تحقیقات روانشناختی
سال:1393 | دوره:6 | شماره:24 |تعداد مقالات:9

یکی از سازه های شناختی که در تبیین شروع و قطع مصرف سیگار و حالات اضطرابی مرتبط مورد توجه قرار گرفته، حساسیت اضطرابی می باشد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه حساسیت اضطرابی در افراد سیگاری و غیرسیگاری انجام گرفت. بدین منظور از میان دانشجویان سه دانشگاه آزاد واحد رودهن، تهران جنوب و دانشکده پزشکی، نمونه ای متشکل از 150 نفر (75 سیگاری، 75 غیرسیگاری)، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با پرسشنامه وابستگی به سیگار فاگستروم و مقیاس حساسیت اضطرابی مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها با روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین حساسیت اضطرابی و سطوح آن در افراد سیگاری و غیرسیگاری تفاوت معنی داری وجود داشت. بطوریکه افراد سیگاری از حساسیت اضطرابی بالاتری در مقایسه با افراد غیرسیگاری برخوردار بودند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که حساسیت اضطرابی می تواند به عنوان سازه ای شناختی با شدت بخشیدن به تجربه علائم جسمانی، شناختی، هیجانی مرتبط با مصرف سیگار بعنوان یک شروع کننده و در نهایت یک راهبرد مقابله ای به منظور کاهش هیجانات منفی نقش مهمی را ایفا نماید.

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه عملکرد خانواده و طرح واره های ناسازگار اولیه در دانش آموزان (دختر و پسر) مستقل و وابسته بود.روش پژوهش از نوع پس رویدادی وجامعه پژوهش راتمامی دانش آموزان (دختر وپسر) مقطع متوسطه منطقه دو شهر تهران که در سال 92-1391 مشغول به تحصیل بوده اند تشکیل دادند، که از آن میان 300 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه سنجش خانواده (FAD)،- فرم کوتاه پرسشنامه طرح واره یانگ (SQ-SF) و پرسشنامه وابستگی بین فردی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای تحلیل واریانس دو راهه استفاده شد.نتایج پژوهش حاضر مبین آن بود که بین طرحواره های اولیه در دانش آموزان دختر و پسر مستقل و وابسته تفاوت وجود دارد. بطوریکه دانش آموزان با وابستگی بالاتر، از محرومیت هیجانی، رهاشدگی، انزوای اجتماعی، بی اعتمادی، شکست، وابستگی، آسیب و گرفتاری بالاتری برخوردار بودند. همچنین میانگین طرحواره های اطاعت، ایثار، بازداری هیجانی، معیارهای سرسختانه و استحقاق در دانش آموزان وابسته بالاتر از دانش آموزان مستقل بود. یافته های دیگر مبین آن بود که بین عملکرد خانواده و خرده مقیاس های آن در دانش آموزان دختر و پسر مستقل و وابسته تفاوت وجود دارد. به عبارت دیگر در دانش آموزان مستقل میانگین خرده مقیاس حل مشکل بالاتر از زنان وابسته بود ولی در مردان وابسته میانگین خرده مقیاس حل مشکل بالاتر از مردان مستقل بود، میانگین خرده مقیاس نقش ها، واکنش عاطفی و عملکرد کلی در دانش آموزان وابسته بالاتر از دانش آموزان مستقل بوده است.

جهت تبیین سلامت روان، کیفیت و رضامندی از زندگی بر اساس مدل پیشنهادی حمایت اجتماعی، نمونه ای به حجم 877 نفر (57 درصد زن و 43 درصد مرد) به صورت تصادفی انتخاب شده و به پرسش نامه محقق ساخته حمایت اجتماعی، کیفیت زندگی، رضامندی زندگی و همچنین سلامت روان پاسخ دادند. تمامی پرسش نامه ها از روایی مطلوبی برخوردار بوده و میزان پایایی در پرسش نامه حمایت اجتماعی (مدل تاثیر مستقیم) a=0.738 و در مدل کاهش استرس a=0.736 بوده، همچنین پایایی در پرسش نامه سلامت روان a=0.685، در کیفیت زندگی  a=0.659در رضامندی زندگی a=0.659 می باشد. برای تحلیل نتایج از روش های معادلات ساختاری استفاده شد و نتیجه بیانگر این بود که متغیر حمایت اجتماعی (مدل کاهش استرس) به عنوان متغیر درونزا بهترین برازش را ایجاد می کند و متغیر حمایت اجتماعی (مدل تاثیر مستقیم) تنها متغیر برونزای پژوهش است و ریشه خطای میانگین مجذورات تقریبی (RMSEA=0.075) می باشد که نشانگر برازش خوب مدل با داده ها است. تمامی مسیرهای مستقیم، غیرمستقیم و کل از متغیرها به یکدیگر معنادار است. و این مطلب بدان معناست که متغیرهای موردنظر پژوهش، قدرت تبیین سلامت روان، کیفیت زندگی و رضامندی زندگی را دارند.

اثربخشی آموزش شناختی- رفتاری بر کاهش اضطراب و سازگاری اجتماعی دانش آموزان چکیده این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش شناختی- رفتاری بر کاهش اضطراب و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دوم دبیرستان شهرستان چالوس انجام شده است. محقق در این مطالعه از روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه استفاده کرده است. ابزار تحقیق، پرسشنامه استاندارد شده اضطراب و سازگاری اجتماعی وایلند با مقیاس 5 درجه ای لیکرت می باشد. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل 274 دانش آموز مقطع دوم دبیرستان شهرستان چالوس از 16 کلاس می باشد. و نمونه آماری از 2 کلاس که هر کدام 25 نفر به طور گواه و آزمایش هستند، انتخاب شده اند. در تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی و آزمون تحلیل کوواریانس بهره گرفته شد. و با توجه به F بدست آمده (10.611)، یافته ها نشان می دهند که آموزش شناختی رفتاری بر سازگاری اجتماعی دانش آموزان موثر است. و همچنین با توجه به F بدست آمده 24.83 یافته نشان می دهند که آموزش شناختی رفتاری بر اضطراب دانش آموزان موثر می باشد.

در این پژوهش به منظور پیش بینی انگیزه پیشرفت بر اساس خود کارآمدی و شادکامی و پنج عامل بزرگ شخصیت از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان های دولتی شهر تهران بوده است. حجم گروه نمونه، بر اساس تعداد پارامترهای مورد مطالعه، معادل 320 نفر برآورد و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. افراد گروه نمونه چهار پرسش نامه، شامل: پرسش نامه پنج عاملی شخصیت مک کری و کاستا (NEO)، پرسش نامه شادکامی آکسفورد (OHI)، پرسش نامه انگیزه پیشرفت هرمنس (AMT) و پرسش نامه خودکارآمدی شرر را به طور هم زمان تکمیل کردند. نتایج نشان داد انگیزه پیشرفت به وسیله شادکامی و خودکارآمدی قابل پیش بینی است و این دو متغیر می توانند، 53 درصد از واریانس انگیزش پیشرفت را تبیین نمایند همچنین انگیزه پیشرفت را می توان به وسیله صفات شخصیتی (برونگرایی، وظیفه شناسی، بازبودن نسبت به تجربه) پیش بینی کرد. بر این اساس این سه متغیر شخصیتی به تنهایی می توانند، 24 درصد از واریانس انگیزه پیشرفت را تبیین نمایند.

هدف از مطالعه توسعه ای حاضر، بررسی اعتبار و روایی مقیاس نیاز به شوخ طبعی در دانش آموزان و دانشجویان ایرانی، بود. روش بررسی: برای برآورد شاخص های روان سنجی پرسشنامه، تعداد 480 نفر (شامل 276 دانش آموز با میانگین سنی 15.9 و 204 دانشجو با میانگین سنی 28.8، که 50.2 درصد را مردان و 49.8 درصد را زنان تشکیل می دادند.) در جزیره کیش، انتخاب شدند و مقیاس نیاز به شوخ طبعی، برای ایشان اجرا شد. یافته ها: برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی با روش تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل عاملی تائیدی استفاده شد. میزان کفایت نمونه برداری برابر 0.875 و معنادار بودن آزمون کرویت بارتلت نشانگر شرایط مطلوب برای انجام تحلیل عاملی بود. بر اساس یافته های پژوهش، مقیاس نیاز به شوخ طبعی از دو عامل اشباع می باشد که در مجموع 59.43 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. همچنین معناداری شاخص های برازندگی در تحلیل عاملی تائیدی مدل دو عاملی استخراج شده از تحلیل عاملی اکتشافی را مورد تائید قرار داد. و تفاوت معنادار بین نمره آزمودنی های دارای اختلال افسردگی و افراد عادی بدون اختلال افسردگی ( (P<0.01بیانگر روایی افتراقی مقیاس در سنجش نیاز به شوخ طبعی بود. همچنین همبستگی معنادار بین نمره مقیاس و خرده مقیاس های نیاز به شوخ طبعی و نمره شوخ طبعی و مولفه های آن (P<0.01) بیانگر روایی ملاکی مقیاس بود. تحلیل داده ها نشان داد که همسانی درونی کل مقیاس بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 0.874 و از طریق دو نیمه کردن 0.899 است. و ضریب پایایی آزمون از طریق بازآزمایی در فاصله زمانی یک ماه برای کل مقیاس و دو خرده مقیاس آن از نظر آماری معنادار بودند (P<0.01).نتیجه گیری: مقیاس نیاز به شوخ طبعی دارای اعتبار و روایی مناسب برای سنجش نیاز به شوخ طبعی در جامعه ایرانی است.

هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون هوش چندگانه می باشد. جامعه تحقیق، دانش آموزان دبیرستان های تهران در سال تحصیلی 1392-1391 است. گروه نمونه با حجم 374 نفر، دانش آموزان پایه دوم و سوم دبیرستان های دولتی و غیرانتفاعی از محدوده شمال، مرکز و جنوب شهر تهران هستند. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای است. سوال های ابزار از ترجمه پرسشنامه های چاپمن و چسلت، مکنزی و ایوانکو، تری آرمسترانگ، آزمون مرکز مشاوره بیرمینگهام و آزمون منتشر شده توسط انتشارات ITC حاصل شد. این سوالات پس از اصلاح اساتید، بر گروه نمونه ای با حجم 44 نفر به طور مقدماتی اجرا شد و با استفاده از همسانی درونی، سوال های نامناسب آن حذف گردید. 180 سوال باقی ماند و به اجرا گذاشته شد. اعتبار پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ برای مقیاس های، طبیعت گرایی 0.86، درون فردی 0.765، میان فردی 0.825، موسیقیایی 0.89، بدنی ـ جنبشی 0.83، دیداری ـ فضایی 0.8، منطقی ـ ریاضی 0.83، کلامی0.82  و کل پرسشنامه 0.96 برآورد شد. تحلیل عاملی هر مقیاس به منظور ارزیابی روایی سازه نشان داد مقیاس های، طبیعت گرایی 3 عامل و 15 سوال، درون فردی 4 عامل و 15 سوال، میان فردی 4 عامل و 14 سوال، موسیقیایی 3 عامل و 15 سوال، بدنی ـ جنبشی 4 عامل و 18 سوال، دیداری ـ فضایی 6 عامل و 22 سوال، منطقی ـ ریاضی 4 عامل و 16 سوال، کلامی 4 عامل و 17 سوال دارند. پرسشنامه به دست آمده در مجموع 132 سوال دارد. اعتبار آن 0.95 و اعتبار مقیاس های آن بین0.74  و 0.85 است.

در سالهای گذشته پژوهشگران زیادی تلاش کرده اند تا رابطه بین هوش معنوی و هوش هیجانی را مطالعه کنند و از این رهگذر مدلی جامع با توجه به سازمان مورد بررسی خود ارائه نمایند، ولی تاکنون کمتر پژوهشی توانسته تا هر دوی این عوامل را در کنار هم و در تعامل با ابعاد دیگری از رفتار سازمانی بحث نماید، که این تحقیق می تواند در این زمینه یک الگو باشد. در این پژوهش از دو عامل هوش معنوی و هوش هیجانی به عنوان متغیرهای مستقل و از عوامل خوداثربخشی و خودنظمی به عنوان متغیرهای وابسته استفاده شده است. روش این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از جنبه گردآوری داده ها روش، توصیفی- پیمایشی و همبستگی و از نوع میدانی می باشد. در این تحقیق ازمدل پترایدز و فارنهام بهره گرفته شده است. پس از جمع آوری پرسشنامه ها و آماده سازی داده های پژوهـش، تحلیل آماری با استفاده از آزمون های -T استیودنت و رگرسیون خطی چندگانه توسط نرم افزار SPSS18 و برای برازش مدل تحقیق با داده های جمع آوری شده از مدل معادلات ساختاری توسط نرم افزار LISREL 8.5 استفاده شده است. با انجام این تحقیق مشخص گردید که چهار بعد از ابعاد هوش معنوی و هوش هیجانی به نام های توجه به معنویات، اجتماعی بودن، مدیریت هیجانات و خودانگیزشی رابطه مستقیم با خوداثربخشی و خودنظمی دارند. در این تحقیق کارمندان مرد در عامل هوش هیجانی و کارمندان زن در عوامل خوداثربخشی و خودنظمی برتر هستند که نشان از تفاوت جنسیتی به عنوان عامل تاثیرگذار در فرآیند تحقیق می توان نام برد.

به منظور تعیین توان پیش بینی مولفه های حل مساله اجتماعی و تنظیم هیجانی شناختی در بروز نگرش به خوردن، تعداد 412 نفر از دانشجویان دختر مشغول به تحصیل در دانشگاه های تهران و شهید بهشتی با استفاده از شیوه تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطالعات مورد نیاز از پرسشنامه 12 سوالی نگرشهای خوردن، پرسشنامه 62 سوالی سبک های تنظیم هیجانی- شناختی گرنفسکی و همکاران (2001) و پرسشنامه 12 سوالی مهارت های حل مساله اجتماعی دیزربال و همکاران (1990) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چندمتغیری نشان داد که نگرش به خوردن دارای ارتباط مثبت با سرزنش خود، سرزنش دیگران، نشخوارگری و فاجعه سازی است و ارتباط منفی با تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه ریزی، ارزیابی مجدد مثبت و کنار آمدن با دیدگاه دارد. همچنین بین جهت گیری منفی به حل مساله و نگرش به خوردن ارتباط مثبتی وجود دارد، اما ارتباطی بین نگرش به خوردن و سایر مولفه های حل مساله بدست نیامد.