مجله علوم پایه پزشکی ایران
سال:1382 | دوره:6 | شماره:2 (پیاپی 18) |تعداد مقالات:9

نیاز به درمان طولانی جهت تهیه نمونه های بافتی برای استفاده در میکروسکوپ الکترونی از نوع ترانسمیشن (TEM) و استفاده از مواد فوق العاده فرار و در ضمن سرطان زا مانند پروپیلن اکسید در تهیه نمونه ها استفاده بهینه از این دستگاه موثر در تشخیص و تحقیقات بیولوژیک را مشکل زا مینماید. در این مطالعه نمونه بافتهای نرم کبد، پوست، مغز و روده موش سوری، با استفاده از روش سریع که طول زمان عملیات آن 6 ساعت پیشنهاد می شود و روش معمولی که زمانی به طول 74 ساعت نیاز داشت، مقایسه گردیدند. در انجام روش سریع، اندازه نمونه بافتی به نیم میلی متر مکعب تقلیل داده شد، از بافر کلوییدین - اسید کلریدریک جهت ایجاد تسهیل در نفوذ اسمیوم تتروکسید در بافت استفاده گردید و انجماد رزین در 85 درجه سانتی گراد انجام پذیرفت. در اجرای هر دو روش استفاده از استون به عنوان یک حلال کم ضرر به جای پروپیلن اکسید در تهیه نمونه ها مقایسه و سلولهای بافتهای مورد مطالعه از نظر ظاهری و تغییرات مورفومتریک در ارگانلهای آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از بررسی کیفیت سلولها در کلیه بافتهای مورد مطالعه تشابه نزدیک آنها را نشان میدهد. در این مطالعه نشان داده شد که جایگزین استون به جای پروپیلن اکسید تهیه نمونه ها را از نظر زمانی کوتاهتر و همگنی عملیات را ساده تر مینماید. مقایسه مورفومتریک (P<0.05) در بین ارگانلهای یکسان سلولهای تحت مطالعه تغییرات معنی داری را با توجه به تغییرات ایجاد شده در روش عملیات و جایگزین حلال استون با پروپیلن اکسید نشان داد. بنابراین، با مقایسه روش معمولی با استفاده از پروپیلن اکسید، روش سریع با استفاده از استون در تهیه نمونه های بافتی نرم برای استفاده در TEM تحت شرایط پیشنهادی دراین تحقیق می تواند راحت تر باشد.

رنگ آمیزی Argyrophilic Nucleolr Organizer Regions (AgNOR) به عنوان یک مارکر پرولیفراتیو سلولی با بررسی های کیفی و کمی، درتشخیص و افتراق انوع مختلفی از نئوپلاسمهای خوشخیم و بدخیم و تعیین پیش آگهی تومورها به کار رفته است. این مطالعه با هدف بررسی ارزش تشخیصی رنگ آمیزی AgNOR در افتراق ضایعات لنفاوی خوشخیم از بدخیم و طبقه بندی آنها صورت گرفت. تعداد و متوسط قطر ماکزیمم نقاط AgNOR مشاهده شده در هسته سلولها با میکروسکوپ نوری، جهت ارزیابی این روش تشخیصی در افتراق ضایعات لنفاوی مورد استفاده قرار گرفت.در این مطالعه یکصد نمونه از گره های لنفی واکنشی، لنفوم و هوجکین و لنفوم غیرهوجکین پس از بازبینی و تأیید نهایی انتخاب شد. سپس برشهایی با ضخامت 3 میکرون از بلوکهای پارافینی تهیه گردید و پس از رنگ آمیزی با تکنیک AgNOR نواحی سازماندهی هستکی از نظر کیفی و کمّی مورد بررسی قرار گرفتند. رنگ آمیزی AgNOR به روش اصلاح شده Crocker صورت پذیرفت. نقاط AgNOR، به روش تصادفی در یکصد سلول (در هر اسلاید) با میکروسکوپ نوری شمارش شد. متوسط قطر ماکزیمم این نقاط (به روش آنالیز مرفومتریک بر روی تصاویر فتوگرافیک تهیه شده) با بهره گیری از سیستم آنالیز تصویری (Carl-Zzeiss)، با دوربین دیجیتال میکروسکوپ اندازه گیری شد. در نهایت نتایج به دست آمده، بر روی چهار پارامتر، الف: تعداد متوسط نقاط AgNOR در یکصد سلول، ب: درصد سلولهایی که بیش از 3 نقطه، ج: مساوی یا بیش از 5 نقطه AgNOR داشته و د: متوسط قطر ماکزیمم نقاط AgNOR بر حسب میکرون، با استفاده از تست آماری AgNOR با هم مقایسه شدند.تعداد نقاط AgNOR و درصد سلولهایی که بیش از 3، یا 5 ویا بیشتر از 5 نقطه AgNOR داشتند، در گره های لنفی واکنشی، بیماری هوجکین و لنفوم غیرهوجکین به ترتیب افزایش یافت درصورتی که متوسط قطر ماکزیمم نقاط AgNOR در موارد ذکر شده در بالا به ترتیب کاهش یافت. همچنین تعداد نقاط AgNOR در درجه های مختلف لنفوم غیرهوجکین (درجه پایین، درجه متوسط و درجه بالا) سیر صعودی را نشان داد. ضمن اینکه متوسط قطر ماکزیمم نقاط AgNOR در درجه های مختلف لنفوم غیرهوجکین به ترتیب کاهش یافت. قابل توجه اینکه رابطه مشابهی بین متوسط قطر ماکزیمم نقاط AgNOR با تقسیم بندی انواع مختلف بیماری هوجکین از نظر پیش آگهی مشاهده گردید. نتایج تست آماری نشان داد که اختلافات مشاهده شده در تعداد و متوسط قطر ماکزیمم نقاط AgNOR در موارد مقایسه شده کاملاً معنی دار بوده (P<0.001) و همبستگی قوی بین متغیرها وجود داشت.نتایج نشان داد که رنگ آمیزی AgNOR یک روش ارزشمند در افتراق ضایعات واکنشی گره های لنفاوی، بیماری هوجکین و لنفوم غیرهوجکین و همچنین طبقه بندی لنفوم غیرهوجکین و بیماری هوجکین و پیش آگهی آنها میباشد.

هگزاکلرو 3، 1- بوتادی ان (Hexachloro 1, 3-butadiene, HCBD) یک فراورده جانبی در طی مراحل سنتز پرکلرواتیلن و تتراکلرواتیلن و یک آلوده کننده محیط میباشد که یکی از نفروتوکسیک ترین ترکیبات هیدروکربن هالوژنه در جوندگان است. سمیت این دارو ناشی از نوع متابولیسم آن است که شامل کونژوگاسیون با گلوتاتیون و تولید پنتا کلرو بوتادی انیل گلوتاتیون، و سرانجام تبدیل آن به پنتاکلروبوتادی انیل سیستئین و برداشت توسط کلیه ها و تجزیه آنزیمی آن توسط سیستئین کونژوگیت بتا - لیاز (Cysteine Conjugate – β-lyase) و تولید یک متابولیت سمی میباشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات نوروتوکسیستیه HCBD با اثر ویژه بر روی سیستم عصبی رت میباشد.در این تحقیق از موش صحرایی جوان 28 روزه استفاده شده است. گروه های مختلفی از این حیوان،  HCBDرا به صورت دوز روزانه و با مقادیر 25 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت 2، 3، 4 و 7 روز و 100 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت یک و دو روز به صورت داخل صفاقی دریافت نمودند. به گروه کنترل روغن ذرت به مقدار 1 میلی لیتر بر کیلوگرم تزریق گردید. تمام حیوانات کشته شده و مغز آنها خارج و به دو قسمت تقسیم گردید. یک قسمت جهت مطالعات بافت شناسی در فرمالین فیکس شده و قسمت دیگر جهت اندازه گیری فعالیت آنزیمی ابتدا در محلول ایزوپنتان سرد شده با یخ خشک فریز شده و در فریزر 80- درجه سانتی گراد نگهداری شد. برشهای 5 میکرونی از بافت فیکس شده در فرمالین تهیه و با محلول هماتوکسیلن و ائوزین رنگ آمیزی گردیدند. بررسی های میکروسکوپی این بافتها بیانگر وجود آسیب شدید و خونریزی گسترده در شبکه کورویید موجود در بطنهای جانبی و سوم مغز در حیوانات دریافت کننده دوز بالای HCBD بود. در گروه هایی که دوز پایین دریافت نموده بودند خونریزی خفیف در بطنهای مغزی و سلولهای پیکنوتیک و میتوتیک در سلولهای کوروئیدال مشاهده گردید. در حیوانات تزریق شده با دوز پایین HCBD گرچه فعالیت آنزیم گلوتامین - ترانس آمیناز (GTK) K بیشتر از گروه کنترل نشان میداد ولی از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود نداشت. در گروه درمان شده با دوز بالا فعالیت آنزیم کمتر از گروه کنترل بود. در این بررسی نشان داده شده است که شبکه کورویید موجود در بطنهای جانبی و سوم مغز حساس ترین قسمت نسبت به اثرات سمی HCBD میباشد.

اختلالات جنسی یکی از مهمترین عوارض ضایعه نخاعی در هر دو جنس است که میتواند منشاء مشکلات روحی و روانی بزرگی برای بیمار باشد. هدف ازتحقیق حاضر بررسی تغییرات ساختار بافت شناسی و مرفولوژی تخمدان در دوره حاد پس از قطع نخاع و مقایسه نتایج حاصل با گروه کنترل میباشد. در این تحقیق از تعداد 48 سر رت ماده بالغ نژاد ویستار در دو گروه آزمایش و کنترل استفاده شد. طناب نخاعی حیوانات گروه آزمایش با روش لامینکتومی دو طرفه در سطح مهره T6 قطع گردید و در گروه کنترل فقط موضع جراحی باز شده ولی نخاع سالم ماند. پس از کشتن حیوانات هر دو گروه در روزهای 7، 14 و 21 بعد از جراحی، وزن حیوانات، وزن و حجم تخمدان آنها اندازه گیری گردید. لامهای بافت شناسی نمونه های تخمدان با روشهای H&E و PAS و تریکروم ماسون رنگ آمیزی شدند. تغییرات کمی و کیفی نمونه ها با میکروسکوپ نوری مجهز به گراتیکول شطرنجی، مورفومتری شده و با آزمونهای آماری t-test و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج نشان داد وزن حیوان، وزن و حجم تخمدان در هر سه گروه آزمایش کاهش یافته است (P<0.05). قطر فولیکول، قطر تخمک و ضخامت طبقه گرانولوزای فولیکولهای اولیه چند لایه، آنتروم دار اولیه، آنتروم دار ثانویه و گراف تمامی گروه های آزمایش کاهش یافته بود(P<0.05) . ضخامت طبقه شفاف در فولیکولهای آنتروم دار اولیه، ثانویه و گراف هر سه گروه آزمایش کاهش یافته بود(P<0.05) . ضخامت طبقه تک داخلی فولیکولهای آنتروم دار ثانویه و گراف در گروه های 14 و 21 روزه کاهش یافته بود(P<0.05) . در استرومای تخمدان گروه های آزمایش حالت خیز، فیبروزیس و اتساع عروق مشاهده گردید. یافته های فوق نشان می دهد بسیاری از پارامترهای هیستولوژیک تخمدان بعد از قطع نخاع تغییر یافته و هتروژنیتی ساختار آن افزایش می یابد. این تغییرات احتمالا ناشی از فقدان اعمال اعصاب خودکار و تغییر در میزان نوروترانسمیترهای تخمدان میباشد.

هلیکوباکتر پیلوری یک عامل مهم در ایجاد عفونت مزمن خاط معده، گاستریت مزمن، زخمهای پپتیک و سرطان معده در انسان است. این میکروارگانیسم گرم منفی به شکل S و میکروائروفیل بوده دارای آنزیم اوره آز قوی میباشد. پس از ورود به معده به سطوح اپی تلیوم مخاط معده چسبیده و کلونیزه می شود و به دنبال آن آسیبهای فیزیولوژیک و سیتولوژیک عارض می گردد. روشهای مختلفی برای شناسایی این باکتری وجود دارد از جمله کشت باکتری، اوره آز تنفسی و روشهای سرولوژیک. روشهای سرولوژیک به واسطه سهولت در انجام آن و سرعت در پاسخدهی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.در این تحقیق سعی شد تا با جداسازی باکتری از بیوپسی افراد آلوده آنتی ژنهای اختصاصی این باکتری شناسایی و تخلیص شود. به این منظور پس از کشت باکتری، سوسپانسیون کلنی های خالص آن تهیه و به کمک امواج اولتراسونیک دیواره باکتری لیز شد. پس از تعیین الگوی الکتروفورزی پروتئینهای آن به روش SDS-PAGE، با تکنیک کروماتوگرافی پروتیینهای موجود در سوسپانسیون باکتری لیز شده براساس وزن مولکولی از یکدیگر تفکیک و در نتیجه 11 فراکشن به دست آمد. پس از تعیین وزن مولکولی این فراکشنها به کمک روش SDS-PAGE واکنش آنها با سرم افراد کشت مثبت به روش DOT-Blotting بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تمام فراکشنهای به دست آمده از باکتری با آنتی بادیهای موجود در نمونه سرم افراد کشت مثبت و همچنین سرم افراد کشت منفی واکنش می دهد و تنها شدت پاسخ در این دو گروه متفاوت است. همچنین مقایسه الگوی پاسخ فراکشنها در این دو گروه نشان داد که دو فراکشن پاسخ متمایزی نسبت به سایر فراکشنها ایجاد می نماید. یکی از این فراکشنها حاوی پروتیین با وزن مولکولی حدود 28.1 و دیگری کمتر از 14 کیلو دالتون بود. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر میرسد استفاده از این دو فراکشن در تهیه کیتهای ELISA بتواند تا حدود زیادی مشکل جوابهای غیراختصاصی حاصل از کیتهای موجود را که در آن از تمامی پروتیینهای باکتری جهت تشخیص آنتی بادی ضد آن استفاده می شود، مرتفع نماید.

گلیکوکانجوگیتها در تکثیر، تمایز و میان کنش های سلولی و همچنین فرایند اسپرماتوژنز و لقاح نقش بسیار مهمی دارند. در میان این ترکیبات اسید سیالیک نقش منحصر به فرد مهمی دارد. مطالعات قبلی صورت گرفته اهمیت و ضرورت وجود این قند انتهایی را در اسپرماتوژنز، بلوغ اسپرم و لقاح نشان داده اند. با توجه به اهمیت این ترکیب و عدم بررسی توزیع طبیعی آن در سلولهای بیضه تاکنون، بر آن شدیم تا با استفاده از روش لکتین هیستوشیمی و لکتین Wheat germ agglutinin (WGA) متصل به Horse radish peroxidase که به طور اختصاصی به این قند متصل می شود، توزیع طبیعی این قند را بررسی کنیم. وجود یک الگوی طبیعی می تواند شناخت موارد پاتولوژیک ایجاد شده توسط عوامل مختلف را میسر سازد. نتایج به دست آمده افزایش تدریجی محتوای اسیدسیالیک را در سلولهای اسپرماتوگونی تا تشکیل اسپرماتید یا پایان تقسیم میوز نشان میدهد که با کاهش قابل توجه آن در اسپرماتیدهای اولیه پیگیری شده و مجددا در مراحل بعدی اسپرماتوژنز افزایش میزان اسید سیالیک تا بلوغ اسپرم مشاهده میشود. در سلولهای سرتولی نیز به طور متوسط و سلولهای لیدیگ واکنشی قوی ایجاد میشود. این نتایج ضرورت حضور اسید سیالیک را به عنوان پوششی بر روی گیرنده ها و آنتی ژن های سطحی سلول و / یا عملکرد آن به عنوان یک گیرنده اختصاصی در تمایز اسپرماتوگونی ها و تقسیم میوز نشان میدهد. افزایش محتوای اسیدسیالیک در اسپرماتوژنز و اسپرم بالغ احتمالاً بیشتر در ارتباط با نقش پوششی آن بر روی آنتی ژن های سطحی اسپرم میباشد تا نقش گیرندگی آن. حضور گلیکوکانجوگیتهای حاوی اسید سیالیک در سلولهای لیدیگ میتواند در ارتباط با اتصال این ترکیبات به تستوسترون و انتقال آن به جریان خون یا لوله های منی ساز باشد.

فلز روی (Zn) یک عنصر کمیاب است که برای عمل بلوغ جنسی و انسجام اندامهای تناسلی و اعمال هورمونهای جنسی بسیار ضروری است. درحال حاضر اطلاعات موجود در مورد آثار مقادیر زیاد روی بر سیستم اندوکرین بسیار ناچیز است. لذا مطالعه حاضر بدین منظور انجام گردید تا تغییرات میزان پرولاکتین سرم در موشهای صحرایی نر و ماده پس از تزریق حاد (Acute) و تحت حاد (Subacute) استات روی مورد آزمایش قرار گیرد. در آزمایشات حاد استات روی به میزان 25 و 50 میلی گرم به ازاء کیلوگرم وزن بدن ازطریق داخل صفاقی به 6 موش صحرایی (Rat) در هر گروه درمانی و سالین نرمال به طور همزمان به 6 موش صحرایی در گروه شاهد تزریق گردید. سپس هر دو گروه حیوانات در ساعات مختلف پس از تزریق روی پس از بی هوشی با اتر به وسیله قطع سرکشته شده و نمونه های خون هر حیوان به طور جداگانه جمع آوری گردید. درآزمایشات تحت حاد نیز استات روی به میزان 15 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه به گروه مورد آزمایش و سالین نرمال به طور همزمان به حیوانات شاهد تزریق شد. سپس 6 سر موش مورد آزمایش پس از 12 روز و 6 موش صحرایی دیگر پس از 16 روز، تزریق روزانه 152 میلی گرم بر کیلوگرم استات روی، به وسیله قطع سر کشته و نمونه سرم خون جمع آوری شد. میزان پرولاکتین سرم در آزمایشات حاد و تحت حاد به وسیله روش رادیوایمونواسی (RIA) اندازه گیری شد. در مطالعه حاضر میزان پرولاکتین سرم در موشهای صحرایی ماده متعاقب تزریق هر دو دوز روی (25 و 50 میلی گرم به ازاء کیلوگرم وزن بدن) به میزان قابل توجهی نسبت به گروه شاهد کاهش یافت. اما در موشهای صحرایی نر فقط دوز بالای روی (50 میلی گرم بر کیلوگرم) توانست میزان پرولاکتین سرم را در نرها به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهد. تزریق تحت حاد روی به مدت 12 یا 16 روز موجب کاهش قابل ملاحظه ای در تراکم پرولاکتین سرم در حیوانات مورد آزمایش نسبت به گروه شاهد شد. به طور خلاصه نتایج این کار مقدماتی نشان میدهد که افزایش میزان روی میتواند غلظت سرمی پرولاکتین را کاهش دهد.

درد نوروپاتیک نوعی درد مزمن است که در اثر آسیب دیدن اعصاب محیطی به وجود می آید و موجب هیپرآلژزی (افزایش حساسیت به محرکهای دردزا) میشود. تفاوت جنسی به درد نوروپاتیک در مدلهای حیوانی گزارش شده است ولی گزارشات مختلف همخوانی کاملی با یکدیگر ندارند. لذا در این مطالعه پس از بستن عصب سیاتیک در موشهای سوری تفاوت جنسی به محرک دردناک و روند بروز هیپرآلژزی در طی یک دوره 20 روزه مورد بررسی قرار گرفت. پاسخ به محرک دردناک توسط آزمون هات پلیت در سه گروه موشهای سوری (نر و ماده) سالم، Sham و گروه مورد آزمایش (بستن یک طرفه عصب سیاتیک (PSNL انجام گردید. زمان عکس العمل در گروه کنترل ثبت گردید. همچنین در گروه Sham و گروه PSNL آزمون هات پلیت یکروز در میان از روز ششم تا روز بیستم پس از عمل جراحی انجام گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میانگین زمان عکس العمل به محرک حرارتی در موشهای سوری دست نخورده و Sham اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد ولی بستن عصب سیاتیک موجب کاهش معنی داری در میانگین زمان عکس العمل به محرک حرارتی درمقایسه با گروه دست نخورده و Sham گردید. میانگین زمان عکس العمل به محرک حرارتی در موشهای ماده PSNL در روزهای دهم و چهاردهم پس از بستن عصب سیاتیک اختلاف معنی داری نسبت به گروه Sham معنی دار شد. هیرآلژزی در ماده ها از روز دهم تا پایان روز چهاردهم ادامه پیدا کرد ولی در نرهای PSNL فقط در روز دهم مشاهده شد. به طور خلاصه نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بستن عصب سیاتیک در موش سوری موجب بروز هیپرآلژزی در هر دو جنس نر و ماده می شود ولی موشهای سوری ماده مدل بهتری جهت بررسی هیپرآلژزی میباشند. علت تفاوت جنسی به درد نوروپاتیک پس از بستن عصب سیاتیک در دو جنس نر و ماده مشخص نشده است.

با شروع از 1- بنزیل - 2- مرکاپتو - 5- هیدروکسی متیل ایمیدازول که به سهولت سنتز می گردد یکسری مشتقات جدید 2- (2- آلکیل تیو - 1- بنزیل -5- ایمیدازولیل) - 2، 3، 4- تری هیدرو - 5- ایمینو - 1، 3، 4- تیادی آزول [4a-c] طی مراحل مختلف سنتز گردید. اثرات ضد تشنج ترکیبات نهایی [4] در موش کوچک با هدف کشف عوامل ضدتشنج قوی تر مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمون الکتروشوک به استثنای  4aسایر ترکیبات4b, c  مدت زمان تشنج تونیک را کم کردند. این امر حاکی از آن است که آنها میتوانند در درمان صرع بزرگ موثر باشند. لیکن اثر آنها در مقایسه با شاهد دیازپام خیلی کمتر بود.