مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1389 | دوره:16 | شماره:2 (مسلسل 58) |تعداد مقالات:10

مقدمه: 20 تا 30% صدمات کودکان در مدرسه و اطراف آن اتفاق می افتد، لذا بررسی و پیشگیری از حوادث، موضوعی مهم در نظام بهداشت و درمان می باشد. جهت گردآوری اطلاعات منظم مربوط به حوادث، فرمی که دربرگیرنده ابعاد گوناگون این حوادث باشد، موردنیاز است. هدف از این مقاله بررسی فرم های موجود حوادث مدرسه کشورهای مختلف و طراحی فرمی جهت بررسی حوادث دانش آموزان در مدرسه می باشد.روش ها: فرم های در دسترس از طریق جستجوهای اینترنتی بدون محدودیت زمانی در بانک های اطلاعاتی مثل پروکوئست، ساینس دایرکت و سایت های عمومی مثل گوگل گردآوری شد. با توجه به فرم های گردآوری شده و شرایط و نیازهای موجود، فرم اولیه طراحی شد. سپس فرم اولیه در اختیار هشت نفر از اعضای هیات علمی پرستاری دانشگاه های مختلف علوم پزشکی قرار گرفت. نظرات این گروه جمع آوری و در صورت لزوم اعمال شد.یافته ها: فرم حاضر جهت کودکان سن مدرسه در مقاطع دبستان و راهنمایی طراحی شده است. لازم به ذکر است کلیه حوادثی که در حیطه اختیارمدرسه اتفاق می افتند در این فرم قرار می گیرند. فرم طراحی شده در مجموع شامل 17 بخش و هر بخش شامل چندین سوال است. بخش های مختلف فرم شامل مواردی نظیر مشخصات کودک، مشخصات مدرسه، ماهیت و شدت صدمه می باشد.نتیجه گیری: علیرغم نظارت رسمی، تخمین زده شده که ساعات حضور کودک در مدرسه امن تر از ساعات دیگر نمی باشند. حوادث مدرسه موجب اختلالات مهم سلامتی، صرف هزینه های بهداشتی و غیبت از مدرسه می شود. مجموعه اطلاعاتی که از طریق فرم طراحی شده گردآوری می شود می تواند اطلاعات جامع و کاربردی را در ارتباط با ابعاد گوناگون حوادث رخ داده در مدرسه فراهم آورد و زمینه لازم را برای برنامه ریزی جهت پیشگیری یا به حداقل رساندن این حوادث فراهم آورد. از سوی دیگر در صورت وجود چنین ثبت هایی به طور رسمی در مدرسه، پاسخ گویی قانونی نیز ممکن خواهد بود.

مقدمه: با وجود سودمندی فراوان و کاربرد گسترده متانول در صنعت و زندگی امروز، شرب اتفاقی یا ناآگاهانه آن در نوشیدنی های الکلی مشکلاتی درباره سلامت افراد ایجاد نموده است. از این رو، به نظر می رسد، شناسایی کیفی غلظت های بالاتر از دوز مجاز متانول در این نوع فرآورده ها ضرورت داشته باشد. در این تحقیق، یک روش کیفی جدید با کاربری آسان مبتنی بر کروموتروپیک اسید برای تشخیص مقادیر مسمومیت زای متانول در نوشیدنی های الکلی ارایه شده است.روش ها: در روش حاضر، پس از افزودن 2 ml پتاسیم پرمنگنات 3% w/v (حاوی 15% v/v ارتوفسفریک اسید) به نمونه ریخته شده در داخل یک بالن ژوژه 50 ml، آن را به مدت 30 دقیقه در حمام آب سرد قرار داده و بعد از گذشت این مدت، مقدار کافی سدیم هیدروژن سولفیت به آن می افزایند تا بی رنگ شود و پس از آن، 1 ml محلول آبی 5% w/v کروموتروپیک اسید و 15 ml سولفوریک اسید غلیظ به محتویات بالن اضافه می شود. در ادامه، بالن به مدت 15 دقیقه در حمام آب در دمای 60 درجه سانتی گراد قرار داده می شود تا فرمالدیید حاصل در محیط شدیدا اسیدی با کروموتروپیک اسید واکنش داده و ایجاد کمپلکس بنفش رنگ کند. پس از گذشت مدت زمان لازم، دمای محتویات بالن ژوژه تا 25 درجه سانتی گراد پایین آورده شده و حجم آن با آب مقطر به 50 ml رسانده شده و میزان جذب در مقابل شاهد در طول موج 575 nm قرائت می شود.یافته ها: آزمایش های انجام شده نشان دادند، کاربرد مقادیر میکرو نمونه و مواد واکنش گر نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت که از آن جمله می توان به کاهش محدودیت های کاربردی روش مرسوم اشاره کرد. به علاوه، استفاده از یک واکنش گر رقابتی در روش کروموتروپیک اسید می تواند به تشخیص مقادیر صرفا بالاتر از دوز مجاز یا مسمومیت زای متانول در نوشیدنی های الکلی منجر شود.نتیجه گیری: برای تشخیص مقادیر بالاتر از دوز مجاز یا مسمومیت زای متانول در نوشیدنی های الکلی که بر اساس استاندارد کشورهای اروپایی 0.4% حجمی - حجمی است، روش کروموتروپیک اسید می تواند به عنوان یک روش دقیق، حساس، ساده، ارزان و سریع در آزمایشگاه های عمومی و فاقد امکانات خاص آزمایشگاهی به کار گرفته شود.

مقدمه: خشونت یکی از دلایل جدی ناتوانی و مرگ زنان محسوب می شود که اغلب منجر به وضعیت نامطلوب سلامت، کیفیت پایین زندگی و استفاده بیشتر از خدمات بهداشتی - مراقبتی می شود همچنین با پیامدهای جسمی و روانی متعددی در ارتباط می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط زمان تجربه و ترس از خشونت خانگی با وقوع افسردگی در زنان مراجعه کننده به واحد بهداشت خانواده مراکز بهداشتی درمانی شهر تهران در سال 1386 طراحی و اجرا شد.روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی بود که تعداد 811 نفر از زنان مراجعه کننده به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که از طریق مصاحبه تکمیل گردید؛ برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون کای دو، آزمون دقیق فیشر و رگرسیون لجستیک استفاده شد.یافته ها: شیوع افسردگی در جمعیت مورد مطالعه 37.1% (301 نفر) بود )افسردگی خفیف 28.7%، افسردگی متوسط 8.2% و افسردگی شدید 0.2%(، میزان خشونت خانگی در سال گذشته و قبل از سال گذشته به ترتیب 88.3% (716 نفر) و 76.3% (594 نفر) بود همچنین ترس از خشونت خانگی توسط 55.7% (452 نفر) از واحدهای مورد پژوهش گزارش شد. احتمال ایجاد علایم افسردگی در زنانی که خشونت خانگی را در سال گذشته و قبل از سال گذشته تجربه کرده بودند به ترتیب (2.003-6.281 95% CI، (OR=3.547 و (1.482-3.129 95% CI، (OR=2.153 بود همچنین این میزان در زنانی که ترس از خشونت خانگی را گزارش کرده بودند (2.123-3.905 95% CI، (OR=2.88 بود.نتیجه گیری: وقوع علایم افسردگی در ارتباط با نوع خشونت و نزدیکی زمانی تجربه خشونت خانگی می باشد از سوی دیگر نه فقط تجربه مستقیم خشونت خانگی بلکه ترس از خشونت خانگی نیز با علایم افسردگی مرتبط بود، بنابراین ترس از خشونت خانگی در کنار تجربه خشونت خانگی باید به عنوان عامل مهمی در ارزیابی اختلال افسردگی در زنان مدنظر قرار گیرد.

مقدمه: تعیین طرح واره (DNA Profiling) DNA یکی از قدرتمندترین و قابل اعتمادترین ابزارهای تشخیص هویت در پزشکی قانونی است. هرگاه مقدار  DNA حاصل از اجساد و بقایای مواد زیستی موجود در صحنه جرم کم باشد (کمتر از 100 پیکوگرم یا 33 نسخه)، تعیین طرح واره با مشکل مواجه خواهد شد. تکثیر تعداد اندک نسخه هایDNA ، با استفاده از روش های تکثیر کلی ژنوم (WGA) مانند روش خاص (Preamplification Improved I-PEP PCR Primer Extension) امکان پذیر است.روش ها: با ارزیابی شیوه های موجود PEP و I-PEP بر روی رقت های متفاوت DNA، تلاش در جهت دستیابی به روش بهینه ای که با کمترین مقدار DNA الگو، طرح واره ای قابل اعتماد را ارایه دهد، انجام گرفت. این روش شامل نوعی PCR است که از پرایمرهای 15 نوکلئوتیدی تصادفی استفاده می شود. به دنبال این روش، تکثیر اختصاصی DNA با پرایمرهای اختصاصی مختلف انجام شد.یافته ها: پس از بهینه سازی روش I-PEP و تکثیر کلی ژنوم با روش جدید، که ما آن را KI-PEP PCR نامیدیم، تعیین طرح واره با تنها 2.5 پیکوگرم از DNA اولیه صورت گرفت. همچنین با استفاده از پرایمرهای اختصاصی، قطعه ای به طول 1106 باز به راحتی تکثیر شد.نتیجه گیری: روش KI-PEP نه تنها توانایی تکثیر مقادیر کم DNA را دارد، بلکه با توجه به طولSTR های موجود در کیت های مرسوم تشخیص هویت، طول مناسب برای تعیین طرح واره را نیز ایجاد می کند.

مقدمه: یکی از دلایل از دست رفتن دندان ها به خصوص در جوانان، تروما به دندان هاست. در این مقاله سیر کوفتگی دندان به دنبال تروما و عوامل مرتبط با پیش آگهی دندان های دچار کانکاشن از دیدگاه دندانپزشکی قانونی بررسی و تاثیر درمان در بهبود این آسیب ارزیابی شده است.روش ها: کلیه مراجعین به بخش دندانپزشکی قانونی اداره کل پزشکی قانونی استان اصفهان در یک دروه یک ساله از مهر 1378 تا مهر 1388 که دچار تروماهای دندانی شده بودند و در معاینه تشخیص کانکاشن دندانی برای آنها داده شد، وارد طرح شدند. تست های حیاتی پالپ و تست های پری اپیکال انجام شده و رادیوگرافی از دندان ها به عمل آمد. سپس این بیماران در یک دوره 6 ماهه در 3 نوبت (اولین روز مراجعه، 2 ماه بعد از تروما و 6 ماه بعد از تروما) تحت پیگیری و معاینه قرار گرفتند. معاینات با یکدیگر مقایسه شدند و در نهایت بهبود یا آسیب دندان در آخرین معاینه بررسی گردید.یافته ها: از 104 بیمار مورد بررسی تنها در 6 بیمار (5.8%) دندان دچار نکروز و در 2 بیمار (1.9%) دچار تحلیل داخلی شد و در هیچ یک از بیماران کلسیفیکاسیون مشاهده نشد. بر اساس آزمون دقیق فیشر فراوانی نکروز و تحلیل داخلی در دو جنس تفاوت معنی داری نداشت. پیش آگهی در بیمارانی که در مدت کوتاهی پس از تروما درمان را شروع کرده بودند بهتر بود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر پیش آگهی مطلوب آسیب های کانکاشن دندان می باشد که با درمان این پیش آگهی مطلوب تر است.

مقدمه: امروزه پایش مدیریتی بیمارستان ها یک اقدام بسیار مهم در جهت بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی به شمار می آید. این اقدام سالهاست که در معتبرترین مراکز درمانی جهان صورت می گیرد ولی متاسفانه در کشور ما از سابقه چندانی برخوردار نیست و در مقالات فارسی زبان بررسی جامع در رابطه با علل و میزان نارضایتی بیماران از بیمارستان های دولتی کمتر صورت گرفته است. برای دستیابی به این هدف بررسی فوق در استان مازندران انجام گرفته است.روش ها: جمعیت مورد مطالعه، شامل تمامی مراجعه کنندگان به بیمارستان های دولتی استان مازندران در شش ماهه اول سال 1388 بودند. اطلاعات به دو شکل فعال (مراجعه به بیماران ترخیصی از 6 بیمارستان دولتی سطح استان از شهرهای بهشهر، ساری، قائم شهر، نور، چالوس و رامسر، به شکل تصادفی بر اساس تکمیل پرسشنامه) و غیرفعال (بررسی شکایات ارسالی به دانشگاه علوم پزشکی مازندران) جمع آوری شد.یافته ها: در این مطالعه شیوع کلی شکایت ها 0.12 در هزار مراجعه کننده بوده است. در مجموع 1.57 در 1000 بیمار بستری شده در مراکز دولتی دست به شکایت کتبی زدند. 70% شاکیان مرد و بقیه زن بودند. در مجموع 53% شکایت های واصله، از بیمارستان های دولتی بوده است. از بررسی پرسشنامه های تکمیلی مشخص شد که بیشترین انتظار بیماران از سیستم درمانی تامین مسایل رفاهی و برخورد صحیح با آنها می باشد. در مجموع، 61% شکایت های کتبی و 29% شکایت های شفاهی به دلیل مسایل مالی - به شکل اخذ وجه خارج از تعرفه بوده است.نتیجه گیری: انتظارات بیماران از بیمارستان ها به طور عمده تامین نیازهای رفاهی و ایجاد آرامش و احترام توسط پرسنل و کادر درمانی است، هرچند که در صورت عدم تامین آن معمولا شکایت صورت نمی گیرد. شکایات عمدتا زمانی مطرح می شوند که به بیمار صدمه اقتصادی یا جانی وارد شده باشد. بنابراین عدم مطرح کردن نارضایتی به شکل یک شکایت رسمی به مفهوم بی نقص بودن عملکرد نیست.

مقدمه: خودکشی در بین زندانی ها شایع می باشد. از اقدام به خودکشی به روش های غیرمعمول نیز گزارش های متعدد در دست است که هر کدام از این اقدام ها به سبک خاصی انجام شده و به صورت گزارش های موردی منتشر شده است. با این حال از اقدام به خودکشی با خوردن تیغ صورت تراشی و سنجاق قفلی باز، گزارشی در منابع دیده نشد. مقاله حاضر به گزارش یک مورد اقدام به خودکشی با بلعیدن تیغ صورت تراشی می پردازد.معرفی مورد: مورد گزارش یک مرد 25 ساله و مجرد بود که به دلیل سرقت و آزار و اذیت مالباخته، محکوم به 15 سال زندان شده و 2 سال از دوران محکومیت خود را گذرانده بود. وی از یک سال پیش مبتلا به افسردگی اساسی شده بود. این زندانی با بلعیدن 7 عدد تیغ صورت تراشی به صورت نیمه و 2 عدد سنجاق قفلی باز اقدام به خودکشی کرده بود. چند ساعت بعد از این اقدام، زندانی به بیمارستان منتقل و تحت درمان قرار گرفت.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بیشتر خودکشی در افراد زندانی نسبت به جمعیت عمومی، انجام ارزیابی های روانی در بدو ورود به زندان و اقدامات پیشگیرانه در تمام افراد زندانی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: سوالات متعددی در مورد بند 2 ماده 59 قانون مجازات اسلامی (ق.م.ا) مطرح است از جمله اینکه مراد از عمل جراحی یا درمان طبی مشروع چیست؟ مصادیق عمل جراحی یا درمان طبی قانونی و مشروع کدامند؟ مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به برخی از این سوالات است.بحث: بند 2 ماده 59 ق.م.ا که در آن حسب شرایطی هرگونه عمل جراحی یا (درمان) طبی فاقد وصف مجرمانه دانسته شده است، به جد محل ایراد است، زیرا اولا مقنن بالصراحه حدود و ثغور عمل جراحی یا درمان طبی مجاز را در آن مشخص نکرده است، ثانیا مشخص نیست که آیا ماده 59 درخصوص جرم نبودن عمل جراحی ناظر به اصل عمل جراح است یا نه، مثلا نقض عضو ناشی از آن را نیز شامل است؟ و ثالثا مشخص نیست که چه کسی و از چه طریقی باید مشروع بودن عمل جراحی یا درمان طبی و انطباق آن با موازین فنی و علمی و نظامات دولتی را تشخیص دهد.نتیجه گیری: به استناد بند 2 ماده 59 ق.م.ا، عمل جراحی یا درمان طبی وقتی مجاز و قانونی است که دارای سه شرط باشد، الف) شرعی باشد، ب) با رضایت شخص یا اولیای وی یا نمایندگان قانونی آنها انجام شود، ج) در انجام آن، موازین فنی و علمی و نظامات دولتی رعایت شود. اصولا عمل جراحی یا درمان طبی چنانچه با منع قانونی مواجه نباشد، شرعی نیز خواهد بود. البته خلاف آن همواره متوقع است. برای تشخیص مصادیق عمل جراحی یا درمان طبی مشروع مراجعه به عرف و عمل بر اساس حکم عقل از مجرای قاعده «کل ماحکم به العقل حکم به الشرع و کل ما حکم به شرع حکم به العقل» تا حدی که مطابق با اصول و مبانی توجیهی قاعده مذکور باشد، نه اینکه به عنوان فصل الخطاب بدان نگریسته شود، ضابطه ای است که از حمایت قانونی و شرعی برخوردار است.