مجله روانشناسی
سال:1381 | دوره:6 | شماره:3 (پیاپی 23) |تعداد مقالات:6

کلی (1955) در انتقاد به جریانی که سعی در کسب اطلاعات از افراد به واسطه شیوه های فرافکنی و ذهنی داشت پیشنهاد جالبی داد و آن اینکه اگر شما دوست دارید چیزی را درباره شخصی بدانید باید از او سوال کنید. این نظر، وی را به ایجاد شیوه ای سوق داد که به استخراج اطلاعات از آزمودنی ها منتهی گردید. این شیوه، فهرست ساختارها نامیده می شود و به طور وسیعی در مطالعات تجربی و بالینی کاربرد دارد (وینتر1992، یونسی 1380، 1955و 1998). دلایل افزایش استفاده از شیوه فهرست ساختارها خصوصا در مطالعات بالینی یکی قابلیت آن در اندازه گیری هرگونه تغییر است (اسپرلینگر،1976) و دیگر اینکه یک وسیله قابل انعطاف است (دینتی، 1991). این روش در واقع شکلی از مصاحبه سازمان یافته است که نتایجی را فراهم می کند و می تواند در یک ماتریس نمایان شود، و دارای سه جزء اصلی است: 1- عناصر، که منطقه و حدود و ثغور ساختار مورد مطالعه را تعریف می کند 2- ساختار ذهنی، شیوه هایی که شخص عناصر را گروه بندی نموده و متمایز می سازد 3- مکانیزم اتصال که نشان می دهد چگونه هر عنصر در هر ساختار مورد ارزیابی واقع می شود.

تحقیق حاضر با هدف تبیین روند تحولی خود در کودکان 6 تا 12 ساله با توجه به متغیرهای جنس و طبقه اجتماعی – اقتصادی، انجام گرفته است. برای این پژوهش که از الگوی تحولی دیمون و هارت استفاده شده است، تعداد 243 نفر از دانش آموزان شهر تهران در چهار رده سنی 6، 8، 10 و 12 ساله؛ در دو جنس دختر (120 نفر) و پسر (143 نفر) و در دو طبقه اجتماعی – اقتصادی بالا و پایین به صورت تصادفی انتخاب شدند و با روش بالینی و مصاحبه، مورد سنجش قرار گرفتند. پس از جمع آوری پاسخها و کدگذاری بر اساس دستورالعمل الگوی مذکور، داده های کمی با استفاده از مشخصه های آمار توصیفی، تحلیل واریانس چندمتغیری و آزمون توکی، مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده مشخص می سازد که، کودکان 6 ساله ایرانی از لحاظ تحول خود در سطح دو (سطح سنجشهای مقایسه ای)، کودکان 8 ساله، در سطح سه (سطح استلزامهای بین فردی و تعاملی) و کودکان 10 ساله و 12 ساله در سطح سه تحولی و درصد قابل توجهی از این کودکان در وهله بین بینی سطح تحولی چهار (سطح نظام یافتگی باورها) قرار دارند. تحول خود پنداشت از متغیر طبقه اجتماعی اقتصادی تاثیر می پذیرد اما متغیر جنس، تاثیری بر تحول و سازمان یافتگی خود ندارد. در این میان افراد طبقه بالا، وضعیت بهتری دارند. همچنین کودکان ابتدا خود را به صورت مادی و بدنی، توصیف می کنند و هر اندازه سن آنها افزایش می یابد، این توصیف کاهش می یابد و پس از سن 8 سالگی تقریبا ثابت می ماند. اما میزان توصیف خود به صورت فعال، اجتماعی و روانی افزایش می یابد.

یکی از جالب ترین خیزش های پژوهشی محققان روان عصب ایمنی شناسی، بررسی اثر هیجان های رایانه های بر وضعیت های روانشناختی و قابلیت های فیزیولوژیک کودکان و بزرگسالان است. اگر چه در زمینه آثار مختلف این گروه از هیجان ها، بر برخی از شاخص های فیزیولوژیک و روانشناختی، داده های قابل توجه و چالش برانگیزی در دست است، اما با توجه به اهمیت قلمرو مطالعات روان عصب ایمنی شناسی، و حساسیت کارکردی و ساختاری عوامل فیزیولوژیک و تغییرپذیری تاثیراتی که هیجان های رایانه های بر وضعیت های روانشناختی به جا می گذارند، این قبیل داده ها را باید با احتیاط و دقت فراوان تحلیل کرد. در این تحقیق، به منظور بررسی اثر هیجان های ناشی از بازی های رایانه ای بر فعالیت های ذهنی و شاخص های ایمنی کودکان به طور تصادفی، 16 آزمودنی با میانگین سنی 12.6 سال از مقطع دوم راهنمایی انتخاب و طبق طرح تحقیقی چهار گروهی سولومون به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. پیش آزمون و پس آزمون این تحقیق، اندازه های مربوط به فعالیت های ذهنی – انتزاعی (فضایی)، و درصد سلول های ایمنی بود که از طریق آزمون هوشی مکعب های کهس و آزمایش شمارش کامل سلول های خون (C.B.C) به دست آمدند. دو گروه آزمایشی، روزانه یک ساعت، طی 27 روز در معرض چهار الگوی بازی های هیجانی رایانه ای قرار گرفتند، اما دو گروه گواه، تحت شرایط مشابه، در معرض متغیر آزمایشی قرار نگرفتند. نتایج بررسی داده ها به شیوه تحلیل واریانس نشان داد که هیجان های ناشی از بازی های رایانه ای، موجب افزایش معنادار خطاهای آزمودنی ها در آزمون کهس (P<0.005) و تغییرات معنادار شاخص های مربوط به درصد لنفوسیت ها (P<0.001)، ایوزینوفیل ها (P<0.005) و نوتروفیل های خون (P<0.005) آنان می شود.

هدف اصلی این مطالعه، شناسایی موارد افسردگی در میان دانش آموزان شاهد و غیرشاهد دبیرستانهای دخترانه شاهد (اردبیل) و آگاهی از میزان بروز افسردگی در میان دانش آموزان این مدارس بوده است. ضمن آنکه دستیابی بر میزان اثربخشی روش درمان شناختی رفتاری در کاهش افسردگی دانش آموزان هدف دیگر این مطالعه بوده است. برای رسیدن به این اهداف آزمون افسردگی بک، روی 70 دانش آموز دختر شاهد و 127 نفر دانش آموز دختر غیرشاهد و به صورت گروهی و در کل مدرسه (شاهد) اجرا شد. نتیجه مطالعه نشان می دهد که میزان شیوع افسردگی شدید و عمیق در میان دانش آموزان شاهد دختر 20 درصد می باشد در حالیکه این میزان در بین دانش آموزان غیرشاهد 5 درصد می باشد. بعلاوه میانگین نمرات در گروه آزمایش و گواه در پس آزمون، تفاوت معنی داری را نشان می دهد که نمایانگر اثر بخشی بیشتر روش درمانگری شناختی رفتاری، در کاهش افسردگی دانش آموزان است.

به منظور بررسی رابطه سبکهای رویاروگری با سازگاری زناشویی در فرزندان شاهد متاهل و همسران ایشان 211 نفر از فرزندان شاهد متاهل و 211 نفر همسرانشان (در مجموع 422 نفر) که در تهران ساکن بودند، به طور تصادفی انتخاب گردیده، با استفاده از پرسشنامه سبکهای رویاروگری کارور و همکاران (1989) و مقیاس سازگاری دو نفره (زناشویی) اسپانیر (1976) در طرح مطالعه مقطعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای بررسی داده ها از روش ضریب همبستگی پیرسن، تحلیل رگرسیون خطی دو متغیره و چند متغیره استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل یافته ها نشان داد که بین سبکهای رویاروگری با سازگاری زناشویی رابطه وجود دارد و بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام می توان سبکهای رویاروگری را به عنوان متغیر پیش بین برای سازگاری زناشویی در سطح زن و مرد تلقی نمود.