مجله علوم تربیتی و روانشناسی
سال:1380 | دوره:8 | شماره:2-1 |تعداد مقالات:8

در پژوهش حاضر، دیدگاههای فلسفی – عقیدتی (دلائل گرایش) دانش آموزان پسر پایه سوم متوسطه شهر اهواز در مورد اقامه نماز مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر پایه سوم متوسطه شهر اهواز می باشد. در این پژوهش از دو نمونه استفاده گردید. نمونه اول شامل 120 نفر جهت ساخت پرسشنامه مقدماتی و نمونه دوم 320 نفر بودند که به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که چهار عامل در گرایش دانش آموزان به نماز مؤثر بوده اند. این عوامل عبارتند از: فردی – روانشناختی، عبادی – تکلیفی، فرهنگی – اجتماعی و رستگاری – فلاح.

در این پژوهش به بررسی تاثیر آموزش ابراز وجود بر ابراز وجود، عزت نفس، بهداشت روانی و اضطراب اجتماعی در دانش آموزان پسر مضطرب اجتماعی سال اول دبیرستان پرداخته شده است. جامعه آماری دانش آموزان پسر مضطرب اجتماعی سال اول دبیرستانهای اهواز می باشند. از بین 200 نفر نمونه اولیه 90 دانش آموز مضطرب اجتماعی انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه آزمایشی، دارونما و گواه گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده عبارتند از: مقیاس خود گزارشی مداد – کاغذی ابراز وجود برای نوجوانان، مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت، مقیاس اضطراب اجتماعی و فهرست تجدیدنظر شده علایم روانی (SCL 90-R). طرح پژوهشی طرح پیش آزمون – پس آزمون با دو گروه کنترل می باشد. نتایج تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس نشان داد که آموزش ابراز وجود باعث افزایش ابراز وجود، عزت نفس و بهداشت روانی و کاهش اضطراب اجتماعی می شود. این تاثیر فقط در گروه آزمایشی مشاهده شد و دو گروه دیگر تفاوت معنی داری در پیش آزمون نداشتند. نتایج این پژوهش موثر بودن آموزش ابراز وجود را در افزایش جسارت ورزی، عزت نفس و بهداشت روانی و کاهش اضطراب اجتماعی نشان می دهد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه ساده و چندگانه پیشایندهای مهم هدفگرایی تبحری و رابطه اش با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پسر سال اول دبیرستانها اهواز می باشد. در این پژوهش عزت نفس مثبت، هدف مسئولیت پذیری اجتماعی، تعلق به مدرسه، نگرشهای مثبت دربارۀ تعلیم و تربیت، ادراکات دانش آموزان از هدفهای تبحری معلم، والدین و ساختار کلاس به عنوان متغیرهای پیش بین و هدفگرایی تبحری دانش آموزان به عنوان متغیر ملاک محسوب می شوند. از سوی دیگر هدفگرایی تبحری دانش آموزان به عنوان متغیر مستقل و عملکرد تحصیلی، به عنوان متغیر وابسته محسوب می شوند. نمونه تحقیق مشتمل بر 360 دانش آموز پسر پایه اول دبیرستانهای اهوازند که در سال 80-79 به تحصیل اشتغال داشتند: برای گزینش نمونه تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده به عمل آمد. از چندین مقیاس از مجموعه مقیاسهای الگوهای یادگیری سازگار برای سنجش متغیرهای مورد نظر استفاده شد. بر اساس نتایج این پژوهش، کلیه متغیرهای پیشایند با هدفگرایی تبحری رابطه مثبت معنی داری نشان دادند. همچنین ترکیب متغیرهای پیشایند با هدفگرایی تبحری همبستگی چندگانه داشتند. از سوی دیگر هدفگرایی تبحری با عملکرد تحصیلی، رابطه مثبت معنی دار داشت. 

تحقیق حاضر اثر بخشی درمانهای شناختی، تن آرامی و رفتاری را در گروهی از دبیران شهر اهواز که مبتلا به کمردرد مزمن بودند مورد ارزیابی قرار داد. روش این تحقیق آزمایشی بود. جمعیت هدف این تحقیق را دبیران مرد شهر اهواز تشکیل می دادند. نمونه تحقیق شامل 100 نفر بیمار مبتلا به کمردرد مزمن می باشد که به طور تصادفی از بین بیماران مبتلا به کمردرد مزمن انتخاب و به گروههای آزمایشی (شناخت درمانی، رفتار درمانی، تن آرامی) و گروه گواه گمارده شدند (هر گروه 25 نفر). شیوه های مداخله (درمان) در این تحقیق عبارت بودند از: الف) مصون سازی در مقابل درد (میکنبام و ترک، 1976)، ب) کنترل محرک (کانفر، 1980)، ج) تن آرامی عضلانی پیشرونده (جاکوبسن، 1962). چهار شاخص بهبودی در تحقیق حاضر در نظر گرفته شد که شامل بهبود باورهای درد، بهبود رفتار درد، بهبود خودکفایی درد و بهبود افسردگی بود. ابزارهای درد (زارکوفسکا، 1988)، آزمون خودکفایی درد (نیکولاس، 1989)، آزمون افسردگی (بک، 1961) و آزمون درد مزمن (اصغری مقدم، 1374) بودند. نتایج مرحله اول تحقیق بیانگر پایایی و اعتبار مطلوب و رضایت بخش این آزمونها می باشد. نتایج آماری نشان داد که روشهای درمان در بهبود کمردرد مزمن در آزمودنیها مؤثر بوده اند.  تحلیل واریانس یک راهه تفاضل میانگین نمره های آزمودنی های گروه های مختلف، در دو مرحله اجرای آزمودنی های مربوط به درد مزمن، حاکی ازتفاوت معنی دار بین گروه های درمانی در شاخص های بهبودی بود. آزمون توکی، نشان داد که گروه شناخت درمانی و گروه تن آرامی عضلانی در بهبود باورهای درد و کاهش افسردگی تفاوت های معنی داری با گروه گواه ظاهر ساختند. حال آن که، چنین یافته ای در گروه رفتار درمانی دیده شد. وانگهی، هر سه گروه درمان شناختی، تن آرامی و رفتاری در خودکفایی درد و بهبود رفتارهای درد، تفاوت های معنی داری با گروه گواه نشان دادند. افزون بر آن چه گفته شد، نتایج آماری حاصل از بررسی مقایسه ای روش های درمانی نشان داد که این روش ها از لحاظ میزان کارایی تفاوت های معنی داری با یکدیگر داشتند. 

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت هویت از نظر نحوه توزیع افراد در چهار حالت هویت سردرگم، زودهنگام، مهلت خواه و کسب شده در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز طراحی و اجرا شد. فرضیه اصلی این پژوهش یعنی تفاوت معنی دار در فراوانی چهار نوع هویت ذکر شده در کل نمونه و دانشجویان دختر و پسر با استفاده از روش آماری مجذور خی مورد تحلیل قرار گرفت و فرضیه پژوهشی در کل نمونه و در دانشجویان دختر و پسر تأیید گردید. همچنین در ابعاد هویت – اعتقادی و روابط بین فردی در کل نمونه و دانشجویان دختر و پسر تأیید گردید. نتایج با توجه به دیدگاه اریکسون و مارسیا مورد بحث قرار گرفت.

در این پژوهش با استفاده از روش آماری تحلیل عوامل، یک مقیاس 10 ماده ای موسوم به مقیاس تحریف واقعیت اهواز (ARDI)برای سنجش سازه تحریف واقعیت ساخته شد که از ضرایب همسانی درونی و بازآزمایی رضایت بخشی برخوردار می باشد. اعتبار مقیاس ARDI به وسیله اجرای همزمان آن با مقیاسهای مقبولیت اجتماعی مارلو – کران، تعریف سازه ای مقیاس تحریف واقعیت، خرده مقیاس دروغ سنج مقیاس شخصیتی آیزنک، خرده مقیاس دروغ سنج پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه سوتا، و خرده مقیاس دروغ سنج آزمون عزت نفس کوپر اسمیت در بین دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز سنجیده شد. نتایج این مطالعه نشان می دهند که ARDI از خصوصیات روانسنجی بسیار رضایت بخشی برخوردار است و در نتیجه می تواند ابزار مناسبی برای ارزیابی تحریف واقعیت باشد.

در این پژوهش تاثیر مشاوره بر کاهش افسردگی و ناامیدی نوجوانان لوسمیک افسرده در بیمارستان شفای دانشگاه علوم پزشکی اهواز بررسی شده است. بدین منظور 100 نفر دختر و پسر بیمار (20-11 ساله) مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد 26 نفر افسرده تشخیص داده شدند. نوجوانان لوسمیک افسرده به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایشی به مدت 8 جلسه مشاوره شدند. فرض بر این بود که میزان افسردگی و ناامیدی نوجوانان لوسمیک بعد از مشاوره به طور معنی داری کاهش می یابد. آزمودنیها به سه پرسشنامه: افسردگی بک، افسردگی کودکان و ناامیدی بک، پاسخ دادند. پرسشنامه افسردگی بک برای تشخیص مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از روش آماری – تحلیل واریانس با اندازه های مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که، پس از مشاوره، بین میزان افسردگی و ناامیدی گروه آزمایشی و گواه تفاوت معنی دار وجود دارد. این یافته ها بر اهمیت مشاوره در کاهش افسردگی و ناامیدی بیماران لوسمیک افسرده تأکید دارد. 

بخش مرجع در کتابخانه ها از مهمترین بخشهاست و خدمات مرجع نمود عینی کلیه تلاشهایی است که در یک کتابخانه به عمل می آید. تاریخچۀ خدمات مرجع به قرنها پیش می رسد، لیکن خدمات مرجع به مفهوم امروزی از اواخر قرن نوزدهم میلادی متداول شد. ارائه مناسب این خدمات علاوه بر مهارتهای فنی و دانش، ارتباط فردی صحیح را می طلبد. توسعه دانشگاهها و به ویژه تأکید بر امر پژوهش از عوامل شکوفایی خدمات مرجع در امریکا بوده است و کتابداران مرجع را از موقعیت و اعتبار خاصی برخوردار نموده است. امروزه با پیدایش تکنولوژی جدید اطلاعاتی این بحث پیش آمده است که کتابداران مرجع چگونه می توانند علی رغم ظهور امکانات الکترونیکی جدید که امکان جستجوی اطلاعات توسط کاربر را به طور مستقیم فراهم آورده است، موقعیت و پایگاه اجتماعی خویش را حفظ نمایند. مقالۀ حاضر، ضمن بررسی سیر تاریخی پیدایش و گسترش خدمات مرجع و نشان دادن تأثیر پیشرفتهای اخیر فناوری اطلاعات بر خدمات مرجع پیشنهادهایی در این ارتباط ارائه نموده است.