارش می‫ دهد. ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ معرفی مورد بیمار مردی 23 ساله که حدود 35 دقیقه پس از مصرف نصف قرص برنج با استفراغ‫ های متوالی، تهوع و تشدید علایم گوارشی به علت خودکشی با قرص برنج به بیمارستان شهداء شهرستان لردگان ارجاع شد. محتویات معده با شارکول و بی کربنات شستشو داده شد و نیم لیتر روغن زیتون نیم ساعت بعد به بیمار خورانده شد. بدلیل فشار پایین سیستولیک 70 میلی متر جیوه تحت درمان با 1 لیتر نرمال سالین قرار گرفت. جهت اصلاح اسیدوز متابولیک و اصلاح گازهای خونی برای بیمار بی کربنات سدیم (به طور متوسط 3-2 ویال در ساعت) شروع شد. 10 سی سی گلوکونات کلسیم 10 درصد هر 8 ساعت، یک گرم سولفات منیزیوم هر 6 ساعت و محلول (انسولین، گلوکز و پتاسیمGIK: ) بصورت وریدی برای بیمار شروع شد. در روز سوم گازهای خونی (PaCO2: 90، pH: 7. 2، HCO3: 19) و فشار خون (mmHg 60/10) وضعیت بهتری پیدا کرد و علایم حیاتی پایدار شد. روز چهارمEF (کسر تخلیه ای) بیمار به 30 درصد افزایش یافت و بیمار پس از 6 روز با بهبودی از بیمارستان ترخیص گردید. ‬ نتیجه گیری در مسمومیت با قرص برنج اقدامات تاثیرگذار شامل ارجاع سریع بیمار، مراقبت‫ های دقیق و مداوم، تخلیه سریع و رقیق سازی محتویات معده، تجویز روغن زیتون، تثبیت پتانسیل غشاء سلولی و انجامECMO می‫ تواند مفید باشد. ‬ ‬