مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین
سال:1389 | دوره:14 | شماره:4(پیاپی 57) |تعداد مقالات:18

زمینه: عوامل ژنتیکی در باروری زنان و نمو جنینی نقش مهمی دارند و این امر می تواند موجب افزایش میزان تاثیرگذاری روش کمک باروری شود.هدف: مطالعه به منظور تعیین اثر پلی مورفیسم His447His ژن PPARγ بر روی اووسیت و میزان باروری زنان داوطلب لقاح خاج رحمی انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی نمونه های خون از 98 بیماری که به بیمارستان الزهرای تبریز مراجعه کرده بودند جمع آوری شد. نوع پلی مورفیسم نمونه ها توسط روش چند شکلی طول قطعه محدود (PCR–RFLP) تعیین شد. برای بررسی ارتباط مستقل بین تعداد تخمک های بالغ و تعداد تخمک های بارور شده و نوع پلی مورفیسم ژن  PPARγ از آنالیزهای چند متغیره استفاده شد.یافته ها: ارتباط معکوس معنی داری بین سن زنان و تعداد تخمک های بالغ (P=0.001، r=-0.37) و میزان تخمک های بارور شده (P=0.015، r=-0.25) وجود داشت. نسبت تعداد تخمک های بالغ و تخمک های بارور شده افزایش معنی داری(P<0.005) در حاملین الل نادر نسبت به ژنوتیپ هموزیگوت نرمال نشان داد. ارتباط پلی مورفیسمHis447His  بعد از همسان سازی عوامل مداخله گر در آنالیزهای چند متغیره از نظر آماری معنی دار باقی ماند (P=0.003).نتیجه گیری: با توجه به یافته ها به نظر می رسد پلی مورفیسم His447His ژن PPARγ به عنوان یک عامل مستقل، در میزان لقاح خارج رحمی و احتمالا باروری زنان نقش مهمی دارد.

زمینه: اختلال تحمل گلوکز و دیابت شیرین در سیروز کبدی شایع بوده و به عنوان عامل پیشگویی کننده پیش آگهی در این بیماران مطرح هستند.هدف: مطالعه به منظور مقایسه گلوکز ناشتا با آزمون تحمل گلوکز خوراکی در تشخیص دیابت شیرین در سیروز کبدی انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی تمام بیماران مبتلا به سیروز کبدی مراجعه کننده به درمانگاه گوارش مرکز آموزشی- درمانی بوعلی سینای قزوین (92 نفر) در سال 1387 انجام شد. بعد از تکمیل پرسش نامه برای هر بیمار، آزمون گلوکز ناشتای سرم و تحمل گلوکز خوراکی(OGTT) با 75 گرم گلوکز و اندازه گیری قند 2 ساعت بعد به عمل آمد. داده ها با آزمون های آماری برآورد نسبت، مجذور کای و دقیق فیشر تحلیل شدند.یافته ها: میانگین سنی بیماران 54.4±14.1 سال (محدوده 15 تا 84 سال) بود. از 92 بیمار مورد بررسی، 41 نفر(44.6%) زن و 51 نفر (54.4%) مرد بودند. بر اساس نتایج آزمون گلوکز ناشتای سرم، 62 بیمار (67.4%) طبیعی، 16 بیمار (17.4%) دچار اختلال گلوکز ناشتا و 14 بیمار (15.2%) مبتلا به دیابت شیرین بودند. بر اساس نتایج OGTT،30 بیمار (32.6%) طبیعی، 26 بیمار (28.3%) دچار اختلال تحمل گلوکز و 36 بیمار (39.1%) مبتلا به دیابت شیرین بودند. تفاوت میزان تشخیص دیابت شیرین بر اساس FBS و OGTT از نظر آماری معنی دار بود (P<0.001). حساسیت گلوکز ناشتای سرم 46.7% و ویژگی آن96.7%  و ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی آزمون به ترتیب و 96.7% و 46.7% بود. cut off به دست آمده برای گلوکز ناشتا، 83.50 بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، آزمون گلوکز ناشتا برای تشخیص دیابت شیرین در بیماران مبتلا به سیروز کبدی کافی نیست. همچنین به نظر می رسد بیماران سیروزی با گلوکز ناشتای سرم بالاتر از 83.50 میلی گرم بر دسی لیتر احتمال بیش تری برای ابتلا همزمان به دیابت یا اختلال تحمل گلوکز داشته باشند و انجام آزمون OGTT برای ایشان توصیه می شود.

زمینه: ارزیابی دیاگرام اکوستیک رینومتری طبیعی، می تواند در شناخت عمکرد راه هوایی بسیار مفید باشد.هدف: مطالعه به منظور تعیین دیاگرام طبیعی اکوستیک رینومتری در افراد فاقد مشکلات تنفسی در جمعیت ایرانی انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 88-1387 بر روی 166 نفر از افراد بدون مشکل تنفسی در بیمارستان رسول اکرم (ص) شهر تهران، انجام شد. این افراد تحت اکوستیک رینومتری قرار گرفتند. برای این منظور از دستگاه اکوستیک رینومترGM  مدل ARI مجهر به سیستم الترا سوند استفاده شد. نمودار مربوط به سمت کم ترین سطوح مقطع و حجم بینی ثبت شد و داده ها با آزمون آماری تی تحلیل شدند.یافته ها: کم ترین سطح مقطع بینی در آزمون اکوستیک رینومتری در 66.8% افراد به طور متوسط 0.5597 سانتی متر مکعب در فاصله 4.1840 سانتی متر از محل قدام شاخک تحتانی و در 33.2% افراد به طور متوسط 0.6166 سانتی متر مکعب در فاصله 2.3355 از محل دریچه قدامی بود. جنسیت بر روی حجم و حداقل سطح مقطع تاثیری نداشت، ولی فاصله تنگی اول از نوستریل در زنان به طور معنی داری کم تر از مردان بود. P<0.05)) ارتباط معنی داری بین قد و سن افراد با حجم و سطح مقطع بینی افراد به دست نیامد.نتیجه گیری: با توجه به تفاوت نتایج اکوستیک رینومتری در نژادهای مختلف، یافته های این مطالعه در جمعیت ایرانی، معیار مناسبی برای تشخیص بیماری های مربوط به راه های هوایی بینی، انتخاب درمان صحیح (طبی یا جراحی) و همچنین مقایسه نتایج قبل و پس از عمل جراحی راه های هوایی بینی است.

زمینه: تشخیص حس حرکت به دنبال پارگی لیگامان متقاطع قدامی دچار اختلال می شود. جراحی بازسازی در بهبود آستانه تشخیص حس حرکت تاثیر بسزایی دارد.هدف: مطالعه به منظور مقایسه آستانه تشخیص حس حرکت در بیماران با پارگی لیگامان متقاطع قدامی در مرحله حاد قبل و بعد از جراحی باز سازی انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه شبه تجربی در سال های 1385 و 1386 بر روی 30 بیمار مبتلا به پارگی لیگامان متقاطع قدامی حاد انجام شد با نمونه گیری غیراحتمالی ساده انتخاب شدند. نمونه گیری به صورت غیراحتمالی ساده بود. به منظور ارزیابی آستانه تشخیص حرکت از دستگاه حرکت ممتد غیرفعال استفاده شد. این آزمون در دو سرعت 0.5 و 2 درجه بر ثانیه انجام شد. داده ها با آزمون های آماری تی زوج، میانگین خطای استاندارد و ضریب همبستگی درونی و اسمیرونوف کولموگروف تحلیل شدند. یافته ها: میانگین آستانه تشخیص حرکت در اندام مبتلا به پارگی لیگامان متقاطع قبل از جراحی بازسازی 5.02±0.36 و بعد از جراحی  3.23±0.25برای سرعت 0.5 متر بر ثانیه و 1.95±0.16 قبل از جراحی و 0.85±0.04 بعد از جراحی برای سرعت 2 متر بر ثانیه به دست آمد. اختلاف آماری در هر دو سرعت در دو مرحله معنی دار بود p<0.05)).نتیجه گیری: با توجه به یافته ها به نظر می رسد جراحی بازسازی پارگی لیگامان متقاطع قدامی حاد، در بهبود آستانه تشخیص حرکت بیماران تاثیر بارزی دارد.

زمینه: عوامل فیزیکی و شیمیایی خاصی بر تشکیل سنگ های مجاری ادراری تاثیر می گذارند. امروزه روش های مختلفی شامل افزایش دریافت مایعات، اصلاح رژیم غذایی، درمان های دارویی، روش های سنگ شکنی و جراحی برای درمان سنگ کلیوی به کار می روند.هدف: مطالعه به منظور تعیین میزان پاسخ دهی سنگ های مجاری ادراری به درمان دارویی با پلی سیترات پتاسیم در کودکان انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی گذشته نگر، کودکان زیر 14 سال که طی 5 سال (88-1383) به دلیل سنگ های مجاری ادراری به بیمارستان های مفید و لبافی نژاد تهران مراجعه نموده بودند، بررسی شدند. تمام بیماران در ابتدای ورود یک سونوگرافی اولیه مبنی بر تایید وجود سنگ داشتند. متغیرهای مورد بررسی شامل سن، جنس، شکایت اولیه، بررسی های آزمایشگاهی و رادیولوژیک، موقعیت درگیری سیستم ادراری، اندازه سنگ، علل تشکیل، آنالیز سنگ، روش های درمانی و میزان موفقیت درمان با قلیا بود. حذف کامل سنگ، دفع سنگ یا کاهش اندازه آن در سونوگرافی های بعدی به عنوان پاسخ مثبت به درمان با پلی سیترات پتاسیم تلقی شد.یافته ها: از میان 109 بیمار مورد مطالعه، 91 مورد با پلی سیترات پتاسیم درمان شدند که در 51 بیمار 56%)) پاسخ درمانی مثبت بود. در آنالیز سنگ ها شایع ترین نوع سنگ (50%) اگزالات کلسیم و شایع ترین علت تشکیل سنگ هیپرکلسیوری (25%) و بعد از آن هیپریوریکوزوری (19%) بود. میزان بروز سنگ، در سنین 1 تا 3 سال و در سیستم ادراری فوقانی به ویژه سمت راست شایع تر بود. شایع ترین شکایت اولیه، ادرار خونی (%20) بود. بیش ترین سنگ هایی که به درمان با پلی سیترات پتاسیم جواب دادند، سنگ های اگزالات کلسیمی بودند. میزان پاسخ به پلی سیترا در دختران و پسران و همچنین در گروه های سنی مختلف تقریبا با هم برابر بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها به نظر می رسد درمان با پلی سیترات پتاسیم، روش مناسبی جهت درمان اکثر سنگ های مجاری ادراری در کودکان باشد.

زمینه: روتاویروس ها یکی از عوامل عمده ایجاد کننده اسهال و مهم ترین عامل گاستروانتریت حاد در کودکان هستند.هدف: مطالعه به منظور تعیین همه گیر شناسی عفونت های روتاویروسی، باکتریایی و انگلی در کودکان بستری شده مبتلا به گاستروانتریت در شهرستان جهرم انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در سال های 1385 تا 1386 بر روی 163 نمونه مدفوع کودکان زیر 5 سال مبتلا به اسهال شدید بستری شده در دو بیمارستان شهرستان جهرم انجام شد. از روش های کشت میکروسکوپی، الایزا و RT– PCR به ترتیب برای تشخیص عفونت های باکتریایی، انگل ها و روتاویروس ها استفاده شد. داده ها با آزمون های آماری مجذورکای،ANOVA  و دقیق فیشر تحلیل شدند.یافته ها: از مجموع نمونه های مورد بررسی با روش الایزا، 46.02% به عنوان گروه A روتاویروسی شناسایی شدند. غالب ترین ژنوتیپ جدا شده روتاویروسی (30.66%) مربوط به گروه G4 بود. از نمونه های مورد پژوهش، 7.97% اشریشیاکلی،17.18%  شیگلا، 1.83% شیگلا و اشریشیاکلی، 15.20% اشریشیاکلی و روتاویروس،  3.68%سالمونلا، 1.84% انتامباهیستولیتیکا یا انتامبادیسپار و 6.28% به عنوان سایر عوامل عفونی شناسایی شدند.نتیجه گیری: از نظر همه گیر شناسی، روتاویروس ها در ماه های سرد سال در شهرستان جهرم شیوع بیش تری داشتند.

زمینه: آرتریت چرکی یکی از شایع ترین علل تخریب مفصلی است.هدف: مطالعه به منظور ارزیابی نحوه اداره آرتریت چرکی در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی گذشته نگر در سال 1388 بر روی پرونده تمام بیماران مبتلا به آرتریت، موجود در 3 بیمارستان آموزشی قزوین که در بخش های روماتولوژی، ارتوپدی و کودکان بستری بودند در مدت 5 سال (1382 تا 1387) انجام شد. سپس پرونده بیمارانی که جهت درمان آرتریت 3 روز یا بیش تر آنتی بیوتیک وریدی دریافت کرده بودند (174 مورد) جدا و اطلاعات در پرسش نامه ثبت شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: از 174 بیمار مورد مطالعه 57.5% مذکر و 70.6% زیر 12 سال بودند.  85.2%درگیری تک مفصلی داشتند. شایع ترین مفصل مبتلا در بالغین (39.6%) زانو و در افراد زیر 12 سال (47.2%) لگن بود. شایع ترین عامل مستعدکننده (73%) تروما و شایع ترین علامت بالینی هنگام مراجعه ((85.6%محدودیت حرکت بود. تنها 57 بیمار تحت آرتروسنتز قرار گرفتند که نتایج کشت مایع مفصل در 8 مورد مثبت بود. بررسی های ضروری همچون اسمیر، رنگ آمیزی گرم و بررسی از نظر وجود کریستال در مایع مفصلی به میزان قابل قبول انجام نشده بود. رژیم آنتی بیوتیکی برای اکثر بیماران شامل یک آنتی بیوتیک ضد استافیلوکوک بود. 54.6% بیماران در 4 ساعت اول ورود به بیمارستان و  24.7%بیماران بیش از 2 هفته آنتی بیوتیک وریدی دریافت کرده بودند.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، باید مواردی همچون گرفتن شرح حال، انجام معاینه دقیق، مدت زمان مناسب تجویز آنتی بیوتیک و فرآیند تعیین نوع میکروارگانیسم عامل آرتریت چرکی (اسمیر و کشت مایع مفصل) بیش تر مورد توجه قرار گیرد و اقدام ضروری جهت اصلاح این فرایندها انجام شود.

زمینه: خطر حریق و انفجار به ترتیب اولین و دومین خطر اصلی در صنایع شیمیایی محسوب می شوند.هدف: مطالعه به منظور ارزیابی کمی و رتبه بندی نسبی خطر حریق و انفجار در یک صنعت پتروشیمی انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 1385 در کارخانه پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) انجام شد. واحدهای فرآیندی مورد نظر بر اساس شاخص های تاثیرگذار بر خطر حریق و انفجار انتخاب و با استفاده از روش شاخص حریق و انفجار DOW (F&EI) تحلیل شدند. اطلاعات فنی مورد نیاز برای محاسبه شاخص از اسناد فرآیندی، راهنمای شاخص و گزارش های موجود به دست آمد. سپس خطر نسبی حریق و انفجار با استفاده از شاخص محاسبه شده در هر یک از بخش ها رتبه بندی شد. یافته ها: واحد فرآیندی برج عریان ساز با شاخص خطر 226 و مخزن نفتای خام با شاخص خطر 64 به ترتیب به عنوان بحرانی ترین و کم-خطرترین واحد فرآیندی شناسایی شدند. شدت خطر حریق و انفجار با توجه به شاخص محاسبه شده در تمام برج ها شدید (F&EI>158)، در راکتور تبدیل کاتالیسی و کوره گازوئیل، سنگین (127<F&EI≤158) و در راکتور هیدرودی آلکیلاسیون و مخزن نفتا، متوسط (61<F&EI≤96) بود. برج عریان ساز با حداکثر شعاع 57 متر در حدود 10 درصد از مساحت کارخانة مورد مطالعه را در بر می گرفت.نتیجه گیری: شاخص حریق و انفجار یک روش مناسب برای تعیین نقاط پرخطر وکم خطر یک صنعت است. برج عریان ساز به عنوان بحرانی-ترین واحد از نظر حریق و انفجار به ارزیابی خطر توسط روش های دقیق تر نیازمند است.

زمینه: شرط اساسی برای کسب موفقیت در سیستم اطلاعات بهداشتی ـ درمانی، جمع آوری دقیق و منظم اطلاعات و ارسال به موقع آنها برای سیاست گذاری و تصمیم گیری اثربخش است.هدف: مطالعه به منظور ارزیابی مدیریت اطلاعات از خانه های بهداشت تا مرکز بهداشت شهرستان قزوین انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 1387 انجام شد. جامعه پژوهش شامل سه سطح سیستم مراقبت بهداشتی بود. با روش نمونه گیری هدفمند 10 خانه بهداشت، 5 مرکز بهداشتی ـ درمانی روستایی و مرکز بهداشت شهید بلندیان شهرستان قزوین برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسش نامه و برگه ارزیابی بود. داده ها با آزمون آماری مجذور کای تحلیل شدند.یافته ها: از تعداد کل 9262602 واحد اطلاعات تولید شده در سیستم مورد مطالعه، 683563 واحد (7.37%) به سطوح بالاتر ارسال شده بود. وضعیت سیستم مورد مطالعه از دید کارشناسانی که پرسش نامه را تکمیل کرده بودند در رابطه با نحوه جمع آوری و انتقال اطلاعات 23.2% متوسط و 76.8% خوب بود. در مورد شیوه پردازش و تحلیل اطلاعات 15.9% متوسط و  84.1%خوب، در خصوص نحوه تفسیر اطلاعات 1.4% ضعیف23.2%  متوسط و 75.4% خوب و درمورد شیوه کنترل اطلاعات 21.7% متوسط و 78.3% خوب بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها و به منظور تصمیم گیری اثربخش، لازم است به موضوع غربال گری اطلاعات در سطوح پایین تر توجه بیش تری شود و شیوه تفسیر اطلاعات به مسوولین آمار و اطلاعات آموزش داده شود.

زمینه: محدودیت منابع در اقتصاد سلامت از مهم ترین دلایل توجه به کارایی و بهره وری در تمام حوزه های مدیریتی به ویژه بیمارستان هاست.هدف: مطالعه به منظور تعیین بهره وری در بیمارستان های عمومی استان اردبیل انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 1387 انجام شد. جامعه پژوهش شامل کل 10 بیمارستان عمومی استان اردبیل بود که داده های آنها به مدت 7 سال جمع آوری شد. اندازه گیری بهره وری با استفاده از شاخص بهره وری عوامل کل مالم کوئیست و به کمک روش تحلیل فراگیر داده ها بود و از متغیرهایی از قبیل تعداد پزشک، تعداد تخت فعال، تعداد پذیرش و روزهای بستری استفاده شد. داده ها با پرسش نامه های استاندارد وزرات متبوع جمع آوری و با نرم افزار Deap2 تحلیل شدند.یافته ها: میانگین بهره وری کل عوامل 1.033 به دست آمد که حکایت از کاهش بهره وری به میزان 3.3 درصد در طول دوره داشت. میانگین تغییرات کارایی فنی 1.004 و میانگین تغییرات فناوری  1.029بود. تغییرات بهره وری در طول دوره بررسی از روند خاصی تبعیت نمی کرد؛ به طوری که این روند در سه سال اول صعودی (کاهش بهره وری) بود، در دو سال بعدی بهره وری افزایش یافته و در سال 1385 مجددا بیمارستان ها با کاهش بهره وری روبرو بودند.نتیجه گیری: در مجموع بهره وری کل عوامل کاهش یافته بود که علت اصلی آن می تواند تغییرات فناوری باشد.

زمینه: عمل سزارین در ایران و جهان رو به افزایش است. به دلیل عوارض همراه با سزاین به روشی ایمن برای کاهش این روند نیاز است.هدف: مطالعه به منظور تعیین تاثیر کلاس های آموزشی دوران بارداری بر میزان سزارین انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای در سال 1383 تا 1386 در درمانگاه های شرق گیلان بر روی 410 زن باردار سه ماهه سوم که به صورت تصادفی در دو گروه تقسیم شدند (گروه مورد 187 نفر و شاهد 223 نفر) انجام شد. گروه مورد علاوه بر مراقبت معمول، در کلاس های آموزشی نیز حضور داشتند. یک ماه پس از زایمان پرسش نامه ای در رابطه با نوع زایمان توسط مددجو و مراقب بهداشتی تکمیل می شد. داده ها با آزمون آماری مجذورکای تحلیل شدند.یافته ها: میزان سزارین در گروه مورد 41.41% و در گروه شاهد  74.8%و شیوع کلی آن  59.8%بود. سزارین انتخابی در گروه شاهد  60.5%و در گروه مورد 16.7% و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود(p<0.001).نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، قرار دادن یک برنامه آموزشی منسجم در کنار سایر روش های حمایت اجتماعی می تواند در کاهش سزارین موثر باشد.

این مطالعه مقطعی به منظور تعیین وضعیت مواجهه جوانان 18 تا 30 ساله شهر یزد با دود سیگار محیطی و ارتباط آن با عقاید بهداشتی و فشار اجتماعی انجام شد. 281 نفر از آزمودنی ها به روش خوشه ای انتخاب و اطلاعات آنها توسط پرسش نامه جمع آوری شد. در هفت روز گذشته، 43.8% آزمودنی ها حداقل یک روز در اتاقی که در آن فردی در حال سیگار کشیدن بوده است، حضور داشتند. 53.4% حداقل یک روز سوار وسیله نقلیه ای شده بودند که در آن فردی در حال سیگار کشیدن بوده و 52.7% نیز حداقل یک روز در فضای باز در نزدیکی فردی که در حال سیگار کشیدن بود، قرار گرفتند. که مهم ترین عامل قرار گرفتن در معرض دود سیگار محیطی، فشار اجتماعی درک شده بود. بنابراین، به علت آسیب های بهداشتی زیاد دود سیگار محیطی، اجرای برنامه های مداخله ای آموزشی ضروری به نظر می رسد.