بیماری خوشه صمغی غلات در ایران تا سال 1389 فقط از گندم گزارش و عامل آن دو گونه Rathayibacter tritici و R. iranicus تشخیص داده شده بود (بابائی زاد، و. و رحیمیان، ح. 1381؛ رحیمیان، ح.، 1372). در سال های 89- 1388 جدایه هایی از باکتری عامل بیماری برای اولین بار از جو (Hordeum vulgare) جداسازی و به عنوان گونه ای از جنس Rathayibacter شناسایی گردید (سلطانی، م.، فولادوند، ع.، رحیمیان، ح. و بابایی زاد، و. 1389). در بررسی حاضر جدایه هایی از باکتری های عامل خوشه صمغی گندم و جو از مناطق مختلف کشور جمع آوری شده و ویژگی های فنوتیپی و نیز برخی از خصوصیات ژنوتیپی آنها تعیین شد. جدایه ها گرم مثبت، هوازی اجباری، کاتالاز مثبت، اکسیداز و آرجی- نین دهیدرولاز منفی بوده و تولید اندول و استوئین نکردند. هیچ یک قادر به هیدرولیز ژلاتین، نشاسته و کازئین نبودند ولی اسکولین و توئین 80 را هیدرولیز کردند. نتایج آزمون های لهانیدن برش های سیب زمینی، احیای نیترات، تولید لسیتیناز، فسفاتاز، اوره آز، تایروزیناز، کتولاکتوز و نیز واکنش متیل رد آنها منفی بود. جدایه ها قادر به استفاده از زایلوز، آرابینوز، مانیتول، اینولین، سیترات، فومارات، استات و پکتات بوده ولی از مالونات، پیروات، سیتراکونات و نیکوتینات استفاده نکردند. از گلوکز، گالاکتوز، فروکتوز و مانوز اسید تولید کرده ولی توانایی تولید اسید از رامنوز، رافینوز و سالیسین را نداشتند. جدایه های جو بر خلاف جدایه های گندم از ال- تارتارات و سوکسینات استفاده نکرده اما آمیگدالین را مصرف نمودند. جدایه های عامل خوشه صمغی گندم بر اساس ویژگی های فنوتیپی به عنوان، گونه های Rathayibacter tritici و R.iranicus شناسایی شدند (Zgurskaya, H. I.,Evtushenko, L. I., Akimov, V. N. & Kalakoutskii, L. V. 1993.). جدایه های جو و R.iranicus بر خلاف R.tritici روی محیط CNS رشد نکرده و قادر به استفاده از سباسینات نبودند. مقایسه نقوش پروتئینی جدایه ها با جدایه های استاندارد گونه های Rathayibacter toxicus strain ICMP 9525 (International Collection of Microorganisms from Plants, Aaukland, New Zeeland) R.iranicus strain IBSBF 636, R rathayi strain IBSBF 635 and R.tritici strain IBSBF 632 (Biological Institute Culture Collection Phytopathogenic Bacteria, Compinas, Brasil,) منجر به تفکیک آنها به سه گروه شد. تعدادی از جدایه های گندم با جدایه استاندارد R.tritici در یک گروه و بقیه آنها به همراه جدایه استاندارد R. iranicus در گروه دیگر قرار گرفتند. جدایه های جو گروه مستقلی را تشکیل دادند و با هیچ کدام از جدایه های استاندارد هم گروه نشدند. برای تعیین ارتباط نسبی ژنومی جدایه ها از روش BOX-PCR (Veralovich, J., Schneider M.de Bruijn F.J and Lupski,J. R. 1994) و با استفاده از آغازگر BOXA1R (ساخته شده توسط شرکت سیناژن) پیروی گردید. شرایط زمانی و دمایی شامل مرحله واسرشت سازی اولیه در دمای 95OC به مدت 4 دقیقه، 34 مرحله شامل واسرشت سازی در 94OC به مدت 1 دقیقه، اتصال آغازکر به DNA ژنومی در 50OC به مدت 1 دقیقه، تکثیر DNA در 72OC به مدت 1 دقیقه و یکر مرحله بسط نهایی نیز در 72OC به مدت 10 دقیقه اعمال شد. آنالیز نقوش الکتروفورزی محصول PCR، بر اساس وجود یا عدم وجود قطعات همسان در جدایه ها و تعیین ضریب تشابه ژاکارد (Jaccard coefficient) انجام شد. دندوگرام با استفاده از میانگین های بی وزن (Unweighted pair group method with arithmetic averages, UPGMA) و با نرم افزار NTSYS-pc نسخه 2.02 محاسبه و ترسیم گردید. بر اساس نقوش قطعات DNA جدایه ها در سطوح تشابه 48، 57، 71 و 89 درصد به ترتیب در دو، سه، شش و سیزده گروه قرار گرفتند. جدایه های گندم و جو با جدایه استاندارد R.toxicus کمترین شباهت را داشته و در سطح تشابه 21 درصد از آن جدا شدند. جدایه های جو با جدایه های استانداردR. iranicus ، R. rathayi و R. tritici به ترتیب در سطوح 75، 56 و 50 درصد شباهت داشتند. یکی از جدایه ها که در آزمون های فنوتیپی با گونه R. tritici مطابق بود با این جدایه در سطح 48 درصد شباهت داشت در حالی که به جدایه R. rathayi در سطح 55 درصد شبیه بود. جدایه دیگری که بر مبنای آزمون های فنوتیپی به عنوان R. iranicus شناسایی شده بود با این گونه در سطح 66 درصد شباهت داشت ولی به R. rathayi در سطح 71 درصد شبیه بود. هرچند تفاوت قابل ملاحظه ای در ویژگی های فنوتیپی جدایه های هر گونه دیده نشد، اما از نظر ژنتیکی تفاوت هایی در بین آنها مشهود بود. با توجه به ویژگی های یاد شده، احتمال می رود جدایه های جو متعلق به گونه توصیف نشده ای از Rathayibacter باشد که تعیین موقعیت دقیق تاکسونومیکی آن ها مستلزم انجام آزمون های وسیع تر ژنوتیپی است.