مجله دندانپزشکی (journal of islamic dental association of iran)
سال:1382 | دوره:15 | شماره:2 (مسلسل 45) |تعداد مقالات:9

(MTA) Mineral Trioxide Aggregate  جزء مواد تایید شده ای است که امروزه استفاده های متعددی در رشته درمان ریشه دارد. به دلیل اهمیت مقوله خودکفائی اقتصادی در زمینه مواد دندانپزشکی و پایین آوردن هزینه درمان و بهره گیری از دستاوردهای جدید علمی این مطالعه انجام شد. هدف از این مطالعه مقایسه واکنش استخوانی به MTA داخلی (Root) با خارجی (Proroot) بر روی استخوان پریتال موش صحرایی می باشد.بیست سر موش صحرایی ماده بالغ انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. پس از بیهوشی در محاذات گوش حیوان انسیژن عمودی زده و در دو طرف استخوان پریتال حفره ایجاد و MTA داخلی و خارجی در آنها قرار داده شد. حیوانات بعد از دو دوره زمانی سی و شصت روز کشته شدند. پس از طی مراحل آماده سازی هیستوپاتولوژیک و رنگ آمیزی با H&E و Von Kossa نمونه ها در ارتباط با دو متغیر التهاب و استخوان سازی مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج نشان داد که میزان آماس در دوره سی روزه بیشتر از شصت روزه بود ولی مقدار استخوان سازی تقریبا دو برابر بود. به طور کلی از نظر متغیرها اختلاف آماری معنی داری بین دو نمونه وجود نداشت.نتایج این مطالعه نشان داد که MTA نوع داخلی از نظر واکنش استخوانی با نوع خارجی برابری می کند.

ضرورت جایگزینی مولرها جهت بازسازی جویدن بیمار و پرکردن فضای بی دندانی واضح می باشد. هدف از این مقاله بررسی موفقیت پروتز متصل به دو ایمپلنت پیچی (ILS) سیستم نئودنت جهت بازسازی دندانهای مولار فک پایین می باشد. در همین ارتباط افراد سالم که سیگاری نبودند انتخاب شدند و کسانی که مبتلا به بیماری روحی، عدم انگیزه در درمان، توقعات بیش از اندازه، بروکسیم و عدم همکاری در درمان و یا دارای بهداشت ضعیف بودند از مطالعه حذف گردیدند. تمام ایمپلنت ها به صورت تأخیر، یا تاخیری_ فوری (پس از ده هفته از کشیدن دندان) در ناحیه مولر ماندیبل کاشته شدند. جهت هر مولر دو ایمپلنت کاشته و پس از دو ماه و نیم آباتمنت ها متصل و بلافاصله قالب گیری به عمل آمد. روکشها از جنس آلیاژ غیرقیمتی ساخته شد و با سیمان زینک فسفات چسبانده شدند. معیارهای موفقیت پس از یکسال از تحت فشار جویدن، بدین گونه تعریف گردید: عدم وجود چرک، درد و حرکت ایمپلنت و شل شدن پیچ آباتمنت بیش از یکبار، در بررسی رادیوگرافی، تحلیل عمودی استخوان کمتر از یک میلی متر بود. در این تحقیق 38 ایمپلنت جایگزین 19 مولر در 15 بیمار کاشته شد. حداقل سن بیمار 18 سال و حداکثر 64 که سن متوسط آنان 45 سال بود. ده بیمار زن و پنج بیمار مرد بودند. فاصله بین کاشتن ایمپلنت و چسباندن روکش سه الی سه ماه و نیم بود. میزان تحلیل عمودی استخوان از طرف مزیال و دیستال کمتر از یک میلی متر بود که حداقل آن صفر و حداکثر آن 5/0 میلی متر با متوسط 2/0 میلی متر بوده است.تمام ایمپلنت ها معیارهای سلامتی تعریف شده را با موفقیت گذراندند. می توان نتیجه گرفت که جایگزینی مولرهای فک پایین با دو ایمپلنت پیچی سیستم نئودنت یک روش موفقیت آمیز می باشد.

این مطالعه، جهت بررسی تاثیر دهان شویه کلرهگزیدین 2/0% نسبت به دهان شویه پرسیکا، در کنترل پلاک میکروبی، بعد از جراحی پردیونتال انجام شده است. نحوه انجام این بررسی به شکلSingle blind clinical trial  و به صورت نمونه گیری آسان بوده که طی آن 66 بیمار (35 نفر زن و 31 نفر مرد) مبتلا به پردیونیت آرام پیش روند، با عمق پاکت شش الی هفت میلی متر و تقریباً قرینه در دهان انتخاب شدند. میانگین سنّی آنها 32 سال بود و هیچ گونه بیماری سیستمیک نداشتند. منطقه مورد آزمون از دندان نیش تا مولر دوم در نظر گرفته شد. از آنجایی که مطالعه به شکل  Splith mouthبود سمت جراحی به گونه اتفاقی انتخاب گردید. جراحی از نوع ویدمن تغییر یافته بوده و بیماران بدون تجویز آنتی بیوتیک مرخص می شدند. در بیماران گروه تجربی از دهان شویی پرسیکا، روزی دوبار و هر وعده ده میلی متر (دو قاشق مرباخوری) به مدت سی ثانیه استفاده گردید. در بیماران گروه شاهد، از کلرهگزیدین 2/0 %، ساخت ایران، به مقدار یک درب قوطی و به مدت سی ثانیه استفاده شد. پس از یک هفته، خمیر جراحی خارج گردید و دهان توسط آب شسته شد و محقق شاخص پلاک را ثبت می کرد.در گروه تجربی، کاهش پلاک 91/1 و در گروه شاهد 97/0 نشان داده شد. بنابراین میانگین تشکیل پلاک در گروه تجربی بسیار بیشتر از گروه شاهد است. آزمون بین گروهی paired t-test این اختلاف را با p<0.0005 معنی دار ذکر کرد.میزان بروز رنگ ریزه بر روی دندانها در گروه مصرف کننده کار هگزیدین، 6/60% مقابل 1/9% گروه پرسیکا بود که این تفاوت 6/6 برابری، از لحاظ آماری (P<0.0001) معنی دار تشخیص داده شد.دهان شویه پرسیکا، با وجود تاریخچه ای که دارد نمی تواند کنترل پلاک موثرتری را نسبت به کلر هگزیدین داشته باشد و نگارنده توصیه به استفاده از کلرهگزیدین، در این رابطه می نماید.

یکی از مشکلات مهم در ساخت رستوریشن های ریختگی سمان شونده، عدم تطابق مارجین روی دندان تراش خورده و غیر قابل استفاده بودن آن در دهان است. تعیین میزان عدم تطابق مارجین قابل قبول از نظر کلینیکی مشکل و موضوع بسیاری از تحقیقات کلینیکی و لابراتوری بوده است ولی میزان مشخص ارایه نشده و از 120-25 میکرون میزان عدم تطابق مارجین قابل قبول از نظر کلینیکی ذکر شده است.بیشتر محققان عدم تطابق مارجین قابل قبول در کلینیک را تا صد میکرون ذکر کرده اند که این میزان هر چه قدر به  25میکرون یعنی حداقل ضخامت سیمان نزدیکتر باشد، مطلوبتر خواهد بود.

ژنژیویت شایعترین فرم بیماری لثه است که ارتباط تنگاتنگی با فقدان بهداشت دهان و دندان دارد. هدف از این مطالعه تعیین شیوع ژنژیویت و وضعیت بهداشت دهان و دندان در کودکان دبستانی 11-8 ساله شهر یزد می باشد. این بررسی، یک مطالعه توصیفی مقطعی است که بر روی 405 دانش آموز 11-8 ساله صورت گرفت. نمونه ها از میان نه مدرسه ابتدایی نواحی دوگانه آموزش و پرورش یزد به صورت روش نمونه گیری خوشه ای _ تصادفی انتخاب شدند. وضعیت پریودنتال کودکان با استفاده از شاخص لثه(GI Loe & Sillness 1963)  و شاخص ساده بهداشت دهان و دندان(OHI-S Greene & vermillion 1964)  ارزیابی شده است. اطلاعات بدست آمده توسط آزمونهای Chi-square،t  و آنالیز رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. میزان شیوع ژنژیویت 100% و شدت آن در حد متوسط ارزیابی شد. وضعیت بهداشت دهان و دندان در حد متوسط و میانگینOHI-S ، 1.47±0.44 برآورد شد. وضعیت دبری (DI)، متوسط و از نظر جرم (CI) خوب گزارش شد. دختران از وضعیت بهداشت دهان بهتری نسبت به پسران برخوردار بودند(P=0.0003)  و به طور کلی با افزایش سن وضعیت بهداشت دهان و دندان دانش آموزان بهبود یافته بود. میانگین GI دختران 1±0.38 و پسران 1.13±0.27 محاسبه شد که نشان دهنده وضعیت لثه بهتر دختران نسبت به پسران می باشد. بهرحال بین وضعیت بهداشت دهان و دندان و شیوع ژنژیویت ارتباط مستقیمی بدست آمد.این نتایج لزوم توجه بیشتر به ارتقای سطح بهداشت دهان و دندان کودکان دبستانی را از طریق برنامه ریزیهای آموزشی، پیگیر و مداوم در مدارس، جهت دستیابی به سلامت دهان و دندان را خاطرنشان می سازد.

ژنژیویت به معنای آماس و التهاب لثه، دسته عمده ای از بیماریهای پریودنتال را تشکیل می دهد که عامل اصلی آن پلاک میکروبی است. از این جهت کنترل پلاک میکروبی نقش مهمی در پیشگیری از بروز ژنژیویت و بیماریهای پریودنتال را دارد. رایجترین روشهای کنترل پلاک، روشهای مکانیکی و شیمیایی است که مسواک زدن به عنوان یک روش مکانیکی کاربرد بیشتری دارد. مسواکها با طرحها و اندازه های مختلف و با موهایی با ضخامت متفاوت به بازار عرضه می شوند. از آنجایی که مسواکهای معمولی کارایی برداشت پلاک از نواحی اینترپروگزیمال و زوایای دندانی را به طور کامل ندارند، مسواکهایی با طرحهای متفاوت و از جمله با الیاف انحنادار طراحی شده است.هدف از این مطالعه مقایسه اثر کارآیی برداشت پلاک توسط مسواک با الیاف معمولی و مسواک با الیاف انحنادار از سطوح دندانی می باشد.این بررسی از نوع تجربی (کارآزمایی بالینی) است. در این مطالعه 15 دانشجوی (24-20) ساله رشته دندانپزشکی انتخاب و مسواک زدن به روش Bass به آنها آموزش داده شد. سپس افراد به طور متوالی یک هفته از مسواک معمولی و متعاقبا یک هفته از مسواک با الیاف انحنادار استفاده کردند. قبل از هر مرحله از مطالعه به مدت 48 ساعت به طور کامل از مسواک زدن و یا هر عملی که منجر به برداشت پلاک شود خودداری کردند. شاخص پلاک دندانی در مراحل مختلف قبل و بعد از مسواک زدن با مسواک معمولی و انحنادار اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این مطالعه با آزمون paired مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.نتایج این بررسی نشان می دهد که برداشت پلاک توسط مسواک انحنادار نسبت به مسواک معمولی در سطوح لینگوال یا پالاتال و اینترپروگزیمال به صورت معنی داری موثرتر است (45/1 در مقابل 32/1) این اختلاف در سطح با کانال مشاهده نمی شود. از آنجایی که معمولا تجمع پلاک در سطوح اینترپروگزیمال بیشتر و اغلب توسعه و شیوع بیماریهای پریودنتال نیز از این ناحیه می باشد. استفاده از مسواکهای با الیاف انحنادار در زوایای اینترپروگزیمال سطوح با کال و لینگوال توصیه می شود.

عوارض ناشی از پروتزهای دندانی متحرک طیف وسیعی از ضایعات مخاط دهان را تشکیل می دهند که بخشی از مسوولیت پیشگیری و کاهش این عوارض بر عهده دندانپزشک و بخش دیگر متوجه خود بیمار است.در مطالعه ای که به صورت توصیفی مقطعی در سال 80-1379 با هدف بررسی فراوانی ضایعات ناشی از دست دندان مصنوعی بر روی شصت بیمار که با عوارض حاصل از آن به دانشکده دندانپزشکی مراجعه کرده بودند انجام گرفت نتایج زیر بدست آمد.از شصت بیمار تحت مطالعه 35% مرد و 65% زن بودند و 33/88% از پروتز کامل اکریلی استفاده می¬کردند. به طور کلی در شصت بیمار مورد مطالعه 77 ضایعه ناشی از دنچر مشاهده شد.در 55% از افراد اپولیس فیشوراتوم، در 33/38% استوماتیت دنچری، در 33/23% التهاب گوشه لب، در 33/8% هیپرپلازی پاپیلری کام و در 33/3% ریج فلابی (Flabby Ridge) دیده شد. 33/38% از افراد برای ساختن دست دندان خود به دندانساز تجربی و 66/61 % نیز به دندانپزشک عمومی مراجعه کرده بودند. به طور کلی در این مطالعه اپولیس فیشوراتوم، استوماتیت ناشی از دست دندان مصنوعی و التهاب گوشه لب بیشترین فراوانی را داشت، در زنان بیش از مردان و بیشتر در دهه پنجم و ششم مشاهده شد.

لیکن پلان یک بیماری شایع پوستی و مخاطی است که پوست، مخاط و یا هر دو را مبتلا می کند. هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان همراهی ضایعات پوستی و دهانی لیکن پلان در بیماران مراجعه کننده به کلینیک پوست مرکز آموزشی و درمانی لقمان تهران در تابستان 1381 بود.از میان بیماران مراجعه کننده تعداد 95 نفر که دارای هر یک از ضایعات پوستی یا مخاطی لیکن پلان بودند انتخاب شده و مورد مصاحبه و معاینه بالینی قرار گرفتند. پس از گرفتن شرح حال کامل و انجام معاینات بالینی فرم پرسشنامه اطلاعاتی برای آنان تکمیل گردید.نتایج نشان داد که 9/17% از کل بیماران مورد بررسی همزمان دارای هر دو ضایعه دهانی و پوستی بودند. 80% از بیماران تنها دارای ضایعات پوستی و 1/2 % تنها دارای ضایعات دهانی بودند.شایعترین علامتی که بیماران مبتلا به لیکن پلان دهانی از آن شکایت داشتند سوزش دهان و محل درگیری بیشتر مخاط گونه و بیشترین فرم رتیکولار بود.ارتباط مثبتی بین عامل دخانیات و آمالگام به عنوان عوامل موضعی و بیماریهای سیستمیک شامل بیماریهای کبدی، بافت همبند، فشار خون، دیابت ملیتوس، پیوند مغز استخوان و مصرف دارهای مداخله گر با این بیماریها که عامل ایجاد کننده می باشند مشاهده نگردید، در نتیجه درصد بالای همراهی ضایعات دهانی و پوستی لیکن پلان ضرورت توجه بیشتر به معاینات کامل دهانی - پوستی را بیش از پیش گوشزد می نماید.

هدف از این مطالعه مقایسه پیگمانتاسیون مخاط دهان در افراد سیگاری و غیر سیگاری است. برای این منظور یک مطالعه توصیفی، مقطعی بر روی 299 نفر از مراجعان بخش بیماریهای دهان دانشکده دندانپزشکی یزد انجام شد. افراد مورد مطالعه در محدوده سنی 13-7 سال (152 مرد، 147 زن، 59 سیگاری و دویست و چهل غیر سیگاری) بودند و با استفاده از پرسشنامه و معاینه بالینی رابطه پیگمانتاسیون دهان با مصرف سیگار (تعداد، مدت ، زمان) و اطلاعات زمینه ای و محل ابتلا بررسی گردید. به کمک آزمونهای Fisherexact ، Chi-square و آنالیز آماری ANOVA داده های خام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. فراوانی پیگمانتاسیون دهان در 2/50% افراد، (در سیگاری 4/86% و غیر سیگاری 2/41%) در مردان 2/59% و در زنان 8/40% بدست آمد. ارتباط پیگمانتاسیون دهان با تحصیلات و شغل معنی دار نبود(P>0.05) . شایعترین ناحیه پیگمانته قدام لثه (1/94% در سیگاری و 7/74% غیر سیگاری) بود و ارتباط معنی دار میان مدت زمان مصرف سیگار و تعداد نخ سیگار مصرفی و پیگمانتاسیون بدست آمد(PV=0.001) . که مشابه مطالعات سایر محققان نظیر Axell و Hedin است.با توجه به رابطه مثبت میان پیگمانتاسیون مخاط دهان و مصرف سیگار، مخفی ماندن ضایعات پیگمانته جدی نظیر ملانوم در این افراد، معاینه دقیق و کنترل منظم ضایعات پیگمانته در دهان افراد سیگاری توصیه می شود.