مدیریت ارتقای سلامت
سال:1400 | دوره:10 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

مقدمه: صدمات طناب نخاعی یکی از ناگوارترین صدماتی است که عوارض ثانویه زیادی متعاقب آن ایجاد می شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه پریشانی روانشناختی و رضایت از زندگی در مدد جویان ضایعه نخاعی و افراد سالم در سال 1398 در شهر زنجان انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-مقایسه ای می باشد. جامعه آماری این پژوهش حاضر شامل کلیه معلولان نخاعی و افراد سالم شهرستان زنجان بود. 122 معلول نخاعی به روش نمونه گیری تصادفی ساده و 125 تن از افراد سالم بعد از همتا سازی بصورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع اوری داده ها پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس افسردگی، اضطراب و تنش"(Depression, Anxiety, and Stress Scale) و "مقیاس رضایت از زندگی" (Satisfaction with Life Scale) بود. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار اس پس اس اس نسخه24 تحلیل شد. یافته ها: مددجویان نخاعی نسبت به افراد سالم تنش و اضطراب بالاتری دارند (01/0)، اما تفاوت معنا دار آماری در افسردگی دو گروه مشاهده نشد. رضایت از زندگی گروه مددجویان نخاعی کمتر از گروه سالم می باشد (01/0). نتیجه گیری: شرایط جسمانی معلولین نخاعی می تواند در وضعیت روانشناختی آن ها موثر باشد. پیشنهاد می شود مسیولین و افرادی که با این افراد در ارتباط می باشند با اجرای کلاس های آموزشی به مددجویان ضایعه نخاعی بصورت حضوری و مجازی آن ها را از لحاظ روانشناختی توانمند سازند.

مقدمه: معنویت و اخلاق از جمله موضوعاتی است که امروزه به طور وسیع در پاسخ به محیط های پیچیده سازمان ها بخصوص در محیط های ورزشی به آن توجه می شود. هدف از پژوهش، تعیین همبستگی هوش معنوی با اخلاق ورزشی در ورزشکاران پایگاه قهرمانی ناجا می باشد. روش کار: پژوهش حاضر، از نوع توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری را کلیه ورزشکاران پایگاه قهرمانی ناجا در سال 1397و در محل پایگاه قهرمانی ناجا (260 تن) تشکیل دادند که به روش تمام شمار انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های جمعیت شناختی، "پرسشنامه هوش معنوی کینگ"(Kings Spiritual Intelligence Scale) و "مقیاس اخلاق ورزشی "(Sport Ethics Scale) جمع آوری شد. روایی محتوای ابزار ها به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. پس از جمع آوری ابزار ها، نهایتا 216 پرسشنامه در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها: بین هوش معنوی و زیر مقیاس های آن، با اخلاق ورزشی در بین ورزشکاران پایگاه قهرمانی ناجا همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (05/0>P). نتیجه گیری: بین هوش معنوی و اخلاق ورزشی در ورزشکاران ارتباط مثبتی وجود دارد. لذا پیشنهاد می شود مربیان تیم ها، با تشویق ورزشکاران به ارتقا معنویات کمک شایانی به توسعه و ترویج اخلاق ورزشی در بین ورزشکاران نمایند.

مقدمه: بهبود کنترل عواطف و عملکرد جنسی از عوامل موثر بر کاهش تعارضات زناشویی است. مطالعه حاضر با هدف اثربخشی "رفتاردرمانی جدلی" بر کنترل عواطف و عملکرد جنسی زنان دارای تعارض زناشویی انجام شد. روش کار: این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش زنان درگیر تعارض زناشویی مراجعه کننده به مراکز بهداشت روان شهر رشت در سال 1399 بودند. برای انجام پژوهش 36 تن انتخاب و به صورت تصادفی ساده در 2 گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. در پایان گروه مداخله به 15 تن تقلیل یافت که جهت تحلیل 3 تن از افراد گروه کنترل به شیوه تصادفی حذف شدند تا گروه ها همگن شوند. در این پژوهش جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس کنترل عواطف" (Affective Control Scale: ACS) و "شاخص عملکرد جنسی زنان" (Female Sexual Function Index: FSFI) استفاده شد. روایی به مطالعات گذشته اکتفا شد و پایایی ابزارها به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. در شروع مداخله ابزارهای پژوهش توسط گروه ها تکمیل شدند. گروه مداخله 10 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای 2 جلسه) تحت "رفتاردرمانی جدلی" قرار گرفت و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار داشت. سپس مجددا هر 2گروه پس از پایان مداخله ابزارها را تکمیل کردند. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 19 انجام شد. یافته ها: بین گروه ها در هر دو متغیر کنترل عواطف (001/0=P، 366/546=F) و عملکرد جنسی (001/0=P، 375/84=F) تفاوت معناداری وجود دارد و با توجه به مقادیر اندازه اثر، 95 درصد تغییرات کنترل عواطف و 75 درصد تغییرات عملکرد جنسی ناشی از مداخله "رفتاردرمانی جدلی" است (001/0>P). نتیجه گیری: "رفتار درمانی جدلی" منجر به کاهش کنترل عواطف و افزایش عملکرد جنسی در زنان دارای تعارض زناشویی شده است. بنابراین، برنامه ریزی برای استفاده از روش "رفتاردرمانی جدلی" توسط روانشناسان و مشاوران خانواده برای بهبود عملکرد روانشناختی و جنسی زنان دارای تعارض زناشویی پیشنهاد می شود.

مقدمه: بازی های آنلاین زندگی بسیاری از افراد و از جمله دانش آموزان را تحت تاثیر قرار داده است. بازی به مدت زیاد، با خود کنترلی و کیفیت خواب در ارتباط است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه خودکنترلی، کیفیت خواب، تفاوت جنسی و وضعیت اقتصادی دانش آموزان کاربر بازی های آنلاین مشکل ساز و غیر مشکل ساز آذربایجان غربی انجام گردید. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی-مقایسه ای است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پایه دهم، یازدهم و دوازدهم آذربایجان غربی بودند. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای چندمرحله ای است. 6 مدرسه و 36 کلاس به عنوان نمونه نهایی پژوهش انتخاب شدند. تعداد کل آزمودنی های کاربر بازی های آنلاین مشکل ساز و غیر مشکل ساز، برابر 544 تن بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس خودکنترلی تانجنی" (Tangney Self-Control Scale) "شاخص کیفیت خواب پیترزبورگ " (Pittsburgh’ s Sleep Quality Index) "پرسشنامه بازی های آنلاین مشکل ساز" (Problematic Online Gaming Questionnaire) که دارای روایی و پایایی تایید شده در مطالعات قبلی بود، استفاده شد. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 انجام گرفت. یافته ها: از نظر خودکنترلی، دانش آموزان کاربر بازی های آنلاین مشکل ساز، ضعیف تر از دانش آموزان کاربر بازی های آنلاین غیر مشکل ساز هستند (01/0≥ P). از بین زیرمقیاس های مربوط به کیفیت خواب، کاربران بازی های آنلاین مشکل ساز کیفیت ذهنی خواب پایین تری دارند (01/0≥ P) و اختلال خواب و اختلال عملکرد روزانه بیشتری دارند (01/0≥ P). از نظر جنسیت، دانش آموزان پسر، بیشتر از دانش آموزان دختر، کاربر بازی های آنلاین مشکل ساز بودند (05/0≥ p). با این وجود، به لحاظ وضعیت اقتصادی، تفاوتی بین دانش آموزان کاربر بازی های آنلاین مشکل ساز و غیر مشکل ساز وجود نداشت. نتیجه گیری: دانش آموزان کاربر بازی های آنلاین مشکل ساز به لحاظ خودکنترلی ضعیف هستند و کیفیت خواب پایین تری دارند. اختلال خواب و اختلال عملکرد روزانه بیشتری دارند. لذا پیشنهاد می شود با آموزش خودکنترلی رفتار که به اجرای روش های خود نظارتی، خودارزیابی و خود تقویتی می انجامد، خودکنترلی و کیفیت خواب را در دانش آموزان تقویت کرد.

مقدمه: سن و جنس از جمله متغیرهای مربوط به تفاوت های فردی است که نقش مهمی در خودشناسی، باورهای معرفت شناسی و صفات شخصیت افراد دارند. این پژوهش با هدف مقایسه خودشناسی، باورهای معرفت شناسی و صفات شخصیت دانشجویان بر اساس سن و جنس انجام گرفت. روش کار: روش مطالعه توصیفی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانشجویان دانشگاه های (آزاد، پیام نور، علمی-کاربردی، غیرانتفاعی و سایر دانشگاه های سراسری) شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود. تعداد 400 تن از دانشجویان، به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس خودشناسی انسجامی"(Integrative Self-Knowledge Scale)، "پرسشنامه باورهای معرفت شناسی" (Epistemological Beliefs Questionnaire) و "سیاهه پنج عاملی نیو" (NEO-Five-Factor Inventory) بود. روایی ابزار به روش روایی صوری و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ تایید شد. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 انجام شد. یافته ها: اختلاف میانگین معناداری در نمره صفات شخصیت "توافق پذیری" در گروه مردان و زنان دانشجو وجود داشت و زنان در مقایسه با مردان نمره بیشتری کسب نمودند (05/0>P). همچنین، اختلاف میانگین معناداری در نمره باورهای معرفت شناسی "یادگیری سریع" (001/0=P) و صفات شخصیت "روان رنجورخویی" (001/0=P)، "توافق پذیری" (022/0=P) در دانشجویان از نظر سن تقویمی وجود داشت. دانشجویان گروه های سنی (18-29) در یادگیری سریع نمره بیشتر و در روان رنجورخویی و "توافق پذیری" نمره کمتری نسبت به گروه های سنی (36-47) سال به دست آوردند. دانشجویان سنین کمتر (18-29) نسبت به سنین بالاتر (36-47) بیشتر به یادگیری سریع، باور داشتند و از "روان رنجورخویی" و "توافق پذیری" پایین تری برخوردار بودند. نتیجه گیری: دانشجویان زن، در مقایسه با دانشجویان مرد، از صفت شخصیتی "توافق پذیری" بیشتری برخوردار بودند. همچنین هر چه سن دانشجویان کمتر باشد نه تنها به "یادگیری سریع" (معرفت جویی) بیشتر باور دارند، بلکه از صفت شخصیتی "روان رنجورخویی" پایین تری نیز برخوردارند؛ گرچه میزان "توافق پذیری" آن ها، نسبت به دانشجویان در گروه های سنی بالاتر، کمتر است. پیشنهاد می شود که متخصصان سلامت در بررسی خودشناسی، باورهای معرفت شناسی و صفات شخصیت دانشجویان، به عوامل جنس و سن آن ها نیز توجه نمایند.

مقدمه: امروزه سلامت محیط زیست اهمیت بسیار دارد و آموزش به عنوان پایدارترین روش جهت ارتقاء سطح آگاهی می باشد. مطالعه حاضر با هدف طراحی و روان سنجی"مقیاس آموزش زیست محیطی" (Environmental Education Scale) در دانش آموزان مقطع متوسطه انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع روش شناختی بوده و ترکیبی از روش های کمی و کیفی است. در بخش کیفی، بررسی متون علمی مربوطه و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 10 تن از خبرگان سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی انجام شد. در بخش کمی، نسبت روایی محتوای مقیاس طراحی شده توسط جدول Lawshe و شاخص روایی محتوا، براساس روش Bausell & Waltz و روایی صوری با نظر خواهی از 10 تن خبره سنجیده شد. روایی سازه، به روش تحلیل عاملی اکتشافی بررسی شد. پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ با نمونه 240 تن و ثبات به روش آزمون مجدد با 20 شرکت کننده و فاصله 2 هفته محاسبه شد. داده ها در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا و در نرم افزار Atlas. ti و داده های کمی در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22، تحلیل شد. یافته ها: از یافته های بخش کیفی عبارات مقیاس بدست آمد. نسبت روایی محتوا 80/0 و شاخص روایی محتوا 90/0 بدست آمد. نتایج تحلیل عاملی، 80 عبارت در 5 زیر مقیاس اهداف آموزشی، روش های تدریس، محتوای آموزشی، ابزار و امکانات آموزشی، روش های ارزشیابی را نشان داد. پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بین ابعاد 92/0تا 98/0 و کل ابزار 98/0، و ثبات به روش آزمون مجدد با استفاده از ضریب همبستگی درون طبقه ای به فاصله 2 هفته بین 92/0 تا 97/0 و کل ابزار 99/0 بود. نتیجه گیری: "مقیاس آموزش زیست محیطی" با روایی و پایایی تایید شده، طراحی شد. لذا استفاده از آن جهت سنجش میزان آموزش محیط زیست توصیه می گردد.

مقدمه: ارضای نیازهای بنیادین موجب خودکنترلی و قدرت ایگو خواهند شد که در این صورت به واسطه سازمان یافتگی ایگو در کنترل زندگی بر کیفیت زناشویی تاثیر خواهند داشت. هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی ساختاری بین نیازهای بنیادین و کیفیت زندگی زناشویی براساس نقش میانجیگر قدرت ایگو است. روش کار: روش پژوهش توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان متاهل دانشگاه تهران در سال 1399 بود. از میان آن ها 384 تن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس سازگاری زناشویی " (Dyadic Adjustment Scale)، "مقیاس ارضای نیازهای اساسی عمومی" (Basic Needs Satisfaction in General Scale) و "مقیاس قدرت ایگو" (Ego Strength Scale) استفاده شد. روایی ابزارها با استفاده از روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. برای تحلیل داده ها از الگوی معادلات ساختاری و نرم افزارهای اس پی اس اس 24 و آموس 24 استفاده شد. یافته ها: ضریب مسیر غیرمستقیم بین نیازهای بنیادین روان شناختی و کیفیت زناشویی (001/0=P، 243/0=β ) به واسطه قدرت ایگو، مثبت و در سطح 01/0 معنادار بود. نتیجه گیری: قدرت ایگو رابطه بین نیازهای بنیادین روان شناختی خودمختاری، شایستگی و ارتباط و وابستگی و کیفیت زندگی زناشویی را به صورت مثبت معنادار میانجیگری می کند. پیشنهاد می شود که در مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی آموزش هایی را به افراد متاهل مراجعه کننده با شکایت های زناشویی جهت نحوه ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی شان و روش های افزایش توانمندی ایگو و کیفیت زندگی زناشویی ارایه شود.

مقدمه: شهرهای مرزی کشور دارای کمبودهای بالقوه هستند و به نظر می رسد وجود بازارچه های مرزی کمک شایانی به برطرف نمودن این کمبودها، می نماید. هدف پژوهش حاضر، طراحی و روان سنجی "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" می باشد. روش کار: پژوهش حاضر به روش کیفی-کمی (روش شناختی) انجام شد. تعداد نمونه در مرحله کیفی 20 تن شامل مدرسین دانشگاه و کارشناسان در حوزه بازارچه های مرزی و جامعه شناسی بود. در مرحله کمی، روایی محتوا به روش کیفی و کمی (نسبت روایی محتوا)، روایی صوری (به روش کیفی) توسط 10 تن از اعضای هیات علمی اندازه گیری شد. روایی سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی) بترتیب با نمونه 744 و 200 تن از افراد بومی بازارچه های مرزی شیخ صالح (شهرستان ثلاث و بابا جانی) شوشمی (شهرستان پاوه) تیله کوه (شهرستان گیلانغرب) در استان کرمانشاه؛ سیف سقز (شهرستان سقز) در استان کردستان؛ مهران (شهرستان مهران) در استان ایلام و کیله (شهرستان سردشت) در استان آذربایجان غربی به روش خوشه ای (با فرمول کوکران) بررسی شد. پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و ثبات به روش آزمون مجدد با فاصله 2 هفته با نمونه ای شامل 30 نفر از افراد بومی بازارچه های مرزی محاسبه شد. تحلیل داده ها در نرم افزارهای آماری اس پی اس اس نسخه 24 و آموس نسخه 22 انجام شد. یافته ها: در بخش کیفی، "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" با 106 عبارت و 11 زیر مقیاس طراحی شد. در بخش کمی، روایی محتوای کیفی تایید شد. روایی محتوا به روش کمی (نسبت روایی محتوا) 85/0 و تایید گردید. همچنین، روایی صوری مقیاس نیز مورد تایید بود. تحلیل عاملی اکتشافی با 86 عبارت بررسی و در نهایت 46 عبارت و 5 زیر مقیاس تایید گردید. پایایی با روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ کل مقیاس 87/0 و زیر مقیاس ها 95/0-78/0و ثبات برای کل ابزار 93/0 و زیر مقیاس ها 97/0-91/0 بدست آمد. نتیجه گیری: "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" ابزاری روا و پایا می باشد. پیشنهاد می شود جهت سنجش تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی استفاده گردد.

مقدمه: پرستاری از جمله مشاغلی است که تنش شغلی در آن رایج است. تنش شغلی سبب مشکلات جسمانی، روان-شناختی، اجتماعی و خانوادگی می شود. لذا، مطالعه حاضر با هدف ارایه الگوی کیفیت زندگی کاری بر اساس تنش شغلی و خوش بینی با میانجی گری خستگی در پرستاران متاهل بیمارستان های شهر اهواز انجام گرفت. روش کار: روش پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری را کلیه پرستاران متاهل بیمارستان های شهر اهواز در سال 1399 تشکیل دادند. به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 202 تن به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با پرسشنامه جمعیت شناختی، "پرسشنامه های کیفیت زندگی کاری" (Quality of Work Life Questionnaire)، "مقیاس تنش پرستاری" (Nursing Stress Scale)، "آزمون جهت گیری زندگی"(Life Orientation Test) و "مقیاس خستگی" (Fatigue Scales) انجام شد. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ انجام شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 وآموس نسخه 23 استفاده شد. یافته ها: تمام مسیرهای مستقیم به جز مسیر تنش شغلی به کیفیت زندگی کاری معنادار شدند. مسیرهای غیرمستقیم نیز از طریق خستگی با کیفیت زندگی کاری معنادار شدند (01/0>P). نتیجه گیری: الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار است و گام مهمی در جهت شناخت عوامل موثر بر کیفیت زندگی کاری پرستاران محسوب می شود. توصیه می شود با برنامه ریزی و اجرای مداخلات آموزشی در زمینه تنش شغلی، خوش بینی و خستگی قدمی مثبت در جهت افزایش کیفیت زندگی کاری پرستاران برداشته شود.

مقدمه: در دهه های اخیر، ورزش حرفه ای به عنوان یک صنعت سودآور و فراهم آورنده فرصت های گوناگون تجاری مطرح شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی برندگرایی، سازوکارهای برندسازداخلی و ارتباطات درون کارکردی با رفتارهای برندساز کارکنان وزارت ورزش و جوانان در سال 1397 انجام گرفت. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری را تمام کارکنان وزارت ورزش و جوانان (890 تن) تشکیل دادند که نمونه آماری براساس فرمول کوکران 268 تن و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. در این مطالعه از پرسشنامه جمعیت شناختی، "پرسشنامه برندگرایی" (Branding Questionnaire)، "پرسشنامه ارتباط درون کارکردی" (Inter-Functional Communication Questionnaire)، "پرسشنامه رفتارهای برندساز کارکنان"(Employee Branding Behaviors Questionnaire) و "پرسشنامه سازوکار برندساز داخلی"(internal Branding Mechanism Questionnaire) استفاده شد. روایی ابزارهای اندازه گیری با استفاده از روش های، روایی صوری از روش تاثیر عبارت، شاخص روایی محتوا، نسبت روایی محتوا، روایی سازه تحلیل عاملی تاییدی و روایی همگرا مورد تایید قرار گرفت. برای سنجش پایایی نیز به ترتیب از روش های پایایی ترکیبی و همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد. تحلیل داده ها در نرم افزارهای اس پی اس ای نسخه 24 و اسمارت پی ال اس نسخه 3. 2 انجام شد. یافته ها: الگوی معادلات ساختاری نشان داد که برندگرایی بر ساز وکار های برندساز داخلی و ارتباطات درون کارکردی در سازمان های ورزشی در سطح 01/0 مثبت معنادار دارد. همچنین، سازوکارهای برندسازی داخلی با رفتارهای برندساز کارکنان در سازمان های ورزشی در سطح 01/0 همبستگی مثبت معنادار دارد. ارتباطات درون کارکردی با رفتارهای برندساز کارکنان در سازمان های ورزشی در سطح 01/0 همبستگی مثبت معنادار دارد. نتیجه گیری: الگوی برندگرایی و رفتارهای برندسازی داخلی در بین کارکنان ورزش کشور از برازش مناسبی برخوردار است. پیشنهاد می شود مدیران وزارت ورزش و جوانان برنامه های آموزشی و ضمن خدمت را به عنوان ساز وکارهای برندساز داخلی در این سازمان اجرا کنند.

مقدمه: مکالمات و گفتگوهای خانوادگی از مهمترین ابزارهای خانواده جهت تقویت انسجام و پیوندهای خانوادگی و نیز مهارت های خانواده جهت روبرو شدن با مشکلات می باشد. هدف پژوهش حاضر تببین محتوای مکالمات خانواده های تاب آور را در مواجهه با چالش های زندگی است. روش کار: پژوهش حاضر کیفی و به روش پدیدار شناسی می باشد. نمونه ها به روش نمونه گیری شامل 15 خانواده از مراجعین به مراکز مشاوره سطح شهر اصفهان واز طریق معرفی مشاوران این مراکز انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار یافته با سوالات باز پاسخ بود. برای روایی از روش Lawshe استفاده گردید. برای محاسبه پایایی مصاحبه ها ازروش توافق درون موضوعی دو کدگذار (ارزیاب) استفاده شد. تحلیل داده ها با روش Colaizzi انجام گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها منجر به استخراج 34 کد اولیه، 11 طبقه فرعی و 4 طبقه اصلی گردید. طبقات اصلی استخراج شده با عناوین مکالمات حمایتگرانه، مکالمات تسهیل گرانه، مکالمات خوش بینانه، و مکالمات راه حل-محور مشخص گردیدند. نتیجه گیری: هنگام بروز مشکلات، خانواده های تاب آور از مکالمات حمایتگرانه و تسهیل گرانه، خوش بینانه و راه حل محور استفاده می کنند. پیشنهاد می شود این 4 نوع مکالمه برای مواجهه موثر تر با چالش ها به خانواده ها و والدین آموزش داده شود.

مقدمه: زندگی برای انسان از راه تعامل و ارتباط ممکن می شود و اصلی ترین منبع ارتباطی برای آدمی والدین هستند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی "گروه درمانی شناختی-رفتاری" و "گروه درمانی وجودی" بر روابط مادر-فرزند مادران کودکان استثنایی در سال1398 بود. روش کار: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی و طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه مادران دارای کودکان استثنایی شهرستان قرچک در استان تهران بود که دارای کودک مقطع ابتدایی دارای سن 6 الی 12 سال بودند که براساس آمار 150 تن بودند. ابزار جمع اوری داده ها پرسشنامه جمعیت شناختی و "ارزشیابی رابطه مادر-کودک" (Mother-Child Relationship Evaluation) بود. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. پیش آزمون بر روی 150 تن "ارزشیابی رابطه مادر-کودک" اجرا شد. از بین 58 تن از مادرانی که دارای مشکل ارتباطی بودند (معنی نمره کمتر تر از 140 از نمره 240)، 36 تن به صورت تصادفی ساده انتخاب و در 3 گروه هر کدام 12 تن بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند. گروه های مداخله در 8 جلسه 90 دقیقه ای با روش "گروه درمانی شناختی-رفتاری" و "گروه درمانی وجودی" مورد مداخله گروه درمانی قرار گرفتند. هر سه گروه "ارزشیابی رابطه مادر-کودک" را بعنوان پیش آزمون، پس آزمون و پس از یک ماه پیگیری تکمیل کردند. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 تحلیل شدند. یافته ها: رابطه مادر-فرزندی در "گروه درمانی شناختی-رفتاری" و "گروه درمانی وجودی" و کنترل تفاوت وجود دارد. نتایج مقایسه زوجی نشان داد تفاوت نمره بین "گروه درمانی شناختی-رفتاری" بر "رابطه مادر-فرزندی" و گروه کنترل معنادار بود. علاوه بر، این تفاوت نمره "گروه درمانی وجودی" و گروه کنترل نیز معنادار بود (01/0≥ P). ولی تفاوت معناداری بین نمره در "گروه درمانی شناختی-رفتاری" و "گروه درمانی وجودی" وجود نداشت. همچنین مقایسه درون گروهی نشانگر پایداری نتایج در طول زمان بود. نتیجه گیری: "گروه درمانی شناختی-رفتاری" و "گروه درمانی وجودی" می تواند موجب بهبود روابط مادر-فرزندی درمادران کودکان استثنایی شود دهد. بنابراین، مشاوران و درمانگران می توانند از روش مذکور برای بهبود روابط مادر-فرزندی استفاده کنند.