مقدمه: به منظور ارزیابی وضعیت لیپیدهای سرم و ارتباط آن با دیابت و سایر عوامل خطرزای قلبی- عروقی در کارکنان مرد صنعت نفت جزیره خارک، طی یک مطالعه مقطعی پارامترهای تن سنجی (anthropometric) و متابولیک 1255 نفر از این کارگران مشخص گردید. روشها، در این مطالعه مقطعی 1437 نفر از کارکنان مرد شرکت پایانه های صادراتی نفت خام و کارخانه پتروشیمی جزیره خارک از دهم شهریور 79 لغایت دهم خرداد 80 مورد بررسی از لحاظ معیارهای متابولیک و آنتروپومتریک قرار گرفتند. یافته ها: شیوع افزایش غلظت کلسترول تام (≥200 mg/dl)، و تری گلیسیرید (≥200 mg/dl) و لیپو پروتیین کم چگال (≥130 mg/dl) به ترتیب 32.7%، 39.5% و 18.5% و شیوع کمبود غلظت کلسترول با لیپو پروتیین پر چگال (HDL) در (<40 mg/dl) نیز 13.1% بود. افزایش شاخص توده بدن (Body mass index) در (≥25 kg/m2) در 61.3% کارگران مشاهده شد. چاقی احشایی با معیار افزایش محیط دور کمر بیش از 100 سانتیمتر در 32.4% افراد مشاهده شد. بین افزایش کلسترول و افزایش تری گلیسرید با افزایش شاخص توده بدن رابطه مستقیم و معنی دار وجود داشت (به ترتیب(p= 0.001 , p=0.0001 همچنین بین افزایش کلسترول و افزایش تری گلیسرید با افزایش محیط دور کمر رابطه مستقیم وجود داشت، که در مورد افزایش کلسترول این رابطه معنی دار بود (به ترتیب(p=0.06, p=0.02 افزایش کلسترول کم چگال نیز با افزایش محیط دور کمر رابطه مستقیم و معنی دار داشت (p=0.04). اختلالات متابولیسم گلوکز در 10.6% کارگران مشاهده شد. دیابت با افزایش کلسترول و کاهش کلسترول با لیپو پروتیین پر چگال رابطه مستقیم و معنی دار داشت (به ترتیب 42.4% .(p<0.05 , p=0.04 کارکنان سیگار مصرف می کردند و 57.4%افراد نیز کم تحرک بودند. با افزایش تحرک بدنی روند رو به کاهشی در غلظت قند و کلسترول خون دیده شد (به ترتیب(p=0.08 , p=0.1. شیوع اضافه وزن، چاقی احشایی، افزایش فشار خون دیاستولی، دیابت و مصرف سیگار در کارگران یقه آبی بیشتر بود ولی اختلافی بین دو گروه یقه آبی و یقه سفید از لحاظ وضعیت لیپیدهای سرم و میزان فعالیت بدنی وجود نداشت. نتیجه گیری: شیوع زیاد دیس لیپیدمی و سایر عوامل خطرزای قلبی- عروقی در کارکنان صنعت نفت جزیره خارک لزوم هدفمند شدن اقدامات پیشگیرانه قلبی- عروقی در کارکنان صنعت نفت را مورد تاکید قرار می دهد.