زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثرات کرستین (به عنوان یک مهارکننده تولید NO) و ACTH در پیشگیری از تحمل و وابستگی در موش سوری بود.روش ها: جهت ارزیابی داروهای فوق 81 موش سوری در گروه های مختلف، در محدوده 20 تا 30 گرم، تحت رژیم های دارویی مورفین (40 mg/kg,ip)، مورفین (40 mg/kg,ip) + دوزهای مختلف ACTH (1, 2.5, 5 IU/mice,ip)، مورفین (40 mg/kg,ip) + دوزهای مختلف کرستین (5, 10, 25 mg/kg,ip) و مورفین (40 mg/kg,ip) + تجویز توام (1 IU/mice.ip)ACTH + کرستین (5 mg/kg,ip) روزانه یکبار بمدت 4 روز قرار گرفتند. برای ارزیابی میزان تحمل ایجاد شده در رژیم های دارویی فوق، آثار ضددردی ناشی از تست دوز مورفین (9 mg/kg,ip)، 24 ساعت بعد از آخرین دوز تزریق شده مورفین (روز پنجم) در هر یک از گروه های کنترل و تست با استفاده از روش Hot-plate اندازه گیری شد. برای ارزیابی میزان تاثیر گذاری رژیم های دارویی فوق در وابستگی، با تزریق نالوکسان (4 mg/kg,ip)، 2 ساعت بعد از آخرین دوز مورفین (روز چهارم) علایم قطع مصرف (تعداد پرش وایستادن روی دوپا) طی نیم ساعت ثبت گردید.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که، تجویز کرستین و ACTH قبل از تزریق روزانه مورفین تحمل و وابستگی به مورفین را بطور معنی داری کاهش می دهد (P<0.01). مصرف توام کرستین و ACTH نیز موجب کاهش تحمل و وابستگی معنی دار گردید (P<0.05).نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که این دو دارو به تنهایی و تواما، می توانند سبب کاهش علایم بی دردی و تولرانس ناشی از مصرف مورفین شوند.