بیماریهای گیاهی
سال:1391 | دوره:48 | شماره:3 (پیاپی 191) |تعداد مقالات:19

Ustilago maydis از شاخه بازیدیومیکوت ها و عامل بیماری مخرب سیاهک عمومی ذرت و سورگوم می باشد. این گونه در طول چرخه زندگی خود دارای مراحل مختلف هاپلوئید، دیکاریوتیک و دیپلوئید است. در اثر تلاقی بین دو سلول هاپلوئید سازگار روی سطح برگ مرحله دیکاریوتیک ایجاد می شود که قادر به بیماری زایی در گیاه می باشد. اگر چه U. maydis از طریق اندام های هوایی و ریشه قادر به نفوذ است ولی علایم بیماری تنها روی اندام های هوایی ظاهر می شود. با توجه به اینکه ترشحات ریشه نقش بسیار مهمی در تعاملات بین گیاه و سایر میکروارگانیسم ها دارد در این مطالعه نقش GR24 (یک ماده شیمیایی مشابه با استریگولاکتونها) در تحریک فعالیت های فیزیولوژیک و ریخت شناسی U. maydis بررسی شد. با استفاده از روش های مختلف اندازه گیری تنفس سلولی میزان تغییرات تنفس سلولی بعد از تحریک سویه های مختلف U. maydis با GR24 اندازه گیری شد. مشاهدات ما نشان داد که یک ساعت بعد از تحریک، میزان تنفس سلولی 11 درصد افزایش یافت اما بعد از سه و پنج ساعت تحریک، میزان تنفس سلولی به ترتیب به میزان هشت و پنج درصد کاهش یافت که این کاهش می تواند به علت آثار سم زدایی قارچ در برخورد با مولکول خارجی باشد. میزان بیان تعدادی از ژن های دخیل در بیوتروفی و تنفس سلولی تحریک شده با GR24 نسبت به شاهد افزایش یافت. با این حال GR24 تاثیری در تغییر شکل ظاهری و تبدیل حالت مخمدی به فاز میسلیومی سویه هاپلوئید U. maydis نداشت. این مولکول با افزایش تنفس سلولی می تواند در نفوذپذیری قارچ به ریشه و واکنش های دفاعی گیاه موثر باشد ولی نقشی در بیماری زایی قارچ ایفا نمی کند.

علایم بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار در مناطقی از استان کرمان به صورت پراکنده مشاهده شد. از نمونه های مشکوک، باکتری سودوموناس روی محیط آگار غذایی حاوی ساکاروز جدا گردید. تعدادی از جدایه ها در توتون فوق حساسیت ایجاد کردند، کاتالاز مثبت بوده، در محیط 5 درصد نمک طعام رشد کردند و توانائی تولید رنگدانه سبز فلورسنت، هیدرولیز ژلاتین، کازئین، آربوتین و توئین 80 را داشتند. واکنش اکسیداز، اوره آز و آرژنین دهیدرولاز منفی و هیدرولیز نشاسته، لستیناز، احیا نیترات، توانائی در لهانیدن ورقه های سیب زمینی و رشد در 37oC در آنها دیده نشد. این جدایه ها از گالاکتوز، مانوز، مانیتول، سوربیتول و آرابینوز اسید تولید کرده، ولی هیچکدام از لاکتوز، مالتوز و دی- تارتارات استفاده نکردند. جدایه های اکسیداز منفی با تولید زهرابه از رشد قارچ Geotrichum candidum ممانعت نمودند و قطعه 720 جفت بازی از ژن syrB در آنها تکثیر شد. نقوش الکتروفورزی پروتئین های سلولی این جدایه ها شبیه به پاتووار مرجع Pseudomonas syringae pv. syringae (IBSBF451) بود و بیماری زایی آنها با تزریق سوسپانسیونی حاوی 106 سلول در هر میلی لیتر به سرشاخه های هلو، به اثبات رسید. بر اساس نتایج آزمون های فنوتیپی و تعیین توالی ناحیه ITS، باکتری های مذکور Pseudomonas syringae pv. syringae تشخیص داده شدند. برای بررسی اثر ضدباکتریایی، اسانس تعدادی از گیاهان استخراج و در شرایط آزمایشگاهی بر جدایه ها آزموده و نتایج آن با اثر 13 ترکیب آنتی بیوتیکی مورد مقایسه قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که از میان آنتی بیوتیک ها، تتراسایکلین، اکسی تتراسایکلین و داکسی سایکلین از رشد کلیه جدایه ها ممانعت به عمل آوردند، اما در برابر آمپی سیلین، سفالکسین و اگزاسیلین، حساسیت مشاهده شد. آزمون مذکور نشان داد که برخی از اسانس ها دارای خاصیت ضد باکتریائی هستند و در میان آنها اسانس آنغوزه و رزماری، دارای بیشترین تاثیر بوده و با اثرات اکسی تتراسایکلین و داکسی سایکلین برابری می کنند.

به منظور شناسایی گونه های جنس Pseudocercospora نمونه برداری از مناطق مختلف استان های شمالی کشور در طول تابستان و پاییز سال 1389 انجام شد. علاوه بر این نمونه های موجود در مجموعه قارچ های وزارت جهاد کشاورزی واقع در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور نیز مورد بازبینی قرار گرفتند. گونه های  Pseudocercospora atromarginalis(روی(Solanum nigrum ،P. cruenta  (روی Vigna sinensis)، P. griseola (روی Phaseolus vulgaris)،P. heteromalla  (روی(Rubus sp. ،) P. kaki روی (Diospyros lotus D. kaki، ) P. punicaeروی (Punica granatum،) P. salicina روی (Salix alba و) P. vitis روی Vitis sylvestris) شناسایی شدند. از بین این گونه ها،P. heteromalla  و P. salicina برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. هم چنین نام Phaeoisariopsis griseola به Pseudocercospora griseola تغییر یافت. نام سایر گونه ها در فهرست قارچ های ایران آمده است.

در سال های 1387 و 1388 از باغ های مو، گلخانه های پرورش گل رز و هم چنین مزارع چغندرقند در استان های فارس و کهگیلویه و بویراحمد بازدید و از گیاهان دارای علایم گال طوقه و ریشه و خاک اطراف آنها نمونه برداری و به آزمایشگاه منتقل شد. جداسازی عامل بیماری روی محیط های NA، DIM agar، 1A و RS انجام گرفت. پس از خالص سازی جدایه ها، با انجام آزمون های استاندارد باکتری شناسی جدایه ها به عنوان A. vitis و  A. tumefaciens biovar 1تشخیص داده شدند. آزمون بیماری زایی روی گیاهان کالانکوئه، گوجه فرنگی و آفتابگردان انجام شد و اکثر جدایه ها توانستند در این گیاهان تولید گال کنند. برای تشخیص بیماری زایی جدایه ها نیز از آغازگرهای اختصاصی A/C´ وVCF/VCR  استفاده شد که به ترتیب تمام جدایه ها باندهای 224 و 730 جفت بازی را تکثیر کردند. در بررسی آزمون rep-PCR با استفاده از آغازگرهای BOX و ERIC تنوع زیادی در بین جدایه ها مشاهده گردید. جدایه های به دست آمده از مناطق مختلف استان های فارس و کهگیلویه و بویراحمد به دو گروه کلی قابل تقسیم بودند. گروه یک نیز به دو زیر گروه تقسیم شد، که یک زیر گروه شامل جدایه های A. vitis (جدا شده از درختان مو) و زیر گروه دیگر شامل جدایه های A. tumefaciens (جدا شده از رز و چغندرقند) بود. گروه دوم نیز تعداد کمی از جدایه های A. tumefaciens (جدا شده از رز و چغندرقند) را شامل شد. حداکثر شباهت در آزمون rep-PCR در داخل گونه A. vitis با حدود 88 درصد به دست آمد. گروه بندی بر اساس خصوصیات ژنوتیپی تا حدودی با گروه بندی بر اساس خصوصیات فنوتیپی مطابقت داشته و آزمون های فنوتیپی و rep-PCR به خوبی توانستند گونه های A. vitis و راA. tumefaciens  از هم تفکیک نمایند.

دو ویروس موزائیک کوتولگی ذرت (Maize dwarf mosaic virus, MDMV) و موزائیک جنوبی مرغ (Bermuda grass southern mosaic virus, BgSMV) به رغم تفاوت مشخص نود نوکلئوتیدی در ژن پروتئین پوششی، از لحاظ سرولوژیکی و مولکولی شباهت زیادی به هم دارند. در این تحقیق رابطه دگرپادی این دو ویروس مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی در قالب 5 تیمار در 5 تکرار (هر تکرار شامل یک گلدان با ده بوته) طراحی شد. تیمارها شامل مایه زنی مکانیکی هر یک از ویروس ها به گیاه پس از استقرار ویروس دیگر، مایه زنی توام و مایه زنی دو ویروس به طور جداگانه بودند. دو هفته بعد از مایه زنی، برای استخراج آر ان ای ویروس با استفاده از mRNA Capture Kit از تیمارها نمونه برداری شد. از آر ان ای ویروس به روش ترانویسی معکوس cDNA تهیه و با جفت آغازگرهای MD3F/MD1R و BgSMF90/BgSMR90b در آزمون PCR تکثیر شد. نتایج آزمون PCR نشان داد که مایه زنی هر کدام از دو ویروس از تکثیر ویروس دیگر جلوگیری می کند. بر اساس این آزمون و اطلاعات بیولوژیکی و مولکولی قبلی می توان نتیجه گرفت که دو ویروس با هم رابطه دگرپادی دارند و بنابراین ممکن است به رغم تفاوت های بیولوژیکی و مولکولی، رابطه بسیار نزدیک با هم داشته باشند و یا سویه های یک ویروس محسوب شوند. در این بررسی رابطه دگرپادی ویروس موزائیک ایرانی قیاق (Iranian Johnson grass mosaic virus, IJMV) با دو ویروس BgSMV و MDMV به عنوان شاهد نیز مطالعه شد که بین آنها هیچ رابطه دگرپادی دیده نشد.

بیماری جاروک بادام که فیتوپلاسمای همراه با آن Candidatus Phytoplasma phoenicium نام دارد در حال حاضر یکی از مخرب ترین بیماری های بادام در ایران و لبنان است. تنوع ژنتیکی در فیتوپلاسمای همراه با جاروک بادام در نمونه های تهیه شده در دو نقطه از باغ های اطراف نیریز (جدایه های نیریز 1 و نیریز 2)، یک نقطه از مشکان نیریز (جدایه مشکان)، دو نقطه در اطراف کرمان (جدایه های کرمان 1 و کرمان 2) و یک نقطه در شهرستان سنندج (جدایه سنندج) بررسی گردید. نهال های بادام تلخ مایه زنی شده با جدایه های عامل جاروک بادام در شرایط کنترل شده واکنش های متفاوتی را نشان دادند. RFLP محصول PCR مستقیم با جفت آغازگر (P1/P7 تقریبا 1800 جفت باز از اپرون ار.ان.ای ریبوزومی) با آنزیم های AluI, CfoI, HaeIII, HinfI, HpaII, RsaI, TaqI نشان داد که جدایه مشکان از نظر نقوس حاصل از برش با انزیم CfoI و جدایه کرمان 2 از نظر نقوش حاصل از برش با آنزیم HinfI با بقیه متفاوت اند و بر این اساس جدایه های مورد مطالعه در 3 گروه قرار می گیرند. جدایه مشکان در گروه یک، جدایه کرمان 2 در گروه دو و جدایه های کرمان ا، سنندج، نی ریز 1 و نی ریز 2 در گروه سه قرار گرفتند. مقایسه میزان تشابه نوکلئوتیدی در ناحیه SR نیز تفاوت جدایه های عامل جاروک بادام را تایید کرد و نشان داد که جدایه مشکان با دیگر جدایه های مورد مطالعه تفاوت قابل ملاحظه ای دارد. بررسی تبارزایی بر اساس ترادف اپرون آر ان ای ریبوزومی، جدایه های عامل جاروک بادام را در گروه جاروک نخود کبوترPigeon pea witches' broom 16S rIX,) ) قرار داد و نشان داد که این جدایه ها یکسان نیستند. تمامی بررسی های مولکولی تفاوت جدایه خفر با جدایه های مورد مطالعه در این تحقیق را تایید کرد. بررسی های RFLP، مقایسه میزان تشابه نوکلئوتیدی و تبارزایی نشان داد که تفاوت ژنتیکی جدایه های جاروک بادام مربوط به 600 جفت باز از اپرون ار ان ای ریبوزومی شامل انتهای '5 ژن S16، ناحیه SR و ابتدا '3 ژن 23S است.

گیاهان دارویی همچون گیاه بارهنگ کبیر Plantago major به سبب دارا بودن ترکیبات دارویی گوناگون در صنایع داروسازی از اهمیت زیادی برخوردارند. در این پژوهش ضمن ارزیابی بیماری زایی نماتود ریشه گرهی Meloidogyne javanica بر گیاه بارهنگ کبیر، اثر سطوح مختلف مایه تلقیح اولیه این نماتود روی شاخص های رشد گیاه میزبان و تکثیر نماتود بررسی شد. در ادامه، محتوای موسیلاژی بذر، مقدار ترکیبات شیمیایی کوئرستین و اسید یورسولیک و هم چنین غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم بارهنگ کبیر در هنگام آلودگی به نماتود، 90 روز پس از تلقیح با نماتود ریشه گرهی بررسی شد. نتایج به دست آمده از آزمایش حاکی از حساسیت این گیاه به نماتود هدف است. در گیاهان آلوده به نماتود وزن هزار دانه، میزان موسیلاژ بذر و هم چنین مقدار اسید یورسولیک کاهش یافت درحالی که غلظت عناصر سدیم و کلسیم ریشه و ترکیب شیمیایی کوئرستین در اندام هوایی افزایش نشان داد. با افزایش سطح جمعیت نماتود، وزن تر اندام هوایی، طول اندام هوایی و ریشه کاهش یافت در صورتی که وزن تر ریشه افزایش نشان داد. رابطه فاکتور تولید مثلی نماتود با سطوح مختلف جمعیت تلقیح شده معکوس بود به عبارت دیگر بالاترین فاکتور تولید مثلی نماتود در گیاهان تلقیح شده با کمترین سطح از جمعیت نماتود (1000 لارو مرحله دوم /(J2) دو کیلوگرم خاک) دیده شد.

ویروس برگ بادبزنی مو (Grapevine fanleaf virus (GFLV)) از مخرب ترین ویروس های مو در سراسر جهان می باشد. بهترین روش کنترل خسارت این ویروس جلوگیری از انتشار قلمه های آلوده و نیز استفاده از اندام تکثیری عاری از ویروس برای احداث تاکستان های جدید می باشد، بنابراین ردیابی دقیق این ویروس از اهمیت بالایی در کنترل آن برخوردار است. به منظور معرفی یک روش حساس در ارزیابی پایه های مادری، طی سال 1387 از گیاهان موی تاکستان های مناطق مختلف کشور نمونه برداری انجام و آلودگی آنها به GFLV با استفاده از DAS-ELISA بررسی شد. سپس آلودگی 14 نمونه الیزا مثبت با استفاده از آرتی- پی سی آر و با به کارگیری آغازگرهای موجود در منابع و طراحی شده در این پژوهش بررسی شد. نتایج نشان داد که اکثر آغازگرهای موجود در منابع قادر به ردیابی در تمامی نمونه های بررسی شده نبودند. در حالی که آغازگرهای طراحی شده در این پژوهش ویروس را در همه نمونه ها ردیابی کردند. کارایی آغازگرهای طراحی شده روی 35 نمونه الیزا مثبت جمع آوری شده از سایر استان ها در سال بعد (1388) بررسی و تایید شد. هم چنین در این پژوهش برای اولین بار روش پیوند سبز برای بررسی آلودگی به GFLV انجام و آلودگی ویروسی را تایید کرد. نتایج این پژوهش نشان داد که ترکیب پیوند سبز و آرتی-پی سی آر با آغازگرهای معرفی شده در این بررسی روشی دقیق برای ردیابی GFLV است.

در این بررسی برای ارزیابی اثرات متقابل دو قارچ میکوریز آربوسکولار و نماتود ریشه گرهی در گوجه فرنگی از دو قارچ Glomus mosseae و Glomus intraradicesو یک گونه نماتود Meloidogyne javanica استفاده شد. پس از تکثیر قارچ های مذکور روی شبدر سفید و تکثیر و شناسایی نماتود، آزمایشی با 6 تیمار و 9 تکرار به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. برای مطالعه اثر قارچ ها روی بیماری زایی و خسارت نماتود از شاخص های رشدی گیاه (ارتفاع اندام های هوایی، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه) و شاخص های رشد و نموی نماتود (تعداد گال و توده تخم روی هر گیاه، تعداد تخم در هر توده تخم، تعداد نوزاد سن دوم در خاک و فاکتور تولیدمثل R¦=P¦/Pi)، و برای ارزیابی اثر نماتود روی قارچ های میکوریز از پارامترهای رشد و نموی قارچ (تعداد اسپور و درصد کلنیزاسیون ریشه) استفاده شد. نتایج نشان داد که قارچ های میکوریز باعث افزایش رشد بخش های مختلف گیاه می شوند. نتایج به دست آمده از تجزیه آماری شاخص های رشد و نموی گیاه و نماتود در تیمارهای مختلف نشان داد که تاثیر قارچ ها روی کاهش خسارت نماتود بیش از اثر افزایشی روی رشد گیاه است. بین دو قارچ از این نظر تفاوت معنی داری دیده نشد. علی رغم کاهش شاخص های قارچی (تعداد اسپور در خاک و میزان کلنیزاسیون ریشه) در اثر حضور نماتود، تجزیه و تحلیل آماری شاخص های مذکور موید وجود تفاوت معنی دار بین آنها، در حضور و عدم حضور نماتود نبود.

ویروس موزائیک زرد کدو (Zucchini yellow mosaic virus) از نمونه های کدوی دارای علایم موزائیک، تاولی شدن و بدشکلی برگ و میوه و کاهش رشد از مزارع منطقه کفترک شیراز به کمک آزمون الیزا، جداسازی و یک نمونه به عنوان جدایه فارس این ویروس ((ZYMV-F به منظور انجام مراحل بعدی تحقیق بررسی شد. ZYMV-F در شرایط گلخانه در کدو تکثیر و از بافت های آلوده برای خالص سازی فیزیکی ویروس استفاده شد. از آنتی سرم به دست آمده از آموده خالص ویروس، در آزمون های سرولوژیکی استفاده شد. با بهره گیری از روش به دام اندازی آر ان ای پیک و آغازگرهای اختصاصی طراحی شده، واکنش ترانویسی معکوس و زنجیره ای پلی مراز (RT-PCR) انجام شد و دی ان ای های تکثیر شده، همسانه سازی و تعیین ترادف شدند. با تجمیع ترادف های به دست آمده، ترادف کامل ژنوم ZYMV-F شامل 9591 نوکلئوتید (رس شمار JN183062 در بانک ژن) به دست آمد. آنالیزهای فیلوژنتیکی بر اساس ترادف نوکلئوتیدی و آمینو اسیدی ژنوم کامل و هر کدام از ژن ها به طور انفرادی نشان داد که ZYMV-F بیشترین شباهت را به جدایه های اسرائیل و اسلواکی ZYMV دارد. هم چنین بر اساس ترادف قسمتی از ژن پروتئین پوششی، مشخص شد که جدایه های ویروس در ایران در سطح نوکلئوتیدی و آمینواسیدی شباهت زیادی به هم دارند و جدایه فارس و کرج در یک گروه قرار می گیرند. این اولین گزارش از تعیین ترادف کامل ژنوم ZYMV در ایران و دومین گزارش از منطقه خاور میانه و نزدیک است.

قارچ Ceratorhiza hydrophila از غلاف های برگ برنج دارای علایم لکه های آبسوخته در شالیزارهای استان گیلان به دفعات جدا شده است. این پژوهش به منظور شناخت خصوصیات ریخت شناسی، اثبات بیماری زایی و بررسی جایگاه فیلوژنتیکی و ارتباط آن با سایر قارچ های نزدیک به آن انجام شد. نتایج نشان داد که این قارچ قادر به آلوده کردن بوته ها و ایجاد لکه های آبسوخته تا قهوه ای کم رنگ کوچک روی غلاف برگ بعد از یک هفته پس از مایه زنی بود. بررسی ریخت شناسی جدایه ها نشان داد پرگنه در سطح محیط کشت PDA در ابتدا سفید بوده و در نهایت به رنگ خرمایی تغییر یافت. در سطح تشتک حلقه بندی ها و سختینه های تقریبا گرد، منظم و بسیار کوچک ظرف چهار روز پس از کشت به تعداد فراوان تشکیل شدند. رنگ سختینه ها در ابتدا سفید بود که با گذشت زمان به رنگ نخودی تا قهوه ای تیره تغییر یافت. تجزیه و تجلیل فیلوژنتیک 530 جفت باز از ناحیه ITS (شامل 5.8S) نشان داد این قارچ دارای قرابت ژنتیکی بسیار زیادی با گروه ریزوکتونیاها بوده و از گروه Sclerotium جدا می شود که این نتایج با ریخت شناسی پرگنه و سختینه قارچ مطابقت دارد. این اولین گزارش از بیماری زایی این قارچ روی برنج از ایران است.

برای تعیین فراوانی ویروس وای سیب زمینی (Potato virus Y, PVY) در تابستان 1389 تعداد 182 نمونه دارای علایم از مزارع توتون استان گلستان جمع آوری و با آزمون DAS-ELISA با آنتی سرم چند همسانه ای مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 90 نمونه آلوده به PVY تشخیص داده شدند. آر ان ای سه جدایه ویروس با استفاده از کیت RNX-Plus استخراج و با یک جفت آغازگر اختصاصی PVY مربوط به ناحیه CP، در واکنش RT-PCR تکثیر شد. نمونه های آلوده به PVY پس از الکتروفورز در ژل آگاروز در محدوده 1000 bp مورد انتظار، ایجاد باند نمودند. محصول PCR به طور مستقیم ترادف یابی شد و ترادف های به دست آمده به طول 850 نوکلئوتید همراه با 30 ترادف انتخاب شده از GenBank مقایسه شدند. همردیف سازی چندگانه و آنالیز فیلوژنتیک با ClustalX و BLAST در نرم افزار BioEdit انجام و درخت فیلوژنتیکی به روش maximum parsimony ترسیم گردید. آنالیز فیلوژنتیک نشان داد که جدایه های علی آباد و فاضل آباد از ایران همراه با جدایه های اسپانیا، ایتالیا و بوشهر در یک گروه و جدایه مینودشت همراه با جدایه های هلند، بریتانیا و تایوان در گروه دیگر قرار می گیرند.

به منظور تعیین ویژگی های فیتوپلاسمای همراه با بیماری جاروک یونجه در استان بوشهر در هر یک از مناطق بنداروز (1 جدایه)، سرکره (2 جدایه)، پشت پر (1 جدایه) و تنگ ارم (1 جدایه) یک بوته یونجه با علایم بارز بیماری جاروک انتخاب و به گلخانه انتقال داده شد تا به عنوان منبع عامل بیماری در مطالعات انتقال عامل بیماری و آزمون های مولکولی استفاده شود. در گلخانه عامل بیماری جاروک به وسیله سس از هر بوته یونجه به یک بوته سالم پروانش انتقال داده شد و در پروانش های مایه زنی شده علایم بیماری های فیتوپلاسمایی ظاهر شد. از نظر ایجاد علایم در پروانش، جدایه های فیتوپلاسمای جاروک یونجه در استان بوشهر قابل تفکیک نبودند. در آزمون واکنش زنجیره ای پلیمراز(PCR)  با استفاده از جفت آغازگر P1/P7 در همه جدایه ها قطعه مورد انتظار (1800 جفت باز از اپرون ار ان ای ریبوزومی) تکثیر شد. آزمون چند شکلی طول قطعات برشی (RFLP) با آنزیم های AluI،C¦oI ،HaeIII ، HpaII و RsaI، نشان داد که بر اساس 1800 جفت باز از اپرون ار ان ای ریبوزومی جدایه های فیتوپلاسمای جاروک یونجه در استان بوشهر با یکدیگر و با فیتوپلاسماهای عامل جاروک یونجه در فارس (جدایه های جویم 1 و مبارک آباد) و یزد (جدایه ابرکوه) که متعلق به گروه جاروک بادام زمینی ( (16SrIIهستند، تفاوتی ندارند و فقط از نظر جایگاه آنزیم C¦oI با یک جدایه از فارس (جویم 2) متفاوتند. جستجو با برنامه BLAST و آنالیز فیلوژنتیکی ترادف محصول PCR با جفت آغازگر P1/P7 نیز نشان داد که عامل جدایه بنداروز به عنوان نماینده جدایه های فیتوپلاسمای جاروک یونجه در استان بوشهر متعلق به گروه جاروک بادام زمینی است. بیماری جاروک یونجه برای اولین بار از نقاط مختلف استان بوشهر گزارش می شود.

استفاده از ترکیبات طبیعی گیاهان برای کنترل بیماری ها، به دلیل مزایایی که بر ترکیبات شیمیایی سنتزی دارند، مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است. در این پژوهش تاثیر پنج عصاره گیاهی شامل عصاره برگ اسفناج، چغندر، ترب، شلغم و فلفل در پیشگیری و درمان بیماری سفیدک پودری خیار در آزمایشات گلخانه ای بررسی شده است. بدین منظور عصاره آبی، استونی یا متانولی هر گیاه با غلظت های 1% و 5%، یک روز قبل یا یک روز بعد از تلقیح بیمارگر روی بوته ها استفاده شد و سپس شدت بیماری بر اساس تعداد لکه ها روی برگ ده روز پس از تلقیح محاسبه گردید. هم چنین میزان تاثیر عصاره ها در کنترل بیماری، با اثر قارچکش پنکونازول و عصاره گیاه Reynoutria sachalinensis ((Rs، که کاربرد تجاری در کنترل بیماری دارند، مقایسه گردید. نتایج نشان داد که کلیه این عصاره ها وقتی با فاصله یک روز از تلقیح بیمارگر روی بوته به کار رفتند، شدت بیماری را کاهش دادند، گرچه میزان تاثیر آنها متفاوت بود. عصاره استونی 5% فلفل و چغندر و عصاره متانولی 5% اسفناج و شلغم، در مقایسه با عصاره Rs، تاثیر نسبی در جلوگیری از آلودگی داشتند. از طرف دیگر، عصاره متانولی 5% شلغم، بیشترین تاثیر را در درمان بیماری داشت و به اندازه قارچکش پنکونازول در درمان بیماری موثر بود. هم چنین آزمایش نشان داد که 24 ساعت قبل از تلقیح، بهترین زمان کاربرد عصاره های اسفناج و Rs، برای کنترل بیماری است و کاربرد عصاره های فلفل و شلغم، 24 ساعت پس از تلقیح در کنترل بیماری موثرتر است. لذا درجه تاثیر عصاره ها، تحت تاثیر زمان کاربرد، غلظت و نوع حلال قرار می گیرد.

مرکبات از محصولات باغی مهم و استراتژیک در کشاورزی ایران به شمار می آید. در بین استان های مرکبات خیز ایران، استان مازندران بیشترین سطح زیر کشت مرکبات (حدود 100 هزار هکتار) و تولید و تنوع ارقام را به خود اختصاص داده است. تنوع ارقام وارداتی از یکسو و تکثیر پیوندی نهال ها از سوی دیگر موجب بروز و انتشار بیماری های متعددی در این منطقه شده است به طوری که علایم بسیاری از بیماری های ویروسی و شبه ویروسی در باغ های مرکبات آن مشاهده گردید. با وجود این، عوامل احتمالی برخی بیماری های شبه ویروسی نظیر نقش حلقوی (citrus ring pattern) در مرکبات مازندران نامعین مانده و به کارگیری پیوندک های گواهی شده عاری از بیماری چندان مورد توجه عموم قرار نگرفته بوده است. اما در یک دهه اخیر با شروع انتقال ویروس تریستزا توسط شته در مازندران، تمایل باغداران این منطقه به استفاده از پایه های متحمل به تریستزا خصوصا پونسیروس (Poncirus trifoliata) و دورگه های آن نظیر سیترنج (P. trifoliata×Citrus sinensis) و سیتروملو (P. trifoliata×C. paradisi) و هم چنین استفاده از منابع پیوندک عاری از بیماری (بالاخص ویروس تریستزا) افزایش پیدا کرده است. در سوی دیگر، برخی باغداران و تولیدکنندگان نهال های مرکبات نسبت به اثر ویروئیدهایی که تاکنون در ارقام مرکبات بر روی پایه نارنج بی اثر یا بی ضرر مانده اما در پایه های پونسیروس و دورگ های آن سبب کاهش اندازه و میزان محصول می گردند نگران گردیده اند. بررسی های مقدماتی انجام شده در زمینه ردیابی ویروس پسوروز مرکبات در درختان دارای علایم نقش حلقوی و پسوروز در شرایط باغ و در گیاهان پیوند شده در گلخانه نتایج مثبتی در پی نداشته و محصول اختصاصی مربوط به ویروس پسوروز مرکبات با PCR قابل تکثیر نبوده است.

قارچ های میکوریز از مهم ترین میکروارگانیسم های خاک محسوب می شوند که با ایجاد تغییرات ژنتیکی، فیزیولوژیکی و اکولوژیکی در گیاهان میزبان خود، عملکرد آنها را در واحد سطح افزایش می دهند. قارچ اندومیکوریز Piriformospora indica Sav. Verma, Aj. Varma, Rexer, G. Kost & P. Franken 1998 متعلق به گروه قارچ های میکوریز در راسته Sebacinales، رده Hymenomycetes و شاخه بازیدیومیکوتا می باشد و روی ریشه تعدادی از گیاهان تک لپه ای تیره Poaceae و گیاهان دو لپه ای تیره Brassicaceae و Chenopodiaceae گزارش شده است. بررسی های متعدد نشان داده است که این قارچ موجب افزایش طول ریشه و اندام هوایی گیاه از طریق تحریک گیاه در تولید هورمون های رشدی، افزایش جذب برخی از عناصر غذایی مانند فسفر و تحمل بیشتر گیاه به تنش های خشکی و شوری می شود.